Çocuklarda Özgüven Nasıl Gelişir
ANNE BABANIN ÇOCUĞUN BAŞARISI İÇİN ATACAĞI EN BÜYÜK ADIM: ÇOCUĞUNA ÖZGÜVEN KAZANDIRMAKTIR. Anne babanın kendi özgüveni, tutum ve davranışları çocuğun özgüven gelişimini büyük oranda etkilemektedir. Ailesi tarafından “üşengeç”, “beceriksiz”, “dikkatsiz”, “tembel” veya “mızmız” diye tanımlanan çocuk kendisine yakıştırılan etiketi sahiplenir, daha fazlasını yapamayacağına inanır ve kendisinden beklenen üşenme davranışları sürdürür. Bu nedenle ağzınızdan çıkan her kelimeye ve attığınız her adıma dikkat etmeniz gerekmektedir.
ÇOCUĞUNUZUN ÖZGÜVEN VE BENLİK SAYGISINI DESTEKLEMEK İSTİYORSANIZ, ONU İYİ TANIYIN. Yeterlilik ve yetersizliklerini kabul edin. Çocuğunuzu başarısız olacağı etkinliklere zorlamak yerine, başarılı olduğu etkinliklere teşvik edin. Bu etkinlikleri sizin ya da başkalarının beklentilerine göre değil, çocuğunuzun ilgi ve yeteneklerine göre seçin.
Çocuğunuz herhangi bir başarısızlık yaşadığında, geçmişte yapamadığı ancak şimdi yapabildiği becerileri örnek göstererek onu cesaretlendirin. Ancak ulaşamayacağı kesin olan, boyunu aşan durumlarda çocuğunuza, sağlıklı benlik saygısı için "Herkes her şeyi yapamayabilir.”, “Her konuda başarılı olamayabiliriz." düşüncesini kazandırın. Aynı zamanda kendi başarısız olduğunuz veya yetersiz kaldığınız durumları anlatın. Böylece ona sınırlarını da kabullenmeyi öğretebilirsiniz.
ÇOCUĞUNUZUN FİKİRLERİNE DEĞER VERİN. Ailenizle ilgili birçok konuda onun da görüşünü alın.Çocuğunuza seçenekler sunup kendi kararını/seçimini yapmasına fırsat tanıyın. Ona insiyatif vermeniz özgüvenini yükseltir.
ÇOCUĞUNUZU BAŞKA ÇOCUKLARLA VEYA KARDEŞLERİYLE KIYASLAMAYIN. Onu tek başına değerlendirin. Çocuklar, başkalarıyla kıyaslandığında hatalarını anlamaz aksine haksızlığa uğradıklarını düşünüp savunmaya geçerler. “Ne kadar dağınıksın! Bak kardeşin odasını ne güzel toplamış sen de toplasan ne olur” demek yerine “Odanı kendin toplamadığında ben toplamak zorunda kalıyorum ve eşyalarını bulamıyorsun bu ikimizi de yoruyor, senden daha düzenli olmanı bekliyorum” demek çocuğa kendisinden ne beklendiğini öfkeye yol açmadan anlatır. Kimse kötü özelliklerinin gündeme gelmesinden hoşlanmaz. Çocuğunuzun iyi davranışlarını su yüzüne çıkarın ancak kötüleri yaymayın.
ÇOCUĞUNUZLA BİRLİKTE OLMAK İÇİN DÜZENLİ OLARAK ZAMAN AYIRIN. Bu zamanı onu mutlu eden ve özgüven gelişimini destekleyen etkinliklerle verimli hale getirin. Çocuğunuzla birlikte pasta, kek, kurabiye yapın. Somut bir şey üretmek onun kendine olan güvenini geliştirir. Çocuğunuz bir şeyler üretirken yanında olun destekleyin ancak sınır koymayın ve her zaman sonuçtan memnun görünün. Ondan kusursuz olmasını beklemek yerine kendine özgü başarılarını takdir edin.
Çocuklar ne şişirilmiş benlik saygısıyla doğar, ne de düşük benlik saygısıyla. Çocukları ailenin ve çevrenin olumsuz tutumları bozar.
ÇOCUĞUNUZUN BAŞARILARINI SIK SIK TAKDİR EDİN. Ancak “şişirilmiş özgüven”e yol açmamak için takdir ve övgüde aşırıya kaçmamaya, beceriye uygun övgülerde bulunmaya dikkat edin. Aksi halde çocuğunuzda “Bunu benden başka kimse yapamaz”, “Ben çok güçlüyüm/başarılıyım.” gibi bir algı oluşmasına neden olabilirsiniz. Yani çocuğunuza “harikasın”, “mükemmelsin”, “en güzelsin” diyerek yalnızca benliği övmek yerine “bana yardım etmen harika”, “bu yaptığın mükemmel bir davranış”, “dişlerini fırçalaman ne güzel” gibi ifadelerle davranışlarını övün.
SIK ELEŞTİRİLEN ÇOCUKLAR İÇE KAPANIK VE GÜVENSİZ OLUR. Çocuğunuzun yanlışlarını değil doğrularını yakalamaya çalışın. Çocuğunuzun hayatındaki bir “eleştirmen” değil “öğretmen” olun. Hatalarının üzerinde fazla durmak yerine ona, hatalarını nasıl düzeltebileceği konusunda ona rehberlik yapın.
ÇOCUĞUNUZUN KİŞİLİĞİNİ ELEŞTİRMEYİN. Azarlanmanın yol açtığı utanç ve küçük düşürülme hissi, hem ilişkileri hem de çocuğun benlik değerini zedeler. Yalnızca problem davranışı eleştirin. "Tembel!" demek yerine "Ödevini niye yapmadın?", "Sorumsuz!" demek yerine "Odan toplanmamış.." deyin. Çocuğunuza ne derseniz öyle olma ihtimalini arttırırsınız. Çocuğunuza yönelteceğiniz; tembel, sorumsuz, yaramaz, inatçı gibi olumsuz sıfatlar, davranışı düzeltmez yalnızca bu özellikleri geliştirir.
ÇOCUĞUNUZUN DIŞ GÖRÜNÜŞ VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİYLE İLGİLİ HEP OLUMLU SÖZLER SÖYLEYİN. Kızmak, ders vermek ya da eğlenmek için çocuğunuza “Cüce”, "Şişko!”, "Cılız!", “kepçe kulak”, “dişlek” gibi sözler söylemekten kaçının. Çünkü bu tür sözler çocuğunuzda hayat boyu sürecek bir yetersizlik ve düşük benlik saygısına yol açabilir.
Çocuğunuza, "Seni sen olduğun için ve olduğun gibi seviyorum" demeyi ihmal etmeyin.
Unutmayın, çocuklar küçük düşürüldüklerini hissettiklerinde, eleştirilen şeyi dinlemez ve yanlış davranışı düzeltmek istemez.
Soru: 5 yaşındaki bir çocuğun özgüvenli bir birey olması için ne yapmak, nasıl davranmak gerekir? Uygun bir kitap önerir misiniz?
Cevap: Aşırı baskıcı tutumdan kaçının. Bu çocuğun özgüven gelişimini engeller, orjinal düşüncelerini ortaya koyabilmesine fırsat vermez.
Çocuğunuzun zararsız ve makul isteklerine olanak tanıyın; bu, çocuğun kendine ve başkalarına güven duyması açısından önemlidir.
Çocuğunuza küçük yaştan itibaren yaşına ve yeteneğine uygun rol ve sorumluluk vererek güven duygusunu pekiştirmeye çalışın.
Eleştirilerinizi çocuğunuzun kişiliğine değil davranışına yönelik yapın. Asla benliğine hakaret etmeyin. Lakaplar takmayın.
Drama, orff, enstrüman çalma, jimnastik ve spor gibi ilgi ve yeteneklerine uygun olan aktivitelere yönlendirin.
Çocuğunuzla birlikte okuyacağınız ve resimlerine bakarak anlatmasını isteyeceğiniz her masal kitabı, özgüven gelişimini destekler.
Çocuk masal kitabı tavsiyesi: “MIŞ GİBİ” Yazarı: Peter H. Reynolds Yayınevi: Altın Kitaplar
ÇOCUK GELİŞİMİ UZMANI & AİLE DANIŞMANI
SÜMEYYE BÜYÜK
ÇOCUĞUNUZUN ÖZGÜVEN VE BENLİK SAYGISINI DESTEKLEMEK İSTİYORSANIZ, ONU İYİ TANIYIN. Yeterlilik ve yetersizliklerini kabul edin. Çocuğunuzu başarısız olacağı etkinliklere zorlamak yerine, başarılı olduğu etkinliklere teşvik edin. Bu etkinlikleri sizin ya da başkalarının beklentilerine göre değil, çocuğunuzun ilgi ve yeteneklerine göre seçin.
Çocuğunuz herhangi bir başarısızlık yaşadığında, geçmişte yapamadığı ancak şimdi yapabildiği becerileri örnek göstererek onu cesaretlendirin. Ancak ulaşamayacağı kesin olan, boyunu aşan durumlarda çocuğunuza, sağlıklı benlik saygısı için "Herkes her şeyi yapamayabilir.”, “Her konuda başarılı olamayabiliriz." düşüncesini kazandırın. Aynı zamanda kendi başarısız olduğunuz veya yetersiz kaldığınız durumları anlatın. Böylece ona sınırlarını da kabullenmeyi öğretebilirsiniz.
ÇOCUĞUNUZUN FİKİRLERİNE DEĞER VERİN. Ailenizle ilgili birçok konuda onun da görüşünü alın.Çocuğunuza seçenekler sunup kendi kararını/seçimini yapmasına fırsat tanıyın. Ona insiyatif vermeniz özgüvenini yükseltir.
ÇOCUĞUNUZU BAŞKA ÇOCUKLARLA VEYA KARDEŞLERİYLE KIYASLAMAYIN. Onu tek başına değerlendirin. Çocuklar, başkalarıyla kıyaslandığında hatalarını anlamaz aksine haksızlığa uğradıklarını düşünüp savunmaya geçerler. “Ne kadar dağınıksın! Bak kardeşin odasını ne güzel toplamış sen de toplasan ne olur” demek yerine “Odanı kendin toplamadığında ben toplamak zorunda kalıyorum ve eşyalarını bulamıyorsun bu ikimizi de yoruyor, senden daha düzenli olmanı bekliyorum” demek çocuğa kendisinden ne beklendiğini öfkeye yol açmadan anlatır. Kimse kötü özelliklerinin gündeme gelmesinden hoşlanmaz. Çocuğunuzun iyi davranışlarını su yüzüne çıkarın ancak kötüleri yaymayın.
ÇOCUĞUNUZLA BİRLİKTE OLMAK İÇİN DÜZENLİ OLARAK ZAMAN AYIRIN. Bu zamanı onu mutlu eden ve özgüven gelişimini destekleyen etkinliklerle verimli hale getirin. Çocuğunuzla birlikte pasta, kek, kurabiye yapın. Somut bir şey üretmek onun kendine olan güvenini geliştirir. Çocuğunuz bir şeyler üretirken yanında olun destekleyin ancak sınır koymayın ve her zaman sonuçtan memnun görünün. Ondan kusursuz olmasını beklemek yerine kendine özgü başarılarını takdir edin.
Çocuklar ne şişirilmiş benlik saygısıyla doğar, ne de düşük benlik saygısıyla. Çocukları ailenin ve çevrenin olumsuz tutumları bozar.
ÇOCUĞUNUZUN BAŞARILARINI SIK SIK TAKDİR EDİN. Ancak “şişirilmiş özgüven”e yol açmamak için takdir ve övgüde aşırıya kaçmamaya, beceriye uygun övgülerde bulunmaya dikkat edin. Aksi halde çocuğunuzda “Bunu benden başka kimse yapamaz”, “Ben çok güçlüyüm/başarılıyım.” gibi bir algı oluşmasına neden olabilirsiniz. Yani çocuğunuza “harikasın”, “mükemmelsin”, “en güzelsin” diyerek yalnızca benliği övmek yerine “bana yardım etmen harika”, “bu yaptığın mükemmel bir davranış”, “dişlerini fırçalaman ne güzel” gibi ifadelerle davranışlarını övün.
SIK ELEŞTİRİLEN ÇOCUKLAR İÇE KAPANIK VE GÜVENSİZ OLUR. Çocuğunuzun yanlışlarını değil doğrularını yakalamaya çalışın. Çocuğunuzun hayatındaki bir “eleştirmen” değil “öğretmen” olun. Hatalarının üzerinde fazla durmak yerine ona, hatalarını nasıl düzeltebileceği konusunda ona rehberlik yapın.
ÇOCUĞUNUZUN KİŞİLİĞİNİ ELEŞTİRMEYİN. Azarlanmanın yol açtığı utanç ve küçük düşürülme hissi, hem ilişkileri hem de çocuğun benlik değerini zedeler. Yalnızca problem davranışı eleştirin. "Tembel!" demek yerine "Ödevini niye yapmadın?", "Sorumsuz!" demek yerine "Odan toplanmamış.." deyin. Çocuğunuza ne derseniz öyle olma ihtimalini arttırırsınız. Çocuğunuza yönelteceğiniz; tembel, sorumsuz, yaramaz, inatçı gibi olumsuz sıfatlar, davranışı düzeltmez yalnızca bu özellikleri geliştirir.
ÇOCUĞUNUZUN DIŞ GÖRÜNÜŞ VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİYLE İLGİLİ HEP OLUMLU SÖZLER SÖYLEYİN. Kızmak, ders vermek ya da eğlenmek için çocuğunuza “Cüce”, "Şişko!”, "Cılız!", “kepçe kulak”, “dişlek” gibi sözler söylemekten kaçının. Çünkü bu tür sözler çocuğunuzda hayat boyu sürecek bir yetersizlik ve düşük benlik saygısına yol açabilir.
Çocuğunuza, "Seni sen olduğun için ve olduğun gibi seviyorum" demeyi ihmal etmeyin.
Unutmayın, çocuklar küçük düşürüldüklerini hissettiklerinde, eleştirilen şeyi dinlemez ve yanlış davranışı düzeltmek istemez.
Soru: 5 yaşındaki bir çocuğun özgüvenli bir birey olması için ne yapmak, nasıl davranmak gerekir? Uygun bir kitap önerir misiniz?
Cevap: Aşırı baskıcı tutumdan kaçının. Bu çocuğun özgüven gelişimini engeller, orjinal düşüncelerini ortaya koyabilmesine fırsat vermez.
Çocuğunuzun zararsız ve makul isteklerine olanak tanıyın; bu, çocuğun kendine ve başkalarına güven duyması açısından önemlidir.
Çocuğunuza küçük yaştan itibaren yaşına ve yeteneğine uygun rol ve sorumluluk vererek güven duygusunu pekiştirmeye çalışın.
Eleştirilerinizi çocuğunuzun kişiliğine değil davranışına yönelik yapın. Asla benliğine hakaret etmeyin. Lakaplar takmayın.
Drama, orff, enstrüman çalma, jimnastik ve spor gibi ilgi ve yeteneklerine uygun olan aktivitelere yönlendirin.
Çocuğunuzla birlikte okuyacağınız ve resimlerine bakarak anlatmasını isteyeceğiniz her masal kitabı, özgüven gelişimini destekler.
Çocuk masal kitabı tavsiyesi: “MIŞ GİBİ” Yazarı: Peter H. Reynolds Yayınevi: Altın Kitaplar
ÇOCUK GELİŞİMİ UZMANI & AİLE DANIŞMANI
SÜMEYYE BÜYÜK
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda Özgüven Nasıl Gelişir" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Sümeyye BÜYÜK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Sümeyye BÜYÜK'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
