''Kuşlar uçar, balıklar yüzer ve çocuklar oyun oynar.''
Garry L. Landreth

Çocuk hakları sözleşmesi ile koruma altına alınmış olan çocuğun oyun oynama hakkı, bu sayede çocuğun en temel ihtiyaçları arasında uluslarası bir kabule ulaşmıştır. Çocuk için oyun yaş, cinsiyet, etnik köken, ortam, iklim, zeka, materyal ve sosyo ekonomik düzey fark etmeksizin aynı önemi taşımaktadır. Çocuğun temel aktivitesi olan oyun spontan, eğlenceli, isteyerek yapılan, amaç
odaklı olmayan bir etkinliktir. Doğal, dinamik ve kendini iyileştirici bir süreçtir.Irksal, dilsel veya kültürel farklılıkları aşan, evrensel olarak kendini ifade etme biçimidir.
Çocuğun genel özellikleri, kişisel tercihleri, materyal seçimi ve oyun ortamı çocuğun oyun tercihini etkileyebilir. Tarihe baktığımızda oyunun her dönemde tanımı yapılmış olup, her türlü kültürde önemli bir yeri olduğunu görürüz. Kapsamlı düşündüğümüzde; yaşam oyunlarda biçimlenip anlam kazanır. Yapılan araştırmalarda, oyun oynamanın sinir hücrelerinin ve sinaps bağlantılarının
gelişmesine katkıda bulunduğu görülmüştür. Çocuk oyun oynayarak kendini keşfeder, geliştirir, dünyayı tanır ve dünyanın işleyişine uyum sağlamaya çalışır. Oyun çocuğun dilidir, iletişim biçimidir.
Yaşamın provasını oyun aracılığıyla yapar çocuk. Öğretmencilik oynayarak bir gruba liderlik etmenin, annecilik oynayarak birine bakım vermenin, evcilik oynayarak yetişkin olmanın ve eş olmanın, süper kahramancılık oynayarak güç sahibi olmanın ne demek olduğunu deneyimler ve prova eder.
Çocukların bilişsel gelişimleri gereğince duygularını sözel olarak ifade etme kapasiteleri kısıtlıdır.
Dolayısıyla oyun çocuk için duygularını dışa vurma biçimidir. Olumsuz duyguları ile baş etmeyi öğrenmek için çocuk farklı oyun ve oyuncaklar seçtiği oyun aracılığıyla deneyimlerini dışa vurur.
Çocuk günlük yaşantılarını benzer durumlar yaratarak ve bunların üstesinden gelerek denemeyi ve düzenlemeyi öğrenir. Problem çözme becerisini oyun aracılığıyla geliştirir. Çocuğun canlandırdığı oyunlar kimi zaman gerçek hayattan olabilirken bazen de fantezi dünyasını yansıtabilmektedir. Oyun çocuğa deneme yanılma yoluyla doğruyu bulmayı, başladığı işi bitirmeyi ve bir şeyler başarmak için çaba gerektiğini öğretir. Kısaca çocuklar, oyun yoluyla düşünceler, duygular ve ilişkilerde beceri ve kontrol kazanmayı öğrenirler.

Oyunun Terapötik Gücü

Çocuğun ilişki geliştirmesine ve iletişim kurmasına yardımcı olur.
Çocuğun duygusal düzenlemesini ve ego gelişimini destekler.
Çocuğu hayata hazırlayarak stres ile başa çıkmasını sağlar.
Çocuğun ahlaki yargı ve değerlendirme becerisini geliştirir.
Her oyun çocuğun kendini gerçekleştirmesine yardımcı olur.
Çocuklar tarafından oyun oynarken kullanılan her türlü nesneye oyuncak denir. Bu kimi zaman bir düğme kimi zamansa bir peçete olabilir. Basit, sıradan bir oyuncak bile çocuğun yaratıcılığı sayesinde fazlasıyla işlevsel oyuncaklara dönüşebilmektedir. Dolayısıyla pahalı oyuncak en İyi oyuncaktır gibi bir
algı doğru değildir. Önemli olan çocuğun yaş düzeyine uygun oyuncak seçmektir.
Oyuncak seçiminde cinsiyet rollerine bağlı olarak kız oyuncağı, erkek oyuncağı gibi bir ayrım yapılmamalıdır. Oyuncakların cinsiyeti olmaz. Çocuğun seçtiği oyuncaklar gelişimi ve sorunları hakkında bilgi verebilir. Her oyuncağın çocuğa sunduğu şifa farklıdır. O nedenle oyuncak seçiminde çocuklar özgür olmalıdır. Hangi oyuncakların ne zaman alınacağı, oyuncaklarla oynama şekli,
oyuncaklar yerine başka nesneleri oyuncak gibi kullanmasının çocuk için anlamı önemlidir.
Aynı ya da benzer oyuncakların renkleri, boyları veya giysileri farklı diye tekrar alınması çocuğa gelişimsel açıdan bir yarar sağlamayacak aksine tüketme davranışını körükleyecektir. Oyuncakçı dükkanını anımsatan oyuncak odaları çocuk için faydalı değildir. Çocuğun ne kadar çok oyuncağı olursa çabuk sıkılma ihtimali o kadar artar. Anneler babalar kendi çocukluklarınızdaki oyuncakları ve
bu oyuncaklarla ne kadar mutlu olduğunuzu hatırlayın :)
Oyuncak, çocuğun bedensel,bilişsel, zihinsel, sosyal gelişimini sağlayan araçlardır. Bu nedenle çocuk için her şey oyun malzemesi olabilir. Çocuğa doğru oyun malzemesini almak ve güvenli oyun ortamı sağlamak için ailenin kılavuzluğu çok önemlidir. Oyuncak seçiminde çocuğun gelişim düzeyi,
ilgisi, yetenekleri göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer çocuğun gelişim dönemine uygun olmayan bir oyuncak seçilirse ilgisini çekmeyecektir, dolayısıyla da mutlu olmayacaktır. Gelişim düzeyinin altında bir oyuncak çocuk için yeterli olmayacak, gelişiminin üzerinde, becerilerini aşan oyuncaklar ise
çocukta hayal kırıklığı, yetersizlik duygusu yaratacaktır. Oyuncak alırken çocuğun isteğine kulak vererek ona rehberlik yapmak, her şeyi alamayacağını söylemek ve seçim yaparken onun keyfini onunla paylaşmak gerekir. Sizin bu katkınızla çocuk oyuncağın, sadece para ile alınan pahalı nesneler
olmadığını öğrenecektir. Oyuncak çocuk için bir ödül aracı haline dönüşmemelidir. Oyuncak paylaşımını ve düzenli tutmayı öğretirken bunun çocuğu oyun oynamaktan alıkoyacak, oyun zevkine
ket vuracak bir hale gelmemesi önemlidir.

Yaşlar Ve Oyun-Oyuncaklar

0-1 yaş arası tek başına oyun dönemidir.
Sallanan, dönenceler, ses çıkartan, yumuşak, temas sağlayan oyuncaklar görülür.
12. ayın sonuna doğru iletişim kurmayı sağlayacak oyuncaklar, desenli kovalar görülür.
1-2 yaş arası yürümeye başladığından hareket denge oyunları, basit puzzle, su, kum çamur oyunları görülür.
2-3 yaş arası Paralel oyun dönemidir.
Nesne devamlılığının öğrenildiği dönem olduğundan keşif oyunları, -mış gibi yapma oyunları, saklambaç görülür. (Bu dönemde hayali arkadaşlar başlayabilir. Endişelenecek bir durum değildir. 5 yaşına kadar bu durum devam ederse dikkat edilmelidir)
3-6 yaş arası işbirliğine dayalı oyun dönemidir.
Okul öncesi dönem olduğundan kesme, yırtma, yapıştırma, çizme boyama etkinlikleri görülür.
6-12 yaş Kurallı oyun dönemidir.
Duygu davranış farkındalığının geliştiği bir dönem olduğundan cinsiyet ayrımı oluşur.
Rekabete dayalı, kural içeren grup oyunları göze çarpar.
12 yaş üstü çocuklar, onları dış dünyaya hazırlayan, problem çözmeyi gerektiren oyunları (Kutu oyunları, dama, satranç, jenga gibi) tercih eder.
Çocukların, ilk oyun arkadaşları anne ve babalarıdır. Çocuğunuzun oyun kurmasına, sizi oyuna dahil etmesine izin verin. Bu sizin için onun dünyasına tanık olma fırsatıdır. Böylece aranızdaki ilişkiyi daha çok güçlendirebilir ve onu daha iyi anlayabilirsiniz. Çocuğunuzla geçirdiğiniz her kaliteli vakit
onun büyümesine şahit olmanızı sağlar. Günümüzde sanal bir ilişkiye dönüşen ebeveyn çocuk ilişkisini gerçek bir bağa dönüştürmenin en önemli aracı oyundur. Unutmayınız ki çocuklarınızın bu yaşları geri gelmeyecek.
Oyun çocuklar için sadece eğlenceli vakit geçirmek değil, ayni zamanda öğrenmek, gelişmek demek!

“Oyunlar en neşeli araştırma biçimidir.” Albert Einstein.