Kinoanın Beslenmedeki Yeri Nedir?
YENİ TREND KİNOA?
Hayat standartlarının artması ile birlikte insanlar tükettiği besinlere daha dikkat etmektedirler. Artık sağlıklı beslenmek isteyenler, diyet yapanlar, bazı besinlerin tüketiminin yasaklandığı hastalar veya farklı lezzet arayışlarında olup; bununla birlikte sağlığından taviz vermek istemeyenler için günden güne farklı besinler ile tanışmaktayız. İşte son dönemin trendi haline gelen besinlerden biri olan kinoa hakkında neler biliyoruz? Bu kadar gündemde olduğu gibi gerçekten sağlığa faydalı mı? Vücut ağırlığı kaybına gerçekten etkisi var mı? Herkes kullanabilir mi?
Aslında görünüm olarak biraz bulguru anımsatan bu tahılımsı besin Kazayağıgiller veya Ispanakgiller familyasının üyesi olan bir bitkidir.Kökenini Güney Amerika’dan alan kinoanın, Bolivya ve Peru And’larında 5000 yıldan beri kültürü yapılmakta olup Avrupa kıtasına da getirilmiştir. Ülkemizde ise Adana ve Konya’da minik tarlalarda yavaş yavaş üretimine başlanmıştır. Aslen gerçek bir tahıl olmayan kinoa, dünyada tahıllar
grubunda değerlendirilmektedir (1).
Kinoa tohumu son derece besleyici bir besindir. Çünkü protein, kalsiyum, demir gibi mineraller ile E ve B vitaminlerince nispeten iyi bir kaynaktır. İnsanlarda doku gelişimi için gerekli 8 elzem aminoasidin tamamı bu bitkinin tohumunda bulunmaktadır. Bu yüzden kinoanın harika bir protein kaynağı olduğu kabul edilmektedir. Buğday, çavdar, yulaf, darı mısır ve pirinçten çok daha fazla protein içerir(2). İçerdiği proteinlerden bir tanesi olan lizin tahıllara göre hem daha yüksek, hem biyoyararlılığı yüksektir. Ama
baklagillere kıyasladığımızda daha az protein içermektedir. (3). Bunun yanında içerdiği posa oranı da pirinç, yulaf, çavdar, mısır, buğdaya göre yüksektir. Yağ oranı da tahıllara göre yüksektir. Kinoa tohumu Ca, P, Mg, K, Fe, Cu, Mn ve Zn yönünden zengin; Na yönünden fakirdir. Özellikle kalsiyum içeriği arpa, buğday ve mısır gibi tahıllara göre oldukça yüksektir (2). Kinoa omega-3 ve omega-6 içeriği ile LDL kolesterolü azaltma özelliği de vardır.
Genel olarak kinoa su emme ve midede uzun süre kalma özelliğinden dolayı bireylerde doygunluk hissi oluşturur(3). Ayrıca diyet posasının da önemli bir kaynağıdır. Yulaf, pirinç, arpa hariç çavdar, mısır, buğday gibi tahıllara göre daha fazla posa içermektedir. Kinoa 100 gramında yaklaşık 3,8 gram posa içerir(4).
Sağlıklı Yağ içerir Kinoa kalp sağlığına iyi gelen tekli doymamış yağ asitlerinden oleik asit, az miktarda omega 3 ve alfa linoleik asit (ALA) içermektedir. Yüksek yağ içeriği oksidasyona ve buna bağlı olarak vücutta hasar oluşturabileceği düşünülmektedir. Fakat yapılan araştırmalara göre kinoanın yapısındaki yağlar kolay kolay oksidasyon reaksiyonuna girmeyen sağlıklı yağlardan oluşmaktadır.
Antioksidan içeriği yüksektir Antioksidan içeriği oldukça yüksek olan Kinoa; vücutta oluşan serbest radikalleri etkisiz hale getirmede ve kanser başta olmak üzere birçok hastalıkla savaşmada etkili bir besin kaynağıdır. Yapılan çalışmalara göre kinoanın vücutta anti-inflamatuvar özellik göstermesinin sebebi fenolik asitleri (hydroxycinnamic and hydroxybenzoic asitler), E vitamini ailesinden gamma-tocopherol ve hücre duvarı polisakkaritlerinden arabinans ve rhamnogalacturonans mollekülerini içermesidir.
Ayrıca kinoanın en önemli özelliği tohumlarının gluten içermemesidir. Gluten İçermez: 2013’te yapılan ankete göre Amerika’da her 3 kişiden 1’i glütensiz beslenmeye çalışmaktadır. Glutensiz beslenmede asıl problem ürünlerin rafine nişasta türevleri (mısır,patates,pirinç unu) içermesidir.
Bunun yerine kinoa başlı başına doğal, bitkisel ve glütensiz bir besindir ve tüketimi diğer glutensiz gıdalara göre daha sağlıklıdır.Bundan dolayı glutenli besin tüketmemesi gereken çölyaklı hastalar için de önemli bir besin kaynağıdır. Çölyaklı bireylerin yanında veganların da protein ve karbonhidrat ihtiyaçlarını karşılayan besleyici ve lezzetli bir besindir.
Böylece vejetaryen tüketiciler açısından kinoa, diğer tahıllarla birlikte kombinasyonları ile rahatlıkla et yerine kullanılabilecek olan bir tahıldır. Ama elbette tam olarak et yerine geçtiğini söyleyemeyiz. Kinoanın tohumlarının tahıl ve bakliyatlar gibi insan yiyeceği olarak kullanılması ve piyasası her geçen gün artmaktadır. Küresel iklim değişikliği ve kuraklık gibi sebeplerden dolayı pirinç üretiminin azalması ve maliyetlerin artması kinoa gibi alternatif ürünlere yönelimi artırmıştır. Amerika kıtasında beslenmede asırlardır
kullanılan bu bitki, Avrupa’da geleceğin gıda ve yem bitkisi olarak dikkat çekmektedir(2).
Bunun yanında yüksek magnezyum içeriği ile migren hastalarına da önerilebilen bir besindir. Ayrıca yine yüksek magnezyum içeriği ile kan şekerini dengelediği için tip 2 diyabette de etkilidir(3).
Kinoa çeşitleri var mı?
Piyasada üç farklı renkte kinoa satılmaktadır . Beyaz kinoayı dolma içi,pilav,kısır çeşitleri için kullanabilirsiniz. Kırmızı kinoa, pişirildikten sonra şeklini korumaktadır. Ayrıca salatalara eklemek için uygundur. En ağır aroma ise siyah olandadır.
Peki kinoayı nasıl tüketmeliyiz?
Kinoayı salatalarınıza ekleyebilir, böylece proteini yüksek bir salata elde edebilirsiniz. Kinoanın içerdiği yüksek posayla birlikte salatalarınız daha doyurucu olabilir!
Bulgur pilavı yapar gibi, kinoa kullanarak da pilav yapabilirsiniz. 1 bardak kinoa için 2,5 su bardağı su yeterli olacaktır.
Çorbalarınıza ekleyebilirsiniz.
Kinoalı kısır yapabilirsiniz. Kinoayı ince süzgece koyun ve su dolu bir kasenin içinde 2 saat bekletin. Bekleme sonrası bolca yıkayın ve tencereye koyun, üzerine 1,5 su bardağı soğuk su ekleyerek kapağını kapatın ve kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirin. Tamamen suyunu çektikten sonra çatalla karıştırın. Tuz ve baharat ekleyin, kullanacağınız zeytinyağının bir kısmını da ilave edip karıştırın. Bir süre soğumaya bırakın. Sıcağı gittikten sonra, salça ekleyin ve ezmeden iyice karıştırın. İsteğinize göre yeşillik, limon suyu, kalan zeytinyağı, sarımsak ve cevizi ekleyerek karıştırın ve ister ılık, isterseniz soğuk olarak servis edin.
Kısaca;
Kısaca bu yüksek protein içeren tahılımsı besin kinoa, çölyak hastaları için, vejeteryanlar için ve sağlıklı beslenmesine özen göstermek isteyen bireyler
için alternatif olarak diyetini farklılaştırmak, çeşitlendirmek için kullanılabilecek iyi bir besin kaynağıdır. Vücut ağırlık kaybı sadece kinoa kullanarak sağlanamaz. Kinoalı farklı lezzetler denemek, diyetinize daha da besleyicilik ve yenilik katıp motivasyonunuzu artıracaktır. Hiçbir besin gibi elbette ki mucizevi değildir.
Sağlıkla kalın
1.GEREN H, KAVUT T, DEMİROĞLU TOPÇU G, EKREN S,İŞTİPLİLER D, Effects of Different Sowing Dates on the Grain Yield and Some Yield Components of Quinoa ( Chenopodium quinoa Willd.) Grown Under Mediterranean Climatic Conditions,2014
2.TAN M,YÖNDEM Z,İnsan ve Hayvan Beslenmesinde Yeni Bir Bitki: Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.),2013
3.Collar C,quınoa,Instituto de Agroquimica y Tecnologia de Alimentos (CSIC) , Paterna , Valencia , Spain 2016 Elsevier Ltd. All rights reserved.
4. DEMİR K, KILINÇ M,kinoa: besinsel ve antibesinsel özellikleri Mustafa,2016
Hayat standartlarının artması ile birlikte insanlar tükettiği besinlere daha dikkat etmektedirler. Artık sağlıklı beslenmek isteyenler, diyet yapanlar, bazı besinlerin tüketiminin yasaklandığı hastalar veya farklı lezzet arayışlarında olup; bununla birlikte sağlığından taviz vermek istemeyenler için günden güne farklı besinler ile tanışmaktayız. İşte son dönemin trendi haline gelen besinlerden biri olan kinoa hakkında neler biliyoruz? Bu kadar gündemde olduğu gibi gerçekten sağlığa faydalı mı? Vücut ağırlığı kaybına gerçekten etkisi var mı? Herkes kullanabilir mi?
Aslında görünüm olarak biraz bulguru anımsatan bu tahılımsı besin Kazayağıgiller veya Ispanakgiller familyasının üyesi olan bir bitkidir.Kökenini Güney Amerika’dan alan kinoanın, Bolivya ve Peru And’larında 5000 yıldan beri kültürü yapılmakta olup Avrupa kıtasına da getirilmiştir. Ülkemizde ise Adana ve Konya’da minik tarlalarda yavaş yavaş üretimine başlanmıştır. Aslen gerçek bir tahıl olmayan kinoa, dünyada tahıllar
grubunda değerlendirilmektedir (1).
Kinoa tohumu son derece besleyici bir besindir. Çünkü protein, kalsiyum, demir gibi mineraller ile E ve B vitaminlerince nispeten iyi bir kaynaktır. İnsanlarda doku gelişimi için gerekli 8 elzem aminoasidin tamamı bu bitkinin tohumunda bulunmaktadır. Bu yüzden kinoanın harika bir protein kaynağı olduğu kabul edilmektedir. Buğday, çavdar, yulaf, darı mısır ve pirinçten çok daha fazla protein içerir(2). İçerdiği proteinlerden bir tanesi olan lizin tahıllara göre hem daha yüksek, hem biyoyararlılığı yüksektir. Ama
baklagillere kıyasladığımızda daha az protein içermektedir. (3). Bunun yanında içerdiği posa oranı da pirinç, yulaf, çavdar, mısır, buğdaya göre yüksektir. Yağ oranı da tahıllara göre yüksektir. Kinoa tohumu Ca, P, Mg, K, Fe, Cu, Mn ve Zn yönünden zengin; Na yönünden fakirdir. Özellikle kalsiyum içeriği arpa, buğday ve mısır gibi tahıllara göre oldukça yüksektir (2). Kinoa omega-3 ve omega-6 içeriği ile LDL kolesterolü azaltma özelliği de vardır.
Genel olarak kinoa su emme ve midede uzun süre kalma özelliğinden dolayı bireylerde doygunluk hissi oluşturur(3). Ayrıca diyet posasının da önemli bir kaynağıdır. Yulaf, pirinç, arpa hariç çavdar, mısır, buğday gibi tahıllara göre daha fazla posa içermektedir. Kinoa 100 gramında yaklaşık 3,8 gram posa içerir(4).
Sağlıklı Yağ içerir Kinoa kalp sağlığına iyi gelen tekli doymamış yağ asitlerinden oleik asit, az miktarda omega 3 ve alfa linoleik asit (ALA) içermektedir. Yüksek yağ içeriği oksidasyona ve buna bağlı olarak vücutta hasar oluşturabileceği düşünülmektedir. Fakat yapılan araştırmalara göre kinoanın yapısındaki yağlar kolay kolay oksidasyon reaksiyonuna girmeyen sağlıklı yağlardan oluşmaktadır.
Antioksidan içeriği yüksektir Antioksidan içeriği oldukça yüksek olan Kinoa; vücutta oluşan serbest radikalleri etkisiz hale getirmede ve kanser başta olmak üzere birçok hastalıkla savaşmada etkili bir besin kaynağıdır. Yapılan çalışmalara göre kinoanın vücutta anti-inflamatuvar özellik göstermesinin sebebi fenolik asitleri (hydroxycinnamic and hydroxybenzoic asitler), E vitamini ailesinden gamma-tocopherol ve hücre duvarı polisakkaritlerinden arabinans ve rhamnogalacturonans mollekülerini içermesidir.
Ayrıca kinoanın en önemli özelliği tohumlarının gluten içermemesidir. Gluten İçermez: 2013’te yapılan ankete göre Amerika’da her 3 kişiden 1’i glütensiz beslenmeye çalışmaktadır. Glutensiz beslenmede asıl problem ürünlerin rafine nişasta türevleri (mısır,patates,pirinç unu) içermesidir.
Bunun yerine kinoa başlı başına doğal, bitkisel ve glütensiz bir besindir ve tüketimi diğer glutensiz gıdalara göre daha sağlıklıdır.Bundan dolayı glutenli besin tüketmemesi gereken çölyaklı hastalar için de önemli bir besin kaynağıdır. Çölyaklı bireylerin yanında veganların da protein ve karbonhidrat ihtiyaçlarını karşılayan besleyici ve lezzetli bir besindir.
Böylece vejetaryen tüketiciler açısından kinoa, diğer tahıllarla birlikte kombinasyonları ile rahatlıkla et yerine kullanılabilecek olan bir tahıldır. Ama elbette tam olarak et yerine geçtiğini söyleyemeyiz. Kinoanın tohumlarının tahıl ve bakliyatlar gibi insan yiyeceği olarak kullanılması ve piyasası her geçen gün artmaktadır. Küresel iklim değişikliği ve kuraklık gibi sebeplerden dolayı pirinç üretiminin azalması ve maliyetlerin artması kinoa gibi alternatif ürünlere yönelimi artırmıştır. Amerika kıtasında beslenmede asırlardır
kullanılan bu bitki, Avrupa’da geleceğin gıda ve yem bitkisi olarak dikkat çekmektedir(2).
Bunun yanında yüksek magnezyum içeriği ile migren hastalarına da önerilebilen bir besindir. Ayrıca yine yüksek magnezyum içeriği ile kan şekerini dengelediği için tip 2 diyabette de etkilidir(3).
Kinoa çeşitleri var mı?
Piyasada üç farklı renkte kinoa satılmaktadır . Beyaz kinoayı dolma içi,pilav,kısır çeşitleri için kullanabilirsiniz. Kırmızı kinoa, pişirildikten sonra şeklini korumaktadır. Ayrıca salatalara eklemek için uygundur. En ağır aroma ise siyah olandadır.
Peki kinoayı nasıl tüketmeliyiz?
Kinoayı salatalarınıza ekleyebilir, böylece proteini yüksek bir salata elde edebilirsiniz. Kinoanın içerdiği yüksek posayla birlikte salatalarınız daha doyurucu olabilir!
Bulgur pilavı yapar gibi, kinoa kullanarak da pilav yapabilirsiniz. 1 bardak kinoa için 2,5 su bardağı su yeterli olacaktır.
Çorbalarınıza ekleyebilirsiniz.
Kinoalı kısır yapabilirsiniz. Kinoayı ince süzgece koyun ve su dolu bir kasenin içinde 2 saat bekletin. Bekleme sonrası bolca yıkayın ve tencereye koyun, üzerine 1,5 su bardağı soğuk su ekleyerek kapağını kapatın ve kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirin. Tamamen suyunu çektikten sonra çatalla karıştırın. Tuz ve baharat ekleyin, kullanacağınız zeytinyağının bir kısmını da ilave edip karıştırın. Bir süre soğumaya bırakın. Sıcağı gittikten sonra, salça ekleyin ve ezmeden iyice karıştırın. İsteğinize göre yeşillik, limon suyu, kalan zeytinyağı, sarımsak ve cevizi ekleyerek karıştırın ve ister ılık, isterseniz soğuk olarak servis edin.
Kısaca;
Kısaca bu yüksek protein içeren tahılımsı besin kinoa, çölyak hastaları için, vejeteryanlar için ve sağlıklı beslenmesine özen göstermek isteyen bireyler
için alternatif olarak diyetini farklılaştırmak, çeşitlendirmek için kullanılabilecek iyi bir besin kaynağıdır. Vücut ağırlık kaybı sadece kinoa kullanarak sağlanamaz. Kinoalı farklı lezzetler denemek, diyetinize daha da besleyicilik ve yenilik katıp motivasyonunuzu artıracaktır. Hiçbir besin gibi elbette ki mucizevi değildir.
Sağlıkla kalın
1.GEREN H, KAVUT T, DEMİROĞLU TOPÇU G, EKREN S,İŞTİPLİLER D, Effects of Different Sowing Dates on the Grain Yield and Some Yield Components of Quinoa ( Chenopodium quinoa Willd.) Grown Under Mediterranean Climatic Conditions,2014
2.TAN M,YÖNDEM Z,İnsan ve Hayvan Beslenmesinde Yeni Bir Bitki: Kinoa (Chenopodium quinoa Willd.),2013
3.Collar C,quınoa,Instituto de Agroquimica y Tecnologia de Alimentos (CSIC) , Paterna , Valencia , Spain 2016 Elsevier Ltd. All rights reserved.
4. DEMİR K, KILINÇ M,kinoa: besinsel ve antibesinsel özellikleri Mustafa,2016
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kinoanın Beslenmedeki Yeri Nedir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Seyit KALAYCI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Seyit KALAYCI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
beslenmede kinoa, sağlık için kinoa, kinoa, diyette kinoa, kinoa nedir, kinoanın faydaları, kinoanın yararları, kinoa tüketimi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
