2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,222 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Guinea Piglerde Coccidiosis
MAKALE #7048 © Yazan Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU | Yayın Haziran 2011 | 14,418 Okuyucu
Guinea piglerde Coccidiosis

Coccidiozis guinea piglerde ishalle seyreden gözden kaçırılıp fark edilmediğinde ve tedavide geç kalındığında aşırı dehidrasyon-sıvı kaybı veya diğer zayıf düşmeye bağlı nedenlerle ölümlerin görülebildiği ve guinea pigler arasında da çok hızlı bulaşan bir hastalıktır.

Coccidiosiz tavşanlar, köpekler gibi bir çok evcil hayvanda olduğu gibi guinea piglerde de ciddi kanlı ishalle seyreden hastalığa neden olabilir. Her hayvanda farklı coccidiyosiz etkeni vardır. Guinea piglerde coccidiyosiz etmeni Eimeria caviae’dır. Bu hastalığın etkeni aynı sıtma mikrobu gibi tek hücrelilerden (Protozoon) oluşan bir hücre parazitidir. Tek hücreli parazitler vücutta hastalık oluşturdukları sisteme ait hücreler içine yerleşir ve bölünerek sayıları arttığı zaman hücreyi patlatarak diğer hücrelere yayılırlar. Bu hücre parazitlerinden sıtma etkeni olan plasmodium türü protozoonlar kırmızı kan hücrelerine(Eritrosit) yerleşir. Bu hücreler içinde eşeysiz üreyerek belli aralarda hücreleri patlatarak diğer hücrelere saldırır. Bu dönemlerde sıtma hastalığında şiddetli ateş nöbetleri oluşur. Aynı sıtma hastalığındaki duruma benzer şekilde coccidiosiz etkeni protozoonlar ise parazit olarak bağırsak epitel hücrelerine yerleşirler. Hücre içinde eşeysiz üreyerek(şizogoni) hücreyi doldurur ve en sonunda patlatırlar. Epitel hücresi patladıktan sonra yeni üremiş çok sayıda protozoon paraziti sporozoit formuna dönüşerek dışkıyla dışarıya atılır. İşte bu hücrelerin patlaması fazla sayıda olduğu zaman kanamalara ve ishallere neden olur ve guinea pigler bu hastalığa özel sindirilmemiş barsak içeriği,kan ve barsak sıyrıntıları içeren dışkı çıkarırlar. Hastalığın çabuk fark edilip önlemlerin alınmaması veya tedavide gecikmeler sonucu ciddi sıvı kaybı (Dehidrasyon) sonucu guinea piginizi kaybedebilirsiniz.

Unutmayın bu hastalığın birincil nedeni barsak florasında hastalık etkeninin normaldeki miktarından daha fazla çoğalmasıdır. Guinea piglerin barsak epitel hücrelerinde üreyen ve hücreleri patlatan yeni protozoon etkenlerinin dış ortama dayanıklı sporozoit dediğimiz hale dönüşmesi ve hayvanların dışkısı ile atılması ve aynı guinea pigin veya diğer guinea piglerin bu parazitle bulaşmış dışkılarla fazla iç içe olması, dışkıları yemeleri veya ayaklarına bulaşan parazitleri kendilerini temizlemek için yalanırken ağız yoluyla almaları sonucu bu sporozoitler yine barsak içinde açılıp epitel hücrelerine girmesi ile biyolojik döngü devam eder. Bu üreme döngüsü içinde çok daha başka ayrıntılı dönemler vardır ama genel olarak bu hücre parazitini tanıyabilmeniz için özetle açıklıyorum. Yoksa zaten bir çok bilgiye ayrıntıları ve bilimsel terimlerle internetten ulaşabiliyorsunuz.

Bildiğiniz gibi barsak ve mide florasını oluşturan mikroorganizmalar yararlı ve patojen dediğimiz türlerden oluşur ve guinea piglerde barsak florasında yararlı dediğimiz mikroorganizmaların sayısı patojenlere göre daha baskın olduğu sürece sindirim sistemi sorunsuz çalışır ve sindirim sistemi hastalıkları oluşmaz. Ama bir çok nedene bağlı olarak sindirim sistemi florasını oluşturan mikroorganizmalarda denge patojenlerin üstün olduğu duruma doğru değişmeye başladığında ishal vb sorunlar başlar.

O yüzden bu tür durumlarda erken teşhis koyulup patojen mikroorganizmalar lehine olan denge aşırı yükselmeden bu patojenlere etkili olan ama yararlı mikroorganizmalara nispeten daha az zarar veren antibiyotikler vb ilaçlarla önlem alınmaya çalışılır. Gecikilen her an bu denge gittikçe bozulur ve tedavi güçleşir. Özellikle guinea piglerde bu denge çok çabuk bozulur ve hızla kötüye gittiği için ishallerin hemen fark edilmesi ve çabuk önlem alınması çok önemlidir.

Coccidiosis etkenleri de bu bahsettiğimiz patojen diyebileceğimiz hastalık yapabilen etkenlerdendir ve normal olarak tüm canlılarda canlının türüne özel coccidiyozis etkenleri normal barsak florasında zaten bulunur. O yüzden barsak florasında tüm mikroorganizma oranına göre diğer patojenler gibi coccidiyozisin de yüzdesinin yükselmemesi gerekmektedir.

Guinea piglerde Coccidiozisden korunmak için neler yapabiliriz:

Öncelikle bu etkenin daha öncede bahsettiğim gibi barsak florasını oluşturan mikroorganizmalar içindeki hastalık yapmayan sayılarını korumak gerekiyor.
Bunu sağlamak için :
1-Guinea piglerin altlıklarını çok sık ve fazla kirlenmeden değiştirmek gerekiyor.
2-Guinea pig beslenmesinde özellikle kalın barsak(Secum) içindeki mikrobiyal sindirimi sağlayan yararlı selülozik ve diğer bakteri ve mikro organizmaların sayısının korunması gerekir. Bunun için beslenmedeki besin değerleri ve içerik oranları(rasyon) çok önemlidir. Örneğin bir guinea pige ekmek vermek bu kolay besinle beslenen mikroorganizmaların sayısını aşırı artırıp selülozik mikroorganizmalar dediğimiz otçullardaki mucize sindirimi sağlayan mikroorganizmaların geride kalmasını ve hızla çökmesine neden olur. Böylece bu hayvanlarda hem sindirim sistemi hareketleri artar ve ishal görülebilir hem de ileriye dönük zamanda kaba yem dediğimiz kuru ot, saman vb besinleri sindirmeleri güçleşir.
3-Bazen kuru gıdaların az verildiği durumlarda yeşil otun fazla verildiği durumlarda da benzer durum oluşabilir.
4-Marul ve salatalık gibi besin değerleri düşük ama su oranları yüksek besinlerde bazen benzer etki oluşturur.
5-Coccidiyozis etkenlerinle bulaşmanın fazla olmaması için kafes dezenfeksiyonu işe yarar bir yöntemdir.
6-Guinea piglerinizde coccidiyozis şüphesi hissettiğiniz durumda mutlaka veteriner hekiminizle görüşüp önlem olarak su ile verilebilen ilaçları belli aralarla kullanıp bu hastalığın önüne geçebilirsiniz.
Ama durumu ciddi olan kanlı ishallerde ağızdan ilaç vb uygulamaları ile vakit kaybetmeden acil veteriner hekime götürmeniz çok önemlidir.
7-Kanlı dışkı durumunda çoğu zaman aklınıza coccidiyozis gelmelidir ama kanlı ishaller ve diğer ishallerin sadece coccidiyozis den kaynaklanmadığını da unutmamalısınız. O yüzden veteriner hekiminiz ishalin özelliği ve diğer belirtileri dikkate alarak ayırıcı tanıya gidecektir.

Guinea piglerde Coccidiyozis belirtileri:

-Gözle görülebilen kırmızı veya kahverengimsi pis kokulu kanlı ve sulu ishal-Aniden başlayabilir.

-Bazen yavaş ama bazen de hızla gelişen aşırı sıvı kaybı-dehidrasyon-Buna bağlı deride elle kıvrılmada esnekliğin ve geri düzelmenin kaybolması ve gözlerde çukura kaçma diye tabir edebileceğimiz görünüm

-Aşırı zayıflama, çevreye ve yiyeceklere ilgisiz davranış, durgunluk, halsizlik

-Tüylerde matlaşma, anüs bölgesindeki tüylerde kirlenme

-Eğer tedaviye başlanmazsa 24-48 saat içinde ölüm görülebilir.

Guinea piglerde coccidiyozis tedavisine yardımcı kullanılması gereken diyet ve diğer seçenekler:

1- Su kaybını önleme ve elektrolit dengesini sağlama için kullanılan elektrolit ve diğer maddelerden oluşan tozlar suluklarına koyulabilir.
2- Sindirim sistemi faaliyetinin iyice durmaması için guinea piginize pelet yemleri ıslatıp ezerek, içine ezilmiş çiğ veya az haşlanmış pirinç ya da pirinç unu, rendelenmiş çiğ elma ve kabak bulunan lapalar hazırlayıp 2 saat de bir ağızdan yavaş yavaş yedirebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken bu lapaların taze hazırlanması, yenmeyen kısımlarının atılması ve her seferinde yeniden hazırlanması, ılık verilmesi, yedirilirken acele etmeden yuttukça yenisinin verilmesi, fazla sulu hazırlamayarak ve zorla fazla sulu besini ağzına tıkmayarak akciğere besin kaçması ve akciğerlerde besinlerin kokuşmasının (inspirasyon pneumonisi) önüne geçilmesidir. Bu lapanın içine güvendiğiniz bir ürün olmak şartıyla çok az pekmezde katılabilir. Ayrıca C vitamini tabletlerinden de az miktarlarda ezilerek lapaya karıştırılabilir. Ya da C vit sıvı olarak lapaya katılabilir.
3- Lapanın içine Türkiye’de de veteriner kliniklerinde bulunan probiyotik ve prebiyotik katkı maddeleri ile barsak florası desteklenerek güçlendirilmeye çalışılır. probiyotik: yararlı mikroorganizmalar,
prebiyotik yararlı mikroorganizmaların besinidir
Bu katkı maddeleri vücuda giren zararlı mikroorganızmaların üremesine, çoğalmasına ve barsak duvarına bağlanarak tutulmasına engel olurlar ve zararlı mikroorganizmaların oluşturduğu toksinleri yok ederler. Özellikle sindirim sisteminin bağışıklığını desteklerler. Sindirim sistemi hareketlerin sonucu oluşan kabızlık ve ishallerde kullanılırlar.

4- Aynı şekilde prebiyotik ve probiyotik besinlerle de barsak florası düzeltilebilir.
5- Aktif kömür tabletlerinin de barsak içindeki toksinleri absorbe etmesi ve zehirlenmeleri, barsakta irritasyonu engellemesi açısından yararları vardır.
6- Hasta guinea pigi kuru altlıkta veya havlu üzerinde temiz bir yerde dinlenmesini sağlamak gerekir.
7- Hasta guinea piginizin kafesine kaynayıp ılınmış su veya damacana su koymalısınız ve sık sık tazelemelisiniz.

Guinea piglerde Coccidyozis hastalığının tanı ve tedavisi:

Coccidiyozisin tanısını koymak için gözle görülen kanlı dışkı, sıvı kaybı vb belirtilerin yanında laboratuar tetkiklerini de veteriner hekiminiz gerek görürse kullanabilir.
(Coccidiyosiz için ilaç seçeneklerini ve kullanımlarını Avni Bey etik kurallar nedeniyle burada yazmayacağım) Coccidyozis tedavisi vb tedaviler prensipli ve düzenli doğru doz ve doğru ilaçlarla yapılması gereken bir tedavilerdir. O yüzden veteriner hekim kontrolü ve tavsiyeleri ile yapılmalıdır. Bu hastalığın tedavisi vb için de internette bir çok bilgi vardır. Ama doğrusu her olaya özel doğru teşhis ve dozlama ile tedavi yapılmasıdır. Ayrıca guinea piglerde görülen tüm ishallerde olduğu gibi coccidiyozis hastalığında da hastanın durumuna göre veteriner hekimin tedaviyi yönlendirmesi çok önemlidir. Genel durumu çok bozulmuş, yatan, aşırı sıvı kaybı olan bir guinea pigi çok acil veteriner hekime götürürseniz ve hekimin uygun göreceği şekilde ve dozlarda serum ve enjektabl tedavi seçenekleri kullanılırsa ile piginizi kurtarma ihtimaliniz yükselir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Guinea Piglerde Coccidiosis" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
A.Kutlu DAYIOĞLU Fotoğraf
Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Veteriner Hekim
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi222 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU'nun Yazıları
► Guinea Piglerde C Vitamini İhtiyacı Vet.Hek.Işıl KARATAN
► Guinea Piglerde Beslenme ve Sindirim Sistemi Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU
► Guinea Pigler ve Çocuklar Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU
► Evlerde Evcil Hayvan Beslenmesi ve Guinea Pig Vet.Hek.A.Kutlu DAYIOĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Guinea Piglerde Coccidiosis' başlığıyla benzeşen toplam 8 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kedilerde Agresiflik-Saldırganlık ÇOK OKUNUYOR Nisan 2013
◊ Bu da Bir Akrep Macerası Haziran 2017
◊ Pisipisi Otu Ekim 2009
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


04:07
Top