2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Obsesif- Kompulsif Kişilik Bozukluğu
MAKALE #20368 © Yazan Psk.Yavuz DEVECİ | Yayın Şubat 2019 | 2,632 Okuyucu
Bu kişilik örüntüsünde ortaya çıkan kişiliğin temel özellikleri arasında aşırıya kaçan mükemmeliyetçilik, düzenlilik, inatçılık, duygusal katılık, ısrarcılık, bunlara bağlı olarak da kararsızlıkla karakterize edilen bir yapı vardır. Mükemmeliyetçilik, Obsesif Kompulsif Bozukluğundan ziyade Obsesif Kompulsif Kişilik özellikleri ile daha yakından ilişkili görünmektedir. Mükemmeliyetçiliğin Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu ile eşleştirilmesinin altında yatan ilgili bir çekirdek davranışsal özellik olabilir. (Westen ve Harnden-Fischer, 2001).
Genellikle bu kişilikler sabit fikirli, aşırı kuralcı, çevresini rahatsız edecek kadar titizlerdir. Aşırıya kaçan mantıkları nedeniyle de duygusal kısıtlılık yaşarlar. İnsan ilişkilerinde çoğunlukla resmi olduklarından samimiyet ve de yakınlık göstermezler. Duygularını bir türlü tam olarak ifade edemezler. Ancak gündelik hayatta çevrelerindeki insanların onların istedikleri kurallarla yaşayamaz; onların arzuları doğrultusunda hareket edemez ve insanlar hata yapabilme özelliklerinden dolayı hata yaparlar bundan dolayı gün içerisinde obsesif-kompulsif kişilik özellikleri olanlar birçok defa olan etraflarındaki insanlara sinirlenerek ve öfke patlamaları yaşarlar. Yakın ilişkiler kuramazlar dostları ve de arkadaşları yoktur ya da çok azdır. Birlikte yaşaması oldukça güç insanlardır, çünkü çevrelerine katı kuralları nedeniyle çokça zorluk çıkartırlar. Empati kurmazlar. Son dönemdeki teorik gelişmeler ve ampirik bulgular, özellikle Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğunun kavram ve ilişkili tanı kriterleri ile Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğunun potansiyel olarak etkili tedavileri ile ilgili önemli bilgiler ortaya koymuştur. Rijitlik, kendini kontrol etme ve duyarlılık, Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğunun özellikle Obsesif-Kompülsif Bozukluğuna kıyasla temel bileşenleri olabilir (Pinto A, Steinglass JE ve ark., 2014).
Ahlaki konulara karşı aşırı hassaslardır, önem verirler. Toplumsal kurallara uyarlar ve aşırı duyarlılık gösterdikleri için çevresindekilerinde bu kurallara uymaları konusunda baskıcıdırlar. Kuralların bozulmasına tahammülleri yoktur. Bu kişiler bir şey üzerinde kontrol sahibi olamama ihtimali varsa aşırı derecede kaygı yaşarlar ve bu nedenle bu tür durumlardan kaçınırlar. Kontrol sağlayamadıkları durumlarda ise öfkelenirler. Aşırı kontrollü halleri, madde bağımlılığı, dikkatsiz cinsel ilişki kurma, finansal sorumsuzluk gibi durumları engeller. Planlamaları çok önemlidir, bozulursa problem çıkartıp ve tartışma yaratırlar. Toleransları çok düşüktür. Kendi verdikleri bir kararın istedikleri gibi yürümesi için aşırı derecede ısrarcı ve katıdırlar. Sorumluluk duyguları gelişmiştir. Amaçları ve de kendi iç benlikleriyle uyumlu bir yaşantı sürerler. Hata yapmaktan kaçınırlar. Onlar için orta yol pek yoktur. ‘Ya hep ya hiç’ mantığına göre hareket ederler. Birisi bir hata yaptığında olumlu yönleri görünmez olur. Kurallarında esneme olmaz.
Yanlış anlaşılmakta bu kişilik örüntüsündekiler için çekilmez derecede rahatsız edicidir. Detay ve düzenlerde ki aşırı mükemmel olma isteği yapmayı planladıkları işe bir türlü başlayamama ve karar verememeye neden olur. Kendilerinin içinde olduğu her koşulu ve de ayrıntıyı önceden ayarlamak, plan yapmak, sürprizlere açık olmamak nedeniyle de çevresinde uyumsuz olarak tanımlanabilirler. Ne kendilerinde ne de başkalarında hataya tahammül edemezler. Her şey dört dörtlük olsun isterler. Onlar için hata olmaması gereken bir şeydir. Herkes her konuda olması gerektiği gibi olmalı, davranmalı ve düşünmelidir. Bunun aksi olursa sinirlenirler ve öfke patlaması yaşayabilirler. Kendileri için hata yapma durumu söz konusu olursa kendilerine kızarlar. Otoriter yapıları ve tutumları vardır. Her işi büyük seremoni eşliğinde ciddiyetle yapmayı severler. Keyiften çok işe eğilimlidirler. Titizdirler, çalışkandırlar ve mesleki olarak çok başarılı olabilirler. Mesleklerinde ki aşırı kontrol etme alışkanlığı çevresindekiler tarafından sıklıkla “kontrol manyağı” şeklinde tanımlanır.
Obsesif kompülsif kişilik bozukluğu olanlar listeleri ve kuralları ile düzen konusundaki hassasiyetleri nedeniyle yapılan işleri amacından sapabilir, belli ritüelleri belli zamanlarda mutlaka yaparlar yapmadıkları zamanlarda rahatsız olurlar. Yapılan işin asıl amacını unutturacak derecede ayrıntılarla, kurallarla, listelerle, sıralamayla, organize etme ve program yapma ile uğraşırlar. Bu kişiler yeniliklerle ve esneklik gerektiren durumlarla karşılaşınca rahatsızlık duyarlar. Kültürel normlara çok bağlı olmakla birlikte inatçı bir kişilik yapısına sahiptirler.
Evliliklerinde düzen ararlar. Tutumluluktan biraz fazla cimri bile sayılabilecek davranışlar sergilerler. Eskimiş ve gereksiz eşyalarını elden çıkartmak atmak istemezler. Zamanlarının büyük çoğunluğunu ev ve işyerlerinin temizliğinin ve düzeni sağlamak için harcarlar. Genelde ciddi ve sessizdirler. Konuşmaları uzun, detaylı ve ayrıntılıdır. Tarihlere ve olan detaylara karşı aşırı titizdirler.
Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu, isim benzerliğine karşın, obsesif kompulsif bozukluktan(OKBİ-Obsesif kompulsif bozukluk) farklıdır. Kişilik bozukluğunda, OKB’yi tanımlayan takıntılar ve dayanılmaz istekler yoktur.
DSM-V kriterlerine göre erken ergenliğin başında başlayan ve birçok şekilde kendini göstererek aşağıdakilerden en az dördünün varlığının görüldüğü yoğun düzen, mükemmeliyetçilik ve kontrol ihtiyacı: bir aktivitenin kaybedilebileceği, noktaya gelecek şekilde kurallar ve ayrıntılarla ayrıca kurumla ilgili aşırı meşgul olma; aşırı mükemmeliyetçiliğin, görevin tamamlanmasını engellemesi, keyifli anlardan ve arkadaşlıktan uzaklaşacak şekilde işe aşırı bağlı olma; ahlaki değerler ve diğer değerler konusunda esnek olmama; değersiz eşyaları atmakta zorlanma; başkaları onun standartlarına uyana kadar yetki verme konusunda isteksiz olma; cimri olma; esnek olmama ve inatçılık bu bozukluğa tanı koymada belirleyicidir.
Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğunun etiyolojisini araştıran çok az araştırma mevcuttur. Bu araştırmalardan genetik hassasiyetin Obsesif Kompulsif Bozukluğunkiyle örtüşebileceğine dair bazı belirtiler mevcuttur. Obsesif Kompulsif Bozukluğu olan bireylerde ailelerinde de mükemmeliyetçilik gibi obsesif kompulsif kişilik bozukluğunda yer alan bazı yüksek düzeylerde özelliklere eğilimli olduğu görülmektedir (Calvo, Lazaro, Castro-Forniles ve ark.,2009). Ayrıca hasta terapist ittifakı, anlık kaygı ve benlik saygısı değişkenliği, önemli bir belirleyicidir. Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğundan muzdarip bireylerin yoğun alışkanlık kaygısı ve rijitliğinin (benlik saygısı) yanı sıra işlev bozukluğu olan bir terapötik ilişkinin tedavi sonucunu azaltabileceği de akılda tutulabilir. Bununla birlikte, bulgular aynı zamanda, terapötik ittifakın yanı sıra tehlike düzeyi ve (benlik saygısı) değişkenlik üzerine özel bir odaklamanın bilişsel tedaviyle iyileştirebileceğini göstermektedir (Cummings JA, Hayes AH, Cardaciotto L. ve ark.,2012). Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu ile ilgili genel araştırmaların hala yetersiz olduğu sonucuna varmalıyız. Ayrıca, epidemiyoloji, kurs ve birlikte ortaya çıkan bozukluklar hakkındaki bulgular kısmen tutarsızdır. Obsesif Kompulsif Bozukluğu hastalarının akrabalarının sıklıkla obsesyon kişilik özelliklerine sahip olduğunu bulmuştur. Bununla birlikte, bu durumun beklenmedik bir şekilde yüksek olduğu sonucuna varmak zordur, çünkü Obsesif Kompulsif Bozukluğu olmayan kontrol gruplarının akrabalarında kişilik özelliklerinin ortaya çıkması, karşılaştırılabilir tanı yöntemleri kullanılarak bildirilmemiştir. Grup terapisi ve davranışçı terapi faydalı olabilir. Hastanın sahip oldukları alışkanlıkları değiştirmeye çalışmak hasta üzerinde anksiyete oluşturabilir. Bilişsel terapi aynı zamanda, Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu için, aşırı duyarlılık, ahlakçılık, mükemmeliyetçilik, çalışmaya bağlılık ve inatçılıktan kaynaklanan düşüncelerin akılsızlığını ele alarak yararlı olabilir. Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu için farmakolojik müdahaleler için ampirik kanıt yoktur (Koenigsberg HW, Woo-Ming AM, ve ark.,2002).

KAYNAKÇA
Calvo, R., Lazaro, L., Castro-Fornieles, J., Font, E., Moreno, E., &Toro,J.(2009). Obsessive-compulsive personality disorder traits and personality dimensions in parents of children with obsessive-compulsive disorder.Eurpean Psychiatric,24(3),201-206.doi:10.1016/j.euprsy.2008. 11.003.
Cummings JA, Hayes AH, Cardaciotto L, Newman CF. The dy- namics of self-esteem in cognitive therapy for avoidant and obsessive-compulsive personality disorders: an adaptive role of self-esteem variability? Cogn Ther Res. 2012;36:272–81. doi:10. 1007/s10608-011-9375-x.
Koenigsberg HW, Woo-Ming AM, Siever LJ: Pharmacological treatments for personality disorders. In: PE, Nathan, JM, Gorman eds. A Guide to Treatments That Work. New York: Oxford Uni- versity Press, 2002:625–641.
Pinto A, Steinglass JE, Greene AL, Weber EU, Simpson HB. Capacity to delay reward differentiates obsessive-compulsive dis- order and obsessive-compulsive personality disorder. Biol Psychiatry. 2014;75:653–9. doi:10.1016/j.biopsych.2013.09.007.
Westen, D., & Harnden-Fischer, J. (2001). Personality profiles in eating disorders: Rethinking the distinction between axis I and axis II. American Journal of Psychiatry, 158, 547–562.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Obsesif- Kompulsif Kişilik Bozukluğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Yavuz DEVECİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Yavuz DEVECİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Yavuz DEVECİ Fotoğraf
Psk.Yavuz DEVECİ
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi6 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Yavuz DEVECİ'nin Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Obsesif- Kompulsif Kişilik Bozukluğu' başlığıyla benzeşen toplam 22 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Narsistik Kişilik Nisan 2019
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


03:15
Top