Çalışan Aileler ve Çocukları
BANA AYIRACAK VAKTİN VARMI ANNE( BABA)?
Günümüz hayat şartları, değişen kültürel kodlar toplumumuzda kadının daha çok önde olması gibi bir sonucu ortaya çıkarmıştır. Kadınlarımıza birçok meslek kolunda ciddi düzeyde ihtiyaç vardır. Gelişen teknoloji, artan eğitim düzeyi, mevcut hayat şartları gibi vb. bir çok neden kadınları iş hayatında daha çok var ediyor.
Günümüzde kadınlar, gerek ekonomik zorunluluklardan dolayı aile bütçesine katkıda bulunmak amacıyla, gerekse yaşam standartlarını yükseltmek, meslek sevgisi,toplumda prestij kazanmak, çevre edinmek, yeni İnsanlar tanımak ve eşinin yanında konumunu yükseltmek gibi bir dizi psikolojik nedenlerle çalışma hayatında yerlerini
almışlardır. Ülkemizde çalışan kadınların büyük bir çoğunluğu ekonomik zorunluluklar
nedeniyle; aile geçindirmek veya aile bütçesine katkıda bulunmak amacıyla çalışmaktadır. Yaşam standardını yükseltmek veya eğitim gördüğü bir alanda uzman olduğu için çalışanların oranı İse oldukça azdır (Topçuoğlu, 1957, Çiftçi, 1979).
İş kadını rolü ve annelik rolünü bir arada yürütmeye çalışan kadınların psikolojisi üzerinde durmakta yarar görüyorum. Bunun yanı sıra annesi çalışan bir çocuğun ruhsal dünyası üzerinde de durmakta fayda vardır.
Annenin çalışma mecburiyetinde olması bir çok aile için geçerlidir. Özellikle geçim problemi yaşayan ailelerde annenin çalışmasına özellikle ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışan annelerin zihnini meşgul eden birkaç önemli soru vardır. “Acaba çocuklarımla yeterince ilgilenebiliyor muyum? Çocuklarımı ihmal ediyormuyum? Hem çalışıp hem de çocuklarımla nasıl ilgilenebilirim” gibi sorular bir çok annenin zihnini meşgul etmektedir. Kimi zaman anneler, çocukları için meslek ve kariyer hayatlarını sonlandırmakta kimi zaman da kendilerinin de sonradan memnun kalmayacakları bir takım kararlar vermektedirler. Çalışan annelerin bazıları ise çocukları için yapabilecekleri her şeyi yaptıkları halde daha başka neler yapabilirim gibi arayışlara yönelmektedirler.
Annenin işinden tatmin olmaması, çocuğun bakımı ve emniyeti konusunda endişe duyması veya çalışma şartlarının çok ağır ve stresli olması gibi faktörler çalışan anne ve çocuğu arasındaki etkileşimi olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Fakat işinde mutlu olan ve çocuğunun bakımı konusunda hiçbir endişe duymadan çalışan anneler, çalışmayan annelere göre daha iyi bir ebeveyn rolüne sahiptirler (Gold ve Andres 1978,Steward ve Fredman, 1987; Dworetzky, 1990J.
Öncelikle şunu söylemek gerekir ki çalışmayı ve mesleğini çok seven annelerin çocukları için mesleklerini bırakmaları anneleri kötü bir şekilde etkilemektedir. Özellikle bu tür annelerin meslek hayatlarını devam ettirerek aynı zamanda çocukları ile ilgilenmeleri yerinde olur. Anne kendi kariyerini çocuk için terk ettiğinde yavaş yavaş duygusal durumu değişmekte ve kendini sorgulamaya başlamaktadır. Yaptığının doğruluğu konusunda duyguları bir tarafta olduğu gibi yaptığının hata olduğunu söyleyen düşünceleri de oluşmakta ve duyguları ile düşünceleri arasında sıkışıp kalmaktadır. Bu açıdan annelik duygusu onlara çalışma, çocuklarınla ilgilen dese de mantıksal süreçte çalışma ve kariyeri sürdürme konusunda gereklilikler devam ettirmektedir.
Geçmişte anneler için evde oturmak ve mutlu güçlü bir çocuk yetiştirmek için çabalamak daha kolaydı. Ancak günümüzde durum anneler için çok daha farklıdır. Evin geliri için endişelenmemek ya da çocuğuyla ilgilenebilmek adına tek ebeveyni çalışan, gelir gider sorunları yaşayan bir aileye sahip olmak. Ailenin ekonomik refahına annenin katkı sağlaması kaçınılmazdır. Almış olduğu eğitim ve idealinde kurmuş olduğu kadın tasarımı çalışan ve kendi kendine yetebilen, ayakları üzerinde durabilmeyi öngören kadınlar, ev kadını olmak konusunda kaygılıdırlar.
Annenin de çalıştığı ailelerde önemli nokta, çocuk ya da çocuklar ile ilgili sorumlukların da diğer ebeveyn olan baba ile büyük oranda paylaşılması gerektiğidir. Bu gereklilik hem annenin motivasyonunun düşmemesi ve ruh-beden sağlığı açısından hem de çocuklarla geçirilen vaktin kalitesi açısından önemlidir. Evet, hayat müşterektir ve çocuklarımızı büyütürken de bu durum aynen geçerlidir. Bu noktada çocukla geçirilen vaktin niteliği ve önemi üzerinde durmakta yarar görüyorum. Özellikle ilk beş yaşta anne- baba ile geçirilen nitelikli süre çok kıymetlidir çocuk açısından. Anne babaların günlük işlerinin yoğunluğunda kısa da olsa çocukları ile kaliteli vakit geçirmenin hesabını yapmalıdırlar. Babaların çocuklara vakit ayırmada zorluk çektikleri ve çocuklara çok daha az zaman ayırdıkları çok karşılaşılan problemler arasında yer almaktadır. Ancak çocuklara ayırılan vakit, onlara kısa ve uzun vadede çok önemli katkılar sağlayacaktır.
Çocuğunuzla geçirdiğiniz vakit onun özgüven gelişimi açısından çok önemli görülmektedir. Bunun sebebi ona vakit ayırmakla ona değer vermiş olduğunuzu göstermiş olursunuz. Varlığı ile yokluğu hesaba katılmayan ve sanki o evde yokmuş gibi davranılan çocuğun kendine olan güveni dolaylı olarak negatif yönde etkilenecektir. Özellikle çocuk sayısının fazla olduğu ailelerde her bir çocuğa eşit şekilde vakit ayrılması önemlidir. Çocuk sayısının az olduğu veya tek çocuklu ailelerde ise başka kardeşler olmadığı için çocuğun daha fazla sıkılacağı hesap edilerek zaman geçirme görevi anne babaya biraz daha düşmektedir. Ancak bu noktada çocuğu çok fazla bunaltmakta doğru olmaz. Nitekim fazla ilgide olumsuz sonuçlara neden olabilecektir. Çocuğunuzla kaliteli vakit geçirmeniz onun stres ile daha kolay baş etmesine ve karşısına çıkan zorlukları daha kolay yenmesine yardım eder. Özellikle yetişkinlik dönemine kadar yapılan araştırmalara bakıldığında çocukluğunda anne baba ve aile ile yakın bağları olan ve onlarla daha fazla vakit geçiren kişilerin karşılaştıkları stres durumu ile daha kolay mücadele ettikleri ve depresyon gibi durumlarda daha çabuk iyileşme gösterdikleri görülmüştür.
Çocuğunuz ile geçirdiğiniz vakit onun ile aranızda bir yakınlık sağlayarak onun kendisini, yaşantılarını duygularını, hayal kırıklıklarını size aktarması da kolaylaşacaktır. Diğer türlü sizden uzak, duygularını size ifade etmeyen, içe dönük, mesafeli, birçok sorunu olduğu halde kendini ailesine ifade edemeyen bir çocuk haline gelecektir. Uzun vadede bu durum birçok psikolojik ve psikiyatrik müdahale gerektirecek bir duruma neden olabilecektir.
Çocuğunuzla geçirdiğiniz zamanın uzunluğu değil kalitesi önemlidir. Çocukla geçirilen vakit mevzusu daha çok çalışan annelerin ilettiği problemler arasındadır. Burada özellikle üzerinde durulması gereken konu çocuğunuzla geçirdiğiniz vaktin kalitesini artırarak onun bu konudaki ihtiyacını rahatlıkla karşılayabilirsiniz. Günlük hayat akışı içerisinde bir program yapılarak, yemek yeme, TV izleme uyuma ve buna benzer yapılan bir çok günlük işlerle beraber çocuğa vakit ayırmada günlük hayatın bir parçası haline getirilmelidir. Her yaş gurubuna göre hem anne hem baba olarak ayıracağınız vakit çocuğunuzun mutluluğunu sağlayacak ve onun normal psikolojik gelişimine katkıda bulunacaktır. Aksi takdirde çocuğunuzda bir takım davranış problemleri geliştirerek çocuk bu şekilde anne babadan vakit isteyecektir. Bir çok davranış probleminin altında çocuklarıyla sağlıklı vakit geçirmeyen anne babaların varlığını görmekteyiz. Davranışsal sorunlar ortaya çıktığında ise anne baba zoraki olarak çocukla ilgilenmek zorunda kalacaktır.
Yapılan araştırmalarda çocukların anne babalarından aldıkları sevgi ve mutluluk ile hayata daha olumlu ve mutlu bakabildikleri, daha az zarar verici davranışlarda bulundukları, arkadaşları ile daha uyumlu halde oldukları gösterilmiştir.
Bahsettiğimiz vakti bazı aileler ise çocuklarına bolca sunarlar. Öyle bir noktaya gelinir ki ailenin gündemini her zaman çocuk belirler. Program her zaman çocuğun dediğidir. Çocuğun dediği yenilir, içilir, çocuğun istediği etkinlik yapılır. Dedikleri olmadığında anne babaya karşı gelir, yaşıtlarına uygun bir bireyselleşme süreci göstermezler. Burada püf nokta hayatın tek gündeminin çocuk ya da çocuklar olmamasına özen göstermektir. Çocukların kendi başlarına geçirdikleri sürede onlar için çok kıymetlidir. Ayrıca iyi bir gözlemci olan anneler ve babalar içinde çocuğun bireysel faaliyetleri çok önem taşır. Doğal halinde çocuğun ifade edemediği birçok durumu gözlemlerimiz neticesinde elde edebiliriz. Burada denge çok önemlidir.
Çalışan anne babalara ifade etmekte önemli gördüğüm bir diğer nokta ise anne baba işteyken çocuğun vaktini kiminle geçirdiği ile ilgilidir. Bazı ailelerde çocuklar anne annelerle , baba annelerle, bazı çocuklar bakıcı ile bazıları ise kreş ve gündüz bakım evlerinde vakit geçirmektedir. Her nerede ve kiminle olursa olsun en önemli nokta sevgidir. Çocuğa sevgi ile yaklaşan ona sunduğu ilgiyi abartmayan ya da çok kısmayan her kimse çocuğun onunla vakit geçirmesinde sakınca yoktur. Yeter ki çocuğun temel güven duygusunu sarsmasın, ona sevgisini sunabilsin.
Sağlıklı günler dileklerim. Yeni yılınızı kutlar esenlikler dilerim…
Psikolojik Danışman
Mustafa ÖZAY
Günümüz hayat şartları, değişen kültürel kodlar toplumumuzda kadının daha çok önde olması gibi bir sonucu ortaya çıkarmıştır. Kadınlarımıza birçok meslek kolunda ciddi düzeyde ihtiyaç vardır. Gelişen teknoloji, artan eğitim düzeyi, mevcut hayat şartları gibi vb. bir çok neden kadınları iş hayatında daha çok var ediyor.
Günümüzde kadınlar, gerek ekonomik zorunluluklardan dolayı aile bütçesine katkıda bulunmak amacıyla, gerekse yaşam standartlarını yükseltmek, meslek sevgisi,toplumda prestij kazanmak, çevre edinmek, yeni İnsanlar tanımak ve eşinin yanında konumunu yükseltmek gibi bir dizi psikolojik nedenlerle çalışma hayatında yerlerini
almışlardır. Ülkemizde çalışan kadınların büyük bir çoğunluğu ekonomik zorunluluklar
nedeniyle; aile geçindirmek veya aile bütçesine katkıda bulunmak amacıyla çalışmaktadır. Yaşam standardını yükseltmek veya eğitim gördüğü bir alanda uzman olduğu için çalışanların oranı İse oldukça azdır (Topçuoğlu, 1957, Çiftçi, 1979).
İş kadını rolü ve annelik rolünü bir arada yürütmeye çalışan kadınların psikolojisi üzerinde durmakta yarar görüyorum. Bunun yanı sıra annesi çalışan bir çocuğun ruhsal dünyası üzerinde de durmakta fayda vardır.
Annenin çalışma mecburiyetinde olması bir çok aile için geçerlidir. Özellikle geçim problemi yaşayan ailelerde annenin çalışmasına özellikle ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışan annelerin zihnini meşgul eden birkaç önemli soru vardır. “Acaba çocuklarımla yeterince ilgilenebiliyor muyum? Çocuklarımı ihmal ediyormuyum? Hem çalışıp hem de çocuklarımla nasıl ilgilenebilirim” gibi sorular bir çok annenin zihnini meşgul etmektedir. Kimi zaman anneler, çocukları için meslek ve kariyer hayatlarını sonlandırmakta kimi zaman da kendilerinin de sonradan memnun kalmayacakları bir takım kararlar vermektedirler. Çalışan annelerin bazıları ise çocukları için yapabilecekleri her şeyi yaptıkları halde daha başka neler yapabilirim gibi arayışlara yönelmektedirler.
Annenin işinden tatmin olmaması, çocuğun bakımı ve emniyeti konusunda endişe duyması veya çalışma şartlarının çok ağır ve stresli olması gibi faktörler çalışan anne ve çocuğu arasındaki etkileşimi olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Fakat işinde mutlu olan ve çocuğunun bakımı konusunda hiçbir endişe duymadan çalışan anneler, çalışmayan annelere göre daha iyi bir ebeveyn rolüne sahiptirler (Gold ve Andres 1978,Steward ve Fredman, 1987; Dworetzky, 1990J.
Öncelikle şunu söylemek gerekir ki çalışmayı ve mesleğini çok seven annelerin çocukları için mesleklerini bırakmaları anneleri kötü bir şekilde etkilemektedir. Özellikle bu tür annelerin meslek hayatlarını devam ettirerek aynı zamanda çocukları ile ilgilenmeleri yerinde olur. Anne kendi kariyerini çocuk için terk ettiğinde yavaş yavaş duygusal durumu değişmekte ve kendini sorgulamaya başlamaktadır. Yaptığının doğruluğu konusunda duyguları bir tarafta olduğu gibi yaptığının hata olduğunu söyleyen düşünceleri de oluşmakta ve duyguları ile düşünceleri arasında sıkışıp kalmaktadır. Bu açıdan annelik duygusu onlara çalışma, çocuklarınla ilgilen dese de mantıksal süreçte çalışma ve kariyeri sürdürme konusunda gereklilikler devam ettirmektedir.
Geçmişte anneler için evde oturmak ve mutlu güçlü bir çocuk yetiştirmek için çabalamak daha kolaydı. Ancak günümüzde durum anneler için çok daha farklıdır. Evin geliri için endişelenmemek ya da çocuğuyla ilgilenebilmek adına tek ebeveyni çalışan, gelir gider sorunları yaşayan bir aileye sahip olmak. Ailenin ekonomik refahına annenin katkı sağlaması kaçınılmazdır. Almış olduğu eğitim ve idealinde kurmuş olduğu kadın tasarımı çalışan ve kendi kendine yetebilen, ayakları üzerinde durabilmeyi öngören kadınlar, ev kadını olmak konusunda kaygılıdırlar.
Annenin de çalıştığı ailelerde önemli nokta, çocuk ya da çocuklar ile ilgili sorumlukların da diğer ebeveyn olan baba ile büyük oranda paylaşılması gerektiğidir. Bu gereklilik hem annenin motivasyonunun düşmemesi ve ruh-beden sağlığı açısından hem de çocuklarla geçirilen vaktin kalitesi açısından önemlidir. Evet, hayat müşterektir ve çocuklarımızı büyütürken de bu durum aynen geçerlidir. Bu noktada çocukla geçirilen vaktin niteliği ve önemi üzerinde durmakta yarar görüyorum. Özellikle ilk beş yaşta anne- baba ile geçirilen nitelikli süre çok kıymetlidir çocuk açısından. Anne babaların günlük işlerinin yoğunluğunda kısa da olsa çocukları ile kaliteli vakit geçirmenin hesabını yapmalıdırlar. Babaların çocuklara vakit ayırmada zorluk çektikleri ve çocuklara çok daha az zaman ayırdıkları çok karşılaşılan problemler arasında yer almaktadır. Ancak çocuklara ayırılan vakit, onlara kısa ve uzun vadede çok önemli katkılar sağlayacaktır.
Çocuğunuzla geçirdiğiniz vakit onun özgüven gelişimi açısından çok önemli görülmektedir. Bunun sebebi ona vakit ayırmakla ona değer vermiş olduğunuzu göstermiş olursunuz. Varlığı ile yokluğu hesaba katılmayan ve sanki o evde yokmuş gibi davranılan çocuğun kendine olan güveni dolaylı olarak negatif yönde etkilenecektir. Özellikle çocuk sayısının fazla olduğu ailelerde her bir çocuğa eşit şekilde vakit ayrılması önemlidir. Çocuk sayısının az olduğu veya tek çocuklu ailelerde ise başka kardeşler olmadığı için çocuğun daha fazla sıkılacağı hesap edilerek zaman geçirme görevi anne babaya biraz daha düşmektedir. Ancak bu noktada çocuğu çok fazla bunaltmakta doğru olmaz. Nitekim fazla ilgide olumsuz sonuçlara neden olabilecektir. Çocuğunuzla kaliteli vakit geçirmeniz onun stres ile daha kolay baş etmesine ve karşısına çıkan zorlukları daha kolay yenmesine yardım eder. Özellikle yetişkinlik dönemine kadar yapılan araştırmalara bakıldığında çocukluğunda anne baba ve aile ile yakın bağları olan ve onlarla daha fazla vakit geçiren kişilerin karşılaştıkları stres durumu ile daha kolay mücadele ettikleri ve depresyon gibi durumlarda daha çabuk iyileşme gösterdikleri görülmüştür.
Çocuğunuz ile geçirdiğiniz vakit onun ile aranızda bir yakınlık sağlayarak onun kendisini, yaşantılarını duygularını, hayal kırıklıklarını size aktarması da kolaylaşacaktır. Diğer türlü sizden uzak, duygularını size ifade etmeyen, içe dönük, mesafeli, birçok sorunu olduğu halde kendini ailesine ifade edemeyen bir çocuk haline gelecektir. Uzun vadede bu durum birçok psikolojik ve psikiyatrik müdahale gerektirecek bir duruma neden olabilecektir.
Çocuğunuzla geçirdiğiniz zamanın uzunluğu değil kalitesi önemlidir. Çocukla geçirilen vakit mevzusu daha çok çalışan annelerin ilettiği problemler arasındadır. Burada özellikle üzerinde durulması gereken konu çocuğunuzla geçirdiğiniz vaktin kalitesini artırarak onun bu konudaki ihtiyacını rahatlıkla karşılayabilirsiniz. Günlük hayat akışı içerisinde bir program yapılarak, yemek yeme, TV izleme uyuma ve buna benzer yapılan bir çok günlük işlerle beraber çocuğa vakit ayırmada günlük hayatın bir parçası haline getirilmelidir. Her yaş gurubuna göre hem anne hem baba olarak ayıracağınız vakit çocuğunuzun mutluluğunu sağlayacak ve onun normal psikolojik gelişimine katkıda bulunacaktır. Aksi takdirde çocuğunuzda bir takım davranış problemleri geliştirerek çocuk bu şekilde anne babadan vakit isteyecektir. Bir çok davranış probleminin altında çocuklarıyla sağlıklı vakit geçirmeyen anne babaların varlığını görmekteyiz. Davranışsal sorunlar ortaya çıktığında ise anne baba zoraki olarak çocukla ilgilenmek zorunda kalacaktır.
Yapılan araştırmalarda çocukların anne babalarından aldıkları sevgi ve mutluluk ile hayata daha olumlu ve mutlu bakabildikleri, daha az zarar verici davranışlarda bulundukları, arkadaşları ile daha uyumlu halde oldukları gösterilmiştir.
Bahsettiğimiz vakti bazı aileler ise çocuklarına bolca sunarlar. Öyle bir noktaya gelinir ki ailenin gündemini her zaman çocuk belirler. Program her zaman çocuğun dediğidir. Çocuğun dediği yenilir, içilir, çocuğun istediği etkinlik yapılır. Dedikleri olmadığında anne babaya karşı gelir, yaşıtlarına uygun bir bireyselleşme süreci göstermezler. Burada püf nokta hayatın tek gündeminin çocuk ya da çocuklar olmamasına özen göstermektir. Çocukların kendi başlarına geçirdikleri sürede onlar için çok kıymetlidir. Ayrıca iyi bir gözlemci olan anneler ve babalar içinde çocuğun bireysel faaliyetleri çok önem taşır. Doğal halinde çocuğun ifade edemediği birçok durumu gözlemlerimiz neticesinde elde edebiliriz. Burada denge çok önemlidir.
Çalışan anne babalara ifade etmekte önemli gördüğüm bir diğer nokta ise anne baba işteyken çocuğun vaktini kiminle geçirdiği ile ilgilidir. Bazı ailelerde çocuklar anne annelerle , baba annelerle, bazı çocuklar bakıcı ile bazıları ise kreş ve gündüz bakım evlerinde vakit geçirmektedir. Her nerede ve kiminle olursa olsun en önemli nokta sevgidir. Çocuğa sevgi ile yaklaşan ona sunduğu ilgiyi abartmayan ya da çok kısmayan her kimse çocuğun onunla vakit geçirmesinde sakınca yoktur. Yeter ki çocuğun temel güven duygusunu sarsmasın, ona sevgisini sunabilsin.
Sağlıklı günler dileklerim. Yeni yılınızı kutlar esenlikler dilerim…
Psikolojik Danışman
Mustafa ÖZAY
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çalışan Aileler ve Çocukları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Mustafa ÖZAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Mustafa ÖZAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
çalışmak, çalışan anne, çocukla vakit geçirmek, çocukla ilgilenen baba, çalışan ebeveyn, çalışan anne baba
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
