Başlığı okuduktan sonra sağlıklı beslenmek kadar güzel bir şey olabilir mi, sağlıklı beslenmek nasıl takıntı olabilir dediğinizi duyar gibiyim. Evet sağlıklı beslenme de bir takıntı olabilir. Normal sağlıklı beslenmeden bahsetmiyorum. Sağlıklı beslenmeyi takıntı haline getirmiş, katkı maddesi içermeyen, sürekli olarak saf ve organik besin arayan insanlardan söz ediyorum. Biz bu bireylere ortoreksik bireyler diyoruz. Yaşadıkları bu sağlıklı beslenme takıntısı da bir yeme bozukluğu içinde değerlendiriliyor. Yaşanılan bu duruma verilen isim de ortoreksiya nevrozadır.
Ortoreksiya nervozanın Türkçe karşılığı doğru ve uygun yemek yemedir. Sağlıklı beslenme takıntısı olarak adlandırılan bu hastalığa sahip kişiler tek bir besinin sağlıklı olmadığı düşüncesiyle o besini hayatından çıkarmakla başlar ve zaman içerisinde bu besin grupları artar.
Ortoreksiya nervozada kişiler yemek seçimlerinde saf ve organik ürünleri tercih ederler, katkı maddesi ve ilaçlı hiçbir besini yemezler. Bu bireyler yedikleri besinlerde aşırı şekilde kontrolcü davranırlar. Ortoreksiyadan kaynaklı obsesyonlarla yediklerinin miktarından çok içeriğine dikkat ederler. Ortoreksik bireylerin obsesyonları yiyeceklerdeki süt ve süt ürünlerinin hormonlu hayvanlardan elde edilip edilmediği, yemeklerin hazırlanışı sırasında besin değerinde bir azalma olup olmadığı, besin içeriklerinde kimyasal tatlandırıcıların var olup olmadığı ile ilgili olabilmektedir. Ayrıca ürün ömrünü uzatmak için koruyucu kimyasallara başvurulup başvurulmadığı, gıda boyalarının varlığı veya yokluğu, gıda ambalajlarında kanserojen maddelerin olup olmadığı ve ürün etiketlerinde yeterli bilginin sunulup sunulmadığı gibi konularda da olabilir.
Sağlıklı Beslenme Takıntısı Neden Olur?
Ortoreksiya nervozanın nedenlerine bakacak olursak sağlığını iyileştirmek adına diyete başlamak ve sağlıklı beslenme konusunu takıntı haline getiren bireylerde bu durum ortaya çıkar diyebiliriz. Ayrıca obsesif kompulsif bozukluğun yani takıntının ve kişide mevcut yeme bozuklukları gibi nedenlerin bu hastalığı tetiklediği söylenebilir. Yüksek anksiyete, mükemmeliyetçilik, aşırı kontrollü olma gibi kişilik özelliklerine sahip bireylerde hastalık için risk faktörü olarak değerlendirilir.
Ortoreksiya nevroza belirtilerinde sağlıklı beslenmeyi saplantı haline getirerek sağlıksız yiyeceklerin hastalık yaratacağı düşüncesi ile kaçınma görülür ve bu da aşağıdaki belirtileri ortaya çıkarır:
-Birtakım yiyeceklerin sağlığı olumsuz etkileyeceğine dair aşırı korku,
-Günün büyük kısmını ne yiyeceğini düşünerek geçirme,
-Dışarıdan yemek yeme konusunda ortaya çıkan huzursuzluk ve gerginlik hissi,
-Besinlerin tercihi ve alışverişi sırasında aşırı ve takıntılı şekilde içeriklerini sorgulama,
-Sağlıklı beslenemeyeceğini düşündüğü ortamlardan kaçınma.
Ortoreksiya nervoza henüz tam olarak tanımlanan bir bozukluk değildir. Bunun sebebi tanı kriterlerinin tam olarak belirlenmiş olmamasıdır. Son yıllarda bu konu üzerine farkındalık artmış ve araştırmalar artırılmıştır. Sağlıklı beslenmeye olan bu takıntı derecesindeki düşünceler abartıldığı takdirde, kişilerin sosyal ve iş hayatını olumsuz etkilemesi sebebiyle psikolojik bozukluklar arasında yer alır. Ortoreksiya nervozanın yeni üstüne düşülen bir hastalık olması nedeniyle belli bir tedavisi yoktur. Ancak bu verilen bilgiler ışığında kişi kendinde bir sıkıntı sezerse mutlaka bir uzman desteğine başvurmalıdır.