Ruh Sağlığınızı Korumanın Yolları
Dünyada şuan bile yüzlerce, binlerce kişi olumsuz yaşantılara, travmalara maruz kalıyor ve mutlaka bu yaşantılardan hepsi farklı bir şekilde etkileniyorlar. Peki, neden hepsi psikolojik sağlıklarını kaybetmiyor? Hiç düşündünüz mü aynı olumsuz yaşantıyı deneyimleyen kişiler neden farklı tepkiler veriyorlar? Bazı kişiler kendi kendine başedebilirken, bazıları ise yıllar sonra bile yaşantının etkilerini taşıyorlar. Bu aslında düşünce ve gerçek ilişkisi ile ilgilidir.
Düşünce nedir diye tanımlayacak olursak, gerçeğin zihnimizdeki yansımaları olarak tanımlarım. O yansıma da bizim kendimizi ve hayatı algıyış şeklimizi oldukça belirler. Düşüncelerimizi bir bilimsel araştırma yapıyormuş gibi incelediğimizde, gerçekle ne kadar ilişkili olduğunun farkına vardıkça kendimizi de objektif olarak değerlendirmeye başlarız. Kişi bir duruma karşı objektifliğini ne zaman kaybeder? Ya o duruma çok yakından ya da çok uzaktan bakıyorsa surumu net göremez ve göremediği bölümleri tamamlamak için belki de gerçeği yansıtmayan tamamlamalar yapar. Bu bir nevi ilizyondur. Bazen bir ilizyon numarasını çözmek için başka bir açıyla bakmak gerekebilir. Bizde düşüncelerde bunu yapmaya çalışıyoruz. Kendinize, hayatınıza farklı açılardan bakarsanız belki daha önce göremediğiniz bir açıdan bir veri elde edersiniz ve o düşüncenin gerçekliğini sorgularsınız.
Şimdi birkaç madde de ruh sağlığınızı koruyabilmek için dikkat edebileceğiniz ve yapabileceğiniz kolay uygulanabilir yöntemlerden bahsedeceğim.
1- Fizyolojik Sağlık
Psikolojik sağlığı etkileyen faktörlerden birisi bedensel sağlığımızdır. Bunun tersi durum da meydana gelebiliyor. Yani psikolojik durumumuz fizyolojik olarak da bizi etkileyebiliyor. Tıp hekimlerinin bazı durumlarda kendini üzüp strese sokmayacaksın dediğini duymuşsunuzdur. Bu sebepten dolayı bunu söylerler. Özellikle deri, mide, bağırsak, eklem rahatsızlıklarının büyük bir bölümü psikolojik kökenli olduğunu görüyoruz. Zaman içerisinde insan bedeninde uzaklaşmaya başladı. Bazen bedenimiz bize bir şeyler söyler bunu dinleyebilmek de cesaret ister.
Büyüklerimizin önce sağlık demesinin bir sebebi var. Mesela tiroid hormonları olması gereken değerlerin dışındaysa bu durum sizin ruh halinizde de değişimlerin olmasını sağlayarak psikolojik sağlığınızı da etkiler. Eğer kendinizde sürekli bir mutsuzluk, halsizlik hissediyorsanız bunun nedeni hormonlarınız olabilir. Bir sağlık kuruluşuna gidip gerekli kontrollerden geçerek sorunun nedenini tespit edebilirsiniz. Eğer testlerinizin sonucunda bir anormallik tespit edilmediyse sorun psikolojik kökenli olabilir. O zaman da bir psikoterapiste başvurmanız gerekmektedir.
2- Nefes Egzersizleri
Nefes egzersizi terimini mutlaka duymuşsunuzdur. Nefesin önemi insan sağlığında yadsınamayacak kadar önemli bir konumda bu konuyu her yaklaşım farklı bir şekilde ele almıştır fakat hepsi faydalı olduğu konusunda hemfikirdir. Unutmayın her şey nefesle başlar ve nefesle biter. Peki, nasıl yapabileceğinizi biliyor musunuz? Şimdi kısaca ufak ama çok etkili bir teknikten bahsedeceğim. Bu teknik özellikle bir olumsuz yaşantıya karşı öfkelendiğimizde en çok önerdiğimiz tekniklerin başında gelir.
Öncelikle gözlerinizi kapatın, 4 saniye süresi boyunca burnunuzdan yavaşça nefes alın hiç acele etmeyin. Sonra aldığınız nefesi içinizde 2 saniye tutun ve 4 saniye süresi boyunca ağzınızdan mum üflüyormuş gibi yavaşça üfleyin. Tekrardan 2 saniye bekleyip aynı şeyleri yapmaya devam edin. Egzersizi rahatlayıncaya kadar devam ettirebilirsiniz. Bu yönteme 4-2-4 kuralı denir nefes egzersizlerinin bir çok versiyonu bulunmakta fakat başlangıç için bu yöntem etkili olmaktadır.
Bu kolay tekniği öfkelendiğinizde, kaygılandığınızda kısacası kendinizi kötü hissettiğiniz her anda uygulayabilirsiniz.
3- Sevdiğiniz İnsanlarla Vakit Geçirin
Hayat boyu sevmediğimiz ya da yanındayken iyi hissetmediğimiz insanlarla bir arada olmak durumunda kalabiliyoruz. Örneğin iş arkadaşlarımız, komşularımız hatta bazen akrabalarımız…
En azından boş vakitlerinizde sevdiğiniz ve yanlarındayken kendinizi iyi hissettiğiniz insanlarla beraber olmaya çalışırsanız, kendinizi daha mutlu, huzurlu ve arınmış hissedersiniz.
Bunun yanında sevdiğiniz, keyif aldığınız aktiviteleri de yapmaya özen göstermek çok önemli. En azından haftada birkaç saatinizi yapmaktan keyif aldığınız aktivitelere ayırabilmeniz, sizin kendinize yapabileceğiniz ufak iyiliklerden biri olacaktır. Bu tür aktiviteler anda kalmanıza ve eğer kaygı (anksiyete) yaşıyorsanız bunun azalmasına yarayabilir. Kendinizi tanımak nelerden hoşlanırsınız bunları keşfetmek ve yapmak bile kendinize olan öz değer ve öz saygıyı iyileştirecektir. Gün boyunca zaten çevremizdekiler için bir çok şey yapıyoruz, araya sadece kendimiz için iyi gelecek şeyler eklediğimizde tolere edebiliyoruz. İmkanlar dahilinde kendinize yapacağınız küçük bir iyilik bile iyi gelecek. Sevdiğiniz insanlarla vakit geçirin alt başlığını hayata geçirmek istiyorsanız çevrenizdeki kişilerden ilk önce kendinizden başlayabilirsiniz. Yalnızlık bir ihtiyaç ve eğer siz kendinizle vakit geçirme konusunda takılıyorsanız başlama çizginiz burası olabilir.
4- Hayaller ve Hedefler
Hayal kurmak çoğu insana iyi gelir ve umut verir. Fakat hayaller ve hedefleri birbirine karıştırmamak önemlidir. Hayaller konusunda istediğiniz kadar özgür olabilirsiniz, çünkü gerçek olamayacağını bilseniz bile onu düşünmek size iyi hissettirebilir.
Hedef ise hayallerinizin eylem planıyla destekleyip hayata geçirilebilir haline denir. Bizi harekete geçirecek en önemli şey doğru motivasyon kaynağıdır. Motivasyon, insanın harekete geçmesi için en gerekli olan içsel gücünü ifade eder. Peki, hedefinizi kendiniz nasıl belirleyebilirsiniz? Öncelikle kendi yeteneklerinizin, becerilerinizin farkına varmanız ve bu yetilerden yola çıkarak yapabileceğiniz hedefleri belirleyebilmeniz gerekir. Sonrasında o hedefe ulaşabilmek için adımları netleştirip bir program dâhilinde hedefinize adım adım yaklaşmak kaçınılmaz olacaktır. Bunu yapabilmek için çevrenizde fikirlerine güvendiğiniz birinden destek alabilirsiniz fakat unutmayın ki bu kişi sizi yeri geldiğinde eleştirmekten çekinmeyecek, sizi her şekilde objektif bir şekilde değerlendirebilen ve size bunu gösterebilecek bir kişi olsun. Yoksa umudunuzu ve zamanınızı boşa harcayabilirsiniz.
Einstein’ın sevdiğim bir sözü bu konuyla ilişkili olacaktır. ‘’Aslında herkes bir dâhidir. Ama siz kalkıp bir balığı ağaca çıkma yeteneğine göre yargılarsanız, balık tüm ömrünü bir aptal olduğuna inanarak geçirecektir’’.
Tüm bu yazılanları uyguladıktan sonra hayatınızda bazı şeylerin yolunda gitmediğini düşünüyorsanız, bir uzmandan destek almak en sağlıklı olan yol olacaktır. Hayat zor ve mücadele etmemiz gereken bir çok şey varken bunu tek başımıza sırtlanmak zorunda değiliz. Doğru zamanda bu yolda atacağınız ilk adım kendinize yapabileceğiniz en büyük değer olacaktır. Bıçak kemiğe dayandığında gelen danışanlarımızda süreç daha uzun ve zorlu olabiliyor.
Psikolog Sinem Özkaya Alp
Düşünce nedir diye tanımlayacak olursak, gerçeğin zihnimizdeki yansımaları olarak tanımlarım. O yansıma da bizim kendimizi ve hayatı algıyış şeklimizi oldukça belirler. Düşüncelerimizi bir bilimsel araştırma yapıyormuş gibi incelediğimizde, gerçekle ne kadar ilişkili olduğunun farkına vardıkça kendimizi de objektif olarak değerlendirmeye başlarız. Kişi bir duruma karşı objektifliğini ne zaman kaybeder? Ya o duruma çok yakından ya da çok uzaktan bakıyorsa surumu net göremez ve göremediği bölümleri tamamlamak için belki de gerçeği yansıtmayan tamamlamalar yapar. Bu bir nevi ilizyondur. Bazen bir ilizyon numarasını çözmek için başka bir açıyla bakmak gerekebilir. Bizde düşüncelerde bunu yapmaya çalışıyoruz. Kendinize, hayatınıza farklı açılardan bakarsanız belki daha önce göremediğiniz bir açıdan bir veri elde edersiniz ve o düşüncenin gerçekliğini sorgularsınız.
Şimdi birkaç madde de ruh sağlığınızı koruyabilmek için dikkat edebileceğiniz ve yapabileceğiniz kolay uygulanabilir yöntemlerden bahsedeceğim.
1- Fizyolojik Sağlık
Psikolojik sağlığı etkileyen faktörlerden birisi bedensel sağlığımızdır. Bunun tersi durum da meydana gelebiliyor. Yani psikolojik durumumuz fizyolojik olarak da bizi etkileyebiliyor. Tıp hekimlerinin bazı durumlarda kendini üzüp strese sokmayacaksın dediğini duymuşsunuzdur. Bu sebepten dolayı bunu söylerler. Özellikle deri, mide, bağırsak, eklem rahatsızlıklarının büyük bir bölümü psikolojik kökenli olduğunu görüyoruz. Zaman içerisinde insan bedeninde uzaklaşmaya başladı. Bazen bedenimiz bize bir şeyler söyler bunu dinleyebilmek de cesaret ister.
Büyüklerimizin önce sağlık demesinin bir sebebi var. Mesela tiroid hormonları olması gereken değerlerin dışındaysa bu durum sizin ruh halinizde de değişimlerin olmasını sağlayarak psikolojik sağlığınızı da etkiler. Eğer kendinizde sürekli bir mutsuzluk, halsizlik hissediyorsanız bunun nedeni hormonlarınız olabilir. Bir sağlık kuruluşuna gidip gerekli kontrollerden geçerek sorunun nedenini tespit edebilirsiniz. Eğer testlerinizin sonucunda bir anormallik tespit edilmediyse sorun psikolojik kökenli olabilir. O zaman da bir psikoterapiste başvurmanız gerekmektedir.
2- Nefes Egzersizleri
Nefes egzersizi terimini mutlaka duymuşsunuzdur. Nefesin önemi insan sağlığında yadsınamayacak kadar önemli bir konumda bu konuyu her yaklaşım farklı bir şekilde ele almıştır fakat hepsi faydalı olduğu konusunda hemfikirdir. Unutmayın her şey nefesle başlar ve nefesle biter. Peki, nasıl yapabileceğinizi biliyor musunuz? Şimdi kısaca ufak ama çok etkili bir teknikten bahsedeceğim. Bu teknik özellikle bir olumsuz yaşantıya karşı öfkelendiğimizde en çok önerdiğimiz tekniklerin başında gelir.
Öncelikle gözlerinizi kapatın, 4 saniye süresi boyunca burnunuzdan yavaşça nefes alın hiç acele etmeyin. Sonra aldığınız nefesi içinizde 2 saniye tutun ve 4 saniye süresi boyunca ağzınızdan mum üflüyormuş gibi yavaşça üfleyin. Tekrardan 2 saniye bekleyip aynı şeyleri yapmaya devam edin. Egzersizi rahatlayıncaya kadar devam ettirebilirsiniz. Bu yönteme 4-2-4 kuralı denir nefes egzersizlerinin bir çok versiyonu bulunmakta fakat başlangıç için bu yöntem etkili olmaktadır.
Bu kolay tekniği öfkelendiğinizde, kaygılandığınızda kısacası kendinizi kötü hissettiğiniz her anda uygulayabilirsiniz.
3- Sevdiğiniz İnsanlarla Vakit Geçirin
Hayat boyu sevmediğimiz ya da yanındayken iyi hissetmediğimiz insanlarla bir arada olmak durumunda kalabiliyoruz. Örneğin iş arkadaşlarımız, komşularımız hatta bazen akrabalarımız…
En azından boş vakitlerinizde sevdiğiniz ve yanlarındayken kendinizi iyi hissettiğiniz insanlarla beraber olmaya çalışırsanız, kendinizi daha mutlu, huzurlu ve arınmış hissedersiniz.
Bunun yanında sevdiğiniz, keyif aldığınız aktiviteleri de yapmaya özen göstermek çok önemli. En azından haftada birkaç saatinizi yapmaktan keyif aldığınız aktivitelere ayırabilmeniz, sizin kendinize yapabileceğiniz ufak iyiliklerden biri olacaktır. Bu tür aktiviteler anda kalmanıza ve eğer kaygı (anksiyete) yaşıyorsanız bunun azalmasına yarayabilir. Kendinizi tanımak nelerden hoşlanırsınız bunları keşfetmek ve yapmak bile kendinize olan öz değer ve öz saygıyı iyileştirecektir. Gün boyunca zaten çevremizdekiler için bir çok şey yapıyoruz, araya sadece kendimiz için iyi gelecek şeyler eklediğimizde tolere edebiliyoruz. İmkanlar dahilinde kendinize yapacağınız küçük bir iyilik bile iyi gelecek. Sevdiğiniz insanlarla vakit geçirin alt başlığını hayata geçirmek istiyorsanız çevrenizdeki kişilerden ilk önce kendinizden başlayabilirsiniz. Yalnızlık bir ihtiyaç ve eğer siz kendinizle vakit geçirme konusunda takılıyorsanız başlama çizginiz burası olabilir.
4- Hayaller ve Hedefler
Hayal kurmak çoğu insana iyi gelir ve umut verir. Fakat hayaller ve hedefleri birbirine karıştırmamak önemlidir. Hayaller konusunda istediğiniz kadar özgür olabilirsiniz, çünkü gerçek olamayacağını bilseniz bile onu düşünmek size iyi hissettirebilir.
Hedef ise hayallerinizin eylem planıyla destekleyip hayata geçirilebilir haline denir. Bizi harekete geçirecek en önemli şey doğru motivasyon kaynağıdır. Motivasyon, insanın harekete geçmesi için en gerekli olan içsel gücünü ifade eder. Peki, hedefinizi kendiniz nasıl belirleyebilirsiniz? Öncelikle kendi yeteneklerinizin, becerilerinizin farkına varmanız ve bu yetilerden yola çıkarak yapabileceğiniz hedefleri belirleyebilmeniz gerekir. Sonrasında o hedefe ulaşabilmek için adımları netleştirip bir program dâhilinde hedefinize adım adım yaklaşmak kaçınılmaz olacaktır. Bunu yapabilmek için çevrenizde fikirlerine güvendiğiniz birinden destek alabilirsiniz fakat unutmayın ki bu kişi sizi yeri geldiğinde eleştirmekten çekinmeyecek, sizi her şekilde objektif bir şekilde değerlendirebilen ve size bunu gösterebilecek bir kişi olsun. Yoksa umudunuzu ve zamanınızı boşa harcayabilirsiniz.
Einstein’ın sevdiğim bir sözü bu konuyla ilişkili olacaktır. ‘’Aslında herkes bir dâhidir. Ama siz kalkıp bir balığı ağaca çıkma yeteneğine göre yargılarsanız, balık tüm ömrünü bir aptal olduğuna inanarak geçirecektir’’.
Tüm bu yazılanları uyguladıktan sonra hayatınızda bazı şeylerin yolunda gitmediğini düşünüyorsanız, bir uzmandan destek almak en sağlıklı olan yol olacaktır. Hayat zor ve mücadele etmemiz gereken bir çok şey varken bunu tek başımıza sırtlanmak zorunda değiliz. Doğru zamanda bu yolda atacağınız ilk adım kendinize yapabileceğiniz en büyük değer olacaktır. Bıçak kemiğe dayandığında gelen danışanlarımızda süreç daha uzun ve zorlu olabiliyor.
Psikolog Sinem Özkaya Alp
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ruh Sağlığınızı Korumanın Yolları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.A. Sinem ÖZKAYA ALP'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.A. Sinem ÖZKAYA ALP'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
