Yüz felci , Yüz felci Hastalığı, her yaşta ve her insanda görülebilen yüzde 80/90 iyileşebilen bir rahatsızlıktır.
Yüzün her iki tarafında bulunan kasların, aynı taraftaki beyin sapından çıkan ve kulak arkasında yüzeye çıkan baş sinirlerinden 7. sinir, fasial sinir ile çalışır.

Fasial sinirde tükürük bezi, gözyaşı bezi ile dilin ön tarafına giden ince dallar bulunur.

Yüze gelen sinir liflerinin zedelenmesi sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Hastalık kendisini yüzdeki mimik kaslarının hareketsiz olması ve hareketsiz durması ile kendini gösterir. Yüz Sinirlerinde görülen hasardan kaynaklı olarak yüzdeki mimikler de hareketsizlik oluştuğundan hastada bir çok olumsuz belirti meydana gelir. Bunlar; baş dönmesi, konuşurken zorluk çekme, kulak ağrısı, salya tutamama, kulaklarda meydana gelen çınlama sesleri, göz kapağı kaslarının hareket kaybı gibi belirtilerdir. Aynı zamanda yüz felci geçiren hastalarda duydukları seslere karşı da hassasiyet meydana gelebilmektedir. Yemek yemede ve içmede zorluk yaşanması, göz kırpmaları en çok görülen belirtiler arasındadır. Yüzün etkilendiği tarafta göz kuruluğu ve bu sebeple yaşanan göz yaşarmaları görülür. Yüz siniri tat alma duyusunu etkilediğinden, bazı hallerde hastalarda garip tatlar alma gibi şikayetler oluşur.

Yüz felci hastalığı hem erkeklerde hemde kadınlarda aynı oranda görülebilen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık herkeste her mevsim olabildiği gibi özellikle kış aylarında daha çok oluşan bir rahatsızlıktır. Yüz felci her bin kişiden 2 sinde görülmekte tedavi yöntemleri yüzde 80/90 oranlarında başarıya ulaşmakta ve yüz egzersizleriyle tedavi süreci daha kısa sürede daha etkili sonuçlara ulaşmaktadır.



Yüz felcinin gelişimi nasıl olur?

Rahatsızlık hızlı bir gelişim gösterir. Bir anda görülen yüz kayması, su içerken suyu tutamama, gözlerdeki yanmayla hastalığın farkına varılır. Ortaya çıkan durumun netleşmesi bazı hallerde birkaç gün sürebilir.
Boyun bölgesinde ve kulak arkasında meydana gelen ağrı öncü bir belirti olarak kabul edilebilir. Bu belirti dikkate alınırsa, rahatsızlığın erken teşhisi yapılabilir.

Yüz felci, kulak arkasındaki kemiğin (temporal kemik) içinden geçen yüz sinirinin (fasial sinir) etrafında ödem veya enflamasyon olması sonucunda oluşmaktadır. Yüz felci geçirenlerin yüzündeki kaslar çalışamaz hale gelmekte ve hastalık, kulak arkasında ağrı ve uğultu şeklinde kendini göstermektedir. Yüz felci her bireyde aynı belirtileri vermez.

Yüz felcini arttıran nedenler nedir?
Hastalık için yaşın büyük önemi vardır. Çocukluk dönemlerinde az görülse de, olursa çabuk iyileşme olasılığı fazladır. Metabolik hastalıkların bir kısmında yüz felci geçirme olasılığı daha fazla olmaktadır.

Soğuk havalara dikkat.
Soğuk hava ve ayaz, yüz bölgesindeki sinirleri olumsuz yönde etkileyerek yüz felcine neden olabiliyor. Kış aylarında soğuğun fazla hissedildiği saatlerde dışarıya mümkün olduğunca çıkmamak gerekmektedir. Yüzün direkt olarak rüzgar veya cereyanda kalmamasına özen gösterilmelidir. Ayrıca banyo sonrası hemen dışarı çıkılmamalıdır. Özellikle saçlar ıslak bırakılmamalı ve iyice kuruduğundan emin olunduktan sonra sokağa çıkılmalıdır. Aşırı soğuk hava ve ayazdan korunabilmek için kar maskesi, bere, Kaşkol ,atkı gibi aksesuarlar kullanılmalı ve boyun, yüz bölgesinin büyük bir kısmı korunmalıdır

Şeker hastalığı buna verilebilecek örnekler arasındadır. Hamileliğin son üç ayı, Bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkları yaşayan kişiler, risk grubuna dahildir. Vücudun direncinin azalması, yüz felcine yakalanma olasılığını arttıran nedenler arasında yer alır.

Yüz felcinin tanısı nasıl yapılır?
Rahatsızlık büyük olasılıkla vücuda giren bir virüse karşı gösterilen bir tepkiden dolayı oluşmuştur. Yüz sinirinin kemik içinde olan bölümü şişer ve bu basınç nedeniyle sinir zedelenir. Yüzdeki güçsüzlüğün nedeninin bu olduğu hakkında bazı sorular sorularak, bazı testler uygulanmaktadır. Bu testler arasında en çok yapılanlar şunlardır;

• İşitme testi: Sinire zarar veren etkenin işitme sinirine, iç kulağa ve işitmeye verdiği zararlar belirlenir.
• Denge testi: Bu testte denge sinirinin tutulumu incelenir.
• Gözyaşı testi: Gözün üretebildiği gözyaşı miktarını ölçmeye yarar.
• Radyolojik görüntüleme: BT ya da MRI yapılarak, yüz sinirinin bulunduğu bölgedeki enfeksiyon, kemik kırığı, tümör gibi anormallikler incelenir.
• Elektriksel test: Sinirde olan zedelenme oranını ölçmek için, sinir uyarılır. Sıkça tekrarlanarak rahatsızlığın ilerlemesi kontrol edilir.

Yüz felcinin tedavisi nasıl yapılır?
Rahatsızlık genellikle cerrahi ya da medikal tedavi olmadan düzelme gösterir. Düzelmeyi hızlandırmak için yüz kaslarına fizyoterapistler tarafından masaj ve egzersiz terapisi uygulanabilir ve kişiye öğretilir. Gözler rahatsızlık süresince tam olarak kapanmadığından, antibiyotik, suni gözyaşı ilaçları, göz bandı kullanarak enfeksiyonlardan ve travmalardan korunmak gerekir.


3.haftadan itibaren iyileşme görülmediği takdirde EMG testi yapılarak, sinirin fonksiyonu ölçülmeli ve cerrahi girişim için karar verilmelidir.

Yüz Felci rehabilitasyonu: yapılan tüm araştırmalarda yüz felci hastalığı fizyoterapist tarafından yapılan yüz felci (Fasial paralizi) Rehabilitasyonu sayesinde yaşanan yüz felci hastalıklarında olabilecek kalıcı hasarlar önlenebilmektedir. Yüz felcinde uygulanan terapi masajları ile diğer tedaviler birlikte uygulanır. Yüzde bulunan kasların hareket etmesine yardımcı olan proprioseptif nöromusculer fasilitason(PNF) egzersiz yöntemi ile aynı zamanda kas tonusunu da koruyarak hastada oluşacak birçok olumsuz etkiyi de azaltmış olur. Yüz felcinde uygulanan fizyoterapinin hastaya etkisi çok önemli boyutlardadır. Fakat yüz felci için tek tedavi yöntemi değildir. Yüz felcinde yapılacak olan PNF yöntemleri yüzde bulunan kasların gelişmesini ve eski görevlerini yerine getirmesi için yapılır. Yani kasları geliştirmek için hastada uygulanır.


Bu sayede bu kasların güçlenerek kendine gelmesine yardımcı olur. Ayrıca fizyoterapi uygulaması yapılırken hastada evde yüz egzersizleri yapması hastalığın seyrini kısaltırken kasların daha hızlı toparlanmasına da yardımcı olur .

Hastaların kulaktan dolma bilgilerle veya işin ehli olmayan hekimlerin tavsiyelerine dikkat etmeleri gerekir. Gereğinden fazla masaj, sakız çiğnemek garip bitkisel takviyeler bilinçsiz sıcak uygulaması gibi uygulamalardan kesinlikle bir uzmandan destekalmalı yada mutlaka fizyoterapistinize danışılmalı.

sakız çiğnerken gelişen kas mimik kası değildir.bu yüzden yüzün simetrisine faydası olamaz.simetriyi bozabilir

Hastada oluşan yüz felcinden ötürü hareket sıfır düzeyinde ise, veya hareket var ama çok azsa elektro terapi yöntemleriyle kaslara uyarılar verilerek bu kaslar çalıştırılır. Hareket varsa ama tam değilse o zamanda fizyoterapistler tarafından PNF denilen bir çeşit egzersiz yöntemiyle yüzdeki hareketin tamamlanması üzerinde çalışılabilir.

Fizyoterapistler tarafından hasta verilen ev egzersiz programı egzersizleri evde de iki saat arayla uygulaması gerekir.


Yüz felcinde fizik tedavi yöntemleri
• Kaslara uygulanan masajlar,
• Yüzde bulunan uzuvların tek tek hareket ettirilmesi ve kasların güçlendirilmesi,
• Özellikle kaşlar, burun, gözler ve ağız hareketleri ile yüz kaslarının hareket ettirilmesi sağlanır.
• Her fizyoterapi hareketinin uygulanma ve yapılma süresi ve uygulama sayısı fizyoterapist tarafından hastaya göre ayarlanır..


Yüz felci fizyoterapi ve rehabilitasyon yöntemleri:
Bu tür bir rahatsızlık yaşayan hastaların mutlaka yaptırması gereken bir tedavi yöntemidir. O yüzden doktora gidilmeden yapılması tehlikeli ve sakıncalıdır. Yüz felci, birkaç saat veya gün içerisinde maksimum seviyeye ulaşır. Yüz felcinin kalıcı olmaması için ilk 24 saat önemlidir. Her hastalıkta olduğu gibi yüz felcinde de erken teşhis ve tedavi önem taşır. Bu nedenle yüz felci belirtileri yaşayan bir hastanın vakit kaybetmeden Kulak burun boğaz , Nöroloji ve F t r uzmanına başvurması gerekir. Asla geri dönüşü olmayan kalıcı hasarlara neden olabilmektedir. O yüzden bu tür yüz felci rahatsızlıklarında uygulanacak yöntemleri hekim teşis ve ilaç desteği ile beraber mutlaka fizyoterapistler tarafından yapılması ve onların sizlere göstereceği şekilde evde uygulanması gerekir.


Sağlıkla kalın. Fzt. Erden coşkun H.Ünv./2018

Not;
Burada yazılanlar hiçbir zaman hekim desteği çekilerek yapılan uygulamalar değildir. Hastanın medikal tedavilerinin stabilize olduğu zamandan sonraki süreçte hekim izni ile yapılaması zorunlu olan rehabilitasyon önerileri ve bilgilendirmelerdir. Yapılan rehabilitasyon aşaması, hastayı daha çok eve taburcu olduktan sonra yaşam alanı içinde hayatın içine sokma ,bunda sonraki yaşamını en üst seviyede nasıl yaşatılır ın gayesi ve çabasıdır. Bu yazılanlar bilgilendirme amaçlı derlemedir..