2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,222 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kuzu Besleme
MAKALE #7266 © Yazan Vet.Hek.Oğuz SEYFİ | Yayın Ağustos 2011 | 134,913 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
KUZU BESLEME
Koyun yetiştiriciliğinde amaç karlı ve sağlıklı bir işletme kurmak ve bunun devamlılığını sağlamaktır.
Bu amaçla hayvanı çok iyi tanımalıyız. Hangi dönemlerde ne türlü ihtiyaçları olduğunu bilmeli iş gücünden ve hayvanın besi gücünden en ekonomik şekilde faydalanmalıyız.
Kuzu beslerken büyütme ve besiyi ayrı ayrı değerlendirerek yem ve diğer ihtiyaçlarını hesaplamalıyız. Tokluları beslerken hayvanların gelişimlerinin hangi evresinde olduğu, mevsim, ve ihtiyaçlar iyi hesaplanmalıdır. İyi şartlarda baklıan ve beslenen kuzular beside her zaman diğerlerine göre daha kaliteli ve üst düzey bir performans verirler.
kuzu büyütme ile besiyi birbirinden ayrı düşünmemiz gerekir.


Ø Başlangıçta da bahsi geçtiği gibi kuzuların iyi yetiştirilmesi gerekir ki beside performansları daha iyi olsun. En çok üstünde durulması gereken konu kuzu besisidir. İşletme açısından en avantajlı dönem kuzu besleme dönemidir. Hayvan gelişim döneminde olduğu için yem dönüşümü daha net gözlemlenir. Ayrıca işletme için, sağlıklı kuzu sağlıklı gelecek demektir.


Ø Kuşakta besi olarak adlandırılan ve yaygın olarak uygulanan sistem aslında işletmelere zarar veren bir sistemdir. Bu sistemde hayvan hem anneden süt emer (ki koyun sütü değerli bir süttür) hem de yem yemektedir. Hem süt hem yem verilmesi hayvanın kesim ağırlığına daha geç ulaşmasını sağlar ve süt kaybı olur bunlar da işletmeye zarar verir.

ØEntansif kuzu besisi olarak bilinen yöntem en karlı ve uygun besidir ve dört aylığa kadar besleme yapılarak hayvanlar elden çıkartılır.

Ø Bu beside amaç kuzuların günlük 300 - 350gr’lık ağırlık artışlarını ve 4. Ayın sonunda hayvanların ortalam 35 – 40 kg canlı ağırlığa ulaşmalarını sağlamaktır. Son tüketici için ideal yumuşaklık, tat, koku, renk ve lezzetteki kuzu eti bu şekilde elde edilebilir. 40 kg canlı ağırlık kuzu beslemede ideal ağırlıktır.

Ø Kuzular 40 kg canlı ağırlığa ulaştıktan sonra besiye son verilerek hayvanlar elden çıkarılmalıdır. Bundan sonra alınan kilolar yağ (Kabuk veya iç yağı) olarak depolanacağı için ekonomik değildir. Bu sebeple bu hayvanlar daha fazla besiye alınmadan işletmeden çıkartılmalı ve işletme karlılığı gözetilmelidir.

Ø Anaçlarımız ne kadar iyi olursa olsun kaliteli bir koç (Karacabey Merinosu, Konya Merinosu ve bazı ithal etçi koçlar) ile çiftleştireceğimiz anaçlardan iyi kalite kuzu almalıyız.

Ø Ana karnında yavru iyi gelişmiş olmalı ve iyi bir canlı ağırlıkta doğmuş olmalıdır. Damızlık olarak kullanacağımız dişiler ayrılmalı ve bu dişiler 3,5 ay ana sütüne devam edebilirler.

Ø Normalde sahada çoğu cahil yetiştirici kuzuları 8-10 kiloluk olunca kesime gönderiyor. Bizim besiye alacağımız hayvanlar ise 1,5 ay kadar anneden süt emmeli ancak yavaş yavaş dane yem verilerek sütten kesilmelidir. 1,5 ay’ın sonunda ortalama 15 - 20 kg canlı ağırlığa erişebilmiş olmalılar.Bu dönemden sonra anneden 45 - 60 gün kadar süt sağılabilir ve bu sütten elde edilecek gelir kuzu besleme yemi finansmanında kullanılarak işletme karlılığı gözetilir.

Ø 1,5 aylık kuzular annelerinden ayrılıp başka box’lara konulduktan sonra burada bir haftalık bir geçiş süresi yaşarlar. Bu bir haftanın sonunda geçiş süresine alışır ve normal yemlemeye başlarlar. Kuzulara bol ve temiz içme suyu verilmelidir. Kuzuluklar havadar, temiz ve kuru olmalıdır.

Ø Yem, lokal veya ulusal yem firmalarından da temin edilebileceği gibi işletme tarafından da üretilebilir.

Ø Doğum sırasında ananın kaybedilmesi durumunda annesiz kalmış yavrulara diğer koyunlardan elde edşilen ağız sütü (Kolostrum) verilmelidir. Ancak bu hayvanlara yapay olarak da kolostrum verilebilir. Bu yapay kolostrum basitçe;
Yem
%
Mısır
25
Yulaf
25
Buğday Kepeği
25
Soya veya ketan tohumu küspesi
15
Keten tohumu
10
TOPLAM
100
1 lt inek sütü, 15 gr şeker (1- 2 çorba kaşığı), 15 gr sıvı yağ, ve bir adet taze yumurta karıştırılarak hazırlanır ve vucut ısısı 38 dereceye ısıtılıp hayvana biberon ile verilebilir. Canlı ağırlığa 50 ml gelecek şekilde hazırlanan bu karışım günde 3-5 kez verilmelidir. 2, haftadan sonra yavaş yavaş dane yemler ile karışık kuru ot verilmeye başlanmalıdır. Bu dönemde kuzulara aşağıda örneği olan oranlarda yem hazırlanarak verilebilir.
Kuzu besisinde kullanılacak diğer yem karışımı örnekleri:
Arpa
73
Ayçiçeği tohumu küspesi
25
Mermer tozu
1,4
Mineral katkı+vitamin
0,1
Tuz
0,5
TOPLAM
100

Arpa
76
Pamuk tohumu küspesi
22
Mermer tozu
1,4
Mineral katkı+vitamin
0,1
Tuz
0,5
TOPLAM
100

Arpa
83
Soya küspesi
15
Mermer tozu
1,4
Mineral katkı+vitamin
0,1
Tuz
0,5
TOPLAM
100

Ø Bu yemler mutlaka kuzuya alıştırılarak verilmelidir. Yani yavaş yavaş verilerek bir haftalık bir periyaotta artırılıp kuzunun bu yemlere geçmesi sağlanmalıdır. Bu dönem hassa bir dönemdir ve kuzuya fazla yem verilmemelidir. Hem yem hem süt kuzuya fazla gelebilir. Yem-süt oranı çok iyi ayarlanmalıdır. Kuzular analarından uzaklaştırılınca koyunlar üzülürler ancak sütten kesilmez süt vermeye devam ederler. 15 – 50 gün sonra tekrar anaları ile bir araya gelebilirler.

Ø Erkek kuzular aynı mikratda yem yeseler dahi dişilerden daha fazla et tutarlar. Erkek kuzular beside her zaman dişilere kıyasla çok çok daha iyi sonuç verirler.
Ø Yurdumuzda bazı bölgelerde beyaz kas hastalığı olarak adlandırılan bir hastalık ortaya çıkar bunun sebebi bölgede selanyum yetersizliğidir. Bunun için bölgede koyun çiftlikleri ile görüşüp bu durumun varlığı araştırılmalıdır. Bu tip durumlarda E vitamini ve selenyum içieren ilaçlar kullanılır.
Ø Hayvanlar meraya çıkmadan önce mutlaka enteretoksemiye karşı aşı uygulanmalı ve iç ve dış parazitlere karşı ilaçlanmalıdır.
Ø Bu anlattıklarımızın dışında süt kuzusu besisi denilen bir yöntem ile hayvanlar hem annelerinden süt emerken hemde kesif yem yiyerek beslenirler ve canlı ağırlıklarını çok hızlı bir şekilde artırırlar. Bu beside 4. Ayın sonunda 40 kg’a kadar cıkabilirler. Bu hayvanlar süt kuzu olarak satılır ve et kalitesi çok yüksektir. Bu beside anaların kaliteli ve yeterli süt vermeleri için iyi beslenmeleri lazımdır.

SÜT KUZUSU BESİSİ
Bu da hızlı besidir ve 4 ayda 35-40 kilo canlı ağırlık elde etmek için yapılır. Kuzu hem anasını emer, hem de bolca kesif yem yer. Çok kaliteli eti olur, ancak 4 ay boyunca koyunun sütü kuzuya gider. Bu da önemli kayıptır.
Süt kuzusu besisinde kuzuların gelişmesi daha çok anaların süt verimine bağlıdır. Bunun için anaç koyunlar 16 haftalık besi süresince fazla süt verebilmeleri için çok iyi beslenmelidirler. Ayrıca bu kuzulara 2. Haftadan itibaren bol miktarda kaliteli kesif yem ve yonca ve çayır otu verilmelidir.
Kuzunun Yaşı Hafta
Kesif Yem Miktarı (gr)
Kuru Ot Miktarı (gr)
3
50
Serbest
5
200
Serbest
7
400
Serbest
9
600
Serbest
11
800
400
13
1000
400
15
1200
400
11. haftadan sonra kuzulara ot daha sınırlı verilmelidir ki hayvan kesif yeme (, tahıllar ve yağlı tohumlardan oluşan yem) yönelsin ve daha fazla kesif yem yiyebilsin. Bu kesif yemlerde arpa, mısır, buğday ve yulaf gibi tahıllar yemin % 70-80' i kadar olmalı,
soya küspesi, pamuk tohumu küspesi, ayçiçeği küspesi gibi yağlı tohum küspeleri ise % 20-30 kadar olmalıdır ve bunlara mineral maddeler ve vitaminler de eklenerek verilmelidir.

Bölgede bulanabilecek yem maddelerine göre kuzulara hazırlanabilecek yem formülleri:


YEM
Miktar
Arpa
35
Buğday kepeği
6
Mısır
30
Kolza Küspesi
5
Soya Küspesi (Ekstraksiyon)
20
Vitamin + Mineral + Yemlik Kireç
4
Toplam
100

YEM
Miktar
Arpa
30
Yulaf
12
Kırık Buğday
25
Buğday Kepeği
10
Soya Küspesi (Ekstraksiyon)
20
Vitamin + Mineral + Yemlik Kireç
3
Toplam
100

YEM
Miktar
Arpa
26
Yulaf
35
Kırık Buğday
10
Pamuk tohumu küspesi (Ekstraksiyon)
15
Ayçiçeği küspesi
10
Vitamin + Mineral + Yemlik Kireç
4
Toplam
100



Bazı bölgelerde geniş arazi ve büyük sürülerde uzatılmış kuzu besisi denilen bir yöntem de uygulanır. Bu yöntemde kuzular 3 aylık olunca sütten kesilir ve meraya salınır. 3 – 4 ay merada beslenir. Mera besisine destek olarak silaj (Pancar yaprağı Mısır çayır otu silajı ...vb) yem de verilebilir.

UZATILMIŞ KUZU BESİSİ
Daha az kesif yem, daha çok kaba yem ile yapılan besidir. Uzun sürer.
Kuzular 3 aylık olunca sütten kesilir, en iyi meraya salınır. 3-4 ay merada beslenir. Mera çok iyi değilse, günde 2-4 kilo silo yemi (mısır, pancar yaprağı, çayır otu silajı gibi) ve 500 600g kesif yem de yedirilir.

Oğuz Seyfi
Veteriner Hekim
Referanslar:
1- Ziraat Mühendisi Tahir Arslan http://www.ziraatci.com
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kuzu Besleme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Oğuz SEYFİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Oğuz SEYFİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     37 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Oğuz SEYFİ Fotoğraf
Vet.Hek.Oğuz SEYFİ
İstanbul
Veteriner Hekim
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi53 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.Oğuz SEYFİ'nin Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Kuzu Besleme' başlığıyla benzeşen toplam 7 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


13:39
Top