2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kişilik Bozuklukları, Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu
MAKALE #16418 © Yazan Uzm.Psk.Bahar ERDEN | Yayın Mart 2016 | 5,788 Okuyucu
Mizaç ve kişilik sık karıştırılan iki kavramdır. "Mizaç" kişiliğin biyolojik ayağıdır. Yani belli mizaçlara sahip olarak doğarız. Bebeklerin de mizaçları vardır; kimisi huysuz, kimisi ise uysaldır mesela. "Kişilik" kelimesinin eş anlamlısı ise "karakter"dir. Peki neden kişilik bozuklukları yerine karakter bozuklukları demeyiz? Karakter deyince aklımıza daha ahlaki bir yargılama gelir çünkü. "Karakterli kişi" dediğimizde iyi ahlaklı birinden bahsederiz. Bu yüzden daha nötr bir ifade olan "kişilik bozukluğu" yerine "karakter bozukluğu" kelimesini kullanmayız.

"Kişilik", bizi başkalarından farklı kılan düşünsel, davranışsal, fiziksel, ruhsal özelliklerdir. "Kişilik bozukluğu" ise, kişinin iş, aile, arkadaş ve okul çevresi ile uyumunda zorlanarak problemler yaşamasıdır. Kısacası, normal kişiliğin patolojik uzantısıdır.

Paranoid, Şizoid, Şizotipal, Antisosyal, Borderline(Sınır), Histrionik, Narsisistik, Kaçınan, Bağımlı, Obsesif-Kompulsif, Pasif- Agresif diye adlandırılan 11 farklı kişilik bozukluğu tanımlanır. Ancak bu detayları yani herbirini tek tek incelemek ve yazmak inanılmaz zaman alacağından, kişilik bozukluklarının genelinde görülebilen bazı özelliklerden bahsedeceğim.

Ergenlikte başlayan ve uzun süredir devam eden düşünsel, davranışsal, ilişkisel örüntüler. Çünkü zaten bu bir kişilik. Kişilik yaşam boyu gelişen bir şey olsa da, en azından ilk olarak ergenlikte tanınabilir/saptanabilir. Bazı kişilik bozuklukları ergenlikten de önce belirir.

Kişilik bozukluğu olanlar bir problemleri olduğunu sanmazlar
Değişime karşı son derece dirençlidirler; yani isteksiz ve son derece katıdırlar.
Problemleri kendilerine anormal veya yabancı gelmez. Depresyonu düşünün. Depresyonda olduğunuzu bilirsiniz çünkü depresyonunuz olmadığı zamanı bildiğiniz için ortada normalden sapmış bir durum mevcuttur. Normalde olduğunuzdan farklı bir durumdur bu. Fakat sizdeki problemin daima var olduğunu düşünün çünkü siz o sunuz. Bu yüzden de sizde bir problem olduğunu düşünmüyorsunuz. Bu kategoride problemleriniz varsa ve 30 yaş civarında başlamışsa, bu bir kişilik bozukluğu değildir çünkü kişilik bozuklukları bu yaş civarında gelişmez.
İçgörüleri çok azdır.
Kendi kendilerini baltalarlar. Her seferinde olumsuz sonuçla karşılaşsalar bile aynı şeyi tekrar tekrar yaparlar ki bu durum başkalarına anlaşılmaz gelebilir.

Kişilik bozukluğu olup olmadığını değerlendirirken biz klinisyenler kişinin tüm yaşam öyküsünü göz önünde bulundururuz. Terapi seansları bir yıl veya daha fazla sürer. Tedavi ederiz diyemeyiz ama daha iyi hissetmeleri ve işlevlerini daha iyi yerine getirmeleri için yardımcı oluruz. Çünkü psikolojik bozukluklar içinde en zorlayıcı olanlardır.

OBSESİF-KOMPULSİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) bazı yönlerden Obsesif Kompulsif Bozukluğa(OKB) benzese de ikisi birbirinden farklıdır.

OKB kaygı bozuklukları grubuna girer. OKKB de ana özellikler kişideki mükemmelliyetçilik ve kontroldür. Yaşamak değil kontrol üzerine kurulmuş bir hayatdır onlarınki. Esneklik yerine aşırıya kaçan bir düzenlilikleri vardır. Kurallara uygulayacağım diye hayatını mahveden kişilerdir. Bir aktivitenin ana amacını kaçırırlar. Asıl amacı unutturacak şekilde ayrıntılar, kurallar, listeler, sıralama, organize etme ya da program yapma ile uğraşıp dururlar. Kısacası detaylar içinde boğulurlar. Son derece dikkatli ve tekrarlamaya eğilimlidirler. İnatçı, mantıksız, başkalarına karşı talepkar ve eleştireldirler. Başkalarına olduğu kadar kendilerine karşı da son derece eleştiren tutum ve davranış sergilerler. Ahlak, doğruluk, değerler gibi konularda esneklik göstermezler. Aşırı sert bir aileden gelirler. Toplumsal kurallara bağlılıkları olağanüstüdür. Resmi ve iyi tanımlanmış sosyal ilişkileri tercih ederler. Resmi olmayan ilişkilerde bile resmi davranırlar. Dünyayı kurallarla, zamanı planlayarak yapılandırırlar. Karalılıkları ve hayal kurma becerileri zayıftır. Gerçekte hissttiklerinin tam zıddı davranırlar. Günlük rutinden ve kurallardan sapma onları üzer. Gergin ve neşesizdirler. Sıcaklık veren yakınlık hislerinden uzak dururlar. Kendisini çalışkan, güvenilir, faydalı, sorumluluk sahibi ve sadık, başkalarını ise sorumsuz, detaylara önem vermeyen ve kendi isteklerine düşkün olarak görürler. Para harcama konusunda hem kendilerine hem de başkalarına karşı cimri davranırlar. Görev dağılımı yapmak ve başkaları ile birlikte çalışmak istemezler. Özel bir değeri olmasa bile eski, değersiz şeyleri elden çıkaramazlar.

Bu özelliklerden bazıları sizde de mi var?

Başkaları için çekilmez olmadığınız sürece problem yok. Ama hem kendi yaşantınızı hem de ilişkilerinizi etkiliyorsa psikolojik destek almayı lütfen ihmal etmeyin.

Yaşam kalitenizi arttırmak kendinize yapabileceğiniz en güzel yatırımdır.

Bahar Erden
Uzman Psikolog/Evlilik ve Aile Terapisti

Kaynak American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th edition. Arlington, VA., American Psychiatric Association, 2013.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kişilik Bozuklukları, Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Bahar ERDEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Bahar ERDEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Bahar ERDEN Fotoğraf
Uzm.Psk.Bahar ERDEN
Muğla (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi56 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Bahar ERDEN'in Yazıları
► Kişilik ve Kişilik Bozuklukları Psk.Emir Emre DOĞAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Kişilik Bozuklukları, Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu' başlığıyla benzeşen toplam 21 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Paranoid Kişilik Bozukluğu ÇOK OKUNUYOR Temmuz 2023
► Beş Sevgi Dili Temmuz 2023
► Yetişkinlikte Bağlanma Mayıs 2016
► Sınav Kaygısı Mayıs 2016
► Kendini Gerçekleştirme Ağustos 2015
► Kişisel Sınırlar Temmuz 2015
◊ Depresyon Temmuz 2015
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


21:32
Top