Huzursuz Bacak Sendromu
HUZURSUZ BACAK SENDROMU
İyi bir gece uykusu sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşır. Uyku problemlerine yol açan birçok neden vardır. “Huzursuz bacak sendromu”da bunlardan biridir.
Uyanıklıkta ve özellikle de istirahat sırasında ortaya çıkan bu durum, uykuya dalmanın uzamasına veya gece içinde de ortaya çıkarak uykunun sürdürülmesinde zorluğa yol açar. Gün içinde kişinin herhangi bir aktivitede bulunmadığı dönemlerde de ortaya çıkabilir.
Huzursuz bacak sendromu, uyku ya da istirahat sırasında, otururken veya yatar durumdayken bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir rahatsızlıktır. Bu sıkıntı, uyku sırasında devam ettiğinden kişiyi özellikle geceleri rahatsız etmektedir. Bacaklarda hissedilen ağrının tarifinde de kişiye göre farklılık olmaktadır. Bazıları "bacaklarım kıpırdıyor", "gıdıklanıyor", "yanma hissi var", "karıncalanma oluyor" gibi ifadelerle yaşadığı sıkıntıyı tarif etmeye çalışmaktadır. Bu tabloda, kişi bacaklarındaki huzursuzluk ve rahatsızlık hissi nedeniyle karşı konulması mümkün olamayacak şekilde bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı içindedir. Yakınmalar geceleri daha da belirginleşir, kişinin yeterince dinlenmesi ve uyuması imkansız hale gelir. Kişiler yakınmalarını genellikle adlandırılamayan bir huzursuzluk ve hareketsiz duramama hali olarak tanımlar. Ayrıca ağrı, sızlama, yanma, kramp, kaşıntı, uyuşma, gerilme, sıçrama hissi diye tanımlayanlar da olur. Şikayetleri azaltmak için yürümek, bacaklarını hareket ettirmek ya da germek gibi çözümler üretirler. Bu durum sadece bacakları değil, kolları da etkileyebilir. Tüm bu yakınmalar kişinin gece uykusunu bozar, gün içinde sosyal yaşamını, iş düzenini etkileyebilecek düzeyde problemlere yol açar.
Huzursuz bacak sendromu toplumun yaklaşık % 3-10'u arasında, erkekler ve kadınlarda eşit oranda görülür. Genellikle orta ve ileri yaşta ortaya çıkar, ancak çocukluklarda da rastlanır. Yattıktan kısa bir süre sonra bacaklarda ortaya çıkan gerginlik, uyuşma, batma, yanma ve iğnelenme gibi bir rahatsızlık biçimde ifade edilen bir yakınmadır. Huzursuz bacak sendromu, uyku ile ilişkili hareket bozukluğu hastalıkları arasında yer alır. Uyku, fizyolojik ve geçici bir bilinçsizlik durumudur. Hareket bozukluklarının büyük çoğunluğu, uykuda kayıp olur. Örneğin; tik, el titremeleri vs. uykuda olmaz. Fakat bazı hareket bozuklukları, sadece uykuya geçerken veya uyku esnasında görülür. Huzursuz bacak sendromu, uykuda görülen bir hareket bozukluğudur.
Neden olur?
Huzursuz bacak sendromunun nedeni çok iyi bilinmemekle birlikte beynimizden salınan birtakım kimyasal maddelerin hareket sistemi üzerindeki etkilerinden dolayı olduğu düşünülmektedir. Huzursuz bacak sendromunun nedeni belli olmayan ve başka bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan iki türü vardır. Bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan huzursuz bacak sendromunun en sık görülen nedenleri demir eksikliğine bağlı kansızlık ile kol ve bacak sinirlerinin hasar görmesi sonucu oluşan nörolojik bir rahatsızlıktır. Huzursuz bacak sendromu hamilelik sırasında da görülebilir, ama belirtiler doğumdan kısa bir süre sonra kaybolur. Magnezyum eksikliği, B12 vitamini eksikliği, böbrek yetersizliği ve romatroid artrit gibi birçok başka hastalık huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Bunların dışında birçok hastalıkla birlikte bazı ilaçlar huzursuz bacak sendromunun belirtilerini alevlendirmektedir. Antidepresan ilaçlar, lityum, alkol, kafein, bunlara örnek gösterilebilir.
Türkiye’de en az 2 milyon insan huzursuz bacaklar nedeniyle uyuyamıyor ve bu sendrom kadınlarda daha çok görülüyor. Özellikle hamilelik dönemi çok önemli. Kadın hastaların çoğu bu huzursuzluk hissiyle ilk kez hamilelik sırasında karşılaşıyor. Hamilelik ilerledikçe daha sık olmaya başlıyor ve nerdeyse her üç kadından biri hamilelik döneminde bu sorunu yaşıyor. Hastalar, bacaklarındaki huzursuzluk nedeniyle akşamları televizyon seyredemez, arkadaş ziyaretlerine gidemez ve en önemlisi yatağa gittiklerinde bu garip hissin hastayı sürekli hareket etmek zorunda bırakması nedeniyle uzun süre uykuya dalamazlar. Birçok hasta uykuya dalamadığı için yataktan çıkıp dolaşmak zorunda kalır. Hastalar aynı hissi gece yarısı uyandıklarında da yaşarlar ve tekrar uykuya dalmakta güçlük çekerler. Huzursuz bacak sendromu olan hastalar sinema, tiyatro, uzun seyahatler gibi hareketin kısıtlandığı ortamlardan çok rahatsız olurlar. Buralarda bacaklarını hareket ettirebilmek amacıyla genellikle koridor kenarlarını tercih ederler. Ayrıca sıkan bir şeyler giymişlerse de rahatsız olurlar. Dolayısıyla psikolojik bir yönü de var. Ama psikolojik yön derken ille de canının bir şeye sıkılması gerekmiyor; kemeri sıksa, ayakkabısı sıksa, çorabı sıksa da rahatsızlık tetiklenebiliyor. Çok değişken bir durum; her gün olmuyor ya da aynı şiddette olmuyor; bazen de daha şiddetli oluyor.
Nasıl tedavi edilir?
Demir eksikliği gibi altta yatan bir neden var ise bunu tespit edip tedavi etmek huzursuz bacak sendromunu da tedavi edecektir ancak bu durum çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Bu durumda da tedavi amacıyla yaşam şekli değişikliği önerileri ve ilaçlar ön plana çıkmaktadır. Bazı bulantı ilaçları, depresyon ilaçlarının çoğu ve kalsiyum kanal blokajı yapan ilaçlar (tansiyon ve kalp hastalarında kullanılır) huzursuz bacak sendromunu kötüleştirebilir. Ağrı kesici ilaçlar işe yarayabilir, ılık banyo ve masaj yapmak şikayetleri azaltabilir, bacaklara sıcak veya soğuk (veya her ikisi dönüşümlü) uygulamak bacaklarda rahatsızlık verici hissi azaltabilir. Gevşemek için meditasyon yapmak bazı hastalarda işe yarayabilmektedir.
Basit Öeneriler:
Her gün aynı saatte uyanın
Gündüz vakti olabildiğince aydınlık ortamlarda bulunun
Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın (İşe yürüyerek gidebilirsiniz) Günlük yürüyüş süresi ortalama 45 dakikadan kısa olmasın
Aldığınız kafeini (Kahve, çay, çikolata) kısıtlayın. Günde 2 fincandan fazla kahve içmeyin. Uykuya dalmakta veya sürdürmekte sorununuz varsa kafeini tamamen hayatınızdan çıkarın
Mümkün ise sigarayı azaltın, uyku ile ilgili sorununuz varsa sigarayı tamamen bırakmaya çalışın
Alkol alımını kısıtlayın. Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden tamamen uzaklaşın
Uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz ama gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız
Yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışında kullanmayın, yatak odanızı çalışma odası olarak kullanmamalısınız
Yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi rahat ettirecek şartlarda olmalıdır
Uykuya uyanmayı arzu ettiğiniz zamandan 9 saat önce başlayın
Uyumadan 1 saat önce günlük aktiviteyi bitirin, 15 dakika boyunca o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonra 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan şeyler yapın (hafif şeyler okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık köpüklü bir banyo yapın, meditasyon yapın, 1 bardak ılık ballı süt için) Sonra yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykuya dalmanın keyfini çıkarın..
İyi bir gece uykusu sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşır. Uyku problemlerine yol açan birçok neden vardır. “Huzursuz bacak sendromu”da bunlardan biridir.
Uyanıklıkta ve özellikle de istirahat sırasında ortaya çıkan bu durum, uykuya dalmanın uzamasına veya gece içinde de ortaya çıkarak uykunun sürdürülmesinde zorluğa yol açar. Gün içinde kişinin herhangi bir aktivitede bulunmadığı dönemlerde de ortaya çıkabilir.
Huzursuz bacak sendromu, uyku ya da istirahat sırasında, otururken veya yatar durumdayken bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir rahatsızlıktır. Bu sıkıntı, uyku sırasında devam ettiğinden kişiyi özellikle geceleri rahatsız etmektedir. Bacaklarda hissedilen ağrının tarifinde de kişiye göre farklılık olmaktadır. Bazıları "bacaklarım kıpırdıyor", "gıdıklanıyor", "yanma hissi var", "karıncalanma oluyor" gibi ifadelerle yaşadığı sıkıntıyı tarif etmeye çalışmaktadır. Bu tabloda, kişi bacaklarındaki huzursuzluk ve rahatsızlık hissi nedeniyle karşı konulması mümkün olamayacak şekilde bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı içindedir. Yakınmalar geceleri daha da belirginleşir, kişinin yeterince dinlenmesi ve uyuması imkansız hale gelir. Kişiler yakınmalarını genellikle adlandırılamayan bir huzursuzluk ve hareketsiz duramama hali olarak tanımlar. Ayrıca ağrı, sızlama, yanma, kramp, kaşıntı, uyuşma, gerilme, sıçrama hissi diye tanımlayanlar da olur. Şikayetleri azaltmak için yürümek, bacaklarını hareket ettirmek ya da germek gibi çözümler üretirler. Bu durum sadece bacakları değil, kolları da etkileyebilir. Tüm bu yakınmalar kişinin gece uykusunu bozar, gün içinde sosyal yaşamını, iş düzenini etkileyebilecek düzeyde problemlere yol açar.
Huzursuz bacak sendromu toplumun yaklaşık % 3-10'u arasında, erkekler ve kadınlarda eşit oranda görülür. Genellikle orta ve ileri yaşta ortaya çıkar, ancak çocukluklarda da rastlanır. Yattıktan kısa bir süre sonra bacaklarda ortaya çıkan gerginlik, uyuşma, batma, yanma ve iğnelenme gibi bir rahatsızlık biçimde ifade edilen bir yakınmadır. Huzursuz bacak sendromu, uyku ile ilişkili hareket bozukluğu hastalıkları arasında yer alır. Uyku, fizyolojik ve geçici bir bilinçsizlik durumudur. Hareket bozukluklarının büyük çoğunluğu, uykuda kayıp olur. Örneğin; tik, el titremeleri vs. uykuda olmaz. Fakat bazı hareket bozuklukları, sadece uykuya geçerken veya uyku esnasında görülür. Huzursuz bacak sendromu, uykuda görülen bir hareket bozukluğudur.
Neden olur?
Huzursuz bacak sendromunun nedeni çok iyi bilinmemekle birlikte beynimizden salınan birtakım kimyasal maddelerin hareket sistemi üzerindeki etkilerinden dolayı olduğu düşünülmektedir. Huzursuz bacak sendromunun nedeni belli olmayan ve başka bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan iki türü vardır. Bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan huzursuz bacak sendromunun en sık görülen nedenleri demir eksikliğine bağlı kansızlık ile kol ve bacak sinirlerinin hasar görmesi sonucu oluşan nörolojik bir rahatsızlıktır. Huzursuz bacak sendromu hamilelik sırasında da görülebilir, ama belirtiler doğumdan kısa bir süre sonra kaybolur. Magnezyum eksikliği, B12 vitamini eksikliği, böbrek yetersizliği ve romatroid artrit gibi birçok başka hastalık huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Bunların dışında birçok hastalıkla birlikte bazı ilaçlar huzursuz bacak sendromunun belirtilerini alevlendirmektedir. Antidepresan ilaçlar, lityum, alkol, kafein, bunlara örnek gösterilebilir.
Türkiye’de en az 2 milyon insan huzursuz bacaklar nedeniyle uyuyamıyor ve bu sendrom kadınlarda daha çok görülüyor. Özellikle hamilelik dönemi çok önemli. Kadın hastaların çoğu bu huzursuzluk hissiyle ilk kez hamilelik sırasında karşılaşıyor. Hamilelik ilerledikçe daha sık olmaya başlıyor ve nerdeyse her üç kadından biri hamilelik döneminde bu sorunu yaşıyor. Hastalar, bacaklarındaki huzursuzluk nedeniyle akşamları televizyon seyredemez, arkadaş ziyaretlerine gidemez ve en önemlisi yatağa gittiklerinde bu garip hissin hastayı sürekli hareket etmek zorunda bırakması nedeniyle uzun süre uykuya dalamazlar. Birçok hasta uykuya dalamadığı için yataktan çıkıp dolaşmak zorunda kalır. Hastalar aynı hissi gece yarısı uyandıklarında da yaşarlar ve tekrar uykuya dalmakta güçlük çekerler. Huzursuz bacak sendromu olan hastalar sinema, tiyatro, uzun seyahatler gibi hareketin kısıtlandığı ortamlardan çok rahatsız olurlar. Buralarda bacaklarını hareket ettirebilmek amacıyla genellikle koridor kenarlarını tercih ederler. Ayrıca sıkan bir şeyler giymişlerse de rahatsız olurlar. Dolayısıyla psikolojik bir yönü de var. Ama psikolojik yön derken ille de canının bir şeye sıkılması gerekmiyor; kemeri sıksa, ayakkabısı sıksa, çorabı sıksa da rahatsızlık tetiklenebiliyor. Çok değişken bir durum; her gün olmuyor ya da aynı şiddette olmuyor; bazen de daha şiddetli oluyor.
Nasıl tedavi edilir?
Demir eksikliği gibi altta yatan bir neden var ise bunu tespit edip tedavi etmek huzursuz bacak sendromunu da tedavi edecektir ancak bu durum çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Bu durumda da tedavi amacıyla yaşam şekli değişikliği önerileri ve ilaçlar ön plana çıkmaktadır. Bazı bulantı ilaçları, depresyon ilaçlarının çoğu ve kalsiyum kanal blokajı yapan ilaçlar (tansiyon ve kalp hastalarında kullanılır) huzursuz bacak sendromunu kötüleştirebilir. Ağrı kesici ilaçlar işe yarayabilir, ılık banyo ve masaj yapmak şikayetleri azaltabilir, bacaklara sıcak veya soğuk (veya her ikisi dönüşümlü) uygulamak bacaklarda rahatsızlık verici hissi azaltabilir. Gevşemek için meditasyon yapmak bazı hastalarda işe yarayabilmektedir.
Basit Öeneriler:
Her gün aynı saatte uyanın
Gündüz vakti olabildiğince aydınlık ortamlarda bulunun
Sabah çalışmaya başlamadan önce biraz yürüyüş yapın (İşe yürüyerek gidebilirsiniz) Günlük yürüyüş süresi ortalama 45 dakikadan kısa olmasın
Aldığınız kafeini (Kahve, çay, çikolata) kısıtlayın. Günde 2 fincandan fazla kahve içmeyin. Uykuya dalmakta veya sürdürmekte sorununuz varsa kafeini tamamen hayatınızdan çıkarın
Mümkün ise sigarayı azaltın, uyku ile ilgili sorununuz varsa sigarayı tamamen bırakmaya çalışın
Alkol alımını kısıtlayın. Uyku ile ilgili sorununuz varsa alkollü içeceklerden tamamen uzaklaşın
Uykunuz gelirse gündüz vakti kısa süreli uyuyabilirsiniz ama gece uykusuzluk çekiyorsanız gündüz uyumamalısınız
Yatak odanızı uyuma ve cinsellik dışında kullanmayın, yatak odanızı çalışma odası olarak kullanmamalısınız
Yatak odanız ısı, ışık ve gürültü açısından sizi rahat ettirecek şartlarda olmalıdır
Uykuya uyanmayı arzu ettiğiniz zamandan 9 saat önce başlayın
Uyumadan 1 saat önce günlük aktiviteyi bitirin, 15 dakika boyunca o gün yaşadığınız sıkıntıları, başarıları ve mutlulukları bir kağıda yazın sonra 45 dakika boyunca gevşemeye çalışın, uyarıcı olmayan şeyler yapın (hafif şeyler okuyun, klasik müzik dinleyin, ılık köpüklü bir banyo yapın, meditasyon yapın, 1 bardak ılık ballı süt için) Sonra yatağa girin, gözlerinizi kapatıp uykuya dalmanın keyfini çıkarın..
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Huzursuz Bacak Sendromu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.İlkten ÇETİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.İlkten ÇETİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
