3 Yaş ve 4 Yaş Anne-Babalarına Bazı Tavsiyeler
-Özellikle artarda yazdığım bu makalelerle insan hayatı için dünyayı ilk tanıyıp, bireyleşmeye adım attığı 0-5 yaş dönemini ebeveynlerimizin kavramalarına katkı sağlamak istedim, inşallah amacıma ulaşabilirim.
3 Yaş Anne Babalarına;
“Hayır”, “ Ben yapacağım” bu günlerde bu kelimeleri ne kadar sık duyar oldunuz değil mi? Bu kelimeleri duymak biraz baş ağrıtıcı olsa da mutlu olmalısınız çünkü artık yemeğini yedirmek, kıyafetini çıkarmak, giydirmek gibi sık sık yaptığınız şeyleri siz yapmayacaksınız anlamına geliyor. Tabi bunları yapmasına, bazen kaşıktan yemek dökmesine, kıyafetini giyerken kolunu yanlış yere sokmasına müsaade ederseniz. Bu güzel davranışlardan sonra onlara en sevdiği pastaları yaparsanız, hatta o pastaları yaparken onu da yardımcı olarak yanınıza alırsanız. “Ama çok dağıtıyor!!!” dediğinizi duyar gibiyim, olsun ilkler için biraz katlanıverelim olmaz mı?
Tuvalet eğitimi konusunda bahsettiğimiz önerileri dikkatle okuyunuz lütfen, bunun yanında size söyleyeceğim geceleri hala bez kullanımı olabilir lütfen çocuklarınıza kızmayın, onları utandırmayın. Biraz daha zaman verin.
Bu arada annelerin biraz üzülecekleri bir haberim var. Artık annelerinin melekleri biraz da arkadaş ilişkileri kurarak anneden azıcık uzaklaşacaklar. Birey olmaya adım attıkları bu günlerde sosyal ilişkiler kurmasını ve sosyal grupların bir parçası olmasını önemseyiniz lütfen. Bu süreçte “BEN” ve “ Başkaları” vardır. Birey olmaya geçiş süreci dediğimiz bu günlerde benmerkezcilikten kurtulması için çocuğun, bazı taleplerini geciktirin, kurallara uyduğu ve paylaştığı zamanlarda onu ödüllendirin. Ufak tefek sorumluluklar verin fakat çocuğun bunu unutabileceğini hatırlayın. Verilen sorumluluğu, uyarmadan sonuna kadar yürütebileceğini beklemeyin. Çok hareketli olan bu yaş çocuklarının el becerileri gelişmiştir. Bu dönemde uygun bazı oyuncaklarla, bu becerilerin geliştirmede olumlu katkıda bulunabilirsiniz.
Bu sene evin bütün duvarlarını boyama vakti gelmiş olabilir. Çok meraklı olan bu yaş çocuğu artık ev içerisinde keşfe çıkar, bazı eşyalarınızı kırabilir ve duvarlara bazı renkli şekiller çizme ihtiyacı duyabilir. Hem büyük boya meşgalesinden kurtulmak hem de çocuğunuza bu zevki ve deneyimi sizin kontrolünüzde tattırmak istiyorsanız, ona bir oda veya bir duvar ayırmalısınız.
Çocuk ilk bağımsızlık denemelerini bu yıllarda gösterir. Size birçok konuda karşı gelecektir, sabredin ve onlarla konuşmayı deneyin. Anne babanın tutarlı davranışları, ikisinin de aynı davranışlara aynı olumlu olumsuz tepkileri vermesi çok önemlidir. Tutarsız olan davranışlar hem sizi hem de çocuğu hırpalayacaktır. Anne baba ortak alınan kararlara uyulması konusunda kararlı olmalıdır. Bu konularda anne baba dışındaki akrabaların müdahaleleri durumu aleyhinize geliştirebilir.
Bu yaşlarda çocuklar çok hareketli ve konuşkandırlar. Bazı anne babalar çocuğunun sessiz ve sakin olmasını isterler. Eğer bu yaşlarda çocuk durgun ise bir anormallik var demektir. Bunun olmaması için, onlara hatalarda yapabileceği fırsatlar verin, onları aşırı koruyucu olmayın. Ortamlar, hem onun kurallara uygun davranmasına, hem de ona tecrübe kazandırmasına uygun olmalıdır.
4Yaş Anne Babalarına;
Dört yaşında çocuk, ayakkabı bağcığını kendisinin açması, yemeğini dökmeden yemesi, giysisini doğru şekilde giymesi ve küçük tuvalet temizliğini yapması gibi özbakım becerilerini kazanmıştır. Bu nedenle çocuğunuza giysisini kendisinin seçmesi, tuvalet temizliğini kendisi yapması için izin verin. Bazı durumlarda çocuğun sorunlu durumu çözmesini bekleyin. Örneğin, kardeşi ile paylaşamadığı oyuncakla alakalı, “Paylaşamıyorsunuz, ikinizde aynı oyuncağı istiyorsunuz”, “Ne yapacağız peki?” deyip sorunu çözmesini bekleyebilirsiniz.
İnatçı ve hayalci olan bu yaştaki çocuğunuz, hareketlidir ve dürtüselliği biraz azalmıştır. Artık bazı konularda daha ikna edilebilir durumdadır. Onunla konuşun, doğru-yanlış ve yapmasını istemediğiniz bazı davranışlarını ona anlatın. Duygularının farkındadır. Duygularını ve sinirlendiği durumları size söz ile ifade etmesini sağlayın. “ Çikolata yok dediğimde oyuncağını fırlatacağına, kızdığını söyleyebilirdin” denmelidir. Birçok isteği olabilir, bu isteklerini yönetmeyi öğretin ona. İsteklerinin bazen karşılanamayacağını anlamalıdır. Markette istediği oyuncağı, önceden konuşmadığınız için alamayacağınızı, bir dahaki sefere daha erken bu talebini iletirse alabileceğinizi söyleyebilirsiniz.
Bu yaş, çocuğunuza DOĞRU-YANLIŞ kavramlarınızı öğretebileceğiniz en iyi yaştır. Bununla ilgili bilmeniz gereken en önemli şey, kesinlikle kurallar ve yasaklar konusunda tutarlı olunmalıdır. Tabiki kuralların makul ve çocuğun anlayabileceği bir şekilde olmasına dikkat edilmelidir. Kurallarınız, net ve kesin olsun. “Arkadaşlara vurulmaz” denmelidir ve kararlı olunmalıdır.
Olabildiğince çocuğun olumlu davranışlarını seviyesine uygun ve abartısız küçük hediyelerle ödüllendirin. Ödüllendirmek sadece hediye vermek değildir tabiki, onun sevdiği yemeği yapmak, onun başını okşamak, onun yaptığı güzel davranıştan dolayı mutluluğunuzu ona ifade etmeniz de ona verebileceğiniz güzel ödüllerdir. Ceza da uygulanabilir, fakat buda çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Örneğin yapmasını istemediğiniz davranışları gösterirse, en sevdiği şeyleri kısıtlayabilirsiniz. Örneğin televizyon seyretmesine iki saat değil de sadece bir saat izin verirsiniz. Fakat ne yaparsanız yapın başta da söylediğim gibi kesinlikle koyduğunuz kurallar konusunda tutarlı olun.
İlaçlarınızı ve çakmak-kibritlerinizi ulaşamayacağı yerlere koyun. Bunlarla oynanmayacağını öğretin. Bu yaştaki çocuklar kendisinin süper kahraman olduğunu düşünüp yüksek bir yerden atlayabilir. Bu nedenlerle biraz daha gözleriniz üzerinde olsun.
Ölüm ve doğum hakkında duygular geliştirirler. Ahlaki değerler verilmesine başlamak için de uygun bir yaştadır.
Çocuğunuzun toprakla, kumla oynamasına izin verin. Oyun hamurları ve legolarla oynayabilecek, yeni şeyler üretebilecektir, bunlara ortam hazırlayıp onların zekâ gelişimine olumlu katkı sağlayabilirsiniz. Sosyalleşmesini, arkadaşlar edinmesini sağlayabileceğiniz ortamlara götürün çocuğunuzu..
Çocuğunuzla konuşun, düzgün ve anlaşılır cümlelerle.. Sorularını cevaplayın, masallar okuyun, renklerden ve öğrenebileceği yeni cisimlerden ismi ile bahsedin, onunla vakit geçirerek onları ne kadar sevdiğinizi onlara belli edin. Çocuğunuza ufak tefek sorumluluklar verin ki kendi gücünün farkına varsın. Onun dünyasında her şey bir oyun olabilir, sizinle aynı mantığa sahip olduğu yanılgısına düşmeyin. Onları ödüllendirin, ceza en son tercihiniz olsun. Yemeğini inatla yemek istemeyebilir, bırakın bazen acıkınca kendi yemek istesin. Yemek seçebilir, o yemeği de başka zaman başka şekilde servis edersiniz o zaman yer.
Büyümüşte Küçülmüş;
5 yaş çocukları için en güzel tarif ancak bu olabilir, “Büyümüşte küçülmüş”. Önceki yaşlarından çok farklı olarak kendine toplumda yer edinmeye çalışan bu yaştaki çocuk, olgunluğuyla dikkat çeker. Kendini iyi ifade eder, nerede durması gerektiğini bilir. Sosyal ilişkilerini arttırmıştır. O artık daha çabuk karar veriyor ve anlaşılıp, onaylanma ihtiyacı duyuyor. Ona anne babanın verdiği tepkiler, eğer onu küçümser nitelikte ve aşağılayıcı ise gelecekte anne babalarına çekingen ve içine kapanan bir çocuk armağan edecektir. O başkaları ile kıyaslanmak istemiyor, takdir edilmek istiyordur. Sizin takdiriniz ve yaptığı yeni icatlardan ve çizdiği resimlerden memnun olmanız onun daha girişimci olmasına sebep olacaktır. Onun oyunlarında yönlendirmelerini onaylamanız, kendine güvenen, lider kişilik oluşumuna olumlu katkı sağlayacaktır. Artık bu ( BÜYÜK) küçüğe yaptığı olumlu şeyleri onayladığınızı gösterme zamanı gelmiştir.
Sonraki makalemde, 5-6 yaş çocuğu olan anne-babalara önemli tavsiyelerde bulunmak istiyorum.
3 Yaş Anne Babalarına;
“Hayır”, “ Ben yapacağım” bu günlerde bu kelimeleri ne kadar sık duyar oldunuz değil mi? Bu kelimeleri duymak biraz baş ağrıtıcı olsa da mutlu olmalısınız çünkü artık yemeğini yedirmek, kıyafetini çıkarmak, giydirmek gibi sık sık yaptığınız şeyleri siz yapmayacaksınız anlamına geliyor. Tabi bunları yapmasına, bazen kaşıktan yemek dökmesine, kıyafetini giyerken kolunu yanlış yere sokmasına müsaade ederseniz. Bu güzel davranışlardan sonra onlara en sevdiği pastaları yaparsanız, hatta o pastaları yaparken onu da yardımcı olarak yanınıza alırsanız. “Ama çok dağıtıyor!!!” dediğinizi duyar gibiyim, olsun ilkler için biraz katlanıverelim olmaz mı?
Tuvalet eğitimi konusunda bahsettiğimiz önerileri dikkatle okuyunuz lütfen, bunun yanında size söyleyeceğim geceleri hala bez kullanımı olabilir lütfen çocuklarınıza kızmayın, onları utandırmayın. Biraz daha zaman verin.
Bu arada annelerin biraz üzülecekleri bir haberim var. Artık annelerinin melekleri biraz da arkadaş ilişkileri kurarak anneden azıcık uzaklaşacaklar. Birey olmaya adım attıkları bu günlerde sosyal ilişkiler kurmasını ve sosyal grupların bir parçası olmasını önemseyiniz lütfen. Bu süreçte “BEN” ve “ Başkaları” vardır. Birey olmaya geçiş süreci dediğimiz bu günlerde benmerkezcilikten kurtulması için çocuğun, bazı taleplerini geciktirin, kurallara uyduğu ve paylaştığı zamanlarda onu ödüllendirin. Ufak tefek sorumluluklar verin fakat çocuğun bunu unutabileceğini hatırlayın. Verilen sorumluluğu, uyarmadan sonuna kadar yürütebileceğini beklemeyin. Çok hareketli olan bu yaş çocuklarının el becerileri gelişmiştir. Bu dönemde uygun bazı oyuncaklarla, bu becerilerin geliştirmede olumlu katkıda bulunabilirsiniz.
Bu sene evin bütün duvarlarını boyama vakti gelmiş olabilir. Çok meraklı olan bu yaş çocuğu artık ev içerisinde keşfe çıkar, bazı eşyalarınızı kırabilir ve duvarlara bazı renkli şekiller çizme ihtiyacı duyabilir. Hem büyük boya meşgalesinden kurtulmak hem de çocuğunuza bu zevki ve deneyimi sizin kontrolünüzde tattırmak istiyorsanız, ona bir oda veya bir duvar ayırmalısınız.
Çocuk ilk bağımsızlık denemelerini bu yıllarda gösterir. Size birçok konuda karşı gelecektir, sabredin ve onlarla konuşmayı deneyin. Anne babanın tutarlı davranışları, ikisinin de aynı davranışlara aynı olumlu olumsuz tepkileri vermesi çok önemlidir. Tutarsız olan davranışlar hem sizi hem de çocuğu hırpalayacaktır. Anne baba ortak alınan kararlara uyulması konusunda kararlı olmalıdır. Bu konularda anne baba dışındaki akrabaların müdahaleleri durumu aleyhinize geliştirebilir.
Bu yaşlarda çocuklar çok hareketli ve konuşkandırlar. Bazı anne babalar çocuğunun sessiz ve sakin olmasını isterler. Eğer bu yaşlarda çocuk durgun ise bir anormallik var demektir. Bunun olmaması için, onlara hatalarda yapabileceği fırsatlar verin, onları aşırı koruyucu olmayın. Ortamlar, hem onun kurallara uygun davranmasına, hem de ona tecrübe kazandırmasına uygun olmalıdır.
4Yaş Anne Babalarına;
Dört yaşında çocuk, ayakkabı bağcığını kendisinin açması, yemeğini dökmeden yemesi, giysisini doğru şekilde giymesi ve küçük tuvalet temizliğini yapması gibi özbakım becerilerini kazanmıştır. Bu nedenle çocuğunuza giysisini kendisinin seçmesi, tuvalet temizliğini kendisi yapması için izin verin. Bazı durumlarda çocuğun sorunlu durumu çözmesini bekleyin. Örneğin, kardeşi ile paylaşamadığı oyuncakla alakalı, “Paylaşamıyorsunuz, ikinizde aynı oyuncağı istiyorsunuz”, “Ne yapacağız peki?” deyip sorunu çözmesini bekleyebilirsiniz.
İnatçı ve hayalci olan bu yaştaki çocuğunuz, hareketlidir ve dürtüselliği biraz azalmıştır. Artık bazı konularda daha ikna edilebilir durumdadır. Onunla konuşun, doğru-yanlış ve yapmasını istemediğiniz bazı davranışlarını ona anlatın. Duygularının farkındadır. Duygularını ve sinirlendiği durumları size söz ile ifade etmesini sağlayın. “ Çikolata yok dediğimde oyuncağını fırlatacağına, kızdığını söyleyebilirdin” denmelidir. Birçok isteği olabilir, bu isteklerini yönetmeyi öğretin ona. İsteklerinin bazen karşılanamayacağını anlamalıdır. Markette istediği oyuncağı, önceden konuşmadığınız için alamayacağınızı, bir dahaki sefere daha erken bu talebini iletirse alabileceğinizi söyleyebilirsiniz.
Bu yaş, çocuğunuza DOĞRU-YANLIŞ kavramlarınızı öğretebileceğiniz en iyi yaştır. Bununla ilgili bilmeniz gereken en önemli şey, kesinlikle kurallar ve yasaklar konusunda tutarlı olunmalıdır. Tabiki kuralların makul ve çocuğun anlayabileceği bir şekilde olmasına dikkat edilmelidir. Kurallarınız, net ve kesin olsun. “Arkadaşlara vurulmaz” denmelidir ve kararlı olunmalıdır.
Olabildiğince çocuğun olumlu davranışlarını seviyesine uygun ve abartısız küçük hediyelerle ödüllendirin. Ödüllendirmek sadece hediye vermek değildir tabiki, onun sevdiği yemeği yapmak, onun başını okşamak, onun yaptığı güzel davranıştan dolayı mutluluğunuzu ona ifade etmeniz de ona verebileceğiniz güzel ödüllerdir. Ceza da uygulanabilir, fakat buda çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Örneğin yapmasını istemediğiniz davranışları gösterirse, en sevdiği şeyleri kısıtlayabilirsiniz. Örneğin televizyon seyretmesine iki saat değil de sadece bir saat izin verirsiniz. Fakat ne yaparsanız yapın başta da söylediğim gibi kesinlikle koyduğunuz kurallar konusunda tutarlı olun.
İlaçlarınızı ve çakmak-kibritlerinizi ulaşamayacağı yerlere koyun. Bunlarla oynanmayacağını öğretin. Bu yaştaki çocuklar kendisinin süper kahraman olduğunu düşünüp yüksek bir yerden atlayabilir. Bu nedenlerle biraz daha gözleriniz üzerinde olsun.
Ölüm ve doğum hakkında duygular geliştirirler. Ahlaki değerler verilmesine başlamak için de uygun bir yaştadır.
Çocuğunuzun toprakla, kumla oynamasına izin verin. Oyun hamurları ve legolarla oynayabilecek, yeni şeyler üretebilecektir, bunlara ortam hazırlayıp onların zekâ gelişimine olumlu katkı sağlayabilirsiniz. Sosyalleşmesini, arkadaşlar edinmesini sağlayabileceğiniz ortamlara götürün çocuğunuzu..
Çocuğunuzla konuşun, düzgün ve anlaşılır cümlelerle.. Sorularını cevaplayın, masallar okuyun, renklerden ve öğrenebileceği yeni cisimlerden ismi ile bahsedin, onunla vakit geçirerek onları ne kadar sevdiğinizi onlara belli edin. Çocuğunuza ufak tefek sorumluluklar verin ki kendi gücünün farkına varsın. Onun dünyasında her şey bir oyun olabilir, sizinle aynı mantığa sahip olduğu yanılgısına düşmeyin. Onları ödüllendirin, ceza en son tercihiniz olsun. Yemeğini inatla yemek istemeyebilir, bırakın bazen acıkınca kendi yemek istesin. Yemek seçebilir, o yemeği de başka zaman başka şekilde servis edersiniz o zaman yer.
Büyümüşte Küçülmüş;
5 yaş çocukları için en güzel tarif ancak bu olabilir, “Büyümüşte küçülmüş”. Önceki yaşlarından çok farklı olarak kendine toplumda yer edinmeye çalışan bu yaştaki çocuk, olgunluğuyla dikkat çeker. Kendini iyi ifade eder, nerede durması gerektiğini bilir. Sosyal ilişkilerini arttırmıştır. O artık daha çabuk karar veriyor ve anlaşılıp, onaylanma ihtiyacı duyuyor. Ona anne babanın verdiği tepkiler, eğer onu küçümser nitelikte ve aşağılayıcı ise gelecekte anne babalarına çekingen ve içine kapanan bir çocuk armağan edecektir. O başkaları ile kıyaslanmak istemiyor, takdir edilmek istiyordur. Sizin takdiriniz ve yaptığı yeni icatlardan ve çizdiği resimlerden memnun olmanız onun daha girişimci olmasına sebep olacaktır. Onun oyunlarında yönlendirmelerini onaylamanız, kendine güvenen, lider kişilik oluşumuna olumlu katkı sağlayacaktır. Artık bu ( BÜYÜK) küçüğe yaptığı olumlu şeyleri onayladığınızı gösterme zamanı gelmiştir.
Sonraki makalemde, 5-6 yaş çocuğu olan anne-babalara önemli tavsiyelerde bulunmak istiyorum.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "3 Yaş ve 4 Yaş Anne-Babalarına Bazı Tavsiyeler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Yusuf KAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Yusuf KAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
