2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Gıda Ürünlerinde Etiketlerde Bulunması Gereken Bilgiler ve Etiket Okumanın Önemi
MAKALE #14036 © Yazan Uzm.Dyt.Aysen ARICAN ÖZ | Yayın Ocak 2015 | 4,012 Okuyucu
Gıda ürünlerinde etiketlerde bulunması gereken bilgiler ve Etiket okumanın önemi

Güvenli Gıda Kavramı

Besin değerini kaybetmemiş, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan temiz olan bozulmamış gıda maddesi güvenli gıdadır. Güvenli gıda aynı zamanda sağlıklı gıda anlamına gelmektedir.

Güvenli gıdaya ulaşmak herkesin hakkıdır. Bunun için risklerin bilinmesi, üretici, tüketici ve yasal merciler tarafından gıdanın her aşamada denetlenmesi gerekir. Beslenme sadece karın doyurmak olmadığına göre, sağlıklı gıdalardan oluşan bir beslenme biçimi, yaşamın sürdürülmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için bir zorunluluktur. Her yaşta sağlıklı ve güvenli gıda tüketilmesi gerekir.

Sağlıklı gıdaya ulaşmak için yiyecekleri satın alma aşamasından itibaren iyi değerlendirmek gerekir. Satın aldıktan sonra yiyecekleri doğru şekilde saklamak, pişirmek ve servis etmek güvenli gıdaya ulaşmak için çok önemlidir. Sağlıklı olmayan gıdaların tüketimi sonucunda besin zehirlenmeleri başta olmak üzere birçok sağlık sorunu ile karşılaşılabilir. Tifo, para tifo, ishaller başta olmak üzere birçok gıda kaynaklı enfeksiyon güvenli gıda tüketmemeye bağlı olur ve kişinin hayatını tehlikeye sokabilir.

Mikroorganizmalarla kontamine olmuş (bulaşmış) gıdaların tüketimi sonucunda;

İnsanlarda enfeksiyon (gıdaya bulaşma) ve intoksikasyona (gıda zehirlenmelerine) neden olarak önemli sağlık sorunlarına sebebiyet verebilmektedir.

Mikroorganizma toksinleri, inorganik öğelerin etkilediği besinlerin tüketimi sonucunda;
Zehirlenmeler, devamında iç kanama ve ölüm riski artar. Bu maddelere örnek olarak kuru yemişlerin sağlıklı ortamda depolanmamasına bağlı olarak oluşan Aflatoksin maddesi verilebilir.

Yine benzer şekilde gıdaların depolama ve üretim esnasında oluşabilen toksik maddeler Trikotesen, F, Solani Javaricum, Siklokloratin,luteoskirin, Patulin, Okratoksin, Pb( kurşun), Hg (civa), Mo (molibden) olarak sıralanabilir. Bir tüketici olarak bu maddelerin hepsinin bilinmesi mümkün değildir. Ancak etiket dilinin bilinmesi ve yiyecek satınalma aşamasında tüm duyuların kullanılması güvenli gıdaya ulaşmanın anahtarıdır.


Sağlıklı-güvenli gıdaya ulaşmak için neler yapılmalıdır?
• Doğal ve taze gıdalar tercih edin
• Sağlam, zedelenmemiş, bozuk olmayan gıdalar tercih edin
• Çiğ yenilen gıdaları yeterince temizlemeden tüketmeyin
• Açıkta satılan değil, ambalajlı gıda maddelerini satın alın
• Hayvansal gıdaları hiçbir şekilde çiğ olarak tüketmeyin, özellikle açıkta satılan çiğ köfte, midye gibi ürünleri tükemeyin.
• Etiket okuma alışkanlığı kazanın: etiketi olmayan ürünleri satın almayın.
Türk gıda kodeksi etiketleme yönetmeliği'nde gıdaların ambalajında yazılması gerekenler belirlenmiştir. Yasal olarak bu kurallara uymayanların ürünlerinin satışı yasaktır.

Etiketleme Ve İşaretleme

Madde 25- Etiketleme ile ilgili kurallar aşağıdadır:
a) Satışa sunulan her gıda maddesinin ambalajında etiket bulundurulması mecburidir.
b) Gıda maddesinin etiket bilgileri tam ve doğru olarak ifade edilmelidir.
c) Etiketleme dili Türkçe olmalıdır. Türkçenin yanı sıra başka resmi diller de kullanılabilir.
d) Tüm yazılar, fonla kontrast teşkil edecek şekilde, silinmez karakterde, okunabilir renk ve boyutta olmalı, ambalaja sağlam bir şekilde basılmış, yapıştırılmış veya tutturulmuş olmalıdır.
e) Gıda maddesinin etiketi sahte, yanıltıcı veya gıdanın karakterine göre hatalı bir izlenim yaratacak, tüketiciyi yanıltacak resim, şekil ve benzerlerini içermemelidir.
f) Özel beslenme amaçlı gıdalar dahil herhangi bir gıda maddesinin etiketinde, o gıda maddesinin hastalıkları önleme, iyileştirme ve tedavi etme özelliği olduğunu bildiren veya ima eden ifadeler yer alamaz.
g) Beslenme yönünden etiketleme özel beslenme amaçlı gıdaların ve bileşiminde farklılık yapıldığı beyan edilen gıdaların etiketlenmesinde mecburi olup, diğer gıda maddelerinde ihtiyaridir.
h) Enerji veya yağ değerlerinde sağlanan en az %25 lik azalmalar etiket üzerinde “azaltılmış” veya eşdeğeri bir kelimeyle ifade edilir.
ı) Besin ögelerinin miktarları etiket üzerinde EK-19 da verildiği şekilde, her 100 g veya 100 ml için veya her porsiyonda rakamsal olarak belirtilmelidir. Ancak, vitamin ve minerallerin bu çizelgede yer alması için EK-20 de verilen Beslenme Referans Değerlerinin en az %5 ini karşılaması gerekmektedir.
i) Gıda maddesinin bileşimindeki besin ögeleri ile ilgili beyanlarda EK-21 de verilen koşullar dikkate alınmalıdır.

Gıda maddelerinin etiketinde bulundurulması zorunlu bilgiler
*Gıda maddesinin adı,
*İçindekiler,
*Net miktarı,
*Firmanın adı, adresi ve üretildiği yer,
*Üretim tarihi ve son tüketim tarihi veya raf ömrü,
*Parti numarası ve/veya seri numarası,
*Üretim izin tarihi ve sicil numarası veya ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı,
*Orijin ülke,
*Gerektiğinde kullanım bilgisi ve/veya muhafaza şartlarının etiket üzerinde yazılması gerekir.

Gıda maddesinin adı

Gıda maddesinin adı veya böyle bir adın olmaması halinde, ürünün gerçek doğası hakkında yeterli ve doğru bilgiyi tüketiciye sunan açıklayıcı tanımla belirtilmelidir

İçindekiler

Gıda maddesinin üretiminde veya hazırlanmasında kullanılan hammadde ve gıda katkı maddeleri etiket üzerinde üretim sırasında kullanıldıkları miktara göre azalan oranlarda belirtilmelidir. Gıda katkı maddeleri bu yönetmeliğin ikinci bölümünde yer alan sınıflamaya göre fonksiyonları ile birlikte adı veya EC kod numarası ile verilmelidir.

Net miktarı

¨ Sıvı gıda maddelerinde hacim olarak belirtilmelidir.
¨ Katı gıda maddelerinde ağırlık veya tane ile satılanlarda adet olarak belirtilmelidir.
¨ Yarı katı gıda maddelerinde ağırlık veya hacim olarak belirtilmelidir.
¨ Sıvı ile birlikte hazırlanan katı gıda maddelerinin süzme ağırlığı verilmelidir.

Firmanın adı, adresi ve üretildiği yer

İmalatçı veya ambalajlayıcı veya ithalatçı veya ihracatçı veya dağıtıcı firmanın ticari unvanı, açık adresi, tescilli markası ve üretim yeri bildirilmelidir.

Üretim tarihi ve son tüketim tarihi veya raf ömrü

3 aydan kısa ise gün ve ay
3 -18 ay arasında ise ay ve yıl
18 aydan uzun ise yıl

Parti ve/veya seri numarası varsa kod numarası

Parti ve/veya seri numarası varsa kod numarası belirtilmelidir

Üretim izin tarihi, sayısı ve sicil numarası veya ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı

Etiket üzerinde Tarım ve Köy işleri Bakanlığınca verilen üretim izin tarihi, sayısı ve sicil numarası veya ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı belirtilmelidir.
Örnek olarak;

Tarım ve köyişleri Bakanlığının …........…............….. tarih ve …....…........…… sayılı izini ile üretilmiştir.

Orijin ülke
“Türk Malı” veya “TM” olarak belirtilmelidir. İthal malı gıda maddelerinde ise ülke adı verilmelidir.

Gerektiğinde kullanım bilgisi ve/veya muhafaza şartları

Tüketim öncesi bir işlem gerektiren durumlarda gıdanın doğru kullanımını sağlamak için gerekli hazırlama bilgisi etiket üzerinde yer almalıdır.

EC KODU
Gıda katkı maddelerini tanımlamak ve herhangi bir karışıklığa yol açmamak için kullanılan Avrupa Birliği’nin (EC) simgesi olarak E harfi ve üç rakamlı sayıdan ibaret kodlardır.
Uluslar arası düzenlemelerde ve Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde kullanımına izin verilen E-kod’larına birkaç örnek:
Koruyucular E200-E285-E330
Antioksidanlar E300-E321
Renklendiriciler E100-E180
Kalınlaştırıcılar, jelleştiriciler E400-E495
Tatlandırıcılar E950-E959
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Gıda Ürünlerinde Etiketlerde Bulunması Gereken Bilgiler ve Etiket Okumanın Önemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Dyt.Aysen ARICAN ÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Dyt.Aysen ARICAN ÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Aysen ARICAN ÖZ Fotoğraf
Uzm.Dyt.Aysen ARICAN ÖZ
Aydın
Uzman Diyetisyen
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi21 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Dyt.Aysen ARICAN ÖZ'ün Makaleleri
► Gıda Bağımlılığı Dyt.Ece ALTINEL
► Gıda Hijyeni ve Güvenliği Dyt.Zühal AYNACI BAYEL
► Kadınlar İçin Süper 6 Gıda Dyt.Nilay KEÇECİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Gıda Ürünlerinde Etiketlerde Bulunması Gereken Bilgiler ve Etiket Okumanın Önemi' başlığıyla benzeşen toplam 77 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Sonbaharda Beslenme Ekim 2014
► Voleybol ve Beslenme Temmuz 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:56
Top