2007'den Bugüne 92,323 Tavsiye, 28,223 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Mizaç ve İnatçılık Davranışı İçin Çözüm Önerileri
MAKALE #23019 © Yazan Psk.Dnş.Büşra UYSAL | Yayın Ağustos 2023 | 617 Okuyucu
Çocuklarda mizaç, kişinin doğuştan getirdiği ve zamanla oluşan özelliklerin bir kombinasyonudur. Mizaç, kişinin doğuştan sahip olduğu eğilimler ve tepkileri belirleyen kalıtsal ve biyolojik faktörlerin yanı sıra çevresel etkileşimlerin sonucunda şekillenir. Mizaç, çocuğun duygusal tepkilerini, tutumlarını, davranışlarını ve sosyal etkileşim tarzlarını etkiler.

Mizaç, genellikle dört temel tipe ayrılır:
1. Kolay (Düzgün) Mizaç: Kolay mizaçlı çocuklar genellikle neşeli, uyumlu ve düzenli olurlar. Yeni durumlar ve insanlarla kolayca uyum sağlayabilirler, sakin ve hoşgörülü olma eğilimindedirler.
2. Zorlayıcı (Kolikli) Mizaç: Zorlayıcı mizaçlı çocuklar genellikle daha duyarlı, hassas ve yoğun tepkiler gösterirler. Hızlı ve yoğun duygusal tepkileri olabilir, sık sık sinirli veya gergin olabilirler. Uyum sağlamakta ve değişime uyum sağlamakta zorlanabilirler.
3. Yavaş Uyum Sağlayan (Yavaş Isınan) Mizaç: Yavaş uyum sağlayan mizaçlı çocuklar, yeni durumlar ve insanlarla başlangıçta daha temkinli ve çekingen olabilirler. Daha uzun sürebilen bir uyum süreci yaşayabilirler, ancak zamanla daha rahat hale gelebilirler.
4. Karışık Mizaç: Bazı çocukların mizacı, yukarıda belirtilen kategorilerden net bir şekilde sınıflandırılamaz ve belirli özelliklerin bir kombinasyonunu içerebilir. Bu tür çocuklar, belirli durumlara ve kişilere farklı tepkiler gösterebilirler.

Mizaç, çocukların kişilik gelişimini etkileyen önemli bir faktördür ancak kişilik gelişimi aynı zamanda deneyimler, eğitim, kültür ve aile etkileşimleri gibi çevresel faktörlerle de şekillenir. Ebeveynlerin, çocukların mizaçlarını anlamaları ve onlara uygun rehberlik ve destek sağlamaları, sağlıklı bir kişisel gelişim süreci için önemlidir. Aynı zamanda, farklı mizaca sahip çocukların ihtiyaçlarını ve farklılık gösteren eğitim yöntemlerini anlayarak, onlara daha etkili bir şekilde rehberlik edilebilir.

Mizaç, kişinin doğuştan getirdiği ve zamanla oluşan özelliklerin bir kombinasyonudur. Mizaç, kişinin içsel özelliklerini, duygusal tepkilerini, davranışlarını ve sosyal etkileşim tarzını belirleyen kalıtsal ve biyolojik faktörlerle birlikte çevresel etkileşimlerin bir sonucudur.
Mizaç, kişilik özellikleri ve duygusal tepkilerin temel altyapısını oluşturan biyolojik faktörlerin bir ürünüdür. Birçok araştırma, mizaç özelliklerinin genetik yatkınlıklar tarafından etkilendiğini göstermiştir. Örneğin, bazı insanlar doğuştan daha aktif ve hareketli olabilirken, diğerleri daha çekingen ve sakin olma eğiliminde olabilir. Beyin kimyası, sinir sistemi, genetik yapı ve hormonlar gibi biyolojik faktörler, mizaç özelliklerinin şekillenmesinde önemli bir rol oynar.

Ancak, mizaç aynı zamanda çevresel etkileşimlerle de şekillenir. Çocukların yetiştiği aile, kültür, arkadaşlık ilişkileri, okul ve toplum gibi çevresel faktörler, mizaç özelliklerinin nasıl ifade edileceğini ve gelişeceğini etkiler. Örneğin, bir çocuk sıcak ve destekleyici bir aile ortamında büyüdüğünde, daha olumlu bir mizaca sahip olma eğilimi olabilir. Diğer yandan, zorlu yaşam koşulları, travmatik deneyimler veya çocuğun kendisini anlamayan veya desteklemeyen bir çevrede büyümesi, mizaç özelliklerinin olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilir.

Mizaç, doğuştan getirilen temel eğilimlerin ve çevresel etkileşimlerin birbirleriyle etkileşime girmesiyle şekillenir. Bu etkileşim süreci, çocuğun büyüdükçe, deneyimledikçe ve çevresiyle etkileşimde olduğu süre boyunca devam eder. Bireylerin mizaçları, zamanla değişebilir veya farklı durum ve koşullara göre farklılık gösterebilir.

Mizaç, kişinin kişilik yapısının temel bir parçasıdır ve bireyin hayatında önemli bir rol oynar. Mizaç özelliklerini anlamak, kişisel gelişimi desteklemek ve çocukların ihtiyaçlarına uygun rehberlik ve destek sağlamak, sağlıklı bir gelişim süreci için önemlidir.

İnatçılık, kişinin isteklerini ve görüşlerini değiştirmekte direnç gösterme eğilimidir. Bu, mizaç ve kişilik özellikleriyle ilişkilendirilen bir davranış şeklidir. İnatçılık, kişinin içsel özellikleri, çevresel etkileşimler ve deneyimler tarafından şekillenebilir. İşte inatçılığın şekillenmesi ve çözümlemesiyle ilgili bazı önemli noktalar:
1. Mizaç ve Kişilik Özellikleri: İnatçılık, kişinin doğuştan sahip olduğu mizaç ve kişilik özellikleriyle ilişkilidir. Zorlayıcı mizaçlı kişiler, genellikle inatçılık eğilimine daha yatkındır. Aynı şekilde, belirli kişilik özellikleri, kişinin inatçı davranışlar sergileme olasılığını artırabilir.
2. Deneyimler ve Çevresel Etkileşimler: İnatçılık, çocukluk dönemindeki deneyimler ve çevresel etkileşimlerle de şekillenir. Ebeveynlerin, öğretmenlerin veya diğer otorite figürlerinin tutumları, çocukların inatçı davranışlarının oluşumunda etkili olabilir. Ayrıca, çocuğun karşılaştığı zorluklar veya yaşadığı stresli durumlar da inatçılığı etkileyebilir.
3. İletişim ve İlişki Kalitesi: Ebeveynlerin çocuklarıyla olan iletişim ve ilişki kalitesi, inatçılık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ebeveynlerin anlayışlı, destekleyici ve empatik bir tutum sergilemeleri, çocukların inatçı davranışlarına karşı daha pozitif bir etki yaratabilir.
İnatçılık, çocukların doğal bir özelliği olabilir ancak zaman zaman çocuğun günlük yaşamını, sosyal ilişkilerini veya aile içi ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. İnatçılıkla başa çıkmak için aşağıdaki çözümler ve stratejiler kullanılabilir:

Empati ve Anlayış:
• Çocuğun duygusal ihtiyaçlarını anlamak için empati kurun. Onun gözünden bakmaya çalışarak neden inatçı davrandığını anlayın.
• Çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine uygun bir dil kullanarak onunla açık ve anlayışlı bir şekilde iletişim kurun.
Örnek: Çocuğunuz oyun arkadaşıyla bir oyuncak üzerinde anlaşamıyor ve inatlaşıyorsa, onun duygularını anlamaya çalışın ve "Oyuncak konusunda anlaşamadığınızı görüyorum. Nasıl yardımcı olabilirim?" gibi bir soruyla ona destek olun.

Sınırlar ve Kurallar:
• Belirli sınırlar ve kurallar belirleyin ve bunları açıkça çocuğunuza iletişim.
• Sınırlara uymadığında uygun bir disiplin yöntemi uygulayın, ancak bunu yaparken öfke ve cezalandırıcı bir dil kullanmaktan kaçının.
Örnek: Çocuğunuz yemeğini yemek istemiyorsa, ona önce yemeğin neden önemli olduğunu açıklayın ve sonra da sınırları hatırlatın. "Yemek yemek sağlığımız için önemlidir. Yemek yemek istemiyorsan, biraz daha küçük porsiyon alabilirsin, ancak bir şeyler yemen gerekiyor." gibi bir yaklaşım kullanabilirsiniz.

Alternatif Çözümler Sunmak:
• Çocuğun inatçı davranışlarını sergilemeden önce alternatif yollar ve çözümler sunun.
• Sorunları birlikte çözme yolunu deneyin ve çocuğunuzun düşüncelerine önem verin.
Örnek: Çocuğunuz parkta oynamak istiyor ancak siz onun için başka bir etkinlik planladıysanız, "Bugün parkta oynayamayacağımızı biliyorum, ancak beraber bahçemizde oyunlar oynayabilir veya evde yapabileceğimiz başka etkinlikler düşünebiliriz." diyerek alternatif seçenekler sunabilirsiniz.

Olumlu Takviye:
• Çocuğun olumlu davranışlarını takdir edin ve onu ödüllendirin.
• İnatçı davranışlar yerine olumlu davranışları teşvik ederek çocuğun motivasyonunu artırın.
Örnek: Çocuğunuzun odasını topladığı için onu takdir edin ve bir ödül veya övgü verin. "Harika iş çıkardın! Odanı toplamak senin için kolay olmadı, ama çok başarılı oldun."

Model Davranışlar:
• Kendinizin olumlu davranışlar sergilemeye özen gösterin. Çocuklar, ebeveynlerini ve diğer yetişkinleri taklit ederler, bu nedenle olumlu davranışları modellemek önemlidir.
Örnek: Eğer çocuğunuz sizinle konuşurken öfke veya inatçılık sergiliyorsa, kendi davranışlarınızı gözden geçirin ve daha sakin ve olumlu bir tutum sergilemeye çalışın.

Seçenekler Sunma:
• Çocuğunuzun seçim yapabileceği farklı alternatifler sunun. Böylece çocuğunuzun kontrol hissetmesine ve daha işbirliği yapmasına yardımcı olabilirsiniz.
Örnek: Eğer çocuğunuz elbise seçmek için inatçı davranıyorsa, farklı elbiseleri ona gösterin ve "Bugün hangi elbiseyi giymek istersin? Sarı elbise mi, yoksa mavi elbise mi?" gibi bir soru sorarak seçim yapma şansı verin.

Sorunları Konuşma:
• Ebeveynler ve çocuklar arasında açık ve anlayışlı bir iletişim kurun. Çocuğunuzun inatçı davranışlarının altında yatan duygusal veya zihinsel nedenleri keşfetmeye çalışın.
Örnek: Çocuğunuzun her akşam yatma vaktinde inatçı davranması, belki de onunla konuşarak yatma rutinini daha keyifli hale getirmenin bir yolunu bulmanız gerektiğini gösterebilir. Belki onun için yatma öncesi hikaye okumak veya birlikte rahatlatıcı bir aktivite yapmak faydalı olabilir.

Uyum Sağlama İçin Eğitim:
• Çocuğunuza, uyum sağlamayı ve başkalarının istekleriyle uyum içinde olmayı öğretin.
Örnek: Eğer çocuğunuz arkadaşlarıyla oyun oynamak yerine inatla kendi başına bir şeyler yapmak istiyorsa, ona başkalarıyla birlikte oynamanın eğlenceli ve olumlu bir deneyim olduğunu gösterin. Arkadaşlarıyla birlikte etkinlikler yaparken onun ne kadar keyif aldığını vurgulayın.

Yaratıcı ve Esnek Olma:
• Çocuğunuzun inatçı davranışlarına karşı yaratıcı ve esnek bir yaklaşım benimseyin. Her durumda farklı stratejiler deneyebilir ve çocuğunuzun ihtiyaçlarına göre uyum sağlayabilirsiniz.
Örnek: Eğer çocuğunuz alışverişe gitmeye inat ediyorsa ve dışarı çıkmak istemiyorsa, onunla beraber alışveriş listesi yaparak onun katkısını alın ve dışarı çıkmak için bir ödül veya aktivite önerisi sunun.

Olumlu ve Sabırlı Kalma:
• İnatçı davranışlar sergileyen çocukların ebeveynleri olarak olumsuz tepkilere kapılmamaya ve sabırlı olmaya özen gösterin.
Örnek: Eğer çocuğunuz inatçı davranıyorsa, kızgın veya sinirli bir şekilde tepki vermek yerine, daha sakin bir şekilde onunla konuşmaya devam edin. Olumlu bir tutum sergilemek, çocuğunuzun daha hızlı sakinleşmesine ve işbirliği yapmasına yardımcı olabilir.

İnatçılıkla başa çıkmak, sabır, anlayış ve tutarlılık gerektiren bir süreçtir. Her çocuğun mizaç ve ihtiyaçları farklıdır, bu nedenle her strateji her çocuk için aynı şekilde işe yaramayabilir. Ebeveynlerin çocuklarının bireysel özelliklerini gözlemleyerek, onların ihtiyaçlarına uygun rehberlik ve destek sağlamaları önemlidir. İnatçılık, bazen çocukların bağımsızlık duygusu geliştirmesi ve sınırları test etmesi için normal bir davranıştır. Ancak, çocuğunuzun inatçılığı günlük yaşamını ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkiliyorsa ve başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir uzmandan (pedagog) profesyonel destek almak faydalı olabilir. Uzmanlar, çocuğunuzun ihtiyaçlarına uygun stratejiler ve rehberlik sağlayarak size yardımcı olabilir.

Daha fazla bilgi ve destek almak için online ve yüz yüze iletişim sağlayabilirsiniz.

Pedagog Büşra UYSAL
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Mizaç ve İnatçılık Davranışı İçin Çözüm Önerileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Büşra UYSAL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Büşra UYSAL'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Büşra UYSAL Fotoğraf
Psk.Dnş.Büşra UYSAL
Kocaeli (Online hizmet de veriyor)
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Büşra UYSAL'ın Makaleleri
► Çocuklarda İnatçılık Psk.Kemale GÜNHAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Mizaç ve İnatçılık Davranışı İçin Çözüm Önerileri' başlığıyla benzeşen toplam 53 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Sağlıklı Aile Nasıl Oluşturulur? ÇOK OKUNUYOR Haziran 2023
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:43
Top