Kolesterol : Yağdan Farklıdır !
Kolesterol yağa benzeyen fakat tamamen yağ olmayan bir maddedir.Yapısı ve organizmadaki fonksiyonu yağlardan farklıdır.Bazı durumda sağlık için yararlı bazı durumlarda da zararlıdır.
Kolesterol ve yağlar hayvansal kaynaklı besinlerde birlikte bulundukları ve organizmadaki görevleri ortak olduğu için çoğu zaman birbirleriyle karıştırılırlar.Yağlar gibi kolesterolün de birçok durumda zararlı etkisi söz konusudur.Kolesterol bazı hormonlar (örneğin östrojen) ve tüm hücrelerin yapısında bulunur.Ayrıca yağların emilimini sağlayan safranın bileşiminde yer alır.Ancak kanda düzeyinin çok yüksek olması kalp hastalıkları ile ilişkilidir.
Kolesterolü nasıl ayırt edersiniz?
Serum ve kan kolesterolü kan dolaşımında, diyet kolesterolü ise besinlerde bulunan kolesterolü ifade eder.Kan kolesterol seviyelerini birçok faktör etkilemekle birlikte kolesterol vücuda iki kaynaktan alınır.
Vücudumuz ihtiyaç duyduğu kolesterolü kendi üretir. Tüm vücut hücreleri kolesterolü sentezleyebilmekle birlikte kolesterolün büyük bir kısmı karaciğerde üretilir. Kolesterol fazla üretildiğinde kalp hastalıklarına karşı risk oluşturur.Fazla olan kolesterol ya yağlara dönüştürülerek depolanır ya da arterlerde birikir.Yetişkinlerden farklı olarak bebek ve çocuklar vücutlarında yeterli kolesterolü üretemezler.Bu nedenle 2 yaşından küçük çocuklarda diyette yeterli kolesterol almaları önemlidir.
Kolesterol yalnızca yumurta,kırmızı et,kanatlı hayvan etleri,balık ve süt gibi hayvansal kaynaklı yiyecek ve içeceklerde bulunur.Hayvanlar vücutlarında kolesterol üretebilirler ama bitkiler üretemezler.Bu yüzden bitkisel hiçbir şeyde kolesterol bulunmaz.
Bazı bireylerde diyetle fazla kolesterol alımı kan kolesterolünün yükselmesine neden olur.Bu bireylerde diyet kolesterolünün ayarlanması gerekir.Diyet kolesterolü, kan kolesterol düzeyini doğrudan ve tek başına etkileyen bir faktör değildir.Diyetinizdeki yağ miktarı özellikle doymuş yağlar kan kolesterolünü diyetle alınan kolesterolden daha çok etkiler.
“İyi Kolesterol” - “Kötü Kolesterol”
Kolesterol için iyi kolesterol, kötü kolesterol diye ifadeler duymuşsunuzdur. Bu terimler besinlerdeki kolesterol için değil vücudumuzda kolesterolü taşıyan lipoproteinler için kullanılır.
Kolesterol su ile karışmadığı için kan dolaşımında tek başına taşınamaz.Protein ve yağlardan oluşan paketler içinde taşınır.Bu paketlere lipoproteinler denir ve kolesterolü vücut hücrelerine ulaştırır.Kan kolesterolünün hepsi düşük dansiteli ve yüksek dansiteli lipoproteinler içinde bulunur.
Yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) kolesterol, dokulardaki kolesterolü yıkılmak üzere karaciğere taşır. HDL kolesterol iyi kolesterol olarak da bilinir ve kandaki seviyesinin yükselmesi kalp hastalıkları riskinin azalması ile ilintilidir.
Düşük dansiteli lipoprotein (LDL) kolesterol, karaciğerdeki kolesterolü dokulara taşır.Bu süreçte arter ve diğer kan damarları çeperlerinde depolanabilir.LDL kolesterol, kötü kolesterol olarak bilinir ve kandaki seviyesinin yükselmesi kalp hastalıkları riskinin yükselmesi ile ilişkilendirilir.
HDL ve LDL kolesterol yalnızca kan dolaşımında bulunur, besinlerde bulunmaz. Fakat kan LDL seviyesi tükettiğimiz besinlerden etkilenir.Eğer doymuş yağ ve kolesterol alımınız düşükse LDL seviyeniz de düşük seyreder.Eğer düzenli fiziksel aktivite yapıyorsanız HDL seviyenizi yükseltebilirsiniz.
AZYAĞLI AZ KOLESTEROLLÜ BESLENME ÖNERİLERİ
Hangi Besinleri Yemekten SAKINMALIYIZ ?
.Yumurta sarısı,
• Katı yağlar, margarin, kuyruk yağı, tereyağı,
• Kaymak, krema, tamyağlı süt, yoğurt,
• Kırmızı et,
• Sucuk, sosis, salam, pastırma,
• Sakatatlar (beyin, böbrek, dalak, yürek),
• Şekerli ağır hamur tatlıları (baklava, kadayıf),
• Yağda kızartılmış tüm besinler,
• Çikolata, gofret, kakaolu yiyecekler,
• Hazır satılan tüm yiyecekler,
• Listede önerilenden fazla süt, yoğurt ve türn besinler
Hangi Besinleri TERCİH ETMELİYİZ ?
. Kabuklu yenebilecek sebze ve meyveler kabukları ile yenmeli,
• Haftada 2-3 gün bulgur pilavı ve kurubaklagil yemeği (kuru fasulye, mercimek, nohut ve barbunya) tüketilmeli,
• Kepekli un ile esmer ekmek tüketilmeli,
• Süt, yoğurt ve peynir yarımyağlı veya tamamen yağsız tercih edilmeli,
• Hipertansiyon gelişen kişilerde yemekler normal tuzlu, ekmek tuzsuz tüketilebilir,
• Günde en fazla 20 gram saf şeker ( 2 yemek kaşığı) tüketilmeli,
• Kırmızı et yerine yağsız tavuk ve balık etleri tercih edilmeli,
• Yemeklerde yağ olarak sıvıyağ özellikle zeytinyağı tercih edilmeli
• 0-2 yaş grubunda soyalı mamalar, 2 yaş üzerinde de soya fasulyesi, unu ve filizi tüketilebilir.
Kolesterol ve yağlar hayvansal kaynaklı besinlerde birlikte bulundukları ve organizmadaki görevleri ortak olduğu için çoğu zaman birbirleriyle karıştırılırlar.Yağlar gibi kolesterolün de birçok durumda zararlı etkisi söz konusudur.Kolesterol bazı hormonlar (örneğin östrojen) ve tüm hücrelerin yapısında bulunur.Ayrıca yağların emilimini sağlayan safranın bileşiminde yer alır.Ancak kanda düzeyinin çok yüksek olması kalp hastalıkları ile ilişkilidir.
Kolesterolü nasıl ayırt edersiniz?
Serum ve kan kolesterolü kan dolaşımında, diyet kolesterolü ise besinlerde bulunan kolesterolü ifade eder.Kan kolesterol seviyelerini birçok faktör etkilemekle birlikte kolesterol vücuda iki kaynaktan alınır.
Vücudumuz ihtiyaç duyduğu kolesterolü kendi üretir. Tüm vücut hücreleri kolesterolü sentezleyebilmekle birlikte kolesterolün büyük bir kısmı karaciğerde üretilir. Kolesterol fazla üretildiğinde kalp hastalıklarına karşı risk oluşturur.Fazla olan kolesterol ya yağlara dönüştürülerek depolanır ya da arterlerde birikir.Yetişkinlerden farklı olarak bebek ve çocuklar vücutlarında yeterli kolesterolü üretemezler.Bu nedenle 2 yaşından küçük çocuklarda diyette yeterli kolesterol almaları önemlidir.
Kolesterol yalnızca yumurta,kırmızı et,kanatlı hayvan etleri,balık ve süt gibi hayvansal kaynaklı yiyecek ve içeceklerde bulunur.Hayvanlar vücutlarında kolesterol üretebilirler ama bitkiler üretemezler.Bu yüzden bitkisel hiçbir şeyde kolesterol bulunmaz.
Bazı bireylerde diyetle fazla kolesterol alımı kan kolesterolünün yükselmesine neden olur.Bu bireylerde diyet kolesterolünün ayarlanması gerekir.Diyet kolesterolü, kan kolesterol düzeyini doğrudan ve tek başına etkileyen bir faktör değildir.Diyetinizdeki yağ miktarı özellikle doymuş yağlar kan kolesterolünü diyetle alınan kolesterolden daha çok etkiler.
“İyi Kolesterol” - “Kötü Kolesterol”
Kolesterol için iyi kolesterol, kötü kolesterol diye ifadeler duymuşsunuzdur. Bu terimler besinlerdeki kolesterol için değil vücudumuzda kolesterolü taşıyan lipoproteinler için kullanılır.
Kolesterol su ile karışmadığı için kan dolaşımında tek başına taşınamaz.Protein ve yağlardan oluşan paketler içinde taşınır.Bu paketlere lipoproteinler denir ve kolesterolü vücut hücrelerine ulaştırır.Kan kolesterolünün hepsi düşük dansiteli ve yüksek dansiteli lipoproteinler içinde bulunur.
Yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) kolesterol, dokulardaki kolesterolü yıkılmak üzere karaciğere taşır. HDL kolesterol iyi kolesterol olarak da bilinir ve kandaki seviyesinin yükselmesi kalp hastalıkları riskinin azalması ile ilintilidir.
Düşük dansiteli lipoprotein (LDL) kolesterol, karaciğerdeki kolesterolü dokulara taşır.Bu süreçte arter ve diğer kan damarları çeperlerinde depolanabilir.LDL kolesterol, kötü kolesterol olarak bilinir ve kandaki seviyesinin yükselmesi kalp hastalıkları riskinin yükselmesi ile ilişkilendirilir.
HDL ve LDL kolesterol yalnızca kan dolaşımında bulunur, besinlerde bulunmaz. Fakat kan LDL seviyesi tükettiğimiz besinlerden etkilenir.Eğer doymuş yağ ve kolesterol alımınız düşükse LDL seviyeniz de düşük seyreder.Eğer düzenli fiziksel aktivite yapıyorsanız HDL seviyenizi yükseltebilirsiniz.
AZYAĞLI AZ KOLESTEROLLÜ BESLENME ÖNERİLERİ
Hangi Besinleri Yemekten SAKINMALIYIZ ?
.Yumurta sarısı,
• Katı yağlar, margarin, kuyruk yağı, tereyağı,
• Kaymak, krema, tamyağlı süt, yoğurt,
• Kırmızı et,
• Sucuk, sosis, salam, pastırma,
• Sakatatlar (beyin, böbrek, dalak, yürek),
• Şekerli ağır hamur tatlıları (baklava, kadayıf),
• Yağda kızartılmış tüm besinler,
• Çikolata, gofret, kakaolu yiyecekler,
• Hazır satılan tüm yiyecekler,
• Listede önerilenden fazla süt, yoğurt ve türn besinler
Hangi Besinleri TERCİH ETMELİYİZ ?
. Kabuklu yenebilecek sebze ve meyveler kabukları ile yenmeli,
• Haftada 2-3 gün bulgur pilavı ve kurubaklagil yemeği (kuru fasulye, mercimek, nohut ve barbunya) tüketilmeli,
• Kepekli un ile esmer ekmek tüketilmeli,
• Süt, yoğurt ve peynir yarımyağlı veya tamamen yağsız tercih edilmeli,
• Hipertansiyon gelişen kişilerde yemekler normal tuzlu, ekmek tuzsuz tüketilebilir,
• Günde en fazla 20 gram saf şeker ( 2 yemek kaşığı) tüketilmeli,
• Kırmızı et yerine yağsız tavuk ve balık etleri tercih edilmeli,
• Yemeklerde yağ olarak sıvıyağ özellikle zeytinyağı tercih edilmeli
• 0-2 yaş grubunda soyalı mamalar, 2 yaş üzerinde de soya fasulyesi, unu ve filizi tüketilebilir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kolesterol : Yağdan Farklıdır !" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Sema BÖREKÇİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Sema BÖREKÇİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
hiperlipidemi, hiperkolesterolemi, dislipidemi, azyağlı az kolesterollü diyet, iyi kolesterol, kötü kolesterol, vldl, kolesterol nedir
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
