2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Deniz Balıkları
MAKALE #13942 © Yazan Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ | Yayın Ocak 2015 | 5,813 Okuyucu
DENİZ BALIKLARI

USKUMRU (Scomber scombrus)

Genelde 25 - 35 cm. olan, 40 cm. ye büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara bölgesinin yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz ve Ege Denizi arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli bol avlanılan Uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle az rastlanan adeta tükenmiş bir balıktır. Normalde 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri 300.000 - 400 000 yumurtasını denize bırakır. Üreme devresi Şubat - Nisan arasıdır. Uskumru’ nun temel besinleri, planktonlar, Hamsi, Çaça gibi küçük balıklar ve yavrularıdır. 8 - 10 yıl kadar yaşar. Torik ve Kofana balıkları baş düşmanıdır. Az yağlı ve kurutulmuşuna Çiroz denir. Yaşam ortamı tekrar var olduğunda ekonomik değeri en yüksek balıklardan biridir. Atlantik Okyanusunda yaşayan lezzetsiz bir türü daha vardır.

KUPPES (Boops boops)

Altınkuşak’ ta denir. Ilıman ve sıcak denizlerde yaşar. Akdeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizinde bulunur. Marmara Denizindekilerin bir bölümü Karadeniz'e çıkar ve geri döner. Kuppes, yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Boyları 15 - 25 cm. en çok 35 cm. olur. Üremelerini bahar sonunda yapar. Karagöz ve Çitari ile aynı türdendir. Eti lezzetlidir, ancak bölgesel değeri vardır.

KOLYOZ (Scomber japonicus)

Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara Denizi balığı sayılır. Şeklen Uskumru’ ya çok benzer fakat ayrı bir türdür. Büyük Okyanusta da sürüler halinde yaşar. Kolyoz, küçük balıklar, balık yavruları ve planktonlarla beslenir. 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300 – 400.000 arasında yumurtalarını denize bırakır. Eti Uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze, kuru ve tuzlu olarak bol tüketilen balıktır.

FANGRİ MERCAN (Sparus pagrus)

Bir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir. Ortalama 25 - 35, en çok 80 cm. boyda sıcak denizlerde, Güney Ege Denizi ve Akdeniz’ de yaygın olarak bulunur. Fangri Mercan, kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır. Taşlık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yaşar. Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer. Mercan ailesi içinde eti en lezzetli olanlardandır, ancak çok seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir.

KIRMA MERCAN (Pagellus acerme)


Mercan ailesindendir. 0 - 400 m. Bazen de 700 m. derinliklere inebilmektedir. Yaşam çevresi taşlık, kayalık ve dibe yakın yerlerdir. Boyları 35 - 40 cm. ye ulaşabilir. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Ege Denizinde bolca bulunur. Ekonomik değeri yüksektir. Denizlerdeki ısıya göre ilkbahardan başlayarak Ağustosa kadar üremeleri sürer. Kırma Mercan etçil bir balıktır. Kırma Mercanlar, çeşitli küçük balıklar, kabuklular ve omurgasız deniz hayvanları ile beslenir.

LEKELİ MERCAN (Pagellus bogaraveo)

Mandagöz Mercan da denir. Ege Denizi ve Akdeniz’ de yaygındır. 100 - 300 m.' ye varan derinliklerde sahile yakın olarak yaşar. Lekeli Mercan, kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yaşar. Boyu 30 - 50 cm. olabilir. Hermafrodit bir balıktır. Hem erkeklik, hem de dişilik özelliği gösterir. Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir.

TRANÇA (Pagrus ehrenbergi)

Mercan ailesinden ve Fangri ile aynı türdendir. Ege Denizi’ nin ünlü balığıdır. Sıcak ve ılık denizlerin 20 – 25 m. derinlerinde yosun ve bitki örtülü kumluk veya taşlıklarda tek başına yaşar. Boyu 30 – 50, en çok 75 cm. olur. Kış aylarında 150 m. derinlere iner. Kuvvetli çenesi ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp yiyebilir. Ayrıca dip hayvanları ve balıklarda besinine ek olur. Hermafrodit, hem erkek hem dişi karakteri gösterir. Yaz aylarında üreme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Geçmişte aşırı avlanılması neslini çok azaltmıştır.

MELANURYA (Oblade melanura)

Mercan ailesindendir. Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz'in 2 - 3 m. sığ sularında, su yüzeyine yakınlarda, fazla göç etmeden yaşar. Diğer Mercan türlerinden farklı olarak sualtı bitkileriyle beslenir. En fazla 30 cm. ye kadar büyür. Üremesi bahar sonuna kadar sürer, yumurtalarını denize bırakır. Mikro - planktonlarla beslenen yavrular. yaz sonunda olgunlaşır. Eti bütün Mercan ailesi gibi beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlanıldığı ve taze tüketildiği için ekonomik değeri fazla değildir.

HAMSİ (Engraulis encrasicolus)

Karadeniz’in insan yaşamıyla özdeşleşmiş balığıdır. Marmara Denizinde de bulunur. Sürüler halinde yaşar ve 20 cm. ye kadar büyür. Ocak - Mart aylarında beslenmek için sahillere yaklaşır ve bol av verir. Gündüzleri 30 - 40 m. derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. 1 yaşından itibaren olgunluğa erişip. 18 - 20 derece sularda, 25 - 60 m. derinlikte ve az tuzlu sularda üreyip yaklaşık 40.000 yumurta döker. Etinin lezzetli ve çeşitli tüketim yönleriyle ekonomik değeri çok yüksektir. Aşırı avlanması Orkinos, Palamut, Uskumru/Torik sisteminde denge bozulması Hamsi’ yi de tehlikeli olarak etkilemektedir.

LAHOZ / GRİDA (Epinephelus acneus)

Ege Denizi ve özellikle Akdeniz’ de yaygın bulunan, boyları 1 m. olabilen bir Hani balığı türüdür. Fazla derinlere gitmeden kayalık, taşlık veya çakıllı alanlarda yaşar. Oldukça yırtıcı, etçil bir balıktır. İrili ufaklı her türlü kabuklular, omurgasızlar ve küçük balıklarla beslenir. Mayıs - Haziran arasında üreme yapar. Akdeniz'in eti çok lezzetli, şöhretli balıklarındandır. Ancak ekonomik değeri bölgeseldir.

HAS KEFAL (Mugil cephalus)

Denizlerimizde yaygın bulunan bir Kefal türüdür. Ortalama 30 - 50, en çok 75 cm. boyda olabilir. Bütün Kefaller gibi ürkek ve çevik bir balıktır. Açık denizle sahiller arasında gidip gelirler. Bazen beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir. Yaz aylarında üreyip 150.000 - 1.000.000 yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan havyar yumurtasıyla ekonomik değeri çok yüksektir.

PALAMUT TORİK (Sarda sarda)

Karadeniz ve Marmara Denizinin en ünlü balığıdır. Bahar aylarında beslenmek için Karadeniz’e çıkıp, sonbahardan itibaren kışlamak için Marmara Denizi’ne, Çanakkale’ye kadar iner. Süratli ve iyi yüzücüdür. Sürü halindeki Uskumru, Kolyoz, İstavrit, Hamsi, Sardalya gibi balıklara saldırarak yer. 18 – 20 derece sularda 400.000 den 2.000.000 a kadar yumurta dökerek açık denizde ürer. Yetiştikten sonra büyümesine göre,

0 – 10 cm. Vanoz – Gaco
10 – 25 cm. Çingene Palamudu
30 – 35 cm. Palamut
40 – 45 cm. Kestane Palamudu
50 – 55 cm. Zindandelen
55 – 60 cm. Torik
60 – 65 cm. Sivri
65 – 70 cm. Altıparmak
70 cm. ve üstü Peçuta olarak adlandırılır.

Taze tüketimi, ihraç ve endüstri yönleriyle çok değerli bu balığın üretimindeki azalma ekonomik değerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.

BARBUNYA (Mullus barbatus)

Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 m. ye varan derinliklerinde sürüler halinde yaşar. Ortalama 12 – 15 cm. den en çok 40 cm. büyür. Suyun ısı şartlarında derinlerden sahile mevsimsel göçler yapar. 10 yıl yaşayabilir. Nisan – Haziran arası 20.000 – 100.000 yumurta döker. Etinin lezzeti ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri yüksektir.

TEKİR (Mullus surmuletus)

Karadeniz dışında diğer bütün denizlerimizde yazın rastlanır. Boyları 15 – 35 cm. olabilir. Kumluk, çamur veya taşlık kıyı kesimlerinin 3 m. den 100 m. ye kadar derinlerinde gidip gelerek yaşar. Diplerdeki kabuklular, böcekler ve diğer canlılarla beslenir. Yaz aylarında üreyip yapışkan yumurtalarını 10 – 60 m. derinlere bırakır. Etin lezzeti eski roma çağlarından beri ünlüdür. Bol avlanılan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.

LEVREK (Dicentrarhus labrax)

Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karışımı acısu bölgelerinde yaşar. Hani ailesindendir. Fazla gezici olmayan Levrek yerli balıklardan sayılır. Gençken gruplar halinde sonraları tek başına yaşar. Yaşam ortamı karanlık ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle kaya oyukları veya gemi batıklarında yuvalanır. Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek ortalama 50 - 60 cm. den 1 m. boy ve 10 - 12 kg. ağırlığa kadar erişebilir. 40 cm. den küçüklerine İspendek denir. Küçük yavru balıklarla beslenir. Ocak - Mart arasında 500.000 – 2.000.000 yumurta dökerek yüksek bir üreme gösterir. Eti en lezzetli balıkların başında gelir. Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir.

KARAGÖZ (Diplodus vulgaris)

Bütün denizlerimizde, çoğunlukla Marmara Denizi ve Ege Denizinde ılıman suların kayalıklarında yaşayan, bol bulunan ve sevilen yerli balıklarımızdandır. Sürüler halinde yaşar. Suların ısı şartlarına göre bahar aylarından Ağustosa kadar üreme yapar. Çeşitli türleri denizlerimizde yaşar. Kuyruğu lekeli ve çizgili olanı İsparoz/İspari olarak tanınır. Lezzetli eti ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri yüksek bir balıktır.

SİNAGRİT (Dentex dentex)


Karagöz ailesinden olan Sinagrit Ege Denizi ve Akdeniz’ in sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır. 1 - 1,5 m. boy ve 10 - 15 kg. ağırlığa kadar büyüyebilir. Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep balığı ile beslenir. Kuvvetli çenesiyle bir İstakozu rahatça kırıp, yiyebilir. Yazın kıyıların taşlık, kayalık bölümlerinde, kışın 300 m. ye varan derinliklerde küçük sürüler halinde yaşar. İlkbahar aylarında üreme yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır. Olta avcılığında amatörler için değerlidir.

İSPARİ/ISPAROZ (Diplodus annularis)

Bütün denizlerimizin sıcak ve ılık sahil bölgelerinde yaşayan bir Karagöz türüdür. 16 – 20 cm. ‘ye kadar büyüyebilir. Deniz kurtları, karides, yosunlar ve balık yavrularıyla beslenir. Göçer balıklardandır. İlkbahardan yaz sonuna kadar üremelerini sürdürür. Eti beyaz, yağlı ve lezzetlidir.

MEZGİT (Merlangius euxinus )

Marmara Denizi ve Karadeniz'de bol, diğer denizlerimizde az rastlanır. Boyları 20 - 40 cm. olabilir. Gelincik ve Bakalyaro ile aynı türdendir. 30 - 40 m. nin altındaki derin sularda yaşar. Gündüzleri yüzeye çıkarak Hamsi, Sardalya vs. gibi sürü halindeki küçük balıkları avlayarak beslenir. Bölgesel şartlara göre Şubat - Mayıs arasında üreme yapar. Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir.

BAKALYARO (Merlangius merlangus)

Mezgit ve Gelincikle aynı türdendir. Karadeniz’de yaygın, Ege Denizi' nde az bulunur. Genelde 15 - 20, en çok 45 - 50 cm boyunda olur. Sahillerin 3 - 4 m. ye derinliklerindeki sığların kumlu, çakıllı ve yosunlu diplerinde fazla göçler yapmadan yaşar. Balık yumurtaları, küçük balıklar ve karides gibi canlılarla beslenir. Üremelerini Şubat - Mayıs ayları arasında sahillere yakında yapar. Mezgitle eş, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.

GELİNCİK BALIĞI (Gidropsarus mediterraneus)


Bakalyaro ve Mezgitle aynı türdendir. Denizlerimizde bir kaç cinsi yaygındır. Sıcak ve ılıman suların taşlık, kayalık diplerinde sahillere yakın yaşar. Balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Çevik, yırtıcı ve saldırgandır. Derisi çok kaygandır. Ortalama 20 cm. en çok 40 cm. boydadır. Üremesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır.

İSTAVRİT ( Trachurus trachurus )

Denizlerimizde Sarıkanat İstavrit ( Akdeniz ) ve Karagöz İstavrit ( Karadeniz - Marmara ) olarak iki türü yaşar. Boyları Karagöz İstavritte 15 - 25 cm., en çok 30 cm., Sarıkanat İstavritte ise 30 - 50 cm. olur. Küçüklerine Kıraça denir. Gezici balıklardır. Hamsi, Çaça, Çamuka gibi küçük balıkların yavrularıyla beslenir. Mayıs - Ağustos arası sürüler halinde ürer. Lezzetli eti, çeşitli yemekleri ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri en yüksek balıklardandır.

SARIKUYRUK (Seriola dumerili)

Akdeniz' de yaşayan, genelde 30 - 50 cm. en çok 100 cm. olabilen İstavrit türünden bir balıktır. diğer ülkelerde 150 - 200 cm olanlarına rastlanır. Yumuşakçalar kabuklular ve küçük balıkları avlayarak beslendiği kayalık sahillerde küçük sürüler halinde yaşar. Üreme devresi bahardan yaz sonuna kadardır. Eti lezzetlidir. Japonya’ da bol miktarda üretimi yapılır.

LÜFER (Pomatomus saltor)

Gezici balıklardan olan Lüfer Karadeniz ile Ege Denizi arasında dolaşır. Büyüme aşamaları içinde değişik isimler alır. Buna göre;
Boyları;
10 cm ye kadar olanlar Defne yaprağı
15 - 18 cm. ye kadar olanlar Çinekop,
18 - 25 cm. ye kadar olanlar Sarıkanat,
28 - 35 cm. ye kadar olanlar Lüfer,
35 cm. den uzun olanlara Kofana adı verilir.

Seyrek olarak Kofanaların 60 cm. yi aştığı hatta 1 m. ye ulaştığı görülmüştür. Lüfer, sonbahar - kış aylarında en lezzetli ve olgun devrini yaşar. Yaz ortalarından Sonbahara kadar da kışlamaya geçerler. Ilık suların 10 - 200 m. derinliklerinde yaşar. Üremeleri Bahar sonu ve Yaz başıdır. Kademeli olarak 60.000 – 80.000 yumurta verir. Bol verimliliği ve etinin lezzetiyle ekonomik değeri çok yüksektir.

KALKAN (Psetta maxima)

Bir dip balığı olan Kalkan Karadeniz'in en tanınmış balığıdır. Boğazlar, Ege Denizi, Marmara Denizi ve Akdeniz'de seyrek rastlanır. Gezici balık değildir. Bütün hayatı dipte yatmakla geçer. Batı Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal Denizi’ nde Kalkanın diğer türleri yaşamaktadır. 25 - 30 yıllık ömrü olan Kalkan Balığı 1 m. boya erişebilir. Sahillerde 5 - 10 m. den başlayarak 300 - 400 m. derinliklere inebilir. Etçil ve fazlasıyla obur bir balıktır. Erkekleri 5 - 6 , dişileri ise 6 - 7 yaşlarında olgunlaşıp üremeye geçebilir. Üremeleri 10 - 15 derece sularda Nisan' dan Haziran'a kadar sürer. Milyonlarca yumurta vermesi yanında etinin lezzeti ve verimliliği ile ekonomik değeri çok yüksektir.

SARIGÖZ (Spondyliosoma cantharus)

Sparidae ailesinden bir balıktır. boyları 50 cm. olabilir. Anatomik olarak Karagöz’ e benzer. Ilık sahil bölgelerinde ve bunların uzantısı ılıman denizlerde yaşar. Karadeniz'de az bulunur. Yaşam çevresi kayalık ve kuytu yerlerdir. Başlıca besinleri, küçük kabuklular, deniz solucanları ve özellikle Karidestir. Etleri de Karagöz ve Mercan gibi beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Üremeleri erken ilkbahar aylarında başlayarak yaz sonuna kadar devam eder.

SARDALYA (Sardine plichardus)

Sürü halinde yazın orta, kışın derin sularda yaşayan gezici balıklardır. Eskiden deniz üstünün ateş aydınlatmasıyla avcılığından ötürü ateş balığı diye de tanınır. Boyları ortalama 15 cm. en çok 20 - 22 cm olur. Deniz içinde yumurtadan henüz çıkmış balık yavruları ve planktonları yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı bölgesi ve Kuzey Ege Denizi' nde bol bulunur. Etinin lezzeti ve çeşitli kullanım alanıyla ekonomik değeri çok yüksektir. Üremeleri Nisan ayından Eylül ayına kadar geniş bir devrede ve çok kerede olur. Yaklaşık 20.000 yumurta verir.

ÇAÇA (Sprattus sprattus)

Sardalya – Tirsi ailesindendir. Boyu 6 – 8 cm.dir, Karadeniz’ in batısında 13 – 15 cm. olanlarına rastlanır. Besinleri planktonlar ve balık yavrularıdır. Sürüler halinde yaşar. Mayıs –Haziran ayları arasında üreme yapar. Eti fazla lezzetli değildir. Bu nedenle avcılığı fazla yapılmaz. Buna karşı denizlerde ekonomik değeri çok yüksek olan uskumru, palamut, torik gibi balıklar için yem değeri vardır. Kuzey Avrupa ülkelerinde konservesi çeşitli isimlerle pazarlanır.

SOMON / DENİZ ALASI (Salmon trutta labrax)

Karadeniz alabalığı, Somon balığı olarak ta tanınır. Solmon balığı ile hem akrabalığı, hem de benzerliği vardır. Bir türü de Akdeniz'de yaşar. Genelde 50 – 80 cm. boy ve 3 – 7 kg. ağırlıktan, en çok 100 cm. ve 25 kg.’ a erişenlerine rastlanır. Ömrünün bir kısmını denizde geçirdikten sonra üremek için nehirlere girer. Ağırlığına oranla 4.000 – 16.000 yumurta döker. Kuvvetli çenesi olan yırtıcı bir balıktır. Küçük balıklar ve kabuklularla beslenir. Eti çok lezzetli olduğu gibi, yumurtasından da kırmızı havyar elde edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.

ZARGANA (Belone belone)

60 - 70 cm. bazen de 1 m. uzunluğa varan Zargana ortalama 18 yıl yaşar. Hamsi, Çaça, Çamuka ve Kıraça gibi küçük balıklarla beslenir. Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır. Kılıç Balığı başlıca düşmanıdır. Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır. Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir. Eti yönünden değerlidir. İlkbahardan Sonbahara kadar üreme süresince 30.000 – 50.000 yumurta verir.

ÇİPURA (Sparus aurata)

Ege Denizinin ve Akdeniz’ in bu ünlü balığı Marmara Denizinde de seyrek bulunur. Ortalama 25 – 35 cm. boy ve 0,5 – 3 Kg. ağırlıktadır. 60 cm. ve 6 kg. olanları da seyrek olarak görülebilir. Etçil bir balıktır. Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer. Yaz devresinde sığlarda, kış aylarında da 35 – 40 m. derinliklerde yaşar. 2 yaşın üzerindekiler daha da derinlere iner. Üremeleri Ekim – Aralık aylarında olur. 100.000 – 150.000 yumurta döker. Eti çok lezzetlidir. Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir.

SİVRİBURUN KARAGÖZ (Diplodus puntazzo)


Karagöz balıkları Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz kıyılarımızın en tanınmış balıklarındandır. Karadeniz bölgesinde de rastlanır. 0 - 400 m. derinliklerde yaşar. Sivriburun Karagöz 35 cm.' ye kadar büyüyebilen, sürü halinde yaşayan, mevsimsel olarak beslenme, üreme, kışlama gibi nedenlerle oldukça uzun mesafelerde göç eden bir balıktır. Kıyıların taşlık ve çakılları arasında bitkiler ve küçük kabuklularla beslenir. Bu balıkların mensubu olduğu Spridea familyasına ait pek çok balık türü sularımızda yaşar.

ÇİTARİ (Boops salpa)

Karagöz ailesinden bir balıktır. Sarpan balığı da denir. Boyları 45 cm. olabilir. Görüntüsü çok güzel fakat eti lezzetsizdir. Bu nedenle fazla ekonomik değer taşımaz. Marmara, Ege Denizi ve Akdeniz' de bol, Karadeniz’ de seyrek rastlanır. Yaşam karakteri ve üremeleri Karagöz cinsi balıklarda olduğu gibidir.

MAVRİ KEFAL (Chelon labrosus)

Kefal, denizlerimizin sıcak ve ılık bölgelerinde, kıyılara yakın, denizle ilişkili nehir ağızlarında ayrıca iç sularda ve sürüler halinde yaşayan bir balık türüdür. Denizlerimizde Has Kefal, Altınbaş Kefal, Topbaş Kefal, Mavri Kefal, Dudaklı Kefal gibi çeşitleri vardır. Ayrıca büyüklüklerine göre de isimlendirilir. Türlerine göre 25 cm. den 90 cm. boya erişirler. Yaklaşık 15 yıllık ömrü olan Kefal balıkları 6 - 7 yaşından itibaren yaz aylarında üreyerek 150.000 den 7.000.000’ a kadar yumurta verirler. Eti ve yumurtası yönünden değerli bir balıktır. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir.

İSKORPİT (Scorpaena porcus)

Yaşamı aynı aileden olan Lipsos' un aynıdır. Farkları İskorpit’ in Lipsos' a göre daha küçük olması ve rengi daha koyu olmasıdır. Boyları ortalama 20 - 30 cm. dir. İskorpit’ in dikenleri de Lipsos gibi çok zehirlidir. Bu nedenle yakalandığında dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve çok yararlıdır.

TİRSİ (Alosa fallax)

Boyları 30 - 33 cm. ulaşabilen Tirsi bir Karadeniz balığıdır. İstanbul boğazı ve Marmara Denizinde az bulunur. Kıyıya yakın yerlerde sürüler halinde yaşarlar. Üreme mevsimleri ilkbahardır. Yumurta bırakmak için acı su bölgelerine ve nehirlere giderler. Sardalya ailesinden bir balık olan Tirsi taze, tuzlama ve tütsülü olarak yenir. Ekonomik değeri yüksektir.

DİL BALIĞI (Amoglossus laterna)

Denizlerimizde 10 m. den 300 – 500 m. ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar. Boyları 20 – 25 cm. kadardır. Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir. İlkbahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran – Temmuz arasında üreme yapar. Kış aylarında eti dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.

SARIAĞIZ (Argyrosomus regius)


Sıcak ve ılık denizlerde 100 - 150 m. derinliklerin taşlık, mercan, kayalık bölgelerinde yaşar. Etçil bir balıktır. Kendinden küçük ne bulursa yer. Ortalama boyu 50 - 60 cm. en çok 2 m. ve 75 kg. olanlarına da rastlanır. Etinin lezzet ve verimliliği ile bolca avlanılmasından dolayı ekonomik değeri yüksektir. Fazla gezici bir balık değildir. Denizin ısı şartlarına göre bahar ortalarından Ağustos ayına kadar üremelerini sürdürürler.

AKYA (Lichia amia)

Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender balığı olarak ta tanınır. Genelde 50 - 100 cm. en çok 180 cm. ve 60 kg. ağırlıkta olabilir. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır. Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer. Geçmişte çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır. Korunması gereklidir.

ORKİNOS (Thunnus thynnus)

Denizlerimizde yaşayan iri ve çok değerli bir balıktır. Uzunlukları 3 - 4 m. ve ağırlıkları 100 - 150 kg. dan 800 kg.' a kadar olabilir. Çeşitli türleri vardır. Orkinos sürü halinde yaşayan gezici balıklardandır. Yazın Karadeniz' e çıktıktan sonra sonbaharda Marmara Denizi’ ne ve oradan da Ege Denizi’ ne geçerek hemen hemen bütün Akdeniz' i dolaşırlar. Bu gezilerinde saatte 40 - 60 km. hızla yol alabilirler. Genel olarak üst sularda yaşarlar. Mart - Ağustos arasında ürerler ve yaklaşık 1.000.000'a yakın yumurta verirler. Yaşam süreleri ortalama 15 yıldır. İhracat ve gıda endüstrisi yönünden ekonomik değeri çok yüksektir.

ÇİZGİLİ ORKİNOS (Katswonus pelamis)

Karadeniz, Marmara Denizi ve Kuzey Ege Denizi’ ne kadar sularımızda rastlanan Orkinos türlerinden biridir. Boyu ortalama 60 – 100 cm. olur. Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’ e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar. Bu gidiş – gelişler Karadeniz ve Marmara Denizi’ ndeki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası olarak çeşitli şekilllerde değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem Orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.

MERSİN BALIĞI (Acipenser sturio)

Karadeniz'de ve buraya dökülen nehirlerde yaşayan boyları 120 – 300 cm. ve 300 kg.’ a kadar olabilen, yumuşakçalar ve küçük kabuklularla beslenen ve 100 yılın üstünde yaşayabilen bir balıktır. Kolan balığı da denir. Cinslerine göre erkekleri 6 – 12, dişileri 8 – 15 yaşlarında cinsel olgunluğa erişip 800. 000 – 2.500.000 yumurta verir. Kış aylarını 150 m. derinliklerde geçirip, Mart ayı başında tek veya sürüler halinde 12 C – 18 C deki sularda nehir ağızlarına girerek yumurtalarını dökerler. Yavrular 8 – 10 ay sürede 6 – 15 cm. ye ulaşınca denize çıkarlar. Eti çok lezzetli olduğu gibi, yumurtasından en kıymetli deniz ürünü olan siyah havyar elde edilir. Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir. Rus Mersini, Karaca ve Mersin Morinası olarak adlandırılan türleri de vardır.

KILIÇ BALIĞI (Xiphias gladius)

Sıcak ve ılık sularda bireysel veya çift olarak yaşar. Açık deniz balığıdır. 800 m. derinliğe inebilir. Genelde 15 - 16 derece sularda ve deniz yüzeyinde, zaman zaman suyun dışına fırlayarak dolaşırlar.

Ortalama 2 - 3,5 m. boy ve 60 - 150 kg. a kadar ağırlıkta olabilir. Boyları 4 - 5 m. ye ulaşabilir. Suların ısınmasıyla üremeleri Nisan ayından başlayarak Temmuz ayına kadar devam eder. Isı şartlarına göre Marmara Denizi ve Karadeniz arasında dolaşıp Akdeniz' e göçerler. Etçil bir balık olup sürü halindeki diğer küçük balıkları yiyerek beslenir. Ekonomik değeri çok yüksek bir balıktır. Çeşitli nedenlerle türü gittikçe azalmaktadır

KIRLANGIÇ (Triglia lucerna)

Ege Denizi, Akdeniz ve Marmara Denizi’ nin fazla göç etmeyen, yerli balığıdır. Kısmen Karadeniz’ de rastlanır. Ilık denizlerin sahil yakınlarında 5 - 300 m. derinliklerin diplerinde çiftler halinde yaşar. Küçüklerine Derviş Balığı da denir. Ortalama 25 - 30 cm. olur. 80 cm. ve 6 - 8 kg. olanlarına rastlanır. 15 - 20 yıllık yaşamı vardır. 3 yaşında olgunlaşıp sahillerden uzakta üremelerini yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar, deniz bitkileri ve böceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yararı, Her mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir. Diğer Akdeniz ve Avrupa ülkelerinde de bol tüketilir.

KANATLI KIRLANGIÇ (Cephalacanthus volitans)


Boyları 50 cm. Ye ulaşabilen ve Kırlangıç' ın bir türü olan bu balıklar, güzel ve bezeli renkleriyle Ege Denizi ve Akdeniz’ de yaşar. Su yüzeyinden 1 - 1,5 m. yüksekte 1 - 10 saniyelik sürede 30 - 35 m. lik uçuşlarla denizleri süsler. Suların ısınmasıyla birlikte sahillere yaklaşarak Mayıs - Temmuz arası ürer. 10 - 80 m. derinliklerde yumuşakçalar, kabuklular ve böceklerle beslenir.

DİKENLİ KIRLANGIÇ (Aspitriglia cuculus)

Kırlangıç ailesinin bir türüdür. Sırt ve ön yüzgeçlerinin sivri ve uzunluğu, yan taraflarındaki sert kabuklarla Kırlangıç’ tan ayrılır. Ege Denizi, Akdeniz ve Marmara Denizi’ nde bulunur. Karadeniz'de rastlanmaz. En çok 45 cm. boyda olur. Denizlerimizde sayısı Kırlangıçtan daha azdır. Genelde 30 m. derinlikte durgun sularda yaşar. Eti lezzetli ve yararlıdır. Ekonomik değeri vardır.

MAZAK (Trigloporus lastoviza)

Benzerliğinden ötürü Kırlangıç’ ın küçüğü sanılır. Aynı soydan fakat ayrı balıklardır. Ortalama 20 – 25 cm. Akdeniz’de yaşayanları 40 cm.ye kadar ulaşabilir. Bütün Kırlangıç türleri gibi ılık denizlerin Kumlu zeminlerinde yaşar. Biyolojik yapısı Kırlangıç’ la eşittir. Taze olarak tüketilen eti Kırlangıç gibi yararlı ve lezzetlidir.

MALTA PALAMUDU (Naucrates ductor)

Eskiden gemilerin altında, genelde Köpekbalıklarına eşlik ederek yüzen, bu nedenle Pilot Balığı da denen çevik hareketli bir balıktır. Ortalama 40 cm. boyda olur. Sıcak ve ılıman denizleri sever, yosunlar, deniz kurtları, kabuklular ve özellikle Köpekbalıklarından arta kalanlarla beslenir. Sonbaharla kış ayları arasında üreme yapar. Etinin gıda değeri yoktur.

GÜMÜŞ/ATERİNA (Atherina presbyter)

Sıcak ve ılıman denizlerin sahil bölgelerinde sürüler halinde yaşar. En fazla Marmara Denizi’ nde bulunur. Bazı türleri de İznik ve Sapanca Göllerinde yaşar. Boyları genelde 10 – 15 cm. Karadeniz’ de ise 10 – 13 cm., Akdeniz’ de 8 – 9 cm. olup, her iki denizde şekil farklılıkları gösterir. Nisan ve Eylül arasında sahillerin kumlu ve çakıllı bölgelerinde sürüler halinde toplanarak ürerler. Kurtlar, kabuklu ve yumuşakçalarla beslenir. Eti lezzetlidir, taze olarak bol tüketilir. Aynı zamanda büyük balıklara yem olarak kullanıldığından dolayı değerlidir.

ÇAMUKA (Atherina hepsetus)

Gümüş türündendir. fazla derin olmayan sahillerin sıcak ve ılıman sularında, kumlu veya çakıllı bölgelerde sürüler halinde ve balık yavruları, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Suyun tuzluluk oranı ve oksijen değerine uyum gösterir. Bu nedenle göllerde bile yaşayabilir. Boyu 10 - 12 cm. en çok 16 - 18 cm. olabilir. Suların bölgesel sıcaklığına göre Nisan - Eylül arasında ürer. Beyaz ve çok lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.

UÇAN BALIK (Exocoetus volitans)

Güney Ege Denizi ve Akdeniz’ de dibe inmeden deniz yüzeyinde yaşar. Planktonlar, omurgasızlar ve yavru balıklarla beslenir. Gümüş ve Kefal' e benzer. Boyu 20 - 30 cm. olabilir. Bazen büyük balıklardan kurtulmak, bazen de 80 km. yi bulan yüzme hızı gereği, su yüzeyinden 25 - 50 cm yükselip. Büyük kanatlarıyla 2 - 13 sn. ve 50 - 250 m. lik planör uçuşları yapar.

AY BALIĞI (Mola mola)


Pervane balığı da denir. Okyanuslar ve Akdeniz’in açıklarında uzun göçler yapmadan, bazen derinlerde, bazen de su yüzeyinde yan yatarak dolaşır. İyi yüzemeyen hareketsiz bir balıktır. Deniz anaları, Ahtapot, Mürekkep balığı ve diğer balıklarla beslenir. 2,5 - 3 m. boydan 1500 kg. ağırlığa erişip 20 - 25 yıl yaşayabilir. Bahardan yaz sonlarına kadar 300.000.000 kadar yumurta döker. Bu yumurtaların çoğu diğer balıklara yem olur. Eti lezzetsiz ve kötü kokulu olduğu için insan besini yönü ve ekonomik değeri yoktur.

BERLAM (Merluccius merluccius)

Ilık denizlerin orta sularında yaşar. Ege Denizi, Marmara Denizi ve Akdeniz'de yaygın, Karadeniz'de seyrek bulunur. Gündüzleri 80 - 300 m. ye varan sularda, gezinip geceleri avlanmak için kıyıya ve yüzeye yaklaşır. Kolyoz, Çaça, Hamsi ve benzeri küçük balıklarla beslenir. En çok 80 - 100 cm. boy ve 10 kg. ağırlığa erişebilir. Mayıs ayından Ağustos ayına kadar sahillere yakın üremelerini yapar. Etinin lezzet ve kalitesi Mezgit' e eşittir. Taze olarak her mevsimde yendiği için ekonomik değeri yüksektir.

MAVİ KÖPEK BALIĞI (Prionace glauca)

Aynı zamanda Pamuk Balığı olarak ta adlandırılır. Yırtıcı köpekbalığı Harharyas' la aynı türden olan Mavi Köpek Balığı. canavar cinsi balıkların en tehlikelilerindendir. Büyükleri insanlar için çok zararlı olabilir. Ön alt yüzgeçlerinin uzunluğu ile diğerlerinden ayrılır. Etobur bir hayvan olan Mavi Köpek Balığı sürü halindeki diğer küçük balıkları yiyerek beslenir. 4 m. ye kadar büyüyebilir. İlkbahar aylarında ürer. Her seferinde boyları 40 - 60 cm. arası 8 -12 yavru doğurur. Gerek endüstri ve gerekse gıda yönünden ekonomik değeri vardır.

CAMGÖZ KÖPEKBALIĞI (Galeorhinus galeus)

Sıcak ve ılık denizlerin 100 m.' nin altındaki serin sularda tek başına yaşayan, boyları 4 - 5 m.' den 10 - 15 m.' ye ulaşan, Omurgasızlar ve sürü halindeki balıkları yiyerek beslenen bir köpekbalığı türüdür. Sıcak yaz günleri ağır hareketlerle su yüzeyinde yüzer. Rahatsız edilmezse saldırgan değildir. Açık denizde erkek tarafından döllenen dişiler 8 - 14 arası yavru doğurur. Başka ülkelerde yenilmesine rağmen ülkemizde balık unu üretiminde kullanılır.

KEDİ BALIĞI ( Scyliorhinus canicula )

Köpekbalığı ailesindendir. Sıcak ve ılıman denizlerin 3 m.' den 1000 m.' ye kadar derinliklerinde fazla göç etmeden yaşar. Kabuklular, omurgasızlar ve balıklarla beslenir. Boyları ortalama 80 - 150 cm. olur. Kuşlar gibi çiftleşip, yumurtlayarak ürer. Bahar aylarında yumurtalarını bir torba içinde kayalıklar arasına bırakır. Bir mevsimde birkaç kez yumurtlayabilir. Kuluçka süresi 15 gündür. Eti lezzetli olup yenilebilir. Ayrıca sportif avcılığı da yapılır.

KELER (Squatina squatina)

Köpekbalığı ailesindendir. Sıcak ve ılıman denizlerin 5 – 100 m. derinlerinde sahil yakınlarında veya 70 – 400 m. açıklarında, kumlu çamurlu alanlarda fazla göç etmeden yaşar. Boyu 2 m. ye ulaşabilir. Büyük ağzıyla dipteki ölü veya canlı balıkları, omurgasızlarla sürü halindeki yutarcasına yiyerek beslenir. Bahar sonu – yaz aylarında dişiler gruplar oluşturarak sahillere yakın yerlerde döllenir. 18 – 20 ay sonra tek başlarına 10 – 18 arası canlı yavru doğurur. Yüzgeçlerinin eti yenebilir, karaciğerinden yağ ve vitamin elde edilir.

ELEKTRİK BALIĞI (Torpedo mamorata)

Bir köpekbalığı türüdür. Sıcak ve ılıman denizlerin 100 m. - 150 m. ye varan diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyu 150 cm. olabilir. Genelde avlanmak için veya tehlike halinde 100 - 220 Volt' a varan insan için tehlikeli fakat öldürücü olmayan kısa süreli elektrik çarpması yapar. İlkbahar - yaz aylarında çiftleşerek ürer. Dişileri 14 - 15 yavru yapar. Eti yenebilir, fakat ülkemizde fazla tüketilmez.

RİNA (Dasyatis pastinaca)

Köpekbalığı ailesinden olup şeklen Vatoz' a benzer. sahillerin 10 - 60 m. en çok 200 m. ye varan derinliklerin kumlu çamurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanır. boyları 150 cm. ye ulaşabilir. Çeşitli balıklar ve omurgasızlar başlıca gıdasıdır. Kışları derinlerde geçirip yaz aylarında kıyılara, tatlı sulara ve lagünlere yaklaşır. Çiftleşerek ürer. Gebelik süresi 15 - 18 aydır. 7 - 8 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tüketim değeri yoktur. Kamçı benzeri kuyruğu yaralayıcı, dikenleri ise tehlikeli şekilde zehirlidir.

MÜREN (Mürenea helena)

Merina balığı da denir. Boyları 2 m. yi hatta daha da fazla olabilir. Etçil ve yırtıcı bir balıktır. Ürkütüldüğü veya tahrik edildiğinde fazla saldırgan olup çevresindeki insanlar için tehlikeli olur. Avlanmasının tehlikesi ve denizlerde az bulunması sebebiyle fazla ekonomik sayılmaz. Ancak eski Roma çağlarından beri etinin çok lezzetli oluşu bilinmektedir. Bütün denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yaşar. Üremeleri İlkbahardan başlayarak Sonbahara kadar sürer.

MIĞRI (Conger conger)

2 – 3 m. boya 50 – 60 kg.’ a erişebilen, 30 yıla kadar ömrü olan, yazın sığ suların, kışın 150 m. derinliklerin taşlık, kumlu ve çamur zeminlerinde yaşayan bir balıktır. Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yırtıcıdır. Su içinde bulduğu her canlıyı yiyebilir. Gündüzlerini yatarak geçirip, karanlıkta avlanır. İlk ve sonbahar arası 100 – 150 m. derinlerde açık denize 3.000.000 – 5.000.000 yumurta döker. Eti lezzetli ve besin değeri çok yüksektir.

KUM TRAKONYASI (Trachinus araneus)

Ilık denizlerin sahil bölgelerinde 2 – 3 m. den 100 – 150 m. ye varan derinliklerde yumuşak kumlar arasında ömür geçirir. Beslendiği küçük balıklar, böcek, yumuşakça ve kurtlara karşı çok süratli bir avcıdır. En fazla 50 cm. büyüyebilir. Dikenleri Trakonya gibi zehirli ve insan için tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla birlikte tehlikesinden ötürü az avlandığı için ekonomik değeri yoktur. Kışı derin sularda geçirip Mart başından itibaren sığlara sokulup yaz sonuna kadar üreme yapar.

DİKENLİ ÖKSÜZ (Prestedion cataphractum)

İsim benzerliğine karşın Kırlangıç ailesinden soydaşlığı yoktur. Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz sahillerinin 30 - 400 m. ye varan derinliklerinin kumlu, çakıllı ve yosun kaplı zeminlerinde yaşar. Boyları 10 - 15 cm. en çok 30 cm. olabilir. Küçüklerine Mıcır, büyüklerine Çuka denir. Çiftler halinde gezerek yosunlar, otlar, yumuşakçalar ve küçük kabuklularla beslenir. Mayıs ve Temmuz arası ürer. Eti lezzetlidir fakat çok seyrek bulunur.

ÜZGÜN (Callionymus lyra)

Renklerinin güzelliğinden ötürü Mine Balığı adıyla da tanınır. Boyları 25 cm. kadar olabilen bu balık Karides, Yengeç, Deniz Kestanesi, Deniz Yıldızı, omurgasızlar ve yosunlar gibi çeşitli besinlerle yaşar. Sığ sulardan 300 - 350 m. derinlere inebilir. Denizlerimizde yaygın olarak bulunur. Etinin kıymetli olmayışı, dikenlerinin azda olsa zehirli oluşu ile herhangi bir ekonomik değeri yoktur.

HOROZBİNA (Parablennius gattorugine)

Dalgalı sahillerin taşlık, kayalık ve yosunlu bölgelerinde gizlenerek çift yaşar. Çeşitli türleri olduğu gibi tatlı suda yaşayanları da vardır. Yaşam şartlarına göre böcekler, kurtlar ve balık yumurtalarıyla beslenir. Eti lezzetsiz sert ve kılçıklıdır. Bu nedenle ekonomik değeri yoktur. Bahar ve Yaz süresince erkeklerin ustaca hazırladıkları taş oyukları, Midye, İstiridye kabukları arasına dişileri 5.000 – 15.000 yumurta döker. Erkekler 20 - 25 günlük kuluçka döneminde yumurtalara bekçilik yapar.

İSTRONGİLOS (Spicara smaris)

Bütün denizlerimizde ve denizlerin nehirlere karışımı acı su bölgelerinde yaşar. İzmarit ile aynı ailedendir. Erkekleri 13 – 16, dişileri 15 – 20 cm. boy ve 50 – 100 gr. Ağırlıkta olur. Suların ısısına göre açık denizle kıyılar arasında gidip gelirler. Nisan – Mayıs, bazen de temmuz ayına kadar üreyip 40.000 – 60.000 yumurta döker. Planktonlar, küçük hayvanlar ve deniz bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol bulunduğu için ekonomik değeri vardır.

KURBAĞA BALIĞI (Uranoscopus scaber)

Akdeniz, Ege Denizi ve Marmara Denizi' nde taşlık ve yosunlu bölgelerde yaşar. Dipte yatarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları veya balıkları görüp avlar. Nisan – Mayıs aylarında kışladıkları derin sulardan sahillere, bazen de acı su bölgelerine sokulup Temmuz – Eylül arasında üreme yapar. 10.000 – 20 000 yumurta döker. Yavrular önce planktonlarla daha sonra omurgasızlarla beslenir. Eti lezzetlidir. Özel avcılığı yapılmadığı için ekonomik değeri azdır.

FENER (Lophius piscatorius)

Kıyılardan 500 m. ye kadar derinlerde yaşayan, boyları 2 m. ye erişebilen, bir dip balığıdır. Hareketsiz yatar ve antenleriyle avını kendine çekerek çok büyük ağzıyla kendi büyüklüğündeki balıkları bile yutabilir. Pulsuz ve çıplak vücudunu kaplayan sıvı insan cildi için tehlikelidir. Mart – Ağustos arası derinlere inerek ürere 6 – 7 yaşında bir dişi 1.000.000 yumurta bırakır. Eti beyaz ve çok lezzetlidir. Ekonomik değeri çok yüksektir. Şeker hastalığı tedavisinde kullanılan İnsülin ilacı ilk kez Fener balığı Pankreasından elde edilmiştir.

PAPAZ BALIĞI (Chromis chromis)

Sıcak ve ılıman denizlerin 50 m. ye inen dibi kayalık, mağaralı bölümlerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Boyları 12 – 18 cm. olabilir. İlkbahar sonundan Ağustos ayına kadar üreme yapar ve yumurtalarını çok iyi gizler. Planktonlar ve balık larvalarıyla beslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez.

KAYIŞ BALIĞI (Ophidion barbatum)


Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 – 3 m. den 150 m. ye kadar derinliklerde üstü bitkilerle örtülü kumsal, çakıllı diplerde fazla göç etmeden yaşayan bir balıktır. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenir. Boyları 30 cm. olabilir. İlkbahar – Yaz sonu üreme yapıp 15.000 – 18.000 yumurta döker. Eti lezzetlidir fakat seyrek bulunduğu için ekonomik değeri yoktur.

SAZ KAYASI (Zosterisessor ophiocphalus)

Bütün denizlerimizin, durgun kıyı sularında su altı sazlık veya çayırlarında yaşar. Boyu 18 - 25 cm. olabilir. Mart - Mayıs aylarında erkeğin kovaladığı 5 - 10 dişi bir arada 150.000 – 300.000 yumurta verir. Erkekler sık bitkiler arasında yuvalanan bu yumurtaları döller ve gözcülük yapar. Diplerdeki küçük canlılar ve kabuklularla beslenir. Eti lezzetli, beyaz ve çok yararlıdır. Ekonomik değeri bölgeseldir.

EŞKİNA (Sciana umbra)

Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balık değildir. Aynı zamanda Taş Balığı ve Mavruşgil Balığı olarak ta tanınır. Bahar sonu, yaz aylarında üreyen Eşkina 30 - 35 cm. uzunluk ve 500 - 600 gr. ağırlığa erişir. Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir.

PİSİ BALIĞI (Plcuronectes platessa)

Ortalama 30 - 40 cm. boy ve 250 - 350 gr. ağırlıkta olabilen, ekonomik değeri yüksek balıklardan biridir. Denizlerin kumlu çakıllı diplerinde kabuklular ve yumuşakçalarla beslenip 15 - 18 yıla kadar yaşar. Acı sulara, nehir ağızlarına kadar sokulur. Bir diğer türü de tatlı sularda yaşar. Sıcak ayları diplerde geçirip, kışın sahillere yaklaşır. Üremelerini Ocak - Mart arasında 5 - 6 derece sularda yapar. 800.000 – 1.000.000 yumurta verir.

YAZILI HANİ (Serranus scriba)

Uzunluğu en çok 25 cm. olabilen Yazılı Hani kendi türünün tipik bir örneğidir. Belli bölgelerde yalnız yaşar. Levrek Balığı ailesindendir. Kendisinden küçük balıklar, Karides gibi kabuklularla beslenir. Yaklaşık 30 m. derinlerde, belirli bölgelerde yalnız yaşar. Baş kısmındaki çeşitli renk ve süslemelerden dolayı Yazılı Hani adını alır. Üremeleri Mayıs - Haziran ayları olup cins ve türlerine göre 25.000 – 800.000 yumurta döker.

TRAKONYA (Trachinus draco)

Denizlerimizde yaşayan en zehirli balıklardandır. Ortalama 17 – 18 cm., en çok 35 - 40 cm. boya erişir. Hareketsiz bir balıktır. Fakat deniz dibinde avlarına karşı çok süratlidir. Zehirleri bir insanı sakat bırakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder. Özel olarak avcılığı yapılmaz. Aynı zamanda Çarpan balığı olarak ta tanınır. Trakonya küçük balık ve kabuklularla beslenir. Kış aylarında derinlere çekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandığından ekonomik değeri yoktur.

ÖRDEK LAPİNİ (Labrus mixtus)

Boyu 40 cm. ağırlığı 1 kg. olabilen ve 15 – 17 yıl yaşayabilen, dişileriyle erkekleri arasında renk farkı olan güzel renkli bir Lapin cinsidir. Genelde 10 – 100 m., seyrek olarak 180 m. derinlerde yaşar. Denizdeki küçük hayvanlar ve balıklarla beslenir. Üreme mevsimi Nisan – Ağustos ayları arasıdır. Bu sırada çift – çift kaya oyuklarını yuva olarak kullanırlar. Daha sonra yumurtaları korumak için erkekleri nöbet tutar. Doğa değeriyle korunması gerekli bir balıktır.

KİKLA LAPİNİ (Labrus berggylta)

Ilık ve sıcak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kaplı taşlıkların 2 - 30 m. derinlerinde yaşar. Dişi ve erkekleri arasında boy ve renk farkı görülür. boyları 30 - 40 en çok 60 cm. (dişilerde) olabilir. Yumuşakçalar ve kabuklularla beslenir. Dişleri çok kuvvetlidir. Üremeye yakın erkekleri deniz bitkileriyle dişiye yuva hazırlar. Mayıs - Ağustos arasında da yumurta verir. Eti lezzetlidir. Ayrıca sportif avcılığı değerlidir.

GÜNEŞ BALIĞI (Coris julis)

Bu balıkta Lapin ailesindendir ve aynı yaşam karakterini gösterir. Boyları ortalama 20 cm. olur. Gövdesini çevreleyen renklerin güzelliği ile denizlere güzellik katarlar. Nisan - Haziran arasında üremelerini yaparlar ve türüne göre 5.000 – 20.000 taneye kadar yumurta döker.

DÜLGER (Zeus faber)


Boyu 50 - 60 cm. ye ulaşabilen Dülger Balığı geçici balıktır. Mayısta Marmara Denizi' nden Karadeniz'e çıkar. Akdeniz, Ege Denizi, Marmara Denizi ve kısmen de Karadeniz'de yaşayan, kalın pullarla örtülü Dülger Balığı etobur bir balıktır. Büyük ağzıyla kendinden küçük pek çok balığı yutarcasına yer. Genelde 60 -70 cm. derinliklerde yaşar. Kış mevsiminden sonra suların ısınmasıyla Mayıs ayından başlayarak Temmuz ayı sonuna kadar üremelerini sürdürür. Dülger Balığı, İzmir - Antalya arası yörelerimizde Peygamber Balığı ve Dikenli Peygamber Balığı olarak ta tanınır. Eti lezzetli beyaz ve faydalıdır.

LİPSOS (Scorpaena scrofa)


50 - 60 cm. ye ve 4 - 5 kg.' a kadar büyüyebilen Lipsos balıkları sıcak ve ılık denizlerimizin sahil kıyılarından 1000 m. ye kadar inen derinliklerde, bitkilerle örtülü taşlık, çakıllı ve kumlu düzeylerde yaşar. Bilhassa Marmara Denizi ve Ege Denizi' nde çok rastlanır. Eti çok lezzetli ve yararlıdır. Et yiyen bir balık olan Lipsos ilkbahar aylarında ürer. Yaklaşık 3.000 yumurta döker. Dikenleri çok zehirlidir.

KÖMÜRCÜ KAYASI (Gobius niger)

Bütün denizlerimizin nehir ağızlarına yakın, bazen de acı su bölgelerinde, 75 metreye kadar derinliklerin kumlu, çamurlu diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyları en çok 18 - 19 cm. olabilir. Mart - Mayıs ayları arasında yumurta vererek ürer. Bu yumurtalara erkekler bekçilik yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar ve balıklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararlıdır.

ISKAROZ - PAPAĞAN BALIĞI (Sparisoma cretense)

Ege Denizi' nde seyrek, Doğu Akdeniz' de yaygın bulunan, fazla göçler yapmadan sıcak denizlerin sığ, taşlık ve bol bitkili, bazen de acı su bölgelerinde yaşayan, çok çeşitli ve güzel renkleri olan bir balıktır. İskaroz balığı da denir. Deniz yosunlarıyla beslenir. Yaz aylarında üreme yapar ve 8.000 – 12.000 yumurta verir. Sert ve yayvan eti yenmez. Doğa değeri yönüyle korunmalıdır.

Sağlıklı günler dileği ile...

Uzman Dr.Ali AYYILDIZ Veteriner Hekim - İnsan Anatomisi Uzmanı Dr.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Deniz Balıkları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ali AYYILDIZ Fotoğraf
Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ
Antalya
Veteriner Hekim
İnsan Anatomisi Uzmanı Dr.
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi6 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.Doç.Dr.Ali AYYILDIZ'ın Yazıları
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Deniz Balıkları' başlığıyla benzeşen toplam 6 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Antiviral İlaçlar Nisan 2020
◊ Latince Atasözleri ÇOK OKUNUYOR Aralık 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


12:43
Top