Tuvalet Eğitimi
Gelişim aşamalarında tuvalet eğitimi önemli bir yere sahiptir. Freud’ un gelişim kuramına göre bu eğitimin verildiği dönem Anal Dönem olarak isimlendirilmektedir. Pek çok anne baba için bu süreç heyecan verici ve stresli bir dönemdir. Bir çocuk tuvalet eğitimi aldıktan sonra bir çocuk önemli ölçüde özgürleşmiş olacaktır.
Bir çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu nasıl anlarız?
*Doğru zamanı anlayabilmek için öncelikle çocuğun yaşı baz alınmalıdır. Tuvalet eğitimi 18 aydan önce kesinlikle verilmemelidir. Tuvalet eğitimine kız çocuklar için 2-2,5 yaş arası, erkek çocuklar için 2,5-3 yaş arası başlamak doğru bir zamanlama olur. Çocuk 3 yaşını geçmişse ve tuvalet eğitimini vermeye çalıştığınız halde hala tuvaleti kullanamıyorsa bir uzmandan destek almanızda fayda vardır.
*Aileler çok iyi gözlemci olmalıdır. Çünkü her çocuğun bu eğitime hazır oluş dönemi farklıdır. Çocuk hazır olmadan tuvalet eğitimine başlamak hem çocuğun gelişimine zarar verecek hem de sizin boş yere yorulmanıza sebep olacaktır.
Hazır oluşu dört kategoride inceleyebiliriz:
1-FİZYOLOJİK HAZIR OLUŞ:
En önemli hazır oluş aşaması fizyolojik hazır oluştur. Fizyolojik hazır oluş 18 aydan önce gerçekleşmez. Fakat 18. ayda hemen gerçekleşir diye bir kural da yoktur.
Çocuğunuzun fizyolojik olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
-Eğer çocuğunuzun tuvaletini ne zaman yaptığını yüz ifadesinden anlıyorsanız,
-Kakasını ve çişini uzun süre tuttuğunu fark ediyorsanız (Bezini kontrol ederek )
-Çocuğunuz çişini yaparken saklanıyor veya belli bir yere gidiyorsa, fizyolojik olarak tuvalet eğitimine hazır demektir.
2-BEDENSEL HAZIR OLUŞ:
Bedensel hazır oluşun gerçekleşmesi genellikle 2 yaştan sonra gerçekleşir.
Çocuğunuzun bedensel olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
-El parmak koordinasyonunu gözlemleyin. İnce kas becerisi kazanabilmiş mi? Yani el becerileri yeterli olgunluğa erişmiş mi?
-Makas kullanabiliyor mu? (İnce kasları gelişmiş mi?)
-Küçük objeleri rahatlıkla kavrayabiliyor mu?
-Takmalı oyuncaklarını ( lego v.b. ) rahatlıkla takıp çıkartabiliyor mu?
-Dengeli bir biçimde yürüyebiliyor mu?
Bunları yapabiliyorsa çocuğunuz fiziksel olarak da tuvalet eğitimine hazır demektir.
3-ZİHİNSEL HAZIR OLUŞ:
Çocuğunuzun zihinsel olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
-Çocuk tuvaletini kontrol etme sorumluluğunu almak istiyor mu ?
-Bazı temel becerileri edindiğini düşünüyor musunuz? Örneğin çocuğunuz bazı işleri bağımsız bir şekilde yapabiliyor mu?
-Yüzünün bölümlerini gösterebiliyor mu? (Burun, göz v.b.)
-Kendisinden isteneni anlayabiliyor ve yapıyor mu?
-Eşyaları istediğiniz yere götürüp uygun biçimde yerleştirebiliyor mu?
Bütün bunları yapabiliyorsa da tuvalet eğitimine hazır demektir. Zihinsel hazırlık çok önemlidir. Diğer alanlarda hazır olsa bile tuvalet eğitimine zihin olarak hazır değilse acele etmemeniz gerekir.
4-PSİKOLOJİK HAZIR OLUŞ
Çocuğunuzun psikolojik olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
Diğer 3 aşama gerçekleşmiş olsa dahi her çocuğun bir de psikolojik hazır oluşu vardır. Psikolojik hazır oluş genellikle anne ile doyumlu zaman geçiren ve kendisinden büyük kardeşi olan çocuklarda daha erken olabilir. Fakat bazı çocuklar tuvalet eğitimini almak konusunda daha dirençli olurlar. Bunun sebebi çocuk kaynaklı olabileceği gibi ebeveyn kaynaklı da olabilir.
Çocuk kaynaklı sebepler:
-Çocuk değişikliklere karşı kaygılı olabilir.
-Tuvaletten ya da oturaktan korkuyor olabilir.
-Bu yaşantıya hazır olmayabilir.
-Çevreden olumsuz yaşantılarla ilgili gözlemler edinmiş olabilir.
-Tuvalet eğitimi konusunda bir süre daha annesinin ilgisini üzerinde tutmak istiyor olabilir.
Anne-baba kaynaklı sebepler:
-Anne-baba çocuğa tuvalet eğitimi ile ilgili yeterince bilgi vermemiş olabilir.
-Anne-baba tuvalet eğitimine başlama konusunda kararsızsa çocuk da bu ikilemi hissediyor olabilir.
-Anne-baba, çocuğu çişini kaçırması ile ilgili korkutmuş veya tehdit etmiş olabilir.
-Anne babanın bu eğitimi çok önemsiyor ve tepkilerini abartıyor olması.
*********
Tüm şartlar yeterli ve çocuk da tuvalet eğitimine tüm gelişim süreçleri açısından hazır olsa dahi her aile için tuvalet eğitimine başlamak heyecan ve kaygı uyandıran bir süreçtir.
Tuvalet eğitimi, çocuk yetiştirmenin köşe taşlarından birisidir. Bu nedenle ailenin bu süreçte takınacağı tavırlar çok önemlidir. Erken yaşlarda başlayan ve yap-bozlarla devam eden tuvalet eğitimindense daha geç başlayan fakat kararlı sürdürülen eğitim daha sağlıklıdır. Çünkü bu dönemdeki örselenmeler, uygulanan şiddet ve zorlama daha sonraki gelişim dönemlerinde önemli sıkıntılara sebep olabilir.
Çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamadan, kendi gözlemlerinize ve çocuğun ihtiyaçlarına uygun bir biçimde davranmalısınız. Çünkü her çocuk ayrı bir bireydir ve çevredeki çocukların gelişim özellikleri ile kıyaslanmamalıdır. Bir çocuk 2 yaşında ve kolay bir biçimde bu eğitimi alıyorken diğeri 3 yaşında ve daha uzun sürede bu eğitimi tamamlayabilir. Dikkat edilmesi gereken konu çocuğunuz için en uygun yöntem ve zamanın ne olduğuna karar vermek ve sonra da tutarlı ve sabırlı bir yol izlemektir.
TUVALET EĞİTİMİNE NASIL BAŞLANIR?
*Eğer tuvalet eğitimine başlanacaksa öncelikle anne-baba bu süre boyunca yaşam ortamının değişmeyeceği bir zaman aralığını seçmelidir.
*Mevsimsel olarak ılık ya da sıcak havaların seçilmesi, çocuğun altına kaçırdığında kıyafet değiştirmek gerekeceğinden, size kolaylık sağlar. Ayrıca çocuğun üşütme riski de ortadan kalkar.
*Eğer tuvalet eğitimini birden fazla yetişkin verecekse hepsinin kararlı olması gerekir. Birisi tuvalete götürürken diğeri bez bağlarsa olmaz.
*İlk denemede çocuk ciddi boyutlarda direnç gösterirse zorlamak yerine biraz daha beklemek ve birkaç hafta sonra tekrar denemek faydalı olacaktır. Böylelikle çocuğun direnci kırılmış olur.
*Önce bir lazımlık edinin. Siz ellerinizi yıkarken dişlerinizi fırçalarken onun da kıyafetleri ile de olsa oturağa oturmasını sağlayın. Böylelikle çocuk oturağına alışacaktır. Onu “yoksa tuvaletini mi yaptın” gibi sözlerle teşvik edin. Evde büyük çocuk varsa bu konuda onu örnek göstermek de çocukta motivasyonu arttırır. Abisini ablasını model alan çocuk bu eğitimi daha kolay alacaktır.
*Bazı çocuklar giysileri ile ve altlarına bez bağlı iken de olsa oturakta tuvaletlerini yapmaya başlayabilir. Bu ikinci aşamaya geçmek için iyi bir zamandır. Bu yaşantı gerçekleşmişse bezini çıkartarak oturağa oturtmayı deneyin.
*Eğer oturağa değil de tuvalete oturmak istiyorsa ki bazı çocuklarda olabilir o zaman bir küçültücü alarak tuvalete de oturtabilirsiniz.
*Tüm şartlarınız hazır olduğunda onu karşınıza alıp, ‘artık çişini bizim gibi tuvalete yapacak kadar büyüdün. Bundan sonra bezimizi atacağız ve çişimizi-kakamızı (gaita) tuvalete yapacağız’ diye bilgilendirin. (Bu konuda çizgi filmler, kitaplar dahi hazırlandı. Bunlardan faydalanarak da çocuğunuzu bilgilendirebilir ve özendirebilirsiniz.)
*Çocuğu bu duruma konuşarak hazırladıktan sonra bezi çıkartın, tüm bezleri saklayın ve artık onları attığınızı söyleyin. Ona büyüdüğüne ve kocaman bir çocuk olduğuna dair onure edici birkaç cümle söyleyin (fazla abartmadan).
*Alıştırma külotu kullanabileceğiniz gibi ince taytlar ya da pijamalar da kullanabilirsiniz. Mevsim uygunsa çıplak da bırakabilirsiniz.
*Zorlayıcı tavırlarla çocuğun kaygısını arttırmayın. Baskı yapıp tehdit etmeyin. Cezalandırmayın. ( Bu dönemde fiziksel ya da duygusal hiçbir cezalandırma yapılmamalıdır.) Bu yaşantı çocuğunuzun hayatında büyük bir öneme sahiptir. Ona karşı şefkatli ve sabırlı olun.
*Önceleri sık sık sorarak tuvalete oturmasını sağlayın. İlk zamanlarda 15 dakikada bir bile çişini yapabilir. Daha sonra bu süre uzayacaktır. Hep böyle gideceğini düşünerek endişelenmeyin. 1-2 gün içerisinde bu aralıkların açıldığını göreceksiniz.
*Başlarda kazalar olacak ve zaman zaman çişini kaçıracaktır. Umutsuzluğa düşmeyin. Kaçırsa dahi yine de tuvalete tutun çünkü mesanesini tam olarak boşaltamamış olabilir. Her defasında bir daha çişi geldiğinde tuvalete oturması gerektiğini hatırlatın.
*Başlarda sadece çişini fark edip kakasını yapamayabilir, endişelenmeyin. Kakasını fark etmesi ve kontrol etmesi, çişini kontrol etmesinden daha zor olabilir. Çişini bir kez oturağa yaparsa işiniz daha kolaylaştı demektir. Bu durumu sevginizle ve taktir cümleleri ile ödüllendirin. Maddi ödüller kullanmayın. Unutmayın ki çocuğunuz için en büyük ödül sizin ilginizdir.
*Tuvaletin yanına bir çizelge hazırlayın ve her yaptığında bir gülen yüz koyun, onu öpün ve tebrik edin. Evdeki diğer kişilere de onu övün, fakat abartmayın. Birkaç cümle yeterli. Çünkü çocuk sizin çok istekli olduğunuzu görürse de inatlaşabilir.
*En az 3 gün kazalar olabilir fakat giderek daha iyi olacaktır. Eğitimin tam olarak oturması 1-2 hafta sürebilir.
*İlk hafta geceleri bez bağlayın. Özellikle uyuduktan sonra bağlar ve sabah ilk çişe tutuşta fark ettirmeden alırsanız iyi olur. (Bezleri attığınızı söylediniz ya… Böyle ayrıntılar çocukların gözünden kaçmaz).
*Dışarıya çıkacaksanız alıştırma külotu kullanın. Çocukla sıkıntılı anlar yaşama riskine girmeyin. Çocukla en zor iş bu sürede dışarı çıkmaktır. Bu nedenle evde olduğunuz sürelerde tuvalet eğitimine başlamanız daha iyidir.
*Bazen kaçırırsa kızmayın, bağırmayın, tehdit etmeyin, korkutmayın (p.p.ni keserim, yakarım vb. sözcükleri kesinlikle kullanmayın). Böyle kazaların olabileceğini söyleyin ki kendini başarısız hissetmesin.
*Aynı saatlerde tuvalete götürmeniz işe yarayacaktır. Özellikle yemeklerden sonra ya da sabahları tuvalet ihtiyacı fazla olabilir. Büyük tuvaleti için bu zamanlarda tuvalete götürebilirsiniz.
*Sabırla tuvalete götürün ve ‘bir dahaki sefere çişin geldiğinde bana söyle’ diyerek hatırlatın. Çünkü çocuklar oyun oynarken her şeyi unutabilirler. Eğer kakasını yapamazsa bunun için bez bağlamayın. Yoksa uzun yıllar bu durumu sürdürebilir. Bağırsak çalıştırıcı gıdalar verin. Kendisini stres altında hissettiği için kakasını yapamıyor olabilir. Eline kitaplar vererek ve masallar anlatarak bir süre oturakta oturmasını sağlarsanız bunu da başaracaktır.
*Ortalama 1-2 hafta sonra gece eğitimine geçebilirsiniz.1 Hafta süre ile geceleri kuru kalkıyorsa bezini atın. Eğer mevsim uygunsa bir yatak koruyucu alez serebilir ve tüm gece sadece iç çamaşırı ile yatırabilirisiniz. Göreceksiniz ki çocuk düşündüğünüz kadar çok alt ıslatma sorunu yaşamayacaktır. Çünkü bezinin olmadığını fark edecektir.
*Akşamları fazla sıvı vermemeye çalışın.
*Yaklaşık bir hafta içerisinde bez olmamasına rağmen çocuğunuzun gece de kuru kalktığını göreceksiniz. Gece ve gündüz eğitiminin ardı ardına yapılması gerekir. Yoksa gece alt ıslatma alışkanlığı uzun yıllar devam edebilir.
*Dışarıya çıkartırken çıkmadan önce tuvalete tutun.
*Uykusu derin olan çocuklarda alt gece alt ıslatma daha fazla görülür. Eğer imkânınız varsa bir süre çocuğu gece çişe tutun.
*Yeni bir kardeşin doğumu veya çocuğu psikolojik olarak zorlayan durumlar, yorgunluk gibi sebepler alt ıslatmaya veya gece kaçırmalarına sebep olabilir. Böyle zamanlarda da sabırlı ve şefkatli bir yaklaşım gösterin. Genellikle biraz ilgi ile bu sorunlar kısa sürede çözülecektir.
* Çocuklarda gece alt ıslatmaları ( enureis ), eğer gece tuvalete kaldırmıyorsanız 6 ay-1 yıl kadar sürebilir. Hatta bu durum 6-7 yaşına kadar devam edebilir fakat her gece oluyorsa ya da tuvalete de tuttuğunuz halde kaçırıyorsa bir doktora danışın.
Tuvalet eğitimini alan çocuk pek çok açıdan daha özgür, otokontrolü ve özgüveni yüksek bir kişilik sergilemeye başlar. Aileler için ise önemli bir gelişim görevi tamamlanmış olur. Ancak bazen işler yolunda gitmeyebilir. Böyle durumlarda tedbir almak gereklidir. Çocuğunuz 3 yaşını geçmiş fakat hala sizin çabalarınıza rağmen tuvalet eğitimi alamıyorsa doktorunuza ve bir pedagoga başvurun. Erken tedbir daha sonraki gelişim aşamalarında yaşanması muhtemel sorunları ortaya çıkmadan önleyecektir.
Bir çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu nasıl anlarız?
*Doğru zamanı anlayabilmek için öncelikle çocuğun yaşı baz alınmalıdır. Tuvalet eğitimi 18 aydan önce kesinlikle verilmemelidir. Tuvalet eğitimine kız çocuklar için 2-2,5 yaş arası, erkek çocuklar için 2,5-3 yaş arası başlamak doğru bir zamanlama olur. Çocuk 3 yaşını geçmişse ve tuvalet eğitimini vermeye çalıştığınız halde hala tuvaleti kullanamıyorsa bir uzmandan destek almanızda fayda vardır.
*Aileler çok iyi gözlemci olmalıdır. Çünkü her çocuğun bu eğitime hazır oluş dönemi farklıdır. Çocuk hazır olmadan tuvalet eğitimine başlamak hem çocuğun gelişimine zarar verecek hem de sizin boş yere yorulmanıza sebep olacaktır.
Hazır oluşu dört kategoride inceleyebiliriz:
1-FİZYOLOJİK HAZIR OLUŞ:
En önemli hazır oluş aşaması fizyolojik hazır oluştur. Fizyolojik hazır oluş 18 aydan önce gerçekleşmez. Fakat 18. ayda hemen gerçekleşir diye bir kural da yoktur.
Çocuğunuzun fizyolojik olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
-Eğer çocuğunuzun tuvaletini ne zaman yaptığını yüz ifadesinden anlıyorsanız,
-Kakasını ve çişini uzun süre tuttuğunu fark ediyorsanız (Bezini kontrol ederek )
-Çocuğunuz çişini yaparken saklanıyor veya belli bir yere gidiyorsa, fizyolojik olarak tuvalet eğitimine hazır demektir.
2-BEDENSEL HAZIR OLUŞ:
Bedensel hazır oluşun gerçekleşmesi genellikle 2 yaştan sonra gerçekleşir.
Çocuğunuzun bedensel olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
-El parmak koordinasyonunu gözlemleyin. İnce kas becerisi kazanabilmiş mi? Yani el becerileri yeterli olgunluğa erişmiş mi?
-Makas kullanabiliyor mu? (İnce kasları gelişmiş mi?)
-Küçük objeleri rahatlıkla kavrayabiliyor mu?
-Takmalı oyuncaklarını ( lego v.b. ) rahatlıkla takıp çıkartabiliyor mu?
-Dengeli bir biçimde yürüyebiliyor mu?
Bunları yapabiliyorsa çocuğunuz fiziksel olarak da tuvalet eğitimine hazır demektir.
3-ZİHİNSEL HAZIR OLUŞ:
Çocuğunuzun zihinsel olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
-Çocuk tuvaletini kontrol etme sorumluluğunu almak istiyor mu ?
-Bazı temel becerileri edindiğini düşünüyor musunuz? Örneğin çocuğunuz bazı işleri bağımsız bir şekilde yapabiliyor mu?
-Yüzünün bölümlerini gösterebiliyor mu? (Burun, göz v.b.)
-Kendisinden isteneni anlayabiliyor ve yapıyor mu?
-Eşyaları istediğiniz yere götürüp uygun biçimde yerleştirebiliyor mu?
Bütün bunları yapabiliyorsa da tuvalet eğitimine hazır demektir. Zihinsel hazırlık çok önemlidir. Diğer alanlarda hazır olsa bile tuvalet eğitimine zihin olarak hazır değilse acele etmemeniz gerekir.
4-PSİKOLOJİK HAZIR OLUŞ
Çocuğunuzun psikolojik olarak hazır olduğunu nasıl anlarsınız?
Diğer 3 aşama gerçekleşmiş olsa dahi her çocuğun bir de psikolojik hazır oluşu vardır. Psikolojik hazır oluş genellikle anne ile doyumlu zaman geçiren ve kendisinden büyük kardeşi olan çocuklarda daha erken olabilir. Fakat bazı çocuklar tuvalet eğitimini almak konusunda daha dirençli olurlar. Bunun sebebi çocuk kaynaklı olabileceği gibi ebeveyn kaynaklı da olabilir.
Çocuk kaynaklı sebepler:
-Çocuk değişikliklere karşı kaygılı olabilir.
-Tuvaletten ya da oturaktan korkuyor olabilir.
-Bu yaşantıya hazır olmayabilir.
-Çevreden olumsuz yaşantılarla ilgili gözlemler edinmiş olabilir.
-Tuvalet eğitimi konusunda bir süre daha annesinin ilgisini üzerinde tutmak istiyor olabilir.
Anne-baba kaynaklı sebepler:
-Anne-baba çocuğa tuvalet eğitimi ile ilgili yeterince bilgi vermemiş olabilir.
-Anne-baba tuvalet eğitimine başlama konusunda kararsızsa çocuk da bu ikilemi hissediyor olabilir.
-Anne-baba, çocuğu çişini kaçırması ile ilgili korkutmuş veya tehdit etmiş olabilir.
-Anne babanın bu eğitimi çok önemsiyor ve tepkilerini abartıyor olması.
*********
Tüm şartlar yeterli ve çocuk da tuvalet eğitimine tüm gelişim süreçleri açısından hazır olsa dahi her aile için tuvalet eğitimine başlamak heyecan ve kaygı uyandıran bir süreçtir.
Tuvalet eğitimi, çocuk yetiştirmenin köşe taşlarından birisidir. Bu nedenle ailenin bu süreçte takınacağı tavırlar çok önemlidir. Erken yaşlarda başlayan ve yap-bozlarla devam eden tuvalet eğitimindense daha geç başlayan fakat kararlı sürdürülen eğitim daha sağlıklıdır. Çünkü bu dönemdeki örselenmeler, uygulanan şiddet ve zorlama daha sonraki gelişim dönemlerinde önemli sıkıntılara sebep olabilir.
Çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamadan, kendi gözlemlerinize ve çocuğun ihtiyaçlarına uygun bir biçimde davranmalısınız. Çünkü her çocuk ayrı bir bireydir ve çevredeki çocukların gelişim özellikleri ile kıyaslanmamalıdır. Bir çocuk 2 yaşında ve kolay bir biçimde bu eğitimi alıyorken diğeri 3 yaşında ve daha uzun sürede bu eğitimi tamamlayabilir. Dikkat edilmesi gereken konu çocuğunuz için en uygun yöntem ve zamanın ne olduğuna karar vermek ve sonra da tutarlı ve sabırlı bir yol izlemektir.
TUVALET EĞİTİMİNE NASIL BAŞLANIR?
*Eğer tuvalet eğitimine başlanacaksa öncelikle anne-baba bu süre boyunca yaşam ortamının değişmeyeceği bir zaman aralığını seçmelidir.
*Mevsimsel olarak ılık ya da sıcak havaların seçilmesi, çocuğun altına kaçırdığında kıyafet değiştirmek gerekeceğinden, size kolaylık sağlar. Ayrıca çocuğun üşütme riski de ortadan kalkar.
*Eğer tuvalet eğitimini birden fazla yetişkin verecekse hepsinin kararlı olması gerekir. Birisi tuvalete götürürken diğeri bez bağlarsa olmaz.
*İlk denemede çocuk ciddi boyutlarda direnç gösterirse zorlamak yerine biraz daha beklemek ve birkaç hafta sonra tekrar denemek faydalı olacaktır. Böylelikle çocuğun direnci kırılmış olur.
*Önce bir lazımlık edinin. Siz ellerinizi yıkarken dişlerinizi fırçalarken onun da kıyafetleri ile de olsa oturağa oturmasını sağlayın. Böylelikle çocuk oturağına alışacaktır. Onu “yoksa tuvaletini mi yaptın” gibi sözlerle teşvik edin. Evde büyük çocuk varsa bu konuda onu örnek göstermek de çocukta motivasyonu arttırır. Abisini ablasını model alan çocuk bu eğitimi daha kolay alacaktır.
*Bazı çocuklar giysileri ile ve altlarına bez bağlı iken de olsa oturakta tuvaletlerini yapmaya başlayabilir. Bu ikinci aşamaya geçmek için iyi bir zamandır. Bu yaşantı gerçekleşmişse bezini çıkartarak oturağa oturtmayı deneyin.
*Eğer oturağa değil de tuvalete oturmak istiyorsa ki bazı çocuklarda olabilir o zaman bir küçültücü alarak tuvalete de oturtabilirsiniz.
*Tüm şartlarınız hazır olduğunda onu karşınıza alıp, ‘artık çişini bizim gibi tuvalete yapacak kadar büyüdün. Bundan sonra bezimizi atacağız ve çişimizi-kakamızı (gaita) tuvalete yapacağız’ diye bilgilendirin. (Bu konuda çizgi filmler, kitaplar dahi hazırlandı. Bunlardan faydalanarak da çocuğunuzu bilgilendirebilir ve özendirebilirsiniz.)
*Çocuğu bu duruma konuşarak hazırladıktan sonra bezi çıkartın, tüm bezleri saklayın ve artık onları attığınızı söyleyin. Ona büyüdüğüne ve kocaman bir çocuk olduğuna dair onure edici birkaç cümle söyleyin (fazla abartmadan).
*Alıştırma külotu kullanabileceğiniz gibi ince taytlar ya da pijamalar da kullanabilirsiniz. Mevsim uygunsa çıplak da bırakabilirsiniz.
*Zorlayıcı tavırlarla çocuğun kaygısını arttırmayın. Baskı yapıp tehdit etmeyin. Cezalandırmayın. ( Bu dönemde fiziksel ya da duygusal hiçbir cezalandırma yapılmamalıdır.) Bu yaşantı çocuğunuzun hayatında büyük bir öneme sahiptir. Ona karşı şefkatli ve sabırlı olun.
*Önceleri sık sık sorarak tuvalete oturmasını sağlayın. İlk zamanlarda 15 dakikada bir bile çişini yapabilir. Daha sonra bu süre uzayacaktır. Hep böyle gideceğini düşünerek endişelenmeyin. 1-2 gün içerisinde bu aralıkların açıldığını göreceksiniz.
*Başlarda kazalar olacak ve zaman zaman çişini kaçıracaktır. Umutsuzluğa düşmeyin. Kaçırsa dahi yine de tuvalete tutun çünkü mesanesini tam olarak boşaltamamış olabilir. Her defasında bir daha çişi geldiğinde tuvalete oturması gerektiğini hatırlatın.
*Başlarda sadece çişini fark edip kakasını yapamayabilir, endişelenmeyin. Kakasını fark etmesi ve kontrol etmesi, çişini kontrol etmesinden daha zor olabilir. Çişini bir kez oturağa yaparsa işiniz daha kolaylaştı demektir. Bu durumu sevginizle ve taktir cümleleri ile ödüllendirin. Maddi ödüller kullanmayın. Unutmayın ki çocuğunuz için en büyük ödül sizin ilginizdir.
*Tuvaletin yanına bir çizelge hazırlayın ve her yaptığında bir gülen yüz koyun, onu öpün ve tebrik edin. Evdeki diğer kişilere de onu övün, fakat abartmayın. Birkaç cümle yeterli. Çünkü çocuk sizin çok istekli olduğunuzu görürse de inatlaşabilir.
*En az 3 gün kazalar olabilir fakat giderek daha iyi olacaktır. Eğitimin tam olarak oturması 1-2 hafta sürebilir.
*İlk hafta geceleri bez bağlayın. Özellikle uyuduktan sonra bağlar ve sabah ilk çişe tutuşta fark ettirmeden alırsanız iyi olur. (Bezleri attığınızı söylediniz ya… Böyle ayrıntılar çocukların gözünden kaçmaz).
*Dışarıya çıkacaksanız alıştırma külotu kullanın. Çocukla sıkıntılı anlar yaşama riskine girmeyin. Çocukla en zor iş bu sürede dışarı çıkmaktır. Bu nedenle evde olduğunuz sürelerde tuvalet eğitimine başlamanız daha iyidir.
*Bazen kaçırırsa kızmayın, bağırmayın, tehdit etmeyin, korkutmayın (p.p.ni keserim, yakarım vb. sözcükleri kesinlikle kullanmayın). Böyle kazaların olabileceğini söyleyin ki kendini başarısız hissetmesin.
*Aynı saatlerde tuvalete götürmeniz işe yarayacaktır. Özellikle yemeklerden sonra ya da sabahları tuvalet ihtiyacı fazla olabilir. Büyük tuvaleti için bu zamanlarda tuvalete götürebilirsiniz.
*Sabırla tuvalete götürün ve ‘bir dahaki sefere çişin geldiğinde bana söyle’ diyerek hatırlatın. Çünkü çocuklar oyun oynarken her şeyi unutabilirler. Eğer kakasını yapamazsa bunun için bez bağlamayın. Yoksa uzun yıllar bu durumu sürdürebilir. Bağırsak çalıştırıcı gıdalar verin. Kendisini stres altında hissettiği için kakasını yapamıyor olabilir. Eline kitaplar vererek ve masallar anlatarak bir süre oturakta oturmasını sağlarsanız bunu da başaracaktır.
*Ortalama 1-2 hafta sonra gece eğitimine geçebilirsiniz.1 Hafta süre ile geceleri kuru kalkıyorsa bezini atın. Eğer mevsim uygunsa bir yatak koruyucu alez serebilir ve tüm gece sadece iç çamaşırı ile yatırabilirisiniz. Göreceksiniz ki çocuk düşündüğünüz kadar çok alt ıslatma sorunu yaşamayacaktır. Çünkü bezinin olmadığını fark edecektir.
*Akşamları fazla sıvı vermemeye çalışın.
*Yaklaşık bir hafta içerisinde bez olmamasına rağmen çocuğunuzun gece de kuru kalktığını göreceksiniz. Gece ve gündüz eğitiminin ardı ardına yapılması gerekir. Yoksa gece alt ıslatma alışkanlığı uzun yıllar devam edebilir.
*Dışarıya çıkartırken çıkmadan önce tuvalete tutun.
*Uykusu derin olan çocuklarda alt gece alt ıslatma daha fazla görülür. Eğer imkânınız varsa bir süre çocuğu gece çişe tutun.
*Yeni bir kardeşin doğumu veya çocuğu psikolojik olarak zorlayan durumlar, yorgunluk gibi sebepler alt ıslatmaya veya gece kaçırmalarına sebep olabilir. Böyle zamanlarda da sabırlı ve şefkatli bir yaklaşım gösterin. Genellikle biraz ilgi ile bu sorunlar kısa sürede çözülecektir.
* Çocuklarda gece alt ıslatmaları ( enureis ), eğer gece tuvalete kaldırmıyorsanız 6 ay-1 yıl kadar sürebilir. Hatta bu durum 6-7 yaşına kadar devam edebilir fakat her gece oluyorsa ya da tuvalete de tuttuğunuz halde kaçırıyorsa bir doktora danışın.
Tuvalet eğitimini alan çocuk pek çok açıdan daha özgür, otokontrolü ve özgüveni yüksek bir kişilik sergilemeye başlar. Aileler için ise önemli bir gelişim görevi tamamlanmış olur. Ancak bazen işler yolunda gitmeyebilir. Böyle durumlarda tedbir almak gereklidir. Çocuğunuz 3 yaşını geçmiş fakat hala sizin çabalarınıza rağmen tuvalet eğitimi alamıyorsa doktorunuza ve bir pedagoga başvurun. Erken tedbir daha sonraki gelişim aşamalarında yaşanması muhtemel sorunları ortaya çıkmadan önleyecektir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Tuvalet Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Mutlu İNCESOY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Mutlu İNCESOY'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
