Çocuk Yetiştiriken Sık Yapılan Hatalı Davranışlar
Çocuklarımızı yetiştirirken birçok hatalar yapabilmekteyiz. Bunlara göz attığımızda bu hatalarımızın birçok farklı alanda dağılım gösteridiğini fark edebiliriz. Aşağıda bu hatalarımızı anlayabilmemiz için bazı açıklamalar ve örnekler bulunmaktadır. Bu açıklamalar ve örnekler kendi anne babalık durumunuzla ilgili farkındalık geliştirmenize yardımcı olabileceği gibi çocuğunuza olan yaklaşımınızı düzenlemenize de yardımcı olabilecektir.
Anne ve babaların özellikle son yıllarda sıkça yaptıkları davranışların belki de ilk sıralarında çocuğu televizon karşısına oturtarak vakit geçirmesini sağlamaya çalışmak gelebilmektedir. Çocuk televizyon başında ne kadar uzun vakit geçirirse anne veya baba o denli rahat ve huzurlu olabilmektedir. Kimi zaman çocuğun televizyonla saatlerce geçirmesi bir annenin ev işlerini yapmasına olanak sağlamakta kmi zaman ise aile büyüklerinin sohbet etmesine yardımcı olmaktadır. Bu durum çocuğun iletişim sorunları yaşamasına, aileden uzaklaşmasına, asi davranışlar sergilemesine neden olabilmektedir. Kimi zaman çok başka sonuçlara da neden olabilmektedir. Tüm bu durumlardan dolayı ailenin dikkat etmesi gerekn bir davranış örüntüsüdür.
Çocuğun televizyonla vakit geçirmesinden daha çok çevresindeki insanlarla vakit geçirmesi ve iletişim içerisine girmesi daha çok istediğimiz bir durumdur. Çocuğun televizyonla geçirdiği vakit arttığında bu durum bağımlılığı da beraberinde getirebilmektedir. Televizyona sürekli eğilim gösteren, bazı çizgi film ya da benzeri programlara alışkanlık geliştirmiş çocukların sayısının arttığını gözlemlemekteyiz. Kimi zaman bu durum ailede televizyonun çok önemli bir yere sahip olmasında da kaynaklanabilmektedir. bu nedenle anne ve babaların da televizyon karşısında geçirdeikleri vaktin büyüklüğü de bizim için çnemli bir göstergedir.
Çocuğun konuşma ile ilgili problemleri kimi zaman ailelerin hatalı davranışlarından kaynaklanmakta ya da pekiştirilmektedir. Örneğin çocuğun konuşmaya başladığı dönemlerde çocuğun konuşmasının sürekli olarak düzeltilmesi ve çocuğa başaramıyorum duygusunun sıklıkla yaşatılması konuşma sorunlarına yol açabilir. Bunun yanısıra çocuk bir kelimeyi söylemeye başladığında aile üyelerinin onun yerine bu kelimeyi söylemesi diğer bir deyişle çocuğun konuşmasının tamamlanması da konuşma problemlerine neden olabilir.
Çocuklarla konuşurken çocuk dili kullanmak, çocuk ses tonunu taklit ederek konuşmak da uygun olmayabilir. Bu durum çocuğun çocuksu konuşmayı sürdürmesini özendirebilir. Çocuğun ev içerisinde ailesiyle birlikteyken tüm isteklerinin konuşmadan veya isteğini ifade etmeden yerine getirilmesi, çocuğun konuşmasına kendini ifade etmesine gerek kalmayan bir ortam yaratılması da çocuğun konuşması ile ilgili olarak problemler yaşanmasına neden olabilir. Çocukların aileleriyle birlikte zaman geçiriken kendilerini sıklıkla ifade edebilecekleri bir ortamda bulunmaları birçok açıdan olduğu gibi konuşmaları açısından da iyi sonuçlar doğurabilir.
Çocuklarla konuşurken çocuksu ifadeleri çok sık kullanmanın uygun olmadığını dile getimiştik. Bu durum kadar önemli olan bir başka nokta da çocuklarla konuşurken aşırı ciddi, toleransız olmaktır. Aile üyelerinin çocukla konuşurken bu tarzı çok sık kullanmaları yanısıra sürekli bilimsel açıklamalar yapmaları da çocukların dünyasına çok uygun olmayabilir. Aslında temel olarak dikkat edilmesi gereken nokta çocuğa davranırken bir denge sağlayabilmek diye düşünebiliriz. Ne çok çocuksu ne çok yetikin gibi, ne çok koruyucu, ne çok serbest, ne çok müdahale edici ne de çok umursamaz olmamamız işimize yarayabilir.
Çocuklarla ilgili en sık hatalardan bir diğeri çocuklara söylenen ve onlardan yapılması istenilen davranışların anne ve babalar tarafoından yapılmamasıdır. Çocuğa sürekli kitap oku denildiği halde anne ve/veya babanın bu davranışı sergilemesi bu duruma örnek olabilir. Anne babanın çocuğun yalan söylemesini yasaklayarak kendilerinin çocuğun yanında dikkat etmeksizin yalan konuşmaları da yine bu konuya örnek gösterilebilir. Argo kelimeler kullanmak, ev işlerinde sorumluluk almamak gibi çeşitli konularda zaman zaman anne ve babalar çocuklarından beklenti içinde oldukları halde kendileri bu hususlara dikkat etmeyebilmektedirler. Bu ise şu sonuçlara yol açabilir:
· Çocuklara anne ve babalarını tutarsız olarak algılayabilirler.
· Anne ve babaya daha az saygı duymaya neden olabilir.
· Anne babaya duyulan güven azalabilir.
· Çocuklar anne ve babanın diğer isteklerini de önemsemeyebilirler.
Anne ve babalardan herhangi birisinin diğer eşin davranışı, kişiliği hakkında çocuğun yanında ya da doğrudan çocuğa yönelik olarak ifadeler kullanması sağlıksız sonuçlar doğurabilir.
Özellikle son yıllarda aşırı çocuk odaklı ailelerin sayısının giderek arttığı düşünülebilir. Bu durum sürekli olarak çocuğun isteklerini yerine getirmeye programlanmış, sürekli olarak kendilerinden vazgeçerek çocuğu mutlu etmeye odaklanmış aileler ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken nokta çocuğu mutlu etmek ya da susturabilmek adına sürekli olarak tüm isteklerini yerine getirmemektir. Bu durum kimi zaman ailelerin de işini kolaylaştırsa bile ileriye yönelik olarak çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Çocuklar tüm isteklerinin gerçek olması gerektiği inancı geliştirebilirler. Aileler bu konuda kendilerini ve çocuklarını anlayabilmek adına şu sorularla mini bir sorgu yapabilirler kendilerine:
· Çocuğum hangi sıklıkla taleplerde bulunuyor? Bir şeyler istemeye çok fazla alışmış mıdır?
· İsteklerini yerine getirirken nasıl bir ifade tarzı kullanmaktadır? Çok fazla ısrarcı mıdır? Ağlayan ve bağıran bir biçimde mi isteklerini dile getirmektedir? Sinirli ve kızgın bir ifadeyle mi isteklerini yerine getirmekte midir?
· İsteklerini duyduğumuzda anne ve baba olarak siz ebeveynler nasıl tepkiler vermektesiniz? Kaygılı, sinirli, çok rahat, açıklayıcı gibi tarzlardan daha çok hangisine yakın bir davranış sergilemektesiniz?
· Çocuğunuzun istekleri daha çok hangi ortamlarda artmaktadır? Başkalarının yanında daha çok ve daha farklı isteklerde bulunmakta mıdır?
· Çocuğunuzun istekleri karşısında siz anne ve baba olarak tutarlı ve benzer tavır sergilemekte misiniz? Ebeveynlerden herhengi birisi farklı bir diğeri farklı biçimde mi davranmaktadır?
· Çocuğunuzun isteklerine bazı aile büyükleri siz ebeveyninden daha farklı tepkiler vermekte midir ?
· Çocuğunuzun bazı istekleri karşılanınca hemen yeni bir talepte bulunmakta mıdır?
· Çocuğunuzun bir isteği karşılanınca bundan mutluluk duyduğunu ifade etmekte midir? Örneğin teşekkür etmek gibi davranışlar geliştirebilmiş midir?
Tüm bunlar veya bunlara benzer birçok ip ucu çocuğunuzun kişilik gelişimiyle ilgili de ip uçları içerebilmektedir. Bu nedenle üzerinde durulması gereken önemli bir konu olarak önümüze çıkmaktadır. Anne babaların bu konuda farkındalık geliştirmeleri ve zaman zaman kendilerine ve çocuklarına dönük sorgulamalar yapmaları yerinde ve gerekli olabilir.
Bu konuda yaşadıkları ciddi bir sorun olduğunu düşündüklerinde ise bir uzman yardımı almaları sağlıklı ve kolaylaştırıcı olabilir.
Uzman Psikolojik Danışman
Fatma KIRIMLI TAŞKIN
Anne ve babaların özellikle son yıllarda sıkça yaptıkları davranışların belki de ilk sıralarında çocuğu televizon karşısına oturtarak vakit geçirmesini sağlamaya çalışmak gelebilmektedir. Çocuk televizyon başında ne kadar uzun vakit geçirirse anne veya baba o denli rahat ve huzurlu olabilmektedir. Kimi zaman çocuğun televizyonla saatlerce geçirmesi bir annenin ev işlerini yapmasına olanak sağlamakta kmi zaman ise aile büyüklerinin sohbet etmesine yardımcı olmaktadır. Bu durum çocuğun iletişim sorunları yaşamasına, aileden uzaklaşmasına, asi davranışlar sergilemesine neden olabilmektedir. Kimi zaman çok başka sonuçlara da neden olabilmektedir. Tüm bu durumlardan dolayı ailenin dikkat etmesi gerekn bir davranış örüntüsüdür.
Çocuğun televizyonla vakit geçirmesinden daha çok çevresindeki insanlarla vakit geçirmesi ve iletişim içerisine girmesi daha çok istediğimiz bir durumdur. Çocuğun televizyonla geçirdiği vakit arttığında bu durum bağımlılığı da beraberinde getirebilmektedir. Televizyona sürekli eğilim gösteren, bazı çizgi film ya da benzeri programlara alışkanlık geliştirmiş çocukların sayısının arttığını gözlemlemekteyiz. Kimi zaman bu durum ailede televizyonun çok önemli bir yere sahip olmasında da kaynaklanabilmektedir. bu nedenle anne ve babaların da televizyon karşısında geçirdeikleri vaktin büyüklüğü de bizim için çnemli bir göstergedir.
Çocuğun konuşma ile ilgili problemleri kimi zaman ailelerin hatalı davranışlarından kaynaklanmakta ya da pekiştirilmektedir. Örneğin çocuğun konuşmaya başladığı dönemlerde çocuğun konuşmasının sürekli olarak düzeltilmesi ve çocuğa başaramıyorum duygusunun sıklıkla yaşatılması konuşma sorunlarına yol açabilir. Bunun yanısıra çocuk bir kelimeyi söylemeye başladığında aile üyelerinin onun yerine bu kelimeyi söylemesi diğer bir deyişle çocuğun konuşmasının tamamlanması da konuşma problemlerine neden olabilir.
Çocuklarla konuşurken çocuk dili kullanmak, çocuk ses tonunu taklit ederek konuşmak da uygun olmayabilir. Bu durum çocuğun çocuksu konuşmayı sürdürmesini özendirebilir. Çocuğun ev içerisinde ailesiyle birlikteyken tüm isteklerinin konuşmadan veya isteğini ifade etmeden yerine getirilmesi, çocuğun konuşmasına kendini ifade etmesine gerek kalmayan bir ortam yaratılması da çocuğun konuşması ile ilgili olarak problemler yaşanmasına neden olabilir. Çocukların aileleriyle birlikte zaman geçiriken kendilerini sıklıkla ifade edebilecekleri bir ortamda bulunmaları birçok açıdan olduğu gibi konuşmaları açısından da iyi sonuçlar doğurabilir.
Çocuklarla konuşurken çocuksu ifadeleri çok sık kullanmanın uygun olmadığını dile getimiştik. Bu durum kadar önemli olan bir başka nokta da çocuklarla konuşurken aşırı ciddi, toleransız olmaktır. Aile üyelerinin çocukla konuşurken bu tarzı çok sık kullanmaları yanısıra sürekli bilimsel açıklamalar yapmaları da çocukların dünyasına çok uygun olmayabilir. Aslında temel olarak dikkat edilmesi gereken nokta çocuğa davranırken bir denge sağlayabilmek diye düşünebiliriz. Ne çok çocuksu ne çok yetikin gibi, ne çok koruyucu, ne çok serbest, ne çok müdahale edici ne de çok umursamaz olmamamız işimize yarayabilir.
Çocuklarla ilgili en sık hatalardan bir diğeri çocuklara söylenen ve onlardan yapılması istenilen davranışların anne ve babalar tarafoından yapılmamasıdır. Çocuğa sürekli kitap oku denildiği halde anne ve/veya babanın bu davranışı sergilemesi bu duruma örnek olabilir. Anne babanın çocuğun yalan söylemesini yasaklayarak kendilerinin çocuğun yanında dikkat etmeksizin yalan konuşmaları da yine bu konuya örnek gösterilebilir. Argo kelimeler kullanmak, ev işlerinde sorumluluk almamak gibi çeşitli konularda zaman zaman anne ve babalar çocuklarından beklenti içinde oldukları halde kendileri bu hususlara dikkat etmeyebilmektedirler. Bu ise şu sonuçlara yol açabilir:
· Çocuklara anne ve babalarını tutarsız olarak algılayabilirler.
· Anne ve babaya daha az saygı duymaya neden olabilir.
· Anne babaya duyulan güven azalabilir.
· Çocuklar anne ve babanın diğer isteklerini de önemsemeyebilirler.
Anne ve babalardan herhangi birisinin diğer eşin davranışı, kişiliği hakkında çocuğun yanında ya da doğrudan çocuğa yönelik olarak ifadeler kullanması sağlıksız sonuçlar doğurabilir.
Özellikle son yıllarda aşırı çocuk odaklı ailelerin sayısının giderek arttığı düşünülebilir. Bu durum sürekli olarak çocuğun isteklerini yerine getirmeye programlanmış, sürekli olarak kendilerinden vazgeçerek çocuğu mutlu etmeye odaklanmış aileler ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken nokta çocuğu mutlu etmek ya da susturabilmek adına sürekli olarak tüm isteklerini yerine getirmemektir. Bu durum kimi zaman ailelerin de işini kolaylaştırsa bile ileriye yönelik olarak çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Çocuklar tüm isteklerinin gerçek olması gerektiği inancı geliştirebilirler. Aileler bu konuda kendilerini ve çocuklarını anlayabilmek adına şu sorularla mini bir sorgu yapabilirler kendilerine:
· Çocuğum hangi sıklıkla taleplerde bulunuyor? Bir şeyler istemeye çok fazla alışmış mıdır?
· İsteklerini yerine getirirken nasıl bir ifade tarzı kullanmaktadır? Çok fazla ısrarcı mıdır? Ağlayan ve bağıran bir biçimde mi isteklerini dile getirmektedir? Sinirli ve kızgın bir ifadeyle mi isteklerini yerine getirmekte midir?
· İsteklerini duyduğumuzda anne ve baba olarak siz ebeveynler nasıl tepkiler vermektesiniz? Kaygılı, sinirli, çok rahat, açıklayıcı gibi tarzlardan daha çok hangisine yakın bir davranış sergilemektesiniz?
· Çocuğunuzun istekleri daha çok hangi ortamlarda artmaktadır? Başkalarının yanında daha çok ve daha farklı isteklerde bulunmakta mıdır?
· Çocuğunuzun istekleri karşısında siz anne ve baba olarak tutarlı ve benzer tavır sergilemekte misiniz? Ebeveynlerden herhengi birisi farklı bir diğeri farklı biçimde mi davranmaktadır?
· Çocuğunuzun isteklerine bazı aile büyükleri siz ebeveyninden daha farklı tepkiler vermekte midir ?
· Çocuğunuzun bazı istekleri karşılanınca hemen yeni bir talepte bulunmakta mıdır?
· Çocuğunuzun bir isteği karşılanınca bundan mutluluk duyduğunu ifade etmekte midir? Örneğin teşekkür etmek gibi davranışlar geliştirebilmiş midir?
Tüm bunlar veya bunlara benzer birçok ip ucu çocuğunuzun kişilik gelişimiyle ilgili de ip uçları içerebilmektedir. Bu nedenle üzerinde durulması gereken önemli bir konu olarak önümüze çıkmaktadır. Anne babaların bu konuda farkındalık geliştirmeleri ve zaman zaman kendilerine ve çocuklarına dönük sorgulamalar yapmaları yerinde ve gerekli olabilir.
Bu konuda yaşadıkları ciddi bir sorun olduğunu düşündüklerinde ise bir uzman yardımı almaları sağlıklı ve kolaylaştırıcı olabilir.
Uzman Psikolojik Danışman
Fatma KIRIMLI TAŞKIN
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuk Yetiştiriken Sık Yapılan Hatalı Davranışlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Fatma KIRIMLI TAŞKIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Fatma KIRIMLI TAŞKIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
çocuk, çocuk yetiştirme, çocuk büyütmek, anne baba hataları, sağlıklı çocuk yetiştirmek, çocuk yetiştirmede hatalar
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
