Köpeklerde Virusların Neden Olduğu Bağırsak Hastalıkları (Enteritisler)
KÖPEKLERDE VİRAL ENTERİTİSLER
Köpeklerde virusların neden olduğu enteritisler , Kanin Parvoviral Enteritis , Kanin Coronaviral Enteritis , Kanin Rotaviral Enteritis, Köpeklerin Minute Virus Enfeksiyonu
ve Kanin Adenovirus Enteritisi’dir. Bu ödevimiz de bu hastalıkları patolojik ve kliniko-patolojik yönden değerlendirmeye çalışacağız.
Kanin Parvoviral Enteritis
Köpek parvovirus-2 enfeksiyonu (KPE) olarak da bilinen hastalık ; köpeklerin, akut, fibrinli nekrotik veya hemorajik enteritis ile seyreden viral bir hastalığıdır . Hastalık lezyonları ilk kez 1978 yılında 4-8 haftalık köpek yavrularında bildirilmiştir .Daha sonra dünyanın pek çok bölgesinde ve Türkiye'de hastalık tanımlanmıştır . Hastalıkta parvoviral enteritis alışıla gelen form olmakla beraber, özellikle yeni doğan köpek yavrularında non-suppuratif myokarditis ile karakterize myokardiyal form da görülür . Enfeksiyona özellikle maternal bağışıklığı düşük olan köpek yavruları duyarlıdır .
Parvoviruslar kuş,domuz,mink,fare,köpek,kedi,buzağı ve insanlarda enteritis’e neden olmaktadır. Virüs ısıya ve birçok dezenfektana karşı dirençlidir. Parvovirus ortalama 5-7 ay dışkıda canlı olarak kalabilmektedir. Virusun hızla bölünen hücrelere sahip bağırsak , kemik iliği ve lenf yumrularına affinitesi vardır.
Virus ağız ve burun yoluyla vücuda giriş yaptıktan sonra tonsillerin ve peyer plaklarının üzerinde ki epitele girer ve daha sonra bölge lenf düğümlerine yayılır. Virusun lenf içine geçişi ve bu bölgelerdeki enfekte lenfoblastların yayılması sonu timüs , dalak , lenf düğümleri ve peyer plakları gibi diğer lenfoid dokularda enfeksiyon gelişir. Enfeksiyondan 3-4 gün sonra bu lenfoid dokularda lenfositolizis şekillenir ve serbest kalan virüs lar viremiye yol açar. Viremi kanda nötralizan antikorların şekillendiği enfeksiyonun 5-7. günün de son bulur. Viremi süresince vücut ısısında yükselme mevcuttur.
Mikroskobik Bulgular
Damarlar hiperemiktir. İnce bağırsakların özellikle jejenum ve ileum bölümlerinde villuslar kütleşmiş ve epitelleri kısmen ya da tamamen dökülmüştür. Propria mukozada yoğun mononüklear hücre infiltrasyonları görülebilir. Bu infiltrasyonların yanında nötrofil infiltrasyonları da görülebilir . Bağırsak bezlerinde atrofi ve bazılarında kistik dilatasyonlar a rastlanabilir. Propriya mukozada belirgin fibrosit proliferasyonu da meydana gelebilir. (Şekil 1 a). Peyer plakları genişlemiş, merkezi kısımları boşalmış ve retikulum hücre proliferasyonu gözlemlene bilir. (Şekil 1 b). 5 nolu hayvanda ise Peyer plaklarında lenfositlerin karyoreksise uğradığı dikkati çekti. Karaciğerde genellikle konjesyon ve parankim dejenerasyonu dikkati çeker. Bazı olgularda belirgin perivasküler mononüklear hücre infiltrasyonu görülebilir. Tüm olgularda akciğerlerde konjesyon, perivasküler ve peribronşioler ödem dikkati çeker. Tüm olguların myokardiumunda konjesyon görülür.
Makroskobik Bulgular
Klinik olarak iştahsızlık , kusma uyuşukluk, vücut ısısında geçici yükselme görülür. Bir iki gün süreli lenfopeni ya da lökopeni görülür. İshal mukoid olabilir ; ara sıra kanlı ve kötü kokuludur. Hayvanda 2-3 gün sonra dehidrasyon , hipoproteinemi ve anemi belirtileri görülür ya da hayvan iyileşmeye başlar.
Nekropsi bulguları
Dehidrasyona ve bağırsak lezyonlarına sık rastlanır. Bağırsakta sık sık kas tabakasına ve submukozaya kadar uzanan segmental ya da yaygın subseroza kanamaları görülür. Seroza yüzelsel fibrinli efüzyonlara bağlı olarak granüler görünüm alır. Bağırsak içeriği mukoid ya da suludur, zaman zaman kanama nedeniyle “domates çorbası” görümünü alır. Mezenterik lenf yumruları büyük ve konjesyonludur ya da küçülmüş olabilir. Mide mukozasında konjesyon görülebilir , içerik az olup kanlıdır ya da safra ile boyanmıştır. Genç hayvanlar da timus atrofisine sık rastlanır. Akciğer konjesyonlu olup kauçuk kıvamındadır.
Hastalığın kalp formu 2-8 haftalık köpek yavrularında görülür. Bu formda ince bağırsaklarda lezyonlar bulunabilir. Klinik olarak ölüm aniden gelişir ya da kısa süreli solunum güçlüğü ve enteritis bulgularından sonra görülür. Mikroskobik olara , myokardda çok sayıda nekroz odağına ve mononüklear hücre infiltrasyonlarına rastlanır. Kas tellerinde nüklear inkluzyon cisimcikleri gözlenir. Akut hastalığı atlatan hayvanlar da fibrozis şekillenir.
Ayırıcı Tanı
Hastalık koronavirus enfeksiyonu, köpek intestinal hemorajik sendromu , şok bağırsağı, ağır metal veya warfarin intoksikasyonu , enfeksiyöz köpek hepatitisi ve hemorajik diatezislere yol açan diğer nedenlerden ayırt edilmelidir.
Kanin Coronoviral Enteritis
Kanin coronoviruslar köpekler de gastroenteritise yol açan en önemli viral etkenlerdendir. Etken ilk kez 1971 yılında Almanya da gastroenteritli köpekler de tanımlanmıştır.
Köpekler de gözlenen coronoviral hastalık klinik olarak oldukça değişken yapıdadır. Enfeksiyon , erişkin köpeklerde klinik tablo oluşturmaz veya hafif seyirli semptomlarla seyreder ve erişkin hastalar kısa sürede iyileşirler. Enfeksiyonun mortalitesi yeni doğanlarda oldukça yüksektir, prognozu ise oldukça kötüdür. Yavrularda olaya karışan sekunder bakteriyel , paraziter veya viral enfeksiyöz etkenler klinik tabloyu daha da ağırlaştırır ve ölümlere yol açar. Corona virusla enfekte köpekler etkeni dışkıları ile 6-9 gün boyunca yayarlar. Bununla birlikte bireysel olarak bu süre uzayabilir. Köpekler arası bulaşma fekal-oral yolla gerçekleşir.
Etkenin konakta başlıca hedefi ince bağırsak epitelyumudur. Etken ince bağırsakta deskuamasyona ,jujenal ve duedonal villiler de tahribata yol açar. Barsak lumeni dilate bir halde ,gaz ,sulu gıda içeriği vedışkı ile doludur. Barsak mukozası ve mezenterial lenf nodulleri ödemlidir ve konjesyon dikkati çeker. Klinik olarak enterit etkenin alınmasını takiben 1-4 gün sonra ortaya çıkar.
Klinik Bulgular;
Hastalığın başlıca klinik bulguları akut ,kanlı ve sulu diare ,depresyon , anoreksi, kusma ve dehidrasyondur.bazı hayvanlar da bronkopnömoni görülebilir. Kusma genellikle bir veya diare nin başlamasından sonra iki gün içerisinde azalabilir. Bununla birlikte diare enfeksiyon boyunca devam eder. Feçes sıklıkla kanlıdır. Özellikle yavrularda şiddetli diare sonucun ortaya çıkan dehidrasyon hayatın devamlılığını tehdit eden en önemli unsurdur.
Ölümler genellikle şiddetli dehidrasyon la ilişkili olarak enfeksiyonun başlamasından sonraki 24-36 saat içerisinde görülür. Kanin coronavirus enfeksiyonu geçiren köpeklerin bir çoğunda vücut ısısında artış gözlenmez , hatta ateş normal değerin biraz altındadır. Sekunder olarak diğer viral enterit etkenleriyle komplike olmamış olgularda lökopeni de nadiren görülen klik-laboratuar bir bulgudur.
Rotavirus Enfeksiyonu
Reoviridae familyası Rotavirus cinsi viruslar birçok memelide ve kanatlılarda mide-bağırsak kanalını enfekte eder. Rotavirusların 5 serotipi vardır (A-E) , evcil hayvanlarda en sık A serotipi izole edilir ve enterite neden olur. Virusların genellikle konakçı spesifik olduğu sanılmaktadır ; zoonotik potansiyelleri çok az önem taşır , ancak uygun epidemiyolojik koşullarda türler arasında bulaşma görülebilir.
Rotaviruslar villuslarda ki absortif enterositleri ve goblet hücrelerini enfekte eder. Hücre reseptörlerine yapıştıktan sonra virusların iç kapsid bileşenleri hücre içine girer. Enfekte hücreler bağırsak kanalına dökülür ve viruslar yıkılmanmış hücrelerin erimesiyle hücre dışına çıkar. Patogenezi coronoviral enfeksiyonunun ki ile çok benzerlik gösterir.
Kısa bir sürede enfekte epitlin dökülmesi sonucu villus atrofisi ile sonuçlanır. Mukoza yüzeyi kübik , zayıf farklılaşmış epitelyum ile döşenir, mikrovillöz kenarlar belli belirsizdir , ve stoplazmalarında lipid damlacıkları içerir. İshal elektrolit ve besinlerin emilim bozukluğundan kaynaklanır. Kript salgıları ishalin şiddetini arttırabilir. İshal enfeksiyonun başlamasından 20-24 saat sonra başlar ve birkaç saat ile bir hafta ya da daha fazla sürebilir.
Köpeklerin Minute Virus Enfeksiyonu
Köpek parvovirus-1 olarak da bilinen virus kedi panlökopenisi virusu , köpek parvovirus-2 ve mink enteritis virusundan farklı olup antikorlara köpekler de yaygın şekilde rastlanmaktadır. Köpek yavrularında ara sıra hafif ishal oluşturur ancak önemi bilinmemektedir.
Deneysel ağız burun enfeksiyonu subkliniktir, ancak virus lenfoid dokularda ve yeni doğan köpekler yavrularında duodenum kriptlerinde çoğalır ve inkluzyon cisimcikleri şekillendirmek sureti ile enterite neden olur.
Virusun fötusta tranplasental geçişi olmaktadır. Gebe köpekler de virus fötus rezorbsiyonuna , ölü doğumlara ya da zayıf yavru doğumlarına yol açar. Bu gibi durumlarda anazarka* ve myokarditis bildirilmiştir.
* Derialtı dokularında aşın hücrelerarası sıvı birikimine bağlı, yaygın şişkinlik ile ortaya çıkan semptom.
Kanin Adenoviral Enterit
Adenoviridae familyası , Mastadenovirus cinsi içinde yer alan viruslar insan ,sığır , at , koyun , köpek ve domuzlarda bağırsak enfeksiyonuna yol açar. Virusun çok sayı da serotipi vardır ve bunlar morfolojik olarak birbirine benzer. Adenoviruslar nispeten ısıya dayanıklıdır ve oda sıcaklığında canlılığını korur. Adenovirusların çoğu dışkıyla, damlacık enfeksiyonu yla ya da büyük olasılıkla cansız vektörler ile bulaşır. Enfekte hayvanlar haftalarca taşıyıcı olarak kalır.
Adenoviruslar konakçı spesifiktir. İnsan ve hayvanlardaki enfeksiyonlar genellikle subkliniktir.hastalık daha çok immun yetersiz duruma gelmiş hayvanlarda ortaya çıkar . Enfeksiyonların çoğu sistemiktir, kimi suşların solunum sistemine , diğerlerinin de sindirim kanalına , damar endotel hücrelerine ya da hepatositlere trpizmi vardır.
Köpeklerde iki serotipi izole edilmiştir. Köpek adenovirus-1 enfeksiyonu çoğunlukla subkliniktir, ancak hepatitis oluşturabilir ve bu olgularda ishalde görülebilir. Virusun hepatositlere ve endotel hücrelerine afinitesi vardır. İnce bağırsaklar da mukoza ve serozadaki damarların yıkımlanması sonu ishal ve seroza kanamaları şekillenir. Köpek adenovirus-2 enfeksiyonu üst solunum sistemi enfeksiyonuna yol açar. İshali kimi köpeklerde dışkıdan benzer izolasyonlar yapılmıştır.
Kaynakça :
1) Doğal enfekte köpek parvovirus enfeksiyonunda patolojik bulgular ve viral antijenin floresan antikor tekniği ile demonstrasyonu (Recai TUNCA, Nihat TOPLU)
2) Bir köpek barınağında kanin koronavirus varlığının serolojik olarak araştırılması. (Sibel GÜR , Turan CİVELEK )
3) Veteriner Patoloji Kitabi Cilt I (Ümit H. MİLLİ , Rıfkı HAZIROĞLU)
4) Kedi Köpek Gastroenterolojisi Semptomdan Tanıya Kitabı ( Kürşat TURGUT , Mahmut OK )
Köpeklerde virusların neden olduğu enteritisler , Kanin Parvoviral Enteritis , Kanin Coronaviral Enteritis , Kanin Rotaviral Enteritis, Köpeklerin Minute Virus Enfeksiyonu
ve Kanin Adenovirus Enteritisi’dir. Bu ödevimiz de bu hastalıkları patolojik ve kliniko-patolojik yönden değerlendirmeye çalışacağız.
Kanin Parvoviral Enteritis
Köpek parvovirus-2 enfeksiyonu (KPE) olarak da bilinen hastalık ; köpeklerin, akut, fibrinli nekrotik veya hemorajik enteritis ile seyreden viral bir hastalığıdır . Hastalık lezyonları ilk kez 1978 yılında 4-8 haftalık köpek yavrularında bildirilmiştir .Daha sonra dünyanın pek çok bölgesinde ve Türkiye'de hastalık tanımlanmıştır . Hastalıkta parvoviral enteritis alışıla gelen form olmakla beraber, özellikle yeni doğan köpek yavrularında non-suppuratif myokarditis ile karakterize myokardiyal form da görülür . Enfeksiyona özellikle maternal bağışıklığı düşük olan köpek yavruları duyarlıdır .
Parvoviruslar kuş,domuz,mink,fare,köpek,kedi,buzağı ve insanlarda enteritis’e neden olmaktadır. Virüs ısıya ve birçok dezenfektana karşı dirençlidir. Parvovirus ortalama 5-7 ay dışkıda canlı olarak kalabilmektedir. Virusun hızla bölünen hücrelere sahip bağırsak , kemik iliği ve lenf yumrularına affinitesi vardır.
Virus ağız ve burun yoluyla vücuda giriş yaptıktan sonra tonsillerin ve peyer plaklarının üzerinde ki epitele girer ve daha sonra bölge lenf düğümlerine yayılır. Virusun lenf içine geçişi ve bu bölgelerdeki enfekte lenfoblastların yayılması sonu timüs , dalak , lenf düğümleri ve peyer plakları gibi diğer lenfoid dokularda enfeksiyon gelişir. Enfeksiyondan 3-4 gün sonra bu lenfoid dokularda lenfositolizis şekillenir ve serbest kalan virüs lar viremiye yol açar. Viremi kanda nötralizan antikorların şekillendiği enfeksiyonun 5-7. günün de son bulur. Viremi süresince vücut ısısında yükselme mevcuttur.
Mikroskobik Bulgular
Damarlar hiperemiktir. İnce bağırsakların özellikle jejenum ve ileum bölümlerinde villuslar kütleşmiş ve epitelleri kısmen ya da tamamen dökülmüştür. Propria mukozada yoğun mononüklear hücre infiltrasyonları görülebilir. Bu infiltrasyonların yanında nötrofil infiltrasyonları da görülebilir . Bağırsak bezlerinde atrofi ve bazılarında kistik dilatasyonlar a rastlanabilir. Propriya mukozada belirgin fibrosit proliferasyonu da meydana gelebilir. (Şekil 1 a). Peyer plakları genişlemiş, merkezi kısımları boşalmış ve retikulum hücre proliferasyonu gözlemlene bilir. (Şekil 1 b). 5 nolu hayvanda ise Peyer plaklarında lenfositlerin karyoreksise uğradığı dikkati çekti. Karaciğerde genellikle konjesyon ve parankim dejenerasyonu dikkati çeker. Bazı olgularda belirgin perivasküler mononüklear hücre infiltrasyonu görülebilir. Tüm olgularda akciğerlerde konjesyon, perivasküler ve peribronşioler ödem dikkati çeker. Tüm olguların myokardiumunda konjesyon görülür.
Makroskobik Bulgular
Klinik olarak iştahsızlık , kusma uyuşukluk, vücut ısısında geçici yükselme görülür. Bir iki gün süreli lenfopeni ya da lökopeni görülür. İshal mukoid olabilir ; ara sıra kanlı ve kötü kokuludur. Hayvanda 2-3 gün sonra dehidrasyon , hipoproteinemi ve anemi belirtileri görülür ya da hayvan iyileşmeye başlar.
Nekropsi bulguları
Dehidrasyona ve bağırsak lezyonlarına sık rastlanır. Bağırsakta sık sık kas tabakasına ve submukozaya kadar uzanan segmental ya da yaygın subseroza kanamaları görülür. Seroza yüzelsel fibrinli efüzyonlara bağlı olarak granüler görünüm alır. Bağırsak içeriği mukoid ya da suludur, zaman zaman kanama nedeniyle “domates çorbası” görümünü alır. Mezenterik lenf yumruları büyük ve konjesyonludur ya da küçülmüş olabilir. Mide mukozasında konjesyon görülebilir , içerik az olup kanlıdır ya da safra ile boyanmıştır. Genç hayvanlar da timus atrofisine sık rastlanır. Akciğer konjesyonlu olup kauçuk kıvamındadır.
Hastalığın kalp formu 2-8 haftalık köpek yavrularında görülür. Bu formda ince bağırsaklarda lezyonlar bulunabilir. Klinik olarak ölüm aniden gelişir ya da kısa süreli solunum güçlüğü ve enteritis bulgularından sonra görülür. Mikroskobik olara , myokardda çok sayıda nekroz odağına ve mononüklear hücre infiltrasyonlarına rastlanır. Kas tellerinde nüklear inkluzyon cisimcikleri gözlenir. Akut hastalığı atlatan hayvanlar da fibrozis şekillenir.
Ayırıcı Tanı
Hastalık koronavirus enfeksiyonu, köpek intestinal hemorajik sendromu , şok bağırsağı, ağır metal veya warfarin intoksikasyonu , enfeksiyöz köpek hepatitisi ve hemorajik diatezislere yol açan diğer nedenlerden ayırt edilmelidir.
Kanin Coronoviral Enteritis
Kanin coronoviruslar köpekler de gastroenteritise yol açan en önemli viral etkenlerdendir. Etken ilk kez 1971 yılında Almanya da gastroenteritli köpekler de tanımlanmıştır.
Köpekler de gözlenen coronoviral hastalık klinik olarak oldukça değişken yapıdadır. Enfeksiyon , erişkin köpeklerde klinik tablo oluşturmaz veya hafif seyirli semptomlarla seyreder ve erişkin hastalar kısa sürede iyileşirler. Enfeksiyonun mortalitesi yeni doğanlarda oldukça yüksektir, prognozu ise oldukça kötüdür. Yavrularda olaya karışan sekunder bakteriyel , paraziter veya viral enfeksiyöz etkenler klinik tabloyu daha da ağırlaştırır ve ölümlere yol açar. Corona virusla enfekte köpekler etkeni dışkıları ile 6-9 gün boyunca yayarlar. Bununla birlikte bireysel olarak bu süre uzayabilir. Köpekler arası bulaşma fekal-oral yolla gerçekleşir.
Etkenin konakta başlıca hedefi ince bağırsak epitelyumudur. Etken ince bağırsakta deskuamasyona ,jujenal ve duedonal villiler de tahribata yol açar. Barsak lumeni dilate bir halde ,gaz ,sulu gıda içeriği vedışkı ile doludur. Barsak mukozası ve mezenterial lenf nodulleri ödemlidir ve konjesyon dikkati çeker. Klinik olarak enterit etkenin alınmasını takiben 1-4 gün sonra ortaya çıkar.
Klinik Bulgular;
Hastalığın başlıca klinik bulguları akut ,kanlı ve sulu diare ,depresyon , anoreksi, kusma ve dehidrasyondur.bazı hayvanlar da bronkopnömoni görülebilir. Kusma genellikle bir veya diare nin başlamasından sonra iki gün içerisinde azalabilir. Bununla birlikte diare enfeksiyon boyunca devam eder. Feçes sıklıkla kanlıdır. Özellikle yavrularda şiddetli diare sonucun ortaya çıkan dehidrasyon hayatın devamlılığını tehdit eden en önemli unsurdur.
Ölümler genellikle şiddetli dehidrasyon la ilişkili olarak enfeksiyonun başlamasından sonraki 24-36 saat içerisinde görülür. Kanin coronavirus enfeksiyonu geçiren köpeklerin bir çoğunda vücut ısısında artış gözlenmez , hatta ateş normal değerin biraz altındadır. Sekunder olarak diğer viral enterit etkenleriyle komplike olmamış olgularda lökopeni de nadiren görülen klik-laboratuar bir bulgudur.
Rotavirus Enfeksiyonu
Reoviridae familyası Rotavirus cinsi viruslar birçok memelide ve kanatlılarda mide-bağırsak kanalını enfekte eder. Rotavirusların 5 serotipi vardır (A-E) , evcil hayvanlarda en sık A serotipi izole edilir ve enterite neden olur. Virusların genellikle konakçı spesifik olduğu sanılmaktadır ; zoonotik potansiyelleri çok az önem taşır , ancak uygun epidemiyolojik koşullarda türler arasında bulaşma görülebilir.
Rotaviruslar villuslarda ki absortif enterositleri ve goblet hücrelerini enfekte eder. Hücre reseptörlerine yapıştıktan sonra virusların iç kapsid bileşenleri hücre içine girer. Enfekte hücreler bağırsak kanalına dökülür ve viruslar yıkılmanmış hücrelerin erimesiyle hücre dışına çıkar. Patogenezi coronoviral enfeksiyonunun ki ile çok benzerlik gösterir.
Kısa bir sürede enfekte epitlin dökülmesi sonucu villus atrofisi ile sonuçlanır. Mukoza yüzeyi kübik , zayıf farklılaşmış epitelyum ile döşenir, mikrovillöz kenarlar belli belirsizdir , ve stoplazmalarında lipid damlacıkları içerir. İshal elektrolit ve besinlerin emilim bozukluğundan kaynaklanır. Kript salgıları ishalin şiddetini arttırabilir. İshal enfeksiyonun başlamasından 20-24 saat sonra başlar ve birkaç saat ile bir hafta ya da daha fazla sürebilir.
Köpeklerin Minute Virus Enfeksiyonu
Köpek parvovirus-1 olarak da bilinen virus kedi panlökopenisi virusu , köpek parvovirus-2 ve mink enteritis virusundan farklı olup antikorlara köpekler de yaygın şekilde rastlanmaktadır. Köpek yavrularında ara sıra hafif ishal oluşturur ancak önemi bilinmemektedir.
Deneysel ağız burun enfeksiyonu subkliniktir, ancak virus lenfoid dokularda ve yeni doğan köpekler yavrularında duodenum kriptlerinde çoğalır ve inkluzyon cisimcikleri şekillendirmek sureti ile enterite neden olur.
Virusun fötusta tranplasental geçişi olmaktadır. Gebe köpekler de virus fötus rezorbsiyonuna , ölü doğumlara ya da zayıf yavru doğumlarına yol açar. Bu gibi durumlarda anazarka* ve myokarditis bildirilmiştir.
* Derialtı dokularında aşın hücrelerarası sıvı birikimine bağlı, yaygın şişkinlik ile ortaya çıkan semptom.
Kanin Adenoviral Enterit
Adenoviridae familyası , Mastadenovirus cinsi içinde yer alan viruslar insan ,sığır , at , koyun , köpek ve domuzlarda bağırsak enfeksiyonuna yol açar. Virusun çok sayı da serotipi vardır ve bunlar morfolojik olarak birbirine benzer. Adenoviruslar nispeten ısıya dayanıklıdır ve oda sıcaklığında canlılığını korur. Adenovirusların çoğu dışkıyla, damlacık enfeksiyonu yla ya da büyük olasılıkla cansız vektörler ile bulaşır. Enfekte hayvanlar haftalarca taşıyıcı olarak kalır.
Adenoviruslar konakçı spesifiktir. İnsan ve hayvanlardaki enfeksiyonlar genellikle subkliniktir.hastalık daha çok immun yetersiz duruma gelmiş hayvanlarda ortaya çıkar . Enfeksiyonların çoğu sistemiktir, kimi suşların solunum sistemine , diğerlerinin de sindirim kanalına , damar endotel hücrelerine ya da hepatositlere trpizmi vardır.
Köpeklerde iki serotipi izole edilmiştir. Köpek adenovirus-1 enfeksiyonu çoğunlukla subkliniktir, ancak hepatitis oluşturabilir ve bu olgularda ishalde görülebilir. Virusun hepatositlere ve endotel hücrelerine afinitesi vardır. İnce bağırsaklar da mukoza ve serozadaki damarların yıkımlanması sonu ishal ve seroza kanamaları şekillenir. Köpek adenovirus-2 enfeksiyonu üst solunum sistemi enfeksiyonuna yol açar. İshali kimi köpeklerde dışkıdan benzer izolasyonlar yapılmıştır.
Kaynakça :
1) Doğal enfekte köpek parvovirus enfeksiyonunda patolojik bulgular ve viral antijenin floresan antikor tekniği ile demonstrasyonu (Recai TUNCA, Nihat TOPLU)
2) Bir köpek barınağında kanin koronavirus varlığının serolojik olarak araştırılması. (Sibel GÜR , Turan CİVELEK )
3) Veteriner Patoloji Kitabi Cilt I (Ümit H. MİLLİ , Rıfkı HAZIROĞLU)
4) Kedi Köpek Gastroenterolojisi Semptomdan Tanıya Kitabı ( Kürşat TURGUT , Mahmut OK )
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Köpeklerde Virusların Neden Olduğu Bağırsak Hastalıkları (Enteritisler)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Kemal ŞİMŞEK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Kemal ŞİMŞEK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
köpekte virüs, köpeklerde virüs, viral enterit, köpeklerde ishal, köpeklerde kusma, köpeklerde ateş, köpeklerde kanlı ishal, parvoviral enterit, köpek coronavirus hastalığı, köpeklerde viral enteritisler, kanin parvoviral enteritis, kanin coronoviral enteritis, köpekte rotavirus, köpeklerde minute virus, kanin adenoviral enterit
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
