2007'den Bugüne 92,301 Tavsiye, 28,216 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuğa Cinsel Eğitim Nasıl Verilmeli
MAKALE #18815 © Yazan Psk.Günay BAYDAROĞULLARI | Yayın Eylül 2017 | 2,830 Okuyucu
Cinsel eğitimin rolü kendi hayatımızda olduğu gibi çocuklarımızın hayatında da önemli bir yere sahiptir. Bu eğitim öncelikli olarak cinsiyet ve üreme üzerine bilgilendirme ile başlayabilir. Gelişen teknolojimizle birlikte çocuklar çok geniş, karışık ve kirli bilgiye çok çabuk erişebilmektedir. Bu sebepten ötürü çocuklara en açık ve en doğru yol bilgiyi anne babalarından öğrenmektir. Çocuklarla bu konu ile ilgili konuşurken gereksiz ayrıntılı olan bilgilerden kaçınılmalı, çocuğun merakını artıracak şekilde uzatmalar yapılmamalıdır.
Çocuklara üreme ile ilgili bilgi vermekten kaçınmak ya da çocuklarınıza bunu anlatırken utanç duymak, çocuğa bunu bir şekilde hissettirmek çok yanlış bir davranıştır. Bazı anne babalar ise çekindikleri ya da utandıkları için yanlış bilgiler vermekteler ki bu çocuğu yanlış düşüncelere sürükleyebilir, bu davranış ise hiç bilgi vermemekten çok daha tehlikeli olabilir.
Ebeveynler tarafından üreme konusuyla ilgili bilgiler verilirken farkında olmadan çocuklara cinsel duygulara ait bilgiler verilmektedir. Bunun ayrımı anne babalar tarafından çok iyi gözlemlenmelidir. Çoğu zaman çocuk sadece üreme hakkında bir şeyler merak ederken aldıkları cevaplar cinsel duygulara ilişkin olmaktadır. Yapılması gereken çocuğun merakını giderecek şekilde temel konular verilmelidir.
Çocukların bu tarz bilgileri anne babalarından öğrenemedikleri ya da ebeveynler bu konuları konuşmaktan çekindikleri zaman bu konular çocuklar tarafından, “yasak”, “kötü”, “ayıp” ya da “günah” şeylermiş gibi algılanır. Ebeveyn ve çocuk arasına bu konuyla alakalı olarak görünmez bir duvar çekilir. Böylelikle anne-babalar, çocuğun cinsellik ve üreme hakkındaki bilgilerinin doğru-yanlış, yeterli-yetersiz olup olmadığına ilişkin bir fikir sahibi olamazlar. Eğer çocuklarla güvene dayalı bir ilişki kurulursa, eğer ortada yanlış ve bulanık bilgiler varsa bu bilgileri düzeltmenizi sağlar.
Cinsellik ve üreme ile ilgili bilgi verilirken belirli yaşta bu konuları başlayın demek çok yerinde bir söz olmayacaktır. En iyi zamanı ayarlama biçimi çocuğun bu konularla ilgili sorular sormasını beklemektir. Sorular genellikle “ben nerden geldim?” ya da bir kardeş bekleniyorsa “o nasıl oldu?” gibi beklendik sorulardır. Bu tarz sorularla karşılaştığınız zaman hayvanlardan yola çıkarak örneklendirmek “Seni bize leylekler getirdi” şeklinde cevap vermek uygun bir davranış olmaz. Burada önemli olan çocuğun merakını giderecek ölçüde ve dürüst cevaplar vermektir. Çocukların ‘utandırılması’ da bu süreçte çok olumsuz etkiler oluşturmaktadır. Bazı insanlar çocukların bilmeden yaptıkları bazı cinsel çağrışımlı hareketlere abartılı tepkilerle müdahale etmekteler. Bu gibi küçük yaşta bir çocuğun bir başkasının göğsüne ellemesi, kendi ya da karşı cins kardeşinin cinsel organına merak duyması gibi davranışları tamamen merak içerikli davranışlardır. Çocuğun bu davranışlarını başkalarının yanında anlatmayın. Özellikle çocuk cinsel organıyla ilgilendiğinde bunun ‘ayıp’ bir şey olduğunu vurgulamanız çocukta çok yanlış algılara yol açacak ve çocuk ilerdeki cinsel yaşamını da bu yanlış algılar üzerine oluşturacaktır.
1-2 yaşlarındaki çocuklar çok rahat cinsel organlarıyla oynabilir, çıplak dolaşabilirler. Çünkü çocuk ayıp ayrımının bilincinde değildir. Bir erkek çocuğu pipisini gösterip “bu ne anne?” gibi sorular sorabilir. Bu soruyu duyan ebeveyn hemen çocuğa açık ve net bir cevap vermelidir. “Bu senin pipin ve her erkekte vardır.” Şeklinde bir cevap çocuğun merakını gidermek için yeterli olacaktır. Ama bu cevabı vermek yerine duymamış gibi davranmak, kaçamak ve gerçekçi olmayan cevaplar vermek ya da çok ayıp olduğunu söylemek çocuğun anlamasını güçleştirecek ve benzeri soruların sorulmaması gereken, ayıp şeyler olduğu düşüncesini oluşturacaktır çocukta.
3 yaş ve sonrasında, çocuk cinsiyet ayrımını fark etmeye başlar. Bir kız çocuğu bir erkeğin cinsel organını gördüğünde kendininkinin neden farklı ya da eksik olduğunu sorabilir. Bu tarz sorularla karşılaştıklarında ebeveynlerin çocuklarına “sen kız olarak o da erkek olarak doğdunuz ve senin de onun da hiçbir eksiğiniz yok” demesi yeterlidir.
Ergenliğe doğru geçişte çocukların sorduğu bazı sorular vardır. Mesela, ben nasıl dünyaya geldim? Bu soruya cevabınız, bebekler için annelerin karınlarında özel bir yer vardır. Her bebek bu özel yerde belirli bir süre bulunur ve dünyaya gelmek için hazırlanır. Daha sonra da dünyaya gelir, şeklinde olabilir. Eğer çocuğunuz daha çok ayrıntıyı merak ederse bu normaldir. ‘annenin karnından nasıl çıkar?’ gibi bir soruya da, annenin vücudundaki bir bölümden çıktığı bilgisi verilebilir. Daha da çok merak edip görmek isterse bunu yapamayacağınızı ama çizerek göstermenizi söylemeniz de çocuğu bilgilendirir.
Erkek çocuklardan da ‘neden ıslak rüyalar görüyorum?’ gibi sorular duymak çok normaldir. Bu gibi sorulara “ Ergenlik çağına girmiş çocukların vücudunda sperma denilen hücrelerle dolu sıvı gece vücuttan dışarı atılır. Bu çok doğal bir süreçtir.” Şeklinde bir cevap verilebilir.
Bu gibi konuların konuşulması sadece anneye bırakılmamalıdır. Erkek çocuğun baba ya da bir baba figürüyle kız çocuğunun da aynı şekilde bir anne ya da anne figürüyle konuşması en uygun olanıdır. Çocukların ergenlik döneminde yaşayacağı bazı değişiklikleri bununla beraber bu değişiklikleri yaşamadan yaklaşık olarak 9-11 yaşlarındayken anne babalarıyla konuşmuş olmaları gerekir. Genellikle erkek çocukları ıslanma, uyarılma ve vücutlarındaki kıllanma ile ilgili; kız çocukları da adet dönemi ve vücudundaki oluşacak bazı değişiklikler ile ilgili konular hakkında sorular sorarlar. Daha önceden doğru ve açık bir şekilde bilgilendirilmiş bir çocuk ergenlik dönemine geldiğinde daha bilinçli olacaktır ve bu süreci olağan sayacaktır.
Çocuklarla iletişim kurarken onları bulundukları yaşa göre değerlendirmek çok önemlidir. Merak, çocuk için olağan bir süreçtir ve bu merakın en doğru ve dolaysız şekilde giderilmesi çocuğun gelişiminde çok önemlidir. Cinsellikle alakalı olarak, çocuklarınızın bu konuları sizden öğrenmesine olanak sağlayın. Televizyon ve internet kullanımlarını kontrol altına alarak belirli sınırlamalar içerisinde bilgiler edinmesini sağlayın. Çocuğunuzun her sorusuna cevap veremeyebilirsiniz, bu normaldir; ancak gelişen teknoloji her türlü bilgiyi edinmede kolaylık sunmaktadır. İnternet, bazı kitap ve yayınlar işinizi kolaylaştıracaktır. Her şeyden önce çocuğunuzla gerçek bir güven duygusuna dayalı bir ilişki kurun. Güvene dayalı ebeveyn-çocuk ilişkisinde çocuğunuz bilgi edinmek için anne babasından başka yerlere çok sık başvurmayacaktır ve internet üzerinden edindiği yanlış bilgilere ihtiyaç duymayacaktır
Cinsel eğitim neden önemlidir? Verilen eğitimin kalitesi ya da kalitesizliği nelere yol açıyor?
Bizler, vücudumuz hakkındaki bildiklerimizin yaklaşık %80ini ilk 18 ayda öğreniyoruz. Cinsellik hayatın temel ve doğal karşılanması gereken bir parçasıdır. Bu nedenle çocuğun soru sorması normaldir.
Çocuğunuzu “nerden duyuyorsun böyle ayıp şeyleri”, “duyamayayım bir daha“, “kim öğretiyor sana bunları” şeklinde azarlarsanız cinselliğin pis, kirli ve kötü bir şey olduğuna inanacaktır. Türkiye’de hem kadınlarda hem erkeklerde görülen cinsel fonksiyon bozuklukları fazladır ve temelinde bu tür azarlanmalar, susturulmalar kısacası altında yatan çocukluk yıllarında bastırılmış duyguları vardır. Yani cinselliği pis ve kötü bir şey gibi algılayan çocuğun ileride cinsel yaşamı da sorunlu olacaktır.
Bizim toplumumuzda cinselliğin sadece üremeyle ilgili olduğu sanılsa da asıl olan cinsellik pek çok konuyu kapsar ve üreme sadece bunlardan biridir. Anne ve babaların bu sorular karşısındaki paniği gereksizdir.
Bu sorular aynı zamanda yetişkin olarak bizlerin de cinsellikle, cinsel bilgi ve tutumlarımızla olan yüzleşmesidir. Rahat değilseniz rahat cevap da veremezsiniz. Evde kaliteli ve tatmin edici bir eğitim verdiğinizde çocuk dışarıdaki kaynaklara başvurmaz. Ama bilgi açığı varsa, merakı doyurulmuyorsa, sağdan soldan, arkadaşlardan, dergilerden, internetten bilgi öğrenmeye çalışacak ve belki de pek çok yanlış bilgini sahibi olacaktır. Bu nedenle evde doğru bilgiyi alırsa çocuk, dışarıdan gelen yanlış bilgilere itibar etme şansı azalır. Cinsel eğitim içinde yaşanılan toplumun değer yargılarını da öğretmeyi gerektirir. Toplumun normlarından bahsetmek, gençlere istenmeyen gebelik, aids, bekaret gibi konularda bilgi vermek gerekir.
Ergenlik öncesi çocuğa mutlaka bilgi verilmelidir. Zaten ruhsal değişimleriyle yeterince hırpalanan çocuklar bedensel değişimlerini de hazırlıksız olarak yaşarsa eğer çok daha fazla zarar görebilirler. Ergenlik öncesinde onu nelerin beklediğini, neler olacağını anlatmak gerekir.
Böylece yaşadıklarıyla daha kolay başa çıkabilecektir. Buna ek olarak göz ardı edilmemesi gerekn bir diğer önemli konu ise bazı kültürlerdeki yanlış algılara sebep olabilecek geleneklerdir. Örneğin, bazı yörelerde adet gören genç kıza tokat atılması gibi bir gelenek vardır. Bu çok yanlıştır. Kızın ileride vajinismusa varan cinsel sorunlar yaşamasına sebep olur. Adet kanamasına da pek çok yerde kirlenmek ya da hastalanmak denmektedir. Bunları duyan kız çocukları adet dönemlerinden nefret edecek ve belki de çok daha kötü geçirecektir. Bunun yerine kadın vücudunun adet dönemine neden ihtiyacı olduğunu ve neden kan geldiğini anlatmak gerekir. Yine genç erkeklere de ıslak rüyalar konusunda bilgilendirmek ve bunun vücudun doğal bir fonksiyonu olduğunu anlatmak gerekir.

Bir başka yanlışta kadınların bir araya geldikleri ev oturmalarında çocukların yanında cinsel şeyleri konuşmalarıdır. Genellikle ilk geceler ve o ilk gecenin ne kadar kötü ve korkutucu geçtiği anlatılır. Bu bilgiler çocuk dinlemiyor görünse bile kafasına yerleşir. Yine bir annenin çocuklarına sürekli -ne kadar fedakar olduğunu ispatlama çalışması olarak- nasıl acı çekerek doğum yaptığını anlatması da doğru değildir. Bunun yerine doğum yapmanın bir miktar can acıttığını ama bebek kucağa alınınca tüm o acının geçtiği ve buna değdiği anlatılmalıdır.

Bunların yanında cinsel eğitimin bir başka parçası da çocuklara mahremiyetin öğretilmesidir. Çocuk sizin cinsel organlarınızı görmek isteyebilir veya eşinizle aranızdaki cinsel ilişkiyi sorabilir. Bu durumda “bunlar çok özel şeyler ve başkalarına anlatılmaz” demelisiniz. Yatak odasına girerken kapı çalması gerektiğini öğretmelisiniz ve siz de onun odasına öyle girmelisiniz. Mutlaka ayrı yatmaya alıştırmalısınız. Odası ayrı olmalıdır. Aynı odada yatmak sakıncalıdır. Çocuklar sizin cinsel ilişkinize ya da sözlerine tanık olabilirler ve bunlar onların ruhlarında ciddi travmalara sebep olabilir. Odası ayrı olmalı ve küçük yaşlardan hatta başından böyle alıştırılmalıdır. Farklı cinsiyetteki kardeşlerin odaları da ayrı olmalıdır. Çocuğu başkalarının yanında soyunmaması ve yabancı birine kendini elletmemesi gerektiği konusunda da bilgilendirmelisiniz. Kendi bedeninin mahremiyetini bilmesinde hem erkek hem de kız çocukları açısından önemli bir yere sahiptir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuğa Cinsel Eğitim Nasıl Verilmeli" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Günay BAYDAROĞULLARI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Günay BAYDAROĞULLARI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Günay BAYDAROĞULLARI Fotoğraf
Psk.Günay BAYDAROĞULLARI
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Günay BAYDAROĞULLARI'nın Makaleleri
► Çocuğa Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilmeli? Dr.Psk.Alper ÇUHADAROĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Çocuğa Cinsel Eğitim Nasıl Verilmeli' başlığıyla benzeşen toplam 24 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Ergenlik Psikolojisi Haziran 2019
► İştahsız Çocuklar Eylül 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


19:55
Top