Erteleme Davranışından Kurtulmak
Ertelemek; bugün yapmamızda yarar olacak bir işi yarına bırakmak şeklinde tanımlanabilir. Başlıca 3 özelliği vardır:
• Ortada yapmamızda yarar olacak bir iş var,
• Belirli bir süre içinde eylemimizi gerçekleştirmemiz önemli,
• Bu eylem gelecekte bir başka zamana bırakılıyor.
Bizim konumuz erteleme konusunda kronik bir sorun yaşayıp, yaşamlarının bir ya da daha fazla alanında sürekli olarak işlerini ertelemekten zarar görüp bundan kurtulmak için ne yapacağını bilemeyenler.
Çare Elinizin Altında
Kronik erteleme kötü bir alışkanlıktır ve alışkanlıklardan kurtulmak zaman ister. Erteleme alışkanlığından kurtulmak için şunlar gereklidir:
• Farkındalık: Erteleme alışkanlığınız olduğunun bilincinde olmak
• Hedefe Yönelik Olma: Şu anda ertelemekte olduğunuz işi yapmaya yönelik istek duymak.
• Kararlılık:Uzun dönemde kazançlı çıkmak için kısa dönemdeki sıkıntılara göğüs gerebilmek.
• Azim: Paylaştığımız tüm bilgileri, bunlar kişiliğinizin birer parçası oluncaya kadar tekrarlamaya hazır olmak.
Erteleme Alışkanlığımız Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
• Bir işi yapmanın yararımıza mı, zararımıza mı olduğuna karar vermek.
İşi yapmanın neden sizin yararınıza olduğuna ilişkin sağlam nedenleriniz olmalı. Eğer karar veremiyorsanız bu konuda bir yarar – zarar analizi yapılabilir.
Yarar – zarar analizi yaparken iki seçeneği ele alırsınız; bir tanesi işi yapmak, diğeri de yapmamaktır. Sonra bu işin sizin hangi çıkarlarınıza uygun olduğunu belirlersiniz.
Kronik Erteleme Alışkanlığından Kurtulmamıza Yardımcı Olacak Dört Sağlıklı İnanış
Tam tercihler
Bir iş yapmanız gerektiğinde katı istekler size manevra alanı bırakmaz ve bu nedenle sıklıkla erteleme davranışına yol açarken (“Ders çalışmaya başlamadan önce kesinlikle her türlü rahatsızlıktan uzak olmam gerekiyor.”gibi), tam tercihler esnektir ve tercihleriniz o anda gerçekleşmese bile işe başlamanıza izin verirler (“Ders çalışmaya başlamadan önce rahatsızlıklardan uzak kalmak istiyorum ama, ders çalışmaya başlamak için ille de rahat olmak zorunda değilim.”)
Büyütmeme
Bu tür bir inanışa sahip olduğunuz zaman var olan sizin istemediğiniz koşullar için abartmadan olumsuz bir değerlendirme yaparsınız, kesinlikle var olmamaları gibi herhangi bir talepte bulunmazsınız. Böylece ders çalışmaya başlamadan önce rahat olmayı tercih ediyor ama bunun mutlaka gerekli olmadığını düşünüyorsanız, rahatsızlık duyduğunuzda bunun kötü bir durum olduğuna, ama en azından berbat bir durum olmadığına inanma eğiliminde olursunuz; bu inanış sizi ders çalışmaya başlamaya yöneltir. Büyütmeme inanışı genellikle şu gibi sözlerle ifade bulur: “....olması kötü ama dayanılacak gibi değil.”, “Evet bu bir şanssızlık ama dünyanın sonu değil.”, “Üzülmeyecek gibi değil ama felaket sayılmaz.”
Rahatsızlığa Dayanabilme
Tam tercihleriniz gerçekleşmediği zaman ortaya çıkan duruma, sizin için güç olsa bile katlanabileceğinizi düşünme eğiliminde olursunuz. Böylece eğer yapmanız gereken işe başlamadan önce herhangi bir rahatsızlık yaşamamayı tercih ettiğinize inanırsanız ve rahatsızlıklar gelip yakanıza yapışırsa, sizin için güç olsa da bu durumla başa çıkabileceğinizi düşünme eğilimi gösterirsiniz. Çok önemli bir nokta: Kendinize bu durumda bu rahatsızlığa katlanmanızın sizin yararınıza olduğunu hatırlatırsınız. Bunu yaptığınızda rahat durumda olmasanız bile yapmanız gereken işe başlarsınız.
Kabul Etme
Kabul etme inanışları da kişinin kendisi ile, başka insanlarla ya da genelde yaşam koşulları ile ilgili olabilir. Kendinizle ilgili bir kabul etme inanışınız varsa; kesinkes yasaklanmamış ama arzu etmediğiniz bir biçimde davrandığınızda ya da yapmakta ısrar etmediğiniz ama yapmayı tercih edeceğiniz bir şeyi yapmadığınızda kendinizi “her fani gibi hata yapabilecek biri” olarak kabul edersiniz. Örneğin, bir işi yapmayı düşündüğünüzde ama yapamama ihtimalinizi de aklınızdan geçirdiğinizde yine de girişimde bulunursunuz, çünkü o işi yapmak sizin yararınızadır.
Bir başka insan hakkında kabul etme inanışınız varsa o kişiyi yapmamayı tercih edeceği bir işi yapmış olduğu ya da sizin yapmasını tercih ettiğiniz bir işi yapmadığı için hataları ve sevaplarıyla bir insan olarak kabul edersiniz.
Genel yaşam koşullarına ilişkin kabul etme inanışınız varsa, yaşamın iyi, kötü ve ne iyi ne de kötü yönleriyle bir bütün olduğunu, siz bunun farklı olmasını tercih etseniz bile yaşamı böyle kabul etmek gerektiğini düşünüyorsunuz demektir. Böylece, yaşamın kendisine haksızlık ettiğini (böyle olmamasını tercih eden ama bu konuda ısrarcı olmayan) ya da hak ettiklerini alamadığını düşünen bir insan hayal kırıklığına uğrar, ama bunalıma girmez, somut gerçekleri kabul eder. Kişi bu inanışla kendi yararına olduğunu gördüğünde elindeki işi zor olsa bile yapacaktır. İşi tamamladıktan sonra da keyif aldığı faaliyetlere dönecektir, ki erteleme karşıtı stratejinin başlıca özelliklerinden biri de budur.
• Ortada yapmamızda yarar olacak bir iş var,
• Belirli bir süre içinde eylemimizi gerçekleştirmemiz önemli,
• Bu eylem gelecekte bir başka zamana bırakılıyor.
Bizim konumuz erteleme konusunda kronik bir sorun yaşayıp, yaşamlarının bir ya da daha fazla alanında sürekli olarak işlerini ertelemekten zarar görüp bundan kurtulmak için ne yapacağını bilemeyenler.
Çare Elinizin Altında
Kronik erteleme kötü bir alışkanlıktır ve alışkanlıklardan kurtulmak zaman ister. Erteleme alışkanlığından kurtulmak için şunlar gereklidir:
• Farkındalık: Erteleme alışkanlığınız olduğunun bilincinde olmak
• Hedefe Yönelik Olma: Şu anda ertelemekte olduğunuz işi yapmaya yönelik istek duymak.
• Kararlılık:Uzun dönemde kazançlı çıkmak için kısa dönemdeki sıkıntılara göğüs gerebilmek.
• Azim: Paylaştığımız tüm bilgileri, bunlar kişiliğinizin birer parçası oluncaya kadar tekrarlamaya hazır olmak.
Erteleme Alışkanlığımız Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
• Bir işi yapmanın yararımıza mı, zararımıza mı olduğuna karar vermek.
İşi yapmanın neden sizin yararınıza olduğuna ilişkin sağlam nedenleriniz olmalı. Eğer karar veremiyorsanız bu konuda bir yarar – zarar analizi yapılabilir.
Yarar – zarar analizi yaparken iki seçeneği ele alırsınız; bir tanesi işi yapmak, diğeri de yapmamaktır. Sonra bu işin sizin hangi çıkarlarınıza uygun olduğunu belirlersiniz.
Kronik Erteleme Alışkanlığından Kurtulmamıza Yardımcı Olacak Dört Sağlıklı İnanış
Tam tercihler
Bir iş yapmanız gerektiğinde katı istekler size manevra alanı bırakmaz ve bu nedenle sıklıkla erteleme davranışına yol açarken (“Ders çalışmaya başlamadan önce kesinlikle her türlü rahatsızlıktan uzak olmam gerekiyor.”gibi), tam tercihler esnektir ve tercihleriniz o anda gerçekleşmese bile işe başlamanıza izin verirler (“Ders çalışmaya başlamadan önce rahatsızlıklardan uzak kalmak istiyorum ama, ders çalışmaya başlamak için ille de rahat olmak zorunda değilim.”)
Büyütmeme
Bu tür bir inanışa sahip olduğunuz zaman var olan sizin istemediğiniz koşullar için abartmadan olumsuz bir değerlendirme yaparsınız, kesinlikle var olmamaları gibi herhangi bir talepte bulunmazsınız. Böylece ders çalışmaya başlamadan önce rahat olmayı tercih ediyor ama bunun mutlaka gerekli olmadığını düşünüyorsanız, rahatsızlık duyduğunuzda bunun kötü bir durum olduğuna, ama en azından berbat bir durum olmadığına inanma eğiliminde olursunuz; bu inanış sizi ders çalışmaya başlamaya yöneltir. Büyütmeme inanışı genellikle şu gibi sözlerle ifade bulur: “....olması kötü ama dayanılacak gibi değil.”, “Evet bu bir şanssızlık ama dünyanın sonu değil.”, “Üzülmeyecek gibi değil ama felaket sayılmaz.”
Rahatsızlığa Dayanabilme
Tam tercihleriniz gerçekleşmediği zaman ortaya çıkan duruma, sizin için güç olsa bile katlanabileceğinizi düşünme eğiliminde olursunuz. Böylece eğer yapmanız gereken işe başlamadan önce herhangi bir rahatsızlık yaşamamayı tercih ettiğinize inanırsanız ve rahatsızlıklar gelip yakanıza yapışırsa, sizin için güç olsa da bu durumla başa çıkabileceğinizi düşünme eğilimi gösterirsiniz. Çok önemli bir nokta: Kendinize bu durumda bu rahatsızlığa katlanmanızın sizin yararınıza olduğunu hatırlatırsınız. Bunu yaptığınızda rahat durumda olmasanız bile yapmanız gereken işe başlarsınız.
Kabul Etme
Kabul etme inanışları da kişinin kendisi ile, başka insanlarla ya da genelde yaşam koşulları ile ilgili olabilir. Kendinizle ilgili bir kabul etme inanışınız varsa; kesinkes yasaklanmamış ama arzu etmediğiniz bir biçimde davrandığınızda ya da yapmakta ısrar etmediğiniz ama yapmayı tercih edeceğiniz bir şeyi yapmadığınızda kendinizi “her fani gibi hata yapabilecek biri” olarak kabul edersiniz. Örneğin, bir işi yapmayı düşündüğünüzde ama yapamama ihtimalinizi de aklınızdan geçirdiğinizde yine de girişimde bulunursunuz, çünkü o işi yapmak sizin yararınızadır.
Bir başka insan hakkında kabul etme inanışınız varsa o kişiyi yapmamayı tercih edeceği bir işi yapmış olduğu ya da sizin yapmasını tercih ettiğiniz bir işi yapmadığı için hataları ve sevaplarıyla bir insan olarak kabul edersiniz.
Genel yaşam koşullarına ilişkin kabul etme inanışınız varsa, yaşamın iyi, kötü ve ne iyi ne de kötü yönleriyle bir bütün olduğunu, siz bunun farklı olmasını tercih etseniz bile yaşamı böyle kabul etmek gerektiğini düşünüyorsunuz demektir. Böylece, yaşamın kendisine haksızlık ettiğini (böyle olmamasını tercih eden ama bu konuda ısrarcı olmayan) ya da hak ettiklerini alamadığını düşünen bir insan hayal kırıklığına uğrar, ama bunalıma girmez, somut gerçekleri kabul eder. Kişi bu inanışla kendi yararına olduğunu gördüğünde elindeki işi zor olsa bile yapacaktır. İşi tamamladıktan sonra da keyif aldığı faaliyetlere dönecektir, ki erteleme karşıtı stratejinin başlıca özelliklerinden biri de budur.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Erteleme Davranışından Kurtulmak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Akın ÖZGÜN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Akın ÖZGÜN'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
4 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
