Kaygılı Çocuğa Nasıl Yardım Edilir?
Çocuklarınızın gizli sorunları olabilir! 11-12 Yaşlarına gelmesine rağmen kızınız hala karanlıktan korkuyordur mesela. Gece siz uyurken dışarıdan gelen tuhaf sesler duyduğu için evin soyulduğunu veya size zarar verileceği kaygısına kapılıyor ve sabaha kadar odasındaki ışığı açık tutmak istiyor olabilir. Ya da 10 yaşlarındaki oğlunuz evde sizinle rahatça konuşuyorken dışarıda veya okulunda çok farklı davranıyordur, utanıyordur. Yanlış bir şeyler yapma kaygısı yaşıyor ve aptal yerine konulmaktan dolayı ödü patlıyor olabilir. Hatta tüm bu sebeplerden dolayı çok güzel bir enstürman çalabilmesine karşın okul konserlerinde görev almaktan ürküyor olabilir.
Buna benzer örnekleri arttırmak mümkün çünkü bu tarz kaygılar yaşayan çocukları her an etrafımızda veya ailemizde sıkça görürüz. Bahsi geçen ve benzeri sorunlar aslında normal olup, kolaylıkla üstesinden gelinebilir. Ancak bu tür sorunlar, genelde çocukların ve ailelerin hayatlarında tatsız ve muhtemelen ciddi gelişmelere neden olabilmektedir.
Çocukların yaşadıkları korku, endişe ve kaygılar farklı şekillere bürünebilir. Tüm çocukların hayatlarının belirli bir bölümünde bazı korkular ve fobiler olabilir. Yaşanan bu korku ve fobiler aslında büyümenin ve gelişmenin doğal bir parçasıdır. Mesela, küçük çocukların yabancılardan ve yeni gördükleri insanlardan korkmaya başlamalarıyla birlikte, annelerinden ayrılma korkusunun da geliştiğini biliyoruz. Bir süre sonra da bu çocukların büyük bir kısmı karanlıktan korkmaya başlarlar. Küçük çocukların çoğu yataklarının altından canavar çıkacağını veya kapıda hırsızlar olduğunu hayal ederler. Gençlik yıllarında ise utanma ve sıkılma duyguları, gelişen ergenlik döneminin çok yaygın genellikle de sıkıcı bir parçası haline gelir.
Bu korkular genellikle, hepimizin geçtiği normal büyüme sürecinin bir parçası olarak gelişir. Fakat bazen yaşanılan bu korku ve endişe çocuklar için sorun oluşturmaya başlayan bir noktaya ulaşabilir. Bu aşırı korku ve kaygılar genellikle geçici ve anlıktır fakat bazen öyle sıkıntı verir ki ebeveynler olarak çocuğunuzun bu süreci hızlı bir şekilde atlatmasına yardımcı olmak istersiniz.
Bazı korkuların nedenleri son derece anlaşılırdır, çünkü açık sebeplere dayanır. Mesela çocuğunuz okuldaki arkadaşları tarafından korkutulduğu için okula gitmek istemeyebilir veya evinize giren bir hırsızdan dolayı yaşanılan kaygı dolayısıyla çocuğunuz gece yalnız yatmak istemeyebilir. Bunlar son derece anlaşılır örneklerdir.
Fakat bazen yaşanılan kaygı ve korkular öyle karmaşıktır ki açık bir neden bulamayabilirsiniz. Mesela tanıdığı hiç kimse trafik kazası geçirmediği halde ebeveynlerinin bir trafik kazasında öleceğinden korkma veya her gün neredeyse tam saatinde ailesi tarafından okuldan alınan bir çocuğun ebeveynlerinin başına herhangi bir felaket gelmesini düşünüp korkabilmesi gibi. Bu durumlarda kaygı çocuğun kişiliğine yerleşmiş bir öğe olabilmekte ve anne baba, çocuğun tüm yaşamı boyunca alıngan ve gergin olduğu duygusuna kapılabilmektedir.
Pek çok yetişkin, çocukluk çağının bir aldırmazlık ve sorumsuzluk çağı olduğuna inanır. Aslında kaygının, çocukların tüm yaşlarda yaşadığı en yaygın sorun olduğunu bilmek bizi şaşırtabilir. Tanı koyulabilen endişe bozuklukları her on çocuktan birinde bulunur. Daha az dile getirilen, ancak yine de sıkıntı veren korkularsa daha yaygındır. Kaygı ve endişe, bebeklikten gençliğe kadar tüm yaşlardaki çocukları etkiler. İster erkek olsun ister kız, ister zengin olsun ister fakir, ister zeki olsun ister orta yetenekli, kaygı herkesi etkileyebilir.
Unutmamak gerekir ki kaygı, yaşanılan ve hissedilen gerçek bir acının belirtisidir. Bazı durumları ayrı tutmak gerekirse bu çoğu zaman ilgi çekme eylemi ya da yolu değildir.
Kaygının Çocukların Üzerindeki Olumsuz Etkileri;
Okul başarılarını düşürebilir,
Arkadaşlık kurmalarını engelleyebilir,
Tırnak yeme davranışı gösterebilir,
Dikkat sorunlarına neden olabilir,
Uyku, beslenme ve tuvalet alışkanlıklarını bozabilir,
Hırçınlaşıp, öfkelenebilir,
Yaşından beklenmeyecek derecede geride davranabilir,
Ebeveynlerine yönelik bağımlılık geliştirebilir,
Takıntılı davranışlar gelişebilir.
Kaygılı çocuğu olan bir aileyseniz, çok korkmanıza ya da üzülmenize gerek yoktur. Kaygı yönetilebilir bir süreçtir. Yeter ki siz çocuğunuza yardım etmeye karar verin. Kendini hangi biçimde gösterirse göstersin, kaygının üstesinden gelmenin, çocuğun özgüven kazanıp yaşamını denetleyebilesine yardımcı olmanın yolları vardır.
Kaygılı Çocuğunuza Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Bahsettiğimiz gibi çocukların yaşamış oldukları kaygının birçok biçimi ve olası nedenleri vardır. Bu nedenlere saplanıp kalmamak gerekir; çünkü çoğu olayda, çocuktaki kaygının ilk nedeni ya da nedenleri genlerimiz gibi değiştirilemeyen veya yaşanan çok üzücü bir olay gibi geçmişte kalan şeylerdir. Neyse ki ilk nedeni değiştirmek zorunda kalmadan kaygıyı yenmeyi öğrenmek mümkündür. Bunun için kaygının nedeni ya da tetikleyicisi sona ermiş olmasına rağmen kaygıyı neyin devam ettirdiğinin bulunması gerekir.
Yapılan bir dizi araştırma çocuklarda kaygının sürmesinin bazı etkenlere dayandığını göstermektedir. Bu etkenler, çocuğun düşünme biçimi (kaygılı çocuklar genelde dünyayı tehlikeli bir yer olarak görürler), çocuğun korkularıyla başa çıkma yolu (genelde kaygılı çocuklar korkutucu durumlardan kaçma eğilimindedir) ve anne babanın çocuğuyla olan etkileşim şeklidir. Tüm bu etkenlerin değiştirilmesi mümkündür.
Bunun için çocuklarınıza
Kaygılı duyguları anlamasını ve tanımasını öğretmek,
Kaygının bedeni nasıl etkilediğini anlamasına yardım etmek,
Kaygılı düşünceleri tanıması için çocuğa yardım etmek.
Gerekmektedir. Tüm bu sürecin nasıl işleyeceğini anlamanız aynı zamanda kaygılı çocuklarınıza anlatmanız ve yeni bir şey denemesini sağlamanız zor olabilir. Fakat sürecin nasıl işleyeceği ile ilgili bazı önerilerim olacak.
Öncelikle kaygılı çocukların birçoğu, anne babalarının önünde mükemmel görünmeye çalışmak ister ve bu yüzden, kaygının yaşamına getirdiği kısıtlamaları kabul etmekte zorlanabilir. Ancak aynı zamanda çocuğunuz, büyük olasılıkla, kaygılı olmanın ne kadar rahatsız edici olduğunun farkında olup, kaygıdan kurtulmayı isteyecektir. Kaygı yönetimi egzersizlerinin yapılması emek ve özveri ister. Bu nedenle çocuğunuzla tam bir işbirliği sağlamanız, bununda ötesinde çocuğunuzu değişmeye teşvik etmeniz gerekir.
İşbirliği ve motivasyon konusunda çocuğa cesaret vermenin en iyi yollarından biri, kaygılı olmanın olumsuz yönlerini ve kaygıyı denetlemeyi öğrenmenin getireceği yararları anlatmaktır. Çocuğunuzla birlikte kaygının onun yaşamına getirdiği kısıtlamaların bir listesini yazarak başlayabilirsiniz. Bir başka deyişle, kaygının, çocuğunuzun yapmasını engelleyen şeyleri ve hangi bakımdan kendisini kötü hissettiğini yazabilirsiniz. Bunun için çocuğunuzla bir kağıda aşağıdaki soruları yazarak cevap arayabilirsiniz.
1-Kaygının bana hissettirdiği duygular:
2-Kaygının yapmamı engellediği işler :
3-Kaygılı olmadığım zaman hissedeceğim duygular:
4-Kaygılı olmadığım zaman yapabileceğim işler:
Burada yaşanılan kısıtlamalara arkadaşlık, ders, spor, gezi gibi durumları yazabilirsiniz. Yine duygular bölümüne de korku, üzüntü, mutsuzluk gibi örnekler verilebilir. Böyle bir listenin yapılması, korku ve endişelerin çocuğu nasıl yönettiğini ve yaşamını nasıl denetlediğini ona gösterebilir.
İkinci aşama ise, çocuğun artık korkmaması halinde, yaşamının nasıl değişeceğini gösteren başka bir liste yapmaktır.
Çocuğunuz neleri yapabilecek?
Nerelere gidebilecek?
Neler hissedecek?
Bunları başka bir kağıda ya da pano gibi bir şeye de yazabilirsiniz. Çocuğunuzun bu listenin son şeklini süslemesi ve alıştırma boyunca görülebilecek bir yere yapıştırması iyi olur.
Unutmayın ki bu alıştırma, çocuğun belirli durumlarda duyacağı tüm normal koruyucu endişeleri (karanlıkta yürümekten korkmak gibi) ortadan kaldırmayacaktır. Fakat diğer çocukların yaptığı, sizin çocuğunuzun da yapmak isteyip yapamadığı şeyleri engelleyen kaygıyı yönetmek için gerekli becerileri kazandıracaktır.
Bu alıştırma ile ilgili olarak çocuğunuzun duyduğu korkuları da onunla tartışabilirsiniz. Burada üzerinde durulması gereken bazı önemli hususlar şunlardır:
Endişe duymak normaldir; birçok çocuk bunu yaşar.
Siz ve çocuğunuz bu alıştırmayı birlikte yürüteceksiniz. Siz programın her aşamasına dahilsiniz.
Çocuğunuzu istemediği hiçbir şeyi yapmaya zorlamayın bu süreci daha da kötü hale getirir.
Yeni beceriler, küçük aşamalar halinde kazanılacaktır. Biraz sabırlı olun.
Alıştırma genel olarak zevkli olup, kazanılan küçük beceriler ile bazı ödüllendirmeler ile desteklenebilir.
Bu noktaya kadar anlatılan alıştırmayı yapmakta zorlandığınız veya yaşanılan kaygının düzeyi hayat kalitenizi düşürmeye başladığı takdirde bir ruh sağlığı uzmanından yardım almanızı öneririm. Unutmayın bir terapist ile görüşmek ne ayıptır ne de zayıflık işaretidir. Bir uzman üstesinden gelemediğiniz kaygı sorunları ile ilgili gerekli becerileri kazanmanıza ve bunları uygulamanıza yardımcı olabilir.
Kaynak: Ronald M. Rapee, Susan H. Spence, Vanessa Chobham, Ann Wignall, Kaygılı Çocuğa Yardım, Arkadaş Yayınevi, Ankara,2003
Psk. Fahrettin ÖZÇELEBİ
Buna benzer örnekleri arttırmak mümkün çünkü bu tarz kaygılar yaşayan çocukları her an etrafımızda veya ailemizde sıkça görürüz. Bahsi geçen ve benzeri sorunlar aslında normal olup, kolaylıkla üstesinden gelinebilir. Ancak bu tür sorunlar, genelde çocukların ve ailelerin hayatlarında tatsız ve muhtemelen ciddi gelişmelere neden olabilmektedir.
Çocukların yaşadıkları korku, endişe ve kaygılar farklı şekillere bürünebilir. Tüm çocukların hayatlarının belirli bir bölümünde bazı korkular ve fobiler olabilir. Yaşanan bu korku ve fobiler aslında büyümenin ve gelişmenin doğal bir parçasıdır. Mesela, küçük çocukların yabancılardan ve yeni gördükleri insanlardan korkmaya başlamalarıyla birlikte, annelerinden ayrılma korkusunun da geliştiğini biliyoruz. Bir süre sonra da bu çocukların büyük bir kısmı karanlıktan korkmaya başlarlar. Küçük çocukların çoğu yataklarının altından canavar çıkacağını veya kapıda hırsızlar olduğunu hayal ederler. Gençlik yıllarında ise utanma ve sıkılma duyguları, gelişen ergenlik döneminin çok yaygın genellikle de sıkıcı bir parçası haline gelir.
Bu korkular genellikle, hepimizin geçtiği normal büyüme sürecinin bir parçası olarak gelişir. Fakat bazen yaşanılan bu korku ve endişe çocuklar için sorun oluşturmaya başlayan bir noktaya ulaşabilir. Bu aşırı korku ve kaygılar genellikle geçici ve anlıktır fakat bazen öyle sıkıntı verir ki ebeveynler olarak çocuğunuzun bu süreci hızlı bir şekilde atlatmasına yardımcı olmak istersiniz.
Bazı korkuların nedenleri son derece anlaşılırdır, çünkü açık sebeplere dayanır. Mesela çocuğunuz okuldaki arkadaşları tarafından korkutulduğu için okula gitmek istemeyebilir veya evinize giren bir hırsızdan dolayı yaşanılan kaygı dolayısıyla çocuğunuz gece yalnız yatmak istemeyebilir. Bunlar son derece anlaşılır örneklerdir.
Fakat bazen yaşanılan kaygı ve korkular öyle karmaşıktır ki açık bir neden bulamayabilirsiniz. Mesela tanıdığı hiç kimse trafik kazası geçirmediği halde ebeveynlerinin bir trafik kazasında öleceğinden korkma veya her gün neredeyse tam saatinde ailesi tarafından okuldan alınan bir çocuğun ebeveynlerinin başına herhangi bir felaket gelmesini düşünüp korkabilmesi gibi. Bu durumlarda kaygı çocuğun kişiliğine yerleşmiş bir öğe olabilmekte ve anne baba, çocuğun tüm yaşamı boyunca alıngan ve gergin olduğu duygusuna kapılabilmektedir.
Pek çok yetişkin, çocukluk çağının bir aldırmazlık ve sorumsuzluk çağı olduğuna inanır. Aslında kaygının, çocukların tüm yaşlarda yaşadığı en yaygın sorun olduğunu bilmek bizi şaşırtabilir. Tanı koyulabilen endişe bozuklukları her on çocuktan birinde bulunur. Daha az dile getirilen, ancak yine de sıkıntı veren korkularsa daha yaygındır. Kaygı ve endişe, bebeklikten gençliğe kadar tüm yaşlardaki çocukları etkiler. İster erkek olsun ister kız, ister zengin olsun ister fakir, ister zeki olsun ister orta yetenekli, kaygı herkesi etkileyebilir.
Unutmamak gerekir ki kaygı, yaşanılan ve hissedilen gerçek bir acının belirtisidir. Bazı durumları ayrı tutmak gerekirse bu çoğu zaman ilgi çekme eylemi ya da yolu değildir.
Kaygının Çocukların Üzerindeki Olumsuz Etkileri;
Okul başarılarını düşürebilir,
Arkadaşlık kurmalarını engelleyebilir,
Tırnak yeme davranışı gösterebilir,
Dikkat sorunlarına neden olabilir,
Uyku, beslenme ve tuvalet alışkanlıklarını bozabilir,
Hırçınlaşıp, öfkelenebilir,
Yaşından beklenmeyecek derecede geride davranabilir,
Ebeveynlerine yönelik bağımlılık geliştirebilir,
Takıntılı davranışlar gelişebilir.
Kaygılı çocuğu olan bir aileyseniz, çok korkmanıza ya da üzülmenize gerek yoktur. Kaygı yönetilebilir bir süreçtir. Yeter ki siz çocuğunuza yardım etmeye karar verin. Kendini hangi biçimde gösterirse göstersin, kaygının üstesinden gelmenin, çocuğun özgüven kazanıp yaşamını denetleyebilesine yardımcı olmanın yolları vardır.
Kaygılı Çocuğunuza Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Bahsettiğimiz gibi çocukların yaşamış oldukları kaygının birçok biçimi ve olası nedenleri vardır. Bu nedenlere saplanıp kalmamak gerekir; çünkü çoğu olayda, çocuktaki kaygının ilk nedeni ya da nedenleri genlerimiz gibi değiştirilemeyen veya yaşanan çok üzücü bir olay gibi geçmişte kalan şeylerdir. Neyse ki ilk nedeni değiştirmek zorunda kalmadan kaygıyı yenmeyi öğrenmek mümkündür. Bunun için kaygının nedeni ya da tetikleyicisi sona ermiş olmasına rağmen kaygıyı neyin devam ettirdiğinin bulunması gerekir.
Yapılan bir dizi araştırma çocuklarda kaygının sürmesinin bazı etkenlere dayandığını göstermektedir. Bu etkenler, çocuğun düşünme biçimi (kaygılı çocuklar genelde dünyayı tehlikeli bir yer olarak görürler), çocuğun korkularıyla başa çıkma yolu (genelde kaygılı çocuklar korkutucu durumlardan kaçma eğilimindedir) ve anne babanın çocuğuyla olan etkileşim şeklidir. Tüm bu etkenlerin değiştirilmesi mümkündür.
Bunun için çocuklarınıza
Kaygılı duyguları anlamasını ve tanımasını öğretmek,
Kaygının bedeni nasıl etkilediğini anlamasına yardım etmek,
Kaygılı düşünceleri tanıması için çocuğa yardım etmek.
Gerekmektedir. Tüm bu sürecin nasıl işleyeceğini anlamanız aynı zamanda kaygılı çocuklarınıza anlatmanız ve yeni bir şey denemesini sağlamanız zor olabilir. Fakat sürecin nasıl işleyeceği ile ilgili bazı önerilerim olacak.
Öncelikle kaygılı çocukların birçoğu, anne babalarının önünde mükemmel görünmeye çalışmak ister ve bu yüzden, kaygının yaşamına getirdiği kısıtlamaları kabul etmekte zorlanabilir. Ancak aynı zamanda çocuğunuz, büyük olasılıkla, kaygılı olmanın ne kadar rahatsız edici olduğunun farkında olup, kaygıdan kurtulmayı isteyecektir. Kaygı yönetimi egzersizlerinin yapılması emek ve özveri ister. Bu nedenle çocuğunuzla tam bir işbirliği sağlamanız, bununda ötesinde çocuğunuzu değişmeye teşvik etmeniz gerekir.
İşbirliği ve motivasyon konusunda çocuğa cesaret vermenin en iyi yollarından biri, kaygılı olmanın olumsuz yönlerini ve kaygıyı denetlemeyi öğrenmenin getireceği yararları anlatmaktır. Çocuğunuzla birlikte kaygının onun yaşamına getirdiği kısıtlamaların bir listesini yazarak başlayabilirsiniz. Bir başka deyişle, kaygının, çocuğunuzun yapmasını engelleyen şeyleri ve hangi bakımdan kendisini kötü hissettiğini yazabilirsiniz. Bunun için çocuğunuzla bir kağıda aşağıdaki soruları yazarak cevap arayabilirsiniz.
1-Kaygının bana hissettirdiği duygular:
2-Kaygının yapmamı engellediği işler :
3-Kaygılı olmadığım zaman hissedeceğim duygular:
4-Kaygılı olmadığım zaman yapabileceğim işler:
Burada yaşanılan kısıtlamalara arkadaşlık, ders, spor, gezi gibi durumları yazabilirsiniz. Yine duygular bölümüne de korku, üzüntü, mutsuzluk gibi örnekler verilebilir. Böyle bir listenin yapılması, korku ve endişelerin çocuğu nasıl yönettiğini ve yaşamını nasıl denetlediğini ona gösterebilir.
İkinci aşama ise, çocuğun artık korkmaması halinde, yaşamının nasıl değişeceğini gösteren başka bir liste yapmaktır.
Çocuğunuz neleri yapabilecek?
Nerelere gidebilecek?
Neler hissedecek?
Bunları başka bir kağıda ya da pano gibi bir şeye de yazabilirsiniz. Çocuğunuzun bu listenin son şeklini süslemesi ve alıştırma boyunca görülebilecek bir yere yapıştırması iyi olur.
Unutmayın ki bu alıştırma, çocuğun belirli durumlarda duyacağı tüm normal koruyucu endişeleri (karanlıkta yürümekten korkmak gibi) ortadan kaldırmayacaktır. Fakat diğer çocukların yaptığı, sizin çocuğunuzun da yapmak isteyip yapamadığı şeyleri engelleyen kaygıyı yönetmek için gerekli becerileri kazandıracaktır.
Bu alıştırma ile ilgili olarak çocuğunuzun duyduğu korkuları da onunla tartışabilirsiniz. Burada üzerinde durulması gereken bazı önemli hususlar şunlardır:
Endişe duymak normaldir; birçok çocuk bunu yaşar.
Siz ve çocuğunuz bu alıştırmayı birlikte yürüteceksiniz. Siz programın her aşamasına dahilsiniz.
Çocuğunuzu istemediği hiçbir şeyi yapmaya zorlamayın bu süreci daha da kötü hale getirir.
Yeni beceriler, küçük aşamalar halinde kazanılacaktır. Biraz sabırlı olun.
Alıştırma genel olarak zevkli olup, kazanılan küçük beceriler ile bazı ödüllendirmeler ile desteklenebilir.
Bu noktaya kadar anlatılan alıştırmayı yapmakta zorlandığınız veya yaşanılan kaygının düzeyi hayat kalitenizi düşürmeye başladığı takdirde bir ruh sağlığı uzmanından yardım almanızı öneririm. Unutmayın bir terapist ile görüşmek ne ayıptır ne de zayıflık işaretidir. Bir uzman üstesinden gelemediğiniz kaygı sorunları ile ilgili gerekli becerileri kazanmanıza ve bunları uygulamanıza yardımcı olabilir.
Kaynak: Ronald M. Rapee, Susan H. Spence, Vanessa Chobham, Ann Wignall, Kaygılı Çocuğa Yardım, Arkadaş Yayınevi, Ankara,2003
Psk. Fahrettin ÖZÇELEBİ
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kaygılı Çocuğa Nasıl Yardım Edilir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Fahrettin ÖZÇELEBİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Fahrettin ÖZÇELEBİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
