AKADEMİK ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR ?
Bir çocuğun potansiyeli ve performansı arasında ciddi bir farklılık varsa,akademik problemleri çözecek yeteneği olmasına rağmen,yeteneğini kullanamıyorsa,akademik başarısızlığı,duyusal,duygusal bozukluk,zeka geriliği gibi nedenlerle açıklanamıyorsa,bazı alanlarda çok iyi öğreniyor,belirli alanlarda öğrenmede ilerleme kaydedemiyorsa ‘akademik öğrenme güçlüğü’nden söz edilebilir.
Öğrenme bozukluğu dinleme,konuşma,okuma,yazma,matematik,akıl yürütme yeteneklerinin kazanılması ve kullanılması konusunda güçlük yaşanılan homojen olmayan bir bozukluktur.
Zihinsel hastalıklar tanı ölçütleri başvuru kitabı olan DSM IV’te Özel Öğrenme Güçlükleri
dört grupta ele alınmaktadır. Bunlar:
1. Okuma Bozukluğu (Disleksi)
2. Matematik Öğrenme Bozukluğu (Diskalkuli)
3. Yazılı Anlatım Bozukluğu (Disgrafi )
4. Başka türde adlandırılamayan öğrenme bozuklukları
1)Okuma Bozukluğu;Çocuğun yaşı,eğitimi,zeka düzeyi incelendiğinde okuma başarısı beklenenin altındadır.Uzmana danışmadan önce;çocuğunuzu gözlemleyin.Aşağıdaki durumlar yaşanıyorsa bir uzmana başvurun.
Çocuğum;
• Yazıyı,harfleri tanıyor,ancak sese çeviremiyor.
• Sessiz olarak daha hızlı okuyabilirken,sesli okuması istendiğinde zorlanıyor.
• Heceleyerek okuyor,hecelerden sözcükleri oluşturmakta güçlük çekiyor
2)Matematik Öğrenme Bozukluğu;Matematik becerilerinde beklenilenin altında bir performans gösterilir.Uzmana danışmadan önce zihnimizde canlanan çocuğumda acaba matematik öğrenme bozukluğu olabilir mi sorusuna cevap ararken aşağıda belirtilen maddeler dikkate alınabilir.
Çocuğum;
• Matematik işlemlerini oldukça yavaş ve zor çözüyor.
• Dikkatsizlik yüzünden çok fazla hata yapıyor.
• İşlem yaparken sürekli 10 parmak kullanılıyor.
• Matematik sembollerini algılamakta güçlük çekiyor.(Örn:Toplama işaretini görüp çarpma işlemi yapabilir.)
• Sıralamada zorluk çekiyor.
• Alışverişte para konusunda şaşırıyor.
• Zaman,yer,yön kavramlarında kafası karışıyor.


3)Yazılı anlatım Bozukluğu;Çocuk, gelişim düzeyine uygun olarak sözel ifadeyi yazılı ifadeye dönüştürme aşamasında zorlanma yaşar.
Çocuğum;

• Okuduğu ve yazdığı kelimeleri değiştirir veya eklenmeler yapar.( Örn, fil yerine lif okur ve yazar)
• Bir çizgi üzerinde yazmakta zorlanır.

• Harfleri ters algılar ve yazar ( örn., b yerine d, n yerine u gibi.
• Kelimeleri ters algılar ve yazar. (örn; koş yerine şok gibi)
• Sayıları ters algılar ve yazar (örn, 13 yerine 31, 6 yerine 9 gibi)
• Okunan bir parçayı takip etmekte güçlük çeker.
• Harfleri dağınık ve orantısızdır.
• Kendisine söylenen harfleri, kelimeleri, sayıları yanlış anlayıp, karıştırabilir.




KAÇ YAŞINDAN İTİBAREN ÇOCUKLARA TEŞHİS KONULABİLİR ?
Akademik öğrenme güçlüğü okul öncesinde sinyaller vermesine rağmen ,teşhis konulabilmesi için çocuğun okul ve akademik hayatla karşılaşması gerekir.Okul öncesi dönemde öğrenme güçlüğü, dil gelişiminde gerilik,konuşma bozukluğu,çok hareketllilik,hafızada zayıflık,bilişsel yeteneklerde,algıda gerilik,zayıf kavram gelişimi,özbakım becerilerinde eksiklik şeklinde ortaya çıkabilir.
Tanı koyulması sürecinde çocuk çok iyi gözlemlenmeli ve dikkatli olunmalıdır. Yanlış tanıdan dolayı bir çok öğrenme yetersizliği çeken öğrenci eğitim-öğretim ortamlarından yaralanamamaktadır. Uzman ,çocuğun sınıf öğretmeni,branş öğretmenlerinin,ailesinin görüşlerini dikkate almalıdır.
Her sınıf seviyesinin altındaki çocuğa öğrenme bozukluğu teşhisi konulamaz.Çocuk bir bütün olarak değerlendirilmeli,çocuğun günlük hayattaki doğal davranışları bilinmelidir.
ÇÖZÜM İÇİN NASIL BİR YOL İZLENMELİDİR?EBEVEYNLERE ÖNERİLER NELERDİR?
Öğrenme güçlüğü çeken çocukların eğitimi bir binanın kolonlarına benzer.Bu kolonları (doktor,psikolog),aile ve okul oluşturur. Çocuğun eğitiminin aksamaması için bu üçlü işbirliği içerisinde olmalıdır.Çocuğun diğer insanlarla sosyal etkileşim içerisine girmesi desteklenmeli,öğrenme güçlüğünün sonucu olan dikkatsizlik,tembellik gibi davranışları nedeniyle çocuk suçlanmamalıdır.
Okuma bozukluğu olan çocuk için hazırlanan kitabın yazılarının büyüklüğü,satır aralığı önemlidir.Kolay okuması için satır aralığı çok az yada çok fazla olmamalıdır.
Sıralama becerisini geliştirmek için her gün eve geldiğinde gününün nasıl geçtiğini kronolojik olarak anlatması istenmelidir.Konuşma sırasında ebeveyn daha kolay ifade etmesi için yönlendirme yapabilir.Örn:Bugün okuldan sonra ne yaptın?
Geniş kapsamlı problemleri çözerken,problemi küçük küçük adımlara ayrılmalıdır.Sorulardaki önemli yerleri belirtmek için renkli kalemler kullanılabilir.Kodlama ve sıralama yaparken de farklı renkler algılamayı kolaylaştıracaktır.Çocuğunuzun not almasını kolaylaştırmak için içerisinde ipucu,not alma ve özet bölümlerini bulunduran Cornell not alma metodu kulanılabilir.
Çantasına sığacak bir boyuttaki kartona karıştırdığı ve ters yazdığı harfleri bakıp düzeltmesi için alfabe yazılıp,harfleri karıştırdığı zamanlarda bakmasıiçin teşvik edilir.
Çocuk ev ödevi ya da bir etkinlikle uğraşırken; açık ve kesin yönergeler ve arada kısa molalar verin, özkontrol becerisi kazandırın,yaptığı çalışmayı kontrol etmesini öğretin(harfleri düzgün yazdı mı?)

Psikolog
Ezgi Demirer