Cinsel İşlev Bozuklukları
Cinsel bozukluklar
1. Parafililer
2. Cinsel işlev bozuklukları
Parafililer
Kişinin cinsel açıdan uyarılabilmesi için, alışılmadık nesneler, eylemler ya da durumları içeren tekrarlayıcı ve yoğun cinsel dürtü, fantezi ve davranışlara gereksinim duyması ile ortaya çıkan bozukluklardır. En sık karşılaşılan türlerinden bazıları;
egzibisyonizm : teşhircilik
fetişizm : yalnızca belirli nesnelerle uyarılabilme
pedofili : küçük yaştaki çocuklara yönelik cinsel ilgi
parsiyalizm : bedenin sadece bir bölümüne odaklanma
mazohizm : acı çekerek/aşağılanarak uyarılabilme
sadizm : acı yaşatarak/aşağılayarak uyarılabilme
transvestik fetişizm : karşı cins gibi giyinerek/ giysileriyle uyarılabilme
voyörizm : gözetlemecilik
ürofili : idrara yönelik cinsel ilgi
frötterizm : sürtünmecilik
telefon skotolojisi : açık seçik telefon konuşmaları ile uyarılabilme
nekrofili : cesetlere yönelik cinsel ilgi
zoofili : hayvanlara yönelik cinsel ilgi
koprofili : dışkıya yönelik cinsel ilgi
Kadınlarda Görülen Cinsel İşlev Bozuklukları
1. Cinsel istek bozuklukları
a. Cinsel istekte azalma : Cinsel bir etkinliği başlatma, katılma yada yanıt verme motivasyonunun azlığıdır. Cinsel düşünceler, fanteziler, cinsel birleşme ve orgazma ulaşma sıklığı azdır yada hiç yoktur.
Cinsel yasaklar ve baskıların sonucunda oluşan suçluluk ve günah duyguları, stres, çiftlerarası problemler, ilaç kullanımı, bazı kronik rahatsızlıklar, depresyon vb. psikolojik problemler en yaygın sebepleridir.
b. Cinsel tiksinti bozukluğu : Partneriyle cinsel birliktelik yaşamaktan, cinsel ilişkiden sürekli bir şekilde aşırı tiksinti duyma ve cinsel birliktelikten kaçınma durumudur. Bazen kişi, cinsel etkinliğe yol açma korkusu ile dokunmak yada iletişim kurmaktan bile kaçınabilir. Daha önce yaşanmış olan cinsel travmalar ve cinsellikle alakalı fobiler bu duruma sebep olabilir.
2. Cinsel uyarılma bozuklukluğu
Cinsel uyarılmanın yeterli bir tepki(ıslanma) sağlayamaması yada cinsel etkinlik bitene kadar bunu sürdürememesi durumudur.
3. Kadınlarda orgazm bozukluğu
Yeterli cinsel uyarı olmasına rağmen orgazmın yaşanmaması, gecikmesi yada zor yaşanmasıdır.
4. Cinsel ağrı bozuklukları
a. Ağrılı cinsel birliktelik ( disparoni) : Her cinsel birliktelikte, kişinin genital bölgesinde cinsel ilişkiye eşlik eden sürekli ve yineleyici ağrı olmasıdır. Bu ağrı bazen birkaç dakika sürerken, bazen de günlerce sürebilmektedir.
b. Vajinismus : Vajina girişindeki kaslarda cinsel birleşmeyi engelleyecek boyutta yineleyici ve sürekli istem dışı kasılma olmasıdır. Tüm vücutta kasılma, endişe, korku, tiksinme ve panik hali olur. Nadiren cinsel birleşme olur fakat, kasılmalar sürdüğü için ağrılı ve sıkıntılıdır.
5. Genel tıbbi duruma bağlı cinsel işlev bozukluğu
6. Madde kullanımına bağlı cinsel işlev bozukuğu
Erkeklerde Görülen Cinsel İşlev Bozuklukları
1. Cinsel istek bozuklukları
a. Cinsel isteksizlik : Cinsel bir etkinliği başlatma, katılma yada yanıt verme motivasyonunun azlığıdır. Cinsel düşünceler, fanteziler, cinsel birleşme ve orgazma ulaşma sıklığı azdır yada hiç yoktur.
b. Cinsel tiksinti bozukluğu : Partneriyle cinsel birliktelik yaşamaktan, cinsel ilişkiden sürekli bir şekilde aşırı tiksinti duyma ve cinsel birliktelikten kaçınma durumudur. Bazen kişi, cinsel etkinliğe yol açma korkusu ile dokunmak yada iletişim kurmaktan bile kaçınabilir. Daha önce yaşanmış olan cinsel travmalar ve cinsellikle alakalı fobiler bu duruma sebep olabilir.
2. Cinsel uyarılma/sertleşme bozukluğu(erektil disfonksiyon)
Cinsel ilişkinin başından itibaren yada ilişki sırasında yeterli sertleşmeyi sağlayamama yada sertleşmeyi ilişki sonuna kadar koruyamama durumudur. Sabah ereksiyonu ve mastürbasyon sırasında sertleşme yaşamasına rağmen partneriyle ilişki sırasında herhangi bir sertleşme durumu olmayabilir.
3. Orgazm/boşalma ile ilgili bozukluklar
a. Erken boşalma (Premature ejekülasyon) : Erkeğin yaşadığı cinsel ilişkilerin çoğunda ne zaman boşalacağı üzerinde bilinçli kontrolünün olmamasıdır. Sürekli yada yineleyici bir biçimde, kişinin isteğinden önce, çok az bir cinsel uyarıyla bile vajinaya girme öncesi, girer girmez yada hemen sonrasında boşalma gerçekleşir.
b. Geç boşalma : Yeterli yoğunluk ve sürede cinsel uyarım olmasına rağmen, cinsel etkinlik sırasında olağan bir cinsel uyarılma evresi sonrasında, sürekli ve yineleyici bir biçimde boşalmanın gecikmesi yada hiç olmaması durumudur.
4. Cinsel ağrı bozuklukları
a. Disparoni : Her cinsel birliktelikte, kişinin genital bölgesinde cinsel ilişkiye eşlik eden sürekli ve yineleyici ağrı olmasıdır. Bu ağrı bazen birkaç dakika sürerken, bazen de günlerce sürebilmektedir.
5. Genel tıbbi duruma bağlı cib
6. Madde kullanımına bağlı cib
Cinsel İşlev Bozukluklarının En Yaygın Sebepleri
Hem psikolojik hem de fizyolojik etkenler cinsel işlev bozukluğuna sebep olabilir. Bazen de ikisi birlikte etkilidirler.
• Psikolojik travmalar
• Cinsel mitler
• Yetersiz eğitim
• Ailenin tutumu
• Geleneksel ve tutucu yetiştirilme biçimi
• Yetiştiği kültürün cinselliğe bakışı
• Yanlış öğrenilmiş cinsel davranışlar
• Eksik yada yanlış cinsel bilgi
• Cinsellikle igili abartılı beklentiler
• Kişinin kendi bedeni ile ilgili olumsuz düşünce ve inançları
• Cinsellikten utanma, suçluluk duygusu
• Eşler arasındaki uyumsuzluk yada iletişim problemleri
• Partnerin cinsel işlev bozukluğu olması
• Psikolojik problemler (depresyon,anksiyete, OKB vb.)
• İlaç, alkol yada madde kullanımı
• Gebelik, menopoz, yaşlılık
• Bazı kronik hastalıklar (şeker, tansiyon vb.)
Cinsel işlev bozuklukları hangi sebep ya da sebeplerle başlarsa başlasın, sürdürücü etkenlerin devreye girmesi problemin sürekli hale gelmesine sebep olur. En yaygın ve en etkili sürdürücü etkenler ise performans anksiyetesi, cinsellikle ilgili olumsuz düşünceler ve günah duyguları, olumsuz beklentiler ve eşler arası sorunlardır.
Psikolojik kökenli cinsel işlev bozuklukları doğru terapi yöntemleri ile 2 - 3 ay arasında sonlandırılabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki verilen süre ortalama bir değerdir. Kişinin getirdiği öyküye yani cinsel işlev bozukluğunun sebep ya da sebeplerine, kişinin içinde bulunduğu koşullara, kişinin terapi sürecine olan gönüllülük oranına göre tedavi süresi daha az yada daha fazla olabilmektedir.
Aslı KIRBAYIR ÖZERENLER
Psikolog – Aile Danışmanı
1. Parafililer
2. Cinsel işlev bozuklukları
Parafililer
Kişinin cinsel açıdan uyarılabilmesi için, alışılmadık nesneler, eylemler ya da durumları içeren tekrarlayıcı ve yoğun cinsel dürtü, fantezi ve davranışlara gereksinim duyması ile ortaya çıkan bozukluklardır. En sık karşılaşılan türlerinden bazıları;
egzibisyonizm : teşhircilik
fetişizm : yalnızca belirli nesnelerle uyarılabilme
pedofili : küçük yaştaki çocuklara yönelik cinsel ilgi
parsiyalizm : bedenin sadece bir bölümüne odaklanma
mazohizm : acı çekerek/aşağılanarak uyarılabilme
sadizm : acı yaşatarak/aşağılayarak uyarılabilme
transvestik fetişizm : karşı cins gibi giyinerek/ giysileriyle uyarılabilme
voyörizm : gözetlemecilik
ürofili : idrara yönelik cinsel ilgi
frötterizm : sürtünmecilik
telefon skotolojisi : açık seçik telefon konuşmaları ile uyarılabilme
nekrofili : cesetlere yönelik cinsel ilgi
zoofili : hayvanlara yönelik cinsel ilgi
koprofili : dışkıya yönelik cinsel ilgi
Kadınlarda Görülen Cinsel İşlev Bozuklukları
1. Cinsel istek bozuklukları
a. Cinsel istekte azalma : Cinsel bir etkinliği başlatma, katılma yada yanıt verme motivasyonunun azlığıdır. Cinsel düşünceler, fanteziler, cinsel birleşme ve orgazma ulaşma sıklığı azdır yada hiç yoktur.
Cinsel yasaklar ve baskıların sonucunda oluşan suçluluk ve günah duyguları, stres, çiftlerarası problemler, ilaç kullanımı, bazı kronik rahatsızlıklar, depresyon vb. psikolojik problemler en yaygın sebepleridir.
b. Cinsel tiksinti bozukluğu : Partneriyle cinsel birliktelik yaşamaktan, cinsel ilişkiden sürekli bir şekilde aşırı tiksinti duyma ve cinsel birliktelikten kaçınma durumudur. Bazen kişi, cinsel etkinliğe yol açma korkusu ile dokunmak yada iletişim kurmaktan bile kaçınabilir. Daha önce yaşanmış olan cinsel travmalar ve cinsellikle alakalı fobiler bu duruma sebep olabilir.
2. Cinsel uyarılma bozuklukluğu
Cinsel uyarılmanın yeterli bir tepki(ıslanma) sağlayamaması yada cinsel etkinlik bitene kadar bunu sürdürememesi durumudur.
3. Kadınlarda orgazm bozukluğu
Yeterli cinsel uyarı olmasına rağmen orgazmın yaşanmaması, gecikmesi yada zor yaşanmasıdır.
4. Cinsel ağrı bozuklukları
a. Ağrılı cinsel birliktelik ( disparoni) : Her cinsel birliktelikte, kişinin genital bölgesinde cinsel ilişkiye eşlik eden sürekli ve yineleyici ağrı olmasıdır. Bu ağrı bazen birkaç dakika sürerken, bazen de günlerce sürebilmektedir.
b. Vajinismus : Vajina girişindeki kaslarda cinsel birleşmeyi engelleyecek boyutta yineleyici ve sürekli istem dışı kasılma olmasıdır. Tüm vücutta kasılma, endişe, korku, tiksinme ve panik hali olur. Nadiren cinsel birleşme olur fakat, kasılmalar sürdüğü için ağrılı ve sıkıntılıdır.
5. Genel tıbbi duruma bağlı cinsel işlev bozukluğu
6. Madde kullanımına bağlı cinsel işlev bozukuğu
Erkeklerde Görülen Cinsel İşlev Bozuklukları
1. Cinsel istek bozuklukları
a. Cinsel isteksizlik : Cinsel bir etkinliği başlatma, katılma yada yanıt verme motivasyonunun azlığıdır. Cinsel düşünceler, fanteziler, cinsel birleşme ve orgazma ulaşma sıklığı azdır yada hiç yoktur.
b. Cinsel tiksinti bozukluğu : Partneriyle cinsel birliktelik yaşamaktan, cinsel ilişkiden sürekli bir şekilde aşırı tiksinti duyma ve cinsel birliktelikten kaçınma durumudur. Bazen kişi, cinsel etkinliğe yol açma korkusu ile dokunmak yada iletişim kurmaktan bile kaçınabilir. Daha önce yaşanmış olan cinsel travmalar ve cinsellikle alakalı fobiler bu duruma sebep olabilir.
2. Cinsel uyarılma/sertleşme bozukluğu(erektil disfonksiyon)
Cinsel ilişkinin başından itibaren yada ilişki sırasında yeterli sertleşmeyi sağlayamama yada sertleşmeyi ilişki sonuna kadar koruyamama durumudur. Sabah ereksiyonu ve mastürbasyon sırasında sertleşme yaşamasına rağmen partneriyle ilişki sırasında herhangi bir sertleşme durumu olmayabilir.
3. Orgazm/boşalma ile ilgili bozukluklar
a. Erken boşalma (Premature ejekülasyon) : Erkeğin yaşadığı cinsel ilişkilerin çoğunda ne zaman boşalacağı üzerinde bilinçli kontrolünün olmamasıdır. Sürekli yada yineleyici bir biçimde, kişinin isteğinden önce, çok az bir cinsel uyarıyla bile vajinaya girme öncesi, girer girmez yada hemen sonrasında boşalma gerçekleşir.
b. Geç boşalma : Yeterli yoğunluk ve sürede cinsel uyarım olmasına rağmen, cinsel etkinlik sırasında olağan bir cinsel uyarılma evresi sonrasında, sürekli ve yineleyici bir biçimde boşalmanın gecikmesi yada hiç olmaması durumudur.
4. Cinsel ağrı bozuklukları
a. Disparoni : Her cinsel birliktelikte, kişinin genital bölgesinde cinsel ilişkiye eşlik eden sürekli ve yineleyici ağrı olmasıdır. Bu ağrı bazen birkaç dakika sürerken, bazen de günlerce sürebilmektedir.
5. Genel tıbbi duruma bağlı cib
6. Madde kullanımına bağlı cib
Cinsel İşlev Bozukluklarının En Yaygın Sebepleri
Hem psikolojik hem de fizyolojik etkenler cinsel işlev bozukluğuna sebep olabilir. Bazen de ikisi birlikte etkilidirler.
• Psikolojik travmalar
• Cinsel mitler
• Yetersiz eğitim
• Ailenin tutumu
• Geleneksel ve tutucu yetiştirilme biçimi
• Yetiştiği kültürün cinselliğe bakışı
• Yanlış öğrenilmiş cinsel davranışlar
• Eksik yada yanlış cinsel bilgi
• Cinsellikle igili abartılı beklentiler
• Kişinin kendi bedeni ile ilgili olumsuz düşünce ve inançları
• Cinsellikten utanma, suçluluk duygusu
• Eşler arasındaki uyumsuzluk yada iletişim problemleri
• Partnerin cinsel işlev bozukluğu olması
• Psikolojik problemler (depresyon,anksiyete, OKB vb.)
• İlaç, alkol yada madde kullanımı
• Gebelik, menopoz, yaşlılık
• Bazı kronik hastalıklar (şeker, tansiyon vb.)
Cinsel işlev bozuklukları hangi sebep ya da sebeplerle başlarsa başlasın, sürdürücü etkenlerin devreye girmesi problemin sürekli hale gelmesine sebep olur. En yaygın ve en etkili sürdürücü etkenler ise performans anksiyetesi, cinsellikle ilgili olumsuz düşünceler ve günah duyguları, olumsuz beklentiler ve eşler arası sorunlardır.
Psikolojik kökenli cinsel işlev bozuklukları doğru terapi yöntemleri ile 2 - 3 ay arasında sonlandırılabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki verilen süre ortalama bir değerdir. Kişinin getirdiği öyküye yani cinsel işlev bozukluğunun sebep ya da sebeplerine, kişinin içinde bulunduğu koşullara, kişinin terapi sürecine olan gönüllülük oranına göre tedavi süresi daha az yada daha fazla olabilmektedir.
Aslı KIRBAYIR ÖZERENLER
Psikolog – Aile Danışmanı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Cinsel İşlev Bozuklukları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Aslı KIRBAYIR ÖZERENLER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Aslı KIRBAYIR ÖZERENLER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
