Sınav Kaygısı Nedir? Sınav Kaygısı ile Başetme Yöntemleri Nelerdir?
Eskiden OKS, SBS olarak isimlendirilen ve şimdilerde Liselere Giriş Sınavı LGS adını alacak olan sınavın yanısıra; üniversitelere hazırlıkta YGS, LYS ve yine değişen sınav sisteminden etkilenen ALES ve KPSS herkese bir sınav psikolojisi yaşatıyor.
Sınav aslında hayatımızın her yerinde. Anne baba iseniz çocuğunuz, öğrenci iseniz siz, öğretmen iseniz öğrenciniz muhakkak sınavlarla tanışıyor, tanıştırılıyor ve herkesi derinden etkiliyor. Çok erken yaşta sınavlarla tanışan öğrenciler, ergenlik çağında geleceğini kazanma endişesi taşıyan gençler, okuldan eve, evden okula derken bir de dershaneye koşturan öğrenciler. Her biri için aynı soru zihinleri zorluyor: "İstediğim liseyi/üniversiteyi kazanabilecek miyim?"
Sınava hazırlanmak zorlu bir süreç. Erken yaşlardan itibaren öğrencilerin birbirleri ile yarıştıkları, hatta yaşıtlarına meydan okudukları bir dönem sınava hazırlık dönemi. Gece gündüz demeden ders çalışmanın yanısıra, okul sonrası etüt saati, haftasonu ise dinlenmek yerine iyi bir üniversite/lise kazanmak için dershaneye gitme zorunluluğu öğrencileri yoruyor. Sınav kaygısı liseye veya üniversiteye hazırlanan öğrenciler için kaçınılmaz oluyor.
Sınav Kaygısı Nedir?
Türkiye Psikiyatri Derneği sınav kaygısını; öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlıyor.
Sınav kaygısını etkileyen durumlar ise:
• Bireyin sınava yüklediği anlamlar,
• Sınavla ilgili zihinde oluşturulan imaj,
• Sınav sonrası duruma ilişkin atıflar,
• Sınav sonrası elde edilecek kazanımlara verilen önem olarak nitelendiriliyor.
Beklentiler sınav kaygılarının en temel sebeplerinden biri. Yakın çevrenin, ailenin, öğretmenlerin öğrenciden beklentisi… Adı sadece sınav olan yaklaşık üç saati bambaşka boyutlara taşıyabiliyor. Oysa sınav kişinin değerlendirilmesi değil, bilgi birikiminin ölçülmesidir. Düşük not almak, yüksek bir sıralamaya erişememek, kişinin işe yaramayan biri olduğunu değil; yeterince iyi bilgi birikimine erişemediğini gösterir.
Küçük yaştan itibaren yaşıtları ile kıyaslanan, başarısızlıklarının abartıldığı, başarılarının ise küçük görüldüğü bir ortamda yetişen çocukların sınav kaygısı geliştirmeleri ihtimali oldukça fazladır.
Çocuğum da Sınav Kaygısı Yaşıyor Olabilir mi?
Sınav kaygısı çeşitli belirtilerle ortaya çıkabiliyor:
• Dikkat ve konsantrasyonda bozulma,
• Kendine güvende azalma,
• Huzursuzluk, endişe ve tedirginlik hissi,
• Başarısız olacağım korkusu,
• Ders çalışmaya karşı isteksizlik,
• Mide bulantısı, mide kramları, karın ağrısı hissi
• İç sıkıntısı,
• Terleme, ağız kuruluğu,
• Uyku düzeninde bozulmalar
• Aşırı uyanıklılık hali,
• Kendini aşırı gözleme,
• Düşünceleri toparlayamama, ifade edememe,
• Unutkanlık, öğrendiklerini aktaramama,
• Bilgileri anlamakta güçlük çekme,
• Gerginlik, karamsarlık, sinirlilik,
• Sürenin yetemeyeceğini düşünme, panik,
• Güvensizlik, çaresizlik, heyecan
Bu gibi sorunlar yaşayan öğrencide belirgin şekilde performans düşüklüğü görülür. Ders çalışmaktan kaçınma, sınav hakkında konuşurken ağlama ya da kendisini çok tedirgin şekilde ifade etme gibi değişiklikler gözlenebilir. Sıklaşan karın ağrıları, mide bulantıları, iştahsızlık ya da aşırı yemek yeme gibi belirtilerin yanı sıra dikkat dağınıklığı, odaklanamama gibi şikayetlerde de bulunabilirler.
Sınav kaygısı taşıyan gençler genellikle :
• Sınava hazır değilim!
• Sınavda başarısız olacağım, herkes benim bir aptal olacağımı düşünecek.
• Çalıştığım halde kendimi yeterli görmüyorum.
• Bu bilgiler benim ne işime yarayacak?
• Ben zaten bu konuları anlamıyorum.
• Sınavım kötü geçecek!
• Zamanım kalmadı. Hiçbir şey bilmiyorum!
• Sınav günü her şeyi birbirine karıştıracakmışım gibi geliyor.
• Sınav gününü düşünmek beni hasta ediyor. gibi düşüncelere sahiptir.
• Eğer bu sınavı kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım!
• Keşke çalışmak için daha fazla zamanım olsa...
• Hiçbir şey yapamayacağım, rezil olacağım!
• Ailemi hayal kırıklığına uğratacağım.
• Kendimi yetersiz ve eksik görüyorum.
• Biliyorum bu sınavda başarılı olamayacağım.
gibi düşünceler içerisindedir. Bu düşünceler ise sınav kaygısının oluşmasında oldukça etkilidir.
Sınava planlı ve programlı bir şekilde hazırlanamamış olmak, hazırlanmaya çok geç başlamak, etkili ders çalışma yöntemlerini bilmemek de sınav kaygısı oluşturan sebepler arasındadır. Sınava hazırlık süresini iyi değerlendiremeyen, gün geçtikçe kaygı yaşayan gençler sonunda ders çalışmaktan kaçmaya başlar. “Hiçbir şey yapamayacağım.”, “Bildiklerimi sınavda yapamazsam?”, “Başarısız olacağım.”gibi düşüncelerle motivasyonları düşer. Kimi zaman bu düşüncelere yenik düşen öğrenciler ise ders çalışmaktan tamamen vazgeçebilir, sınava hazırlık sürecini tamamlamadan pes edebilirler. Bu durumda öğrencinin motivasyonunu yüksek tutmak önemlidir.
Sınav Kaygısı ile Başa Çıkabilmek Mümkün Müdür?
Sınav kaygısına sebep olan, düşünce ve inançları sorgulamak, gerçekçi olmayan düşünceleri yeniden farklı bir bakış açısı ile değerlendirmek sınav kaygısı ile başa çıkabilmenin en temel adımlarından biri olacaktır. Olumsuz düşüncelere odaklanmak yerine,
• Başarılı olabilmek için yapmam gereken nedir?
• Zamanı nasıl en etkili şekilde kullanabilirim?
• Yapabildiğimin en iyisini yapmak için neye ihtiyacım var?
gibi sorgulamalarla hedefe ulaşabilmek adına etkili olabilecek yol ve yöntemler keşfedilmeli, verimli ders çalışma yöntemleri öğrenilmelidir.
Aileler Çocuklarına Nasıl Yardımcı Olmalı?
Sınav kaygısı yaşayan öğrenciler için ailenin tutum ve davranışları da oldukça önemlidir. Sınavın aile için nasıl bir anlam taşıdığı, aile bireylerinin sınava karşı tutum ve yaklaşımı, kaygıları dikkate alınmalıdır. Kimi zaman aile bireylerinin kaygısı öğrenciye yansımakta, onu olumsuz yönde etkilemektedir. Anne babanın aşırı baskıcı tavrı, sınavla ilgili olumsuz yöndeki tutum ve davranışları, çevrenin beklentisinin arttırılması öğrenciyi doğrudan etkileyecektir. Bu sebepten dolayı aileler;
• Destekleyici olmalı,
• Çocuklarının duygu ve düşüncelerini paylaşmalı,
• Güven vermeli,
• Empati kurmaya çalışmalı,
• Yaşıtlarıyla ya da diğer kardeşlerinin başarıları ile kıyaslamamalı,
• Uygun bir çalışma ortamı sağlamaya çalışmalı,
• Sınava çok fazla anlam yüklememeli, gerçekçi olmalı,
• Negatif düşünceler yerine olumlu cümlelerle destek olmalıdır.
Sınav Kaygısı ile Başedebilmek İçin Neler Yapılabilir?
1) Etkili ders çalışma yöntemlerini öğrenin.
2) Hangi şekilde daha iyi öğrenebildiğinizi keşfedin. Unutmayın herkesin öğrenme şekli aynı değildir. Ders çalışırken size en uygun olan, anlayarak öğrenebildiğiniz çalışma yöntemini seçin.
3) Sınava yüklediğiniz anlamları, beklentilerinizi gözden geçirin.
4) Sınav kaygısının genellikle düşüncelerinizle ilgili olduğunu unutmayın. Zihinsel olarak da sınava hazırlanın. Olumsuz düşüncelere odaklanmak yerine nasıl başarılı olabileceğinize odaklanın.
5) Planlı ve programlı şekilde hazırlanın. Ezberleyerek değil, anlayarak öğrenmeye çalışın. Görsel, işitsel materyallerden faydalanın.
6) Yoğun stres altında olduğunuzu hissediyorsanız, gevşeme yöntemlerini öğrenin. Stresten sizi arındıracak uğraşlarınız olsun.
7) Doğru beslenmeye dikkat edin. Unutmayın ders çalışırken tüketmiş olduğunuz çay, kahve gibi ürünler kaygınızı arttıracaktır. Bu ürünleri tüketmek yerine meyve suyu, bitkisel çayları tercih edin.
8) Uyku düzeninize dikkat edin. Uyku düzeninizin bozulmasının, öğrenme, dikkat ve konsantrasyonunuzu etkileyebileceğini unutmayın.
9) Kendinizi sürekli olarak yoğun stres altında hissediyor ve sınav kaygısı ile başetmekte güçlük çekiyorsanız uzman desteği almaktan çekinmeyin.
Sınav aslında hayatımızın her yerinde. Anne baba iseniz çocuğunuz, öğrenci iseniz siz, öğretmen iseniz öğrenciniz muhakkak sınavlarla tanışıyor, tanıştırılıyor ve herkesi derinden etkiliyor. Çok erken yaşta sınavlarla tanışan öğrenciler, ergenlik çağında geleceğini kazanma endişesi taşıyan gençler, okuldan eve, evden okula derken bir de dershaneye koşturan öğrenciler. Her biri için aynı soru zihinleri zorluyor: "İstediğim liseyi/üniversiteyi kazanabilecek miyim?"
Sınava hazırlanmak zorlu bir süreç. Erken yaşlardan itibaren öğrencilerin birbirleri ile yarıştıkları, hatta yaşıtlarına meydan okudukları bir dönem sınava hazırlık dönemi. Gece gündüz demeden ders çalışmanın yanısıra, okul sonrası etüt saati, haftasonu ise dinlenmek yerine iyi bir üniversite/lise kazanmak için dershaneye gitme zorunluluğu öğrencileri yoruyor. Sınav kaygısı liseye veya üniversiteye hazırlanan öğrenciler için kaçınılmaz oluyor.
Sınav Kaygısı Nedir?
Türkiye Psikiyatri Derneği sınav kaygısını; öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlıyor.
Sınav kaygısını etkileyen durumlar ise:
• Bireyin sınava yüklediği anlamlar,
• Sınavla ilgili zihinde oluşturulan imaj,
• Sınav sonrası duruma ilişkin atıflar,
• Sınav sonrası elde edilecek kazanımlara verilen önem olarak nitelendiriliyor.
Beklentiler sınav kaygılarının en temel sebeplerinden biri. Yakın çevrenin, ailenin, öğretmenlerin öğrenciden beklentisi… Adı sadece sınav olan yaklaşık üç saati bambaşka boyutlara taşıyabiliyor. Oysa sınav kişinin değerlendirilmesi değil, bilgi birikiminin ölçülmesidir. Düşük not almak, yüksek bir sıralamaya erişememek, kişinin işe yaramayan biri olduğunu değil; yeterince iyi bilgi birikimine erişemediğini gösterir.
Küçük yaştan itibaren yaşıtları ile kıyaslanan, başarısızlıklarının abartıldığı, başarılarının ise küçük görüldüğü bir ortamda yetişen çocukların sınav kaygısı geliştirmeleri ihtimali oldukça fazladır.
Çocuğum da Sınav Kaygısı Yaşıyor Olabilir mi?
Sınav kaygısı çeşitli belirtilerle ortaya çıkabiliyor:
• Dikkat ve konsantrasyonda bozulma,
• Kendine güvende azalma,
• Huzursuzluk, endişe ve tedirginlik hissi,
• Başarısız olacağım korkusu,
• Ders çalışmaya karşı isteksizlik,
• Mide bulantısı, mide kramları, karın ağrısı hissi
• İç sıkıntısı,
• Terleme, ağız kuruluğu,
• Uyku düzeninde bozulmalar
• Aşırı uyanıklılık hali,
• Kendini aşırı gözleme,
• Düşünceleri toparlayamama, ifade edememe,
• Unutkanlık, öğrendiklerini aktaramama,
• Bilgileri anlamakta güçlük çekme,
• Gerginlik, karamsarlık, sinirlilik,
• Sürenin yetemeyeceğini düşünme, panik,
• Güvensizlik, çaresizlik, heyecan
Bu gibi sorunlar yaşayan öğrencide belirgin şekilde performans düşüklüğü görülür. Ders çalışmaktan kaçınma, sınav hakkında konuşurken ağlama ya da kendisini çok tedirgin şekilde ifade etme gibi değişiklikler gözlenebilir. Sıklaşan karın ağrıları, mide bulantıları, iştahsızlık ya da aşırı yemek yeme gibi belirtilerin yanı sıra dikkat dağınıklığı, odaklanamama gibi şikayetlerde de bulunabilirler.
Sınav kaygısı taşıyan gençler genellikle :
• Sınava hazır değilim!
• Sınavda başarısız olacağım, herkes benim bir aptal olacağımı düşünecek.
• Çalıştığım halde kendimi yeterli görmüyorum.
• Bu bilgiler benim ne işime yarayacak?
• Ben zaten bu konuları anlamıyorum.
• Sınavım kötü geçecek!
• Zamanım kalmadı. Hiçbir şey bilmiyorum!
• Sınav günü her şeyi birbirine karıştıracakmışım gibi geliyor.
• Sınav gününü düşünmek beni hasta ediyor. gibi düşüncelere sahiptir.
• Eğer bu sınavı kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım!
• Keşke çalışmak için daha fazla zamanım olsa...
• Hiçbir şey yapamayacağım, rezil olacağım!
• Ailemi hayal kırıklığına uğratacağım.
• Kendimi yetersiz ve eksik görüyorum.
• Biliyorum bu sınavda başarılı olamayacağım.
gibi düşünceler içerisindedir. Bu düşünceler ise sınav kaygısının oluşmasında oldukça etkilidir.
Sınava planlı ve programlı bir şekilde hazırlanamamış olmak, hazırlanmaya çok geç başlamak, etkili ders çalışma yöntemlerini bilmemek de sınav kaygısı oluşturan sebepler arasındadır. Sınava hazırlık süresini iyi değerlendiremeyen, gün geçtikçe kaygı yaşayan gençler sonunda ders çalışmaktan kaçmaya başlar. “Hiçbir şey yapamayacağım.”, “Bildiklerimi sınavda yapamazsam?”, “Başarısız olacağım.”gibi düşüncelerle motivasyonları düşer. Kimi zaman bu düşüncelere yenik düşen öğrenciler ise ders çalışmaktan tamamen vazgeçebilir, sınava hazırlık sürecini tamamlamadan pes edebilirler. Bu durumda öğrencinin motivasyonunu yüksek tutmak önemlidir.
Sınav Kaygısı ile Başa Çıkabilmek Mümkün Müdür?
Sınav kaygısına sebep olan, düşünce ve inançları sorgulamak, gerçekçi olmayan düşünceleri yeniden farklı bir bakış açısı ile değerlendirmek sınav kaygısı ile başa çıkabilmenin en temel adımlarından biri olacaktır. Olumsuz düşüncelere odaklanmak yerine,
• Başarılı olabilmek için yapmam gereken nedir?
• Zamanı nasıl en etkili şekilde kullanabilirim?
• Yapabildiğimin en iyisini yapmak için neye ihtiyacım var?
gibi sorgulamalarla hedefe ulaşabilmek adına etkili olabilecek yol ve yöntemler keşfedilmeli, verimli ders çalışma yöntemleri öğrenilmelidir.
Aileler Çocuklarına Nasıl Yardımcı Olmalı?
Sınav kaygısı yaşayan öğrenciler için ailenin tutum ve davranışları da oldukça önemlidir. Sınavın aile için nasıl bir anlam taşıdığı, aile bireylerinin sınava karşı tutum ve yaklaşımı, kaygıları dikkate alınmalıdır. Kimi zaman aile bireylerinin kaygısı öğrenciye yansımakta, onu olumsuz yönde etkilemektedir. Anne babanın aşırı baskıcı tavrı, sınavla ilgili olumsuz yöndeki tutum ve davranışları, çevrenin beklentisinin arttırılması öğrenciyi doğrudan etkileyecektir. Bu sebepten dolayı aileler;
• Destekleyici olmalı,
• Çocuklarının duygu ve düşüncelerini paylaşmalı,
• Güven vermeli,
• Empati kurmaya çalışmalı,
• Yaşıtlarıyla ya da diğer kardeşlerinin başarıları ile kıyaslamamalı,
• Uygun bir çalışma ortamı sağlamaya çalışmalı,
• Sınava çok fazla anlam yüklememeli, gerçekçi olmalı,
• Negatif düşünceler yerine olumlu cümlelerle destek olmalıdır.
Sınav Kaygısı ile Başedebilmek İçin Neler Yapılabilir?
1) Etkili ders çalışma yöntemlerini öğrenin.
2) Hangi şekilde daha iyi öğrenebildiğinizi keşfedin. Unutmayın herkesin öğrenme şekli aynı değildir. Ders çalışırken size en uygun olan, anlayarak öğrenebildiğiniz çalışma yöntemini seçin.
3) Sınava yüklediğiniz anlamları, beklentilerinizi gözden geçirin.
4) Sınav kaygısının genellikle düşüncelerinizle ilgili olduğunu unutmayın. Zihinsel olarak da sınava hazırlanın. Olumsuz düşüncelere odaklanmak yerine nasıl başarılı olabileceğinize odaklanın.
5) Planlı ve programlı şekilde hazırlanın. Ezberleyerek değil, anlayarak öğrenmeye çalışın. Görsel, işitsel materyallerden faydalanın.
6) Yoğun stres altında olduğunuzu hissediyorsanız, gevşeme yöntemlerini öğrenin. Stresten sizi arındıracak uğraşlarınız olsun.
7) Doğru beslenmeye dikkat edin. Unutmayın ders çalışırken tüketmiş olduğunuz çay, kahve gibi ürünler kaygınızı arttıracaktır. Bu ürünleri tüketmek yerine meyve suyu, bitkisel çayları tercih edin.
8) Uyku düzeninize dikkat edin. Uyku düzeninizin bozulmasının, öğrenme, dikkat ve konsantrasyonunuzu etkileyebileceğini unutmayın.
9) Kendinizi sürekli olarak yoğun stres altında hissediyor ve sınav kaygısı ile başetmekte güçlük çekiyorsanız uzman desteği almaktan çekinmeyin.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sınav Kaygısı Nedir? Sınav Kaygısı ile Başetme Yöntemleri Nelerdir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Merve ÖZEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Merve ÖZEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
