Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu
Tanımlanması oldukça karmaşık ve zor olan borderline kişilik bozukluğunun, geçmişte nevrozlar ve psikozlar arasında bir sınırda olduğu düşünülüyordu. Bu kişilik bozukluğunda ortada devamlı olarak değişen bir kişilik vardır. Bu nedenle kişiler değişik aralıklarda kriz durumları yaşarlar. Sürekli bunalım içindelerdir. Yoğun duygular yaşarlar ve davranışları değişkendir. Bir duygudan diğerine hızla geçerler.
Başkalarıyla ilişkileri inişli çıkışlıdır. Kişilerarası ilişkileri tutarsızdır ve başkalarını yerin dibine batırma ile göklere çıkarma arasında gidip gelirler. Başkalarına ya da kendi benliklerine yönelik yoğun öfkelenme nöbetleri yaşarlar. Tasarladıkları olumlu ve olumsuz özellikleri bir başkasına yüklerler. Bu inançlarını doğrulayacak çeşitli etkileşimler içine girerler. Gereksinmeleri konusunda dengesiz ve belirsiz düşünceleri olduğu için, arkadaşlık, eş ve meslek seçiminde ani yön değiştirmeleri görülür. Yalnız kalmaya katlanamazlar. Çünkü doğalarında içsel bir benlik durumu yoktur. Bağımsız eylemlerde bulunmaya yarayacak araçları yoktur. Terk edilmekten çok korkarlar. Sıklıkla terk edilecekleri düşüncesine kapılarak kaygı duyarlar. Terk edilmekten kaçınabilmek için değişik yollara başvururlar. Sonuç olarak başkalarına olan bağımlılıkları artar. Bağımlıkları arttıkça terk edilmekten daha çok korkarlar. Terkedilmemek için boyun eğerler. Boyun eğmeleri ve zayıflıklarını göstermeleri, bağımlı oldukları kişilere aynı zamanda öfke de duymalarını yol açar. Öfkelenmekten kaçınmak için içlerine döndükleri olur. Bu dönüş, kendine acıma ve kendini kınamaya dönüşür. Kendilerini aşağı görürler. Başkalarından bekledikleri eleştirileri kendileri için yapmaya başlarlar. Suçluluk, pişmanlık belirtileri görülür. Bu duygular neticesinde zarar verici davranışlarda ya da intihar girişimlerinde bulunabilirler. Borderline Kişilik Bozukluğu, kişilik bozuklukları arasında intihar oranı en yüksek olan bozukluktur.
Kim olduklarına ilişkin kararlı bir algılama mevcut değildir. Kendilerini sunuşları ya da anlatışları devamlı bir değişkenlik içindedir. Bu belirsizlikler nedeniyle, duygularını ve davranışlarını biçimlendirmek için tutarlı bir amaca yönelemezler. Amaçları, beklentileri, değerleri, arkadaş türleri birden değişmektedir. Varoluşlarına bir anlam yükleyemezler, boşluk hissi yaşarlar. Amaçsız kalırlar. Yeteneklerini değerlendiremez, belirli bir yolda istikrarlı bir şekilde yürüyemezler. Boşluk, öfke ve mutsuzluk gibi duyguları yatıştırmak için uyuşturucu ve alkol kullanma yoluna giderler. Daha sonra bunları aptalca ve yanlış davranışlar olarak görebilirler. Para, cinsellik gibi konularda dürtüsel davranırlar.
Toplumda her 100 kişiden 2’sinde görülen bozukluk, kadınlarda daha fazla görülür. Borderline kişilerin %90’ına başka bir ruhsal sorun tanısı daha konulur. Ailelerinde duygudurum ve madde kullanımı sorunu daha sık görülür. Bozukluğun gelişme nedenleri oldukça karmaşıktır. Çocukluk evresinde ayrışma-bireyselleşme evresinde bir yetersizlik görülmüş olabilir. Yeterli bir ana baba bakımından mahrum kalmalarından dolayı nesne sürekliliğinde sorunlar ortaya çıkmış olabilir. Kişilerarası ilişkilerde, benlik algısında ve duygulanımda belirgin bir tutarsızlığın ve dürtüselliğin olduğu bu örüntü genellikle genç erişkinlikte ortaya çıkar. Çocukluk dönemlerine ilişkin öykülerinde fiziksel ve cinsel istismar, ihmal edilme ve küçük yaşlarda ana baba kaybı ya da ayrılığının sıkça görüldüğü bilinmektedir.
KAYNAKLAR
Lelord, F., Andre, C. (2007). Zor Kişiliklerle Yaşamak. İstanbul: İletişim Yayınları.
Köroğlu, E., Bayraktar, S. (2007). Kişilik Bozuklukları. Ankara: HYB Yayınları.
Psk. Emir Emre Doğan
Başkalarıyla ilişkileri inişli çıkışlıdır. Kişilerarası ilişkileri tutarsızdır ve başkalarını yerin dibine batırma ile göklere çıkarma arasında gidip gelirler. Başkalarına ya da kendi benliklerine yönelik yoğun öfkelenme nöbetleri yaşarlar. Tasarladıkları olumlu ve olumsuz özellikleri bir başkasına yüklerler. Bu inançlarını doğrulayacak çeşitli etkileşimler içine girerler. Gereksinmeleri konusunda dengesiz ve belirsiz düşünceleri olduğu için, arkadaşlık, eş ve meslek seçiminde ani yön değiştirmeleri görülür. Yalnız kalmaya katlanamazlar. Çünkü doğalarında içsel bir benlik durumu yoktur. Bağımsız eylemlerde bulunmaya yarayacak araçları yoktur. Terk edilmekten çok korkarlar. Sıklıkla terk edilecekleri düşüncesine kapılarak kaygı duyarlar. Terk edilmekten kaçınabilmek için değişik yollara başvururlar. Sonuç olarak başkalarına olan bağımlılıkları artar. Bağımlıkları arttıkça terk edilmekten daha çok korkarlar. Terkedilmemek için boyun eğerler. Boyun eğmeleri ve zayıflıklarını göstermeleri, bağımlı oldukları kişilere aynı zamanda öfke de duymalarını yol açar. Öfkelenmekten kaçınmak için içlerine döndükleri olur. Bu dönüş, kendine acıma ve kendini kınamaya dönüşür. Kendilerini aşağı görürler. Başkalarından bekledikleri eleştirileri kendileri için yapmaya başlarlar. Suçluluk, pişmanlık belirtileri görülür. Bu duygular neticesinde zarar verici davranışlarda ya da intihar girişimlerinde bulunabilirler. Borderline Kişilik Bozukluğu, kişilik bozuklukları arasında intihar oranı en yüksek olan bozukluktur.
Kim olduklarına ilişkin kararlı bir algılama mevcut değildir. Kendilerini sunuşları ya da anlatışları devamlı bir değişkenlik içindedir. Bu belirsizlikler nedeniyle, duygularını ve davranışlarını biçimlendirmek için tutarlı bir amaca yönelemezler. Amaçları, beklentileri, değerleri, arkadaş türleri birden değişmektedir. Varoluşlarına bir anlam yükleyemezler, boşluk hissi yaşarlar. Amaçsız kalırlar. Yeteneklerini değerlendiremez, belirli bir yolda istikrarlı bir şekilde yürüyemezler. Boşluk, öfke ve mutsuzluk gibi duyguları yatıştırmak için uyuşturucu ve alkol kullanma yoluna giderler. Daha sonra bunları aptalca ve yanlış davranışlar olarak görebilirler. Para, cinsellik gibi konularda dürtüsel davranırlar.
Toplumda her 100 kişiden 2’sinde görülen bozukluk, kadınlarda daha fazla görülür. Borderline kişilerin %90’ına başka bir ruhsal sorun tanısı daha konulur. Ailelerinde duygudurum ve madde kullanımı sorunu daha sık görülür. Bozukluğun gelişme nedenleri oldukça karmaşıktır. Çocukluk evresinde ayrışma-bireyselleşme evresinde bir yetersizlik görülmüş olabilir. Yeterli bir ana baba bakımından mahrum kalmalarından dolayı nesne sürekliliğinde sorunlar ortaya çıkmış olabilir. Kişilerarası ilişkilerde, benlik algısında ve duygulanımda belirgin bir tutarsızlığın ve dürtüselliğin olduğu bu örüntü genellikle genç erişkinlikte ortaya çıkar. Çocukluk dönemlerine ilişkin öykülerinde fiziksel ve cinsel istismar, ihmal edilme ve küçük yaşlarda ana baba kaybı ya da ayrılığının sıkça görüldüğü bilinmektedir.
KAYNAKLAR
Lelord, F., Andre, C. (2007). Zor Kişiliklerle Yaşamak. İstanbul: İletişim Yayınları.
Köroğlu, E., Bayraktar, S. (2007). Kişilik Bozuklukları. Ankara: HYB Yayınları.
Psk. Emir Emre Doğan
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Emir Emre DOĞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Emir Emre DOĞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
borderline, sınırda, kişilik bozukluğui kişilik bozuklukları, borderline hastalığı, kişilik hastalıkları
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
