KUM OYUNU TERAPİSİ( SAND PLAY THERAPY)
Çocuklar her zaman kendi iç ve dış dünyalarını tasvir ederken somut varlıklarla kendilerini ifade ederler; bunu ortaya koyarken kum onlar için zengin birer araçtır. Hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını kum terapisinde kullanılan minyatürler desteklemektedir; çocuğumuz ona sunulan yüzlerce minyatürden istediklerini seçerek kumda tüm iç ve dış dünyasını bize sunar; kum terapisi seanslarında onu yalnızca tanımakla kalmayıp dünyasında yaşanan duygusal ve davranışsal problemlerini tanır, tedavi etme sürecine başlarız. Klinik alanlardaki kullanımları dışında okullarda, aile danışma merkezlerinde, bireysel danışma sürecinde özellikle kendisini sözel olarak ifade edemeyen çocuklarda kum oyunu terapisi oldukça etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır.

KULLANIM ALANLARI
Kum oyunu terapisinin kullanım alanları oldukça geniştir aile ve çift terapisinde de dünyada yaygınlıkla kullanılabilmektedir; ancak oyun çocukların doğal ortamlarının bir parçası olduğu için Kum Oyunu Terapisi özellikle çocuklarda sıkça kullanılmaktadır. Kum Oyunu Terapisi hem tanı hem de tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır.Çocuğumuzun içsel süreçlerini anlamada, stresli olayları yeniden yapılandırmada,egosunu güçlendirmede, beceri kazandırmada ; bununla birlikte şiddet görmüş , yeme bozukluğu gösteren, travmatik stres bozukluğu ve kaygı durum bozuklukları yaşamış çocuklarda başarılı bir şekilde uygulandığı ve iyi sonuçlar alındığı gözlemlenmiştir.( Boik ve Goodwin 2000, Freedle 2006, Zoja 2006; Akt; Delevi ve Bugay 2011).
Kum Terapisinin çocuk, ergen, yetişkin ayrımı olmadan herkese uygulanabilmesi ,doğal bir şekilde gelişmesi, yaratıcığı destekleyerek kişilerin geçmişine, bugününe ve geleceğine ışık tutması, var olan sırlarını ortaya koyması, yaşanmışlıkların keşfedilmesi adına oldukça etkili bir terapi yöntemi olarak son yıllarda karşımıza çıkmıştır. Kum Oyunu Terapisinde kendimizi ifade etmemize gerek kalmadan özgürce,seçtiğimiz figürlerle; kuma istediğimiz şekli vererek iç ve dış dünyamızı terapiste sunarız.

KUM OYUNU TERAPİSİNDE KULLANILAN MATERYALLER
Gökyüzünü yada suyu temsil etmesi amacıyla mavi boyalı iki dikdörtgen kum tepsi ve 200-300 civarında minyatür figür Kum Oyunu Terapisinde kullanılmaktadır.(Amatruda ve Simpson 1997; Akt; Delevi ve Bugay 2011).Çocuğumuzun kum oyunu tepsisinde suyu kullanıp kullanmaması kendisine bırakılmıştır ancak danışmanın başlangıcında suyu kullanması önerilmemektedir.Kum tepsisinin içine danışan geçmişi, bugünü yada geleceği getirmektedir.Hayvan, böcek, kuş , deniz yaratıkları, hem suda hem karada yaşayan hayvanlar, canavarlar, bitkiler kayalar, insanlar, binalar vb. olabilir.
Amatruda ve Simpson’ a (1997) göre kum oyunu terapisi oturumlar 50 ile 60 dakika arasında değişmektedir. Oturumun 35-40 dakikası tepside yaratıcılıkla geçmekte, geri kalan kısmı ise kum tablosunun danışan için o gün taşıdığı anlam tartışılmaktadır. Danışman oturum boyunca kum tepsine dokunmaz çünkü bu danışanın iç dünyasıdır.
Kum Oyunu Terapisinin başlangıç noktası çocuklar olsa bile, isteyen herkese, hangi yaştan olursa olsun kum oyunu terapisi uygulanabilmektedir.Özellikle kendini ifade etmekte zorluk çeken yetişkinler için kum oyunu terapisi sözsüz bir terapi yöntemi olmasıyla da oldukça etkilidir. (Labovitz ve Goodwin; Akt, Delevi ve Bugay,2011)

TERAPİ SÜRECİ
İki çeşit Kum Oyunu Terapi süreci vardır:
“Yönlendirici( directive) ve Yönlendirici olmayan( non-directive)”.Yönlendirici olmayan demek danışana müdahale edilmeden özgür ve spontan kum oyunu anlamına gelmektedir. Danışan istediği oyunu istediği şekilde kurar. Yönlendirici terapide ise danışman bir konu, duygu ya da ilişkilerle ilgili danışandan kendi dünyasını yansıtan bir kum tablosu yapmasını ister.( De Domenico 1993, Hoomeyer ve Sweeney 1998; Akt, Delevi ve Bugay 2011) Genellikle Kum Oyunu Terapistleri bu iki yaklaşımı birleştirerek ilk oturumlarda terapötik iletişim kurulana kadar yönlendirici olmayan, daha sonra ise yönlendirici bir yol izlemektedirler. Kum Oyunu Terapisi hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılabilmektedir.

TARİHSEL GELİŞİMİ
Kum oyunu terapisi ile ilgili çalışmalar yaklaşık 100 yıllık bir tarihe sahiptir.Kum oyunu terapisi çocuk psikiyatristi Margaret Lowenfeld’in ofisinde 1920’li yılların sonuna doğru oluşmaya başlamıştır.Lowenfeld, herhangi bir kuramdan bağımsız bir teknik denemek adına, çalıştığı çocuklarla minyatür figürler kullanmaya başlamış ve bu tekniğin çocuklar üzerindeki olumlu etkisini gözlemlemesi üzerine, bu tekniği “Dünya Tekniği” olarak tanıtmıştır.(Bowyer,1970)1950’lerde Karl Jung’un öğrencilerinden Dora Kalff tarafından ilk kez “Kum Oyunu” (Sandplay) terimi kullanılmaya başlamıştır.Beş ayrı ülkedeki Jung terapistleri Kalff’ın eşliğinde 1985 yılında Uluslararası Kum Oyunu Terapisi Derneği’ni kumuşlardır.Bunun ardından,1988 yılında Amerikan Kum Terapistleri Derneği kurulmuş ve 1991 yılında ilk Kum Terapisi Dergisi yayınlanmıştır.( Bradway 1999;Akt, Delevi ve Bugay, 2011).Bugün , dünyanın bir çok yerinde Dora Kalff’ın kum oyunu terapisi yaygın olarak kullanılmakta ve her yıl yapılan konferans ve çalışma gruplarıyla kum oyunu terapisi kullanım alanları genişlemektedir.

KAYNAKLAR
Delevi, R.&Bugay, A. Kum Oyunu Terapisi: Kuramsal Bilgiler ve Bir Olgu Örneği.

Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi.18;127-134(2011).

Hazırlayan Psikolojik Danışman ve Aile Danışmanı
Sezen CAVULDAK