2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Psikolojide Eş Seçimi
MAKALE #16452 © Yazan Uzm.Psk.Dnş.Murat ÇAKIR | Yayın Nisan 2016 | 9,931 Okuyucu
Kadın ve erkekler üzerinde yapılan araştırmalara göre; insanların kendilerini ve aradıkları kişiyi nasıl tanımladıkları farklı cinsiyet özelliklerine sahip olmasıyla bağlantılıdır.

Örneğin; araştırmalara göre eş seçiminde kadınlar kendilerinden daha yaşlı ve maddi durumu iyi bir erkek ararlarken; erkekler genellikle kendilerinden genç ve fiziksel çekiciliği olan kadınları seçer.

Evrimsel psikoloji

Evrimsel psikoloji psikolojik konulara evrimsel açıdan yaklaşan, yani zihinsel ve davranışsal süreçlerin evrimsel kökenini araştıran her türlü disipline verilebilen isim. Evrimsel psikoloji, bunun yanında insanın hangi psikolojik özelliklerinin, ne tür bir uyum ve adaptasyon geliştirdiğini, yani doğal seleksiyon veya cinsel seçilimin işlevsel sonuçlarını tespit etmeye çalışır.

Evrimsel kişilik kuramı ve eş seçimi

Evrimsel kişilik kuramına göre; romantik ilişkiler türün kadın ve erkek üyelerinin üremek için bir araya gelme çabası olarak görülür. Bu nedenle bu kurama göre eş seçimi bir tür anne-babalık yatırımı olarak kabul edilir.

Türün üyeleri olarak üremek ve genlerimizi bir sonraki nesle aktarmak konusu önemlidir. Bundan dolayı başarılı bir üreme ve çocuk yetiştirme sürecinin bir parçası olarak eş seçeriz.

Evrimsel analize göre kadın ve erkeklerin anne-babalık yatırımı beklentileri farklıdır

Farklılıklar:
Evrimsel açıdan açıdan kadının eş seçerken yaptığı yatırım, erkeğe göre daha büyüktür.
Kadın ve erkeklerin eş seçerken aradığı çok farklı özellikler vardır.
Kadınlar; doğurmak ve çoğu zaman da büyütmek onlara düştüğü için eşleşecekleri ve çiftleşecekleri kişiyi seçerken daha dikkatlidirler.
Türlerin çoğunda erkekler mümkün olduğu kadar çok dişiyle çiftleşmek konusunda özgürdür.

“Erkekler bir kadında ne arar? Kadınlar bir erkekte ne arar?”

Erkekler kadınlarda ne arar?

Evrimsel bakış açısına göre erkekler türlerinin gereksinimlerini mümkün olduğu kadar sık üreyerek karşılar.
Bunun sonucunda “doğurğanlığı yüksek” kadınları çekici bulurlar.
Genç bir kadının doğurğanlığı yüksek olduğu için kadının yaşı erkekler için önemlidir.

Sonuç olarak evrimsel kişilik kuramına göre, erkekler kendilerinden genç, fiziksel olarak çekici ve doğurğanlığı yüksek kadın bireylere yönelirler.

Kadınların fiziksel çekiciliği ile bir erkeğin dikkatini çekme taktikleri evrimsel kişilik kuramına göre cinsiyet içi ayıklanma denir. Aynı cinsten kişilerin, karşı cinsin en iyi üyelerine erişmek için girdikleri rekabet anlamına gelir.

Kadınlar erkeklerde ne arar?

Evrimsel kişilik kuramına göre, anne babalık yatırımına göre kadınlar eş seçiminde çocukları için, yiyecek ve korunmak için maddi kaynaklara sahip bireyleri seçerler.

Kadınların eş seçiminde etkili diğer faktörler;
Güvenilir olma
İyi para kazanma
Hırslı olma
Mesleğinde yükselmeye kararlı
Yaş olarak kadından büyük ve olgun
Baskın bir erkek

Eş seçimi insan yaşantısındaki en önemli kararlardan biridir. Kişinin geri kalan hayatı, vereceği kararla birlikte birçok yönden olumlu veya olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Bu kararla birlikte nasıl bir yaşam sürdüreceğine ve kimden çocuk sahibi olup kiminle birlikte çocuk yetiştireceğine karar vermiş olmaktadır. Araştırmalar eş seçimini etkileyen pek çok faktör olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bunlar yaş, etnik köken, yerleşim yeri, fiziksel özellikler, tutum ve düşünce benzerliği, iletişim şekli ve kişilik özellikleri olarak çeşitlenmektedir. Peki siz eşinizi hangi kriterlere göre seçtiniz ya da seçeceksiniz? Eş seçimi ile ilgili araştırmalarda görülmektedir ki, tercihler toplumsal faktörlere ve zamana bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bireylerin eşlerini nasıl seçtikleri ile ilgili olarak çeşitli kuramlar ve tezler ortaya atılmıştır. Bu kuramlar incelendiğinde 5 farklı eş seçme kuramı dikkati çekmektedir. Bunlar: 1.Psikanalitik Kuram: Freud ve psikanalitik kuram, eş seçimini büyük ölçüde çocukluk yaşlarında karşı cinsten ebeveyne duyulan hayranlığın etkilediğini savunmaktadır. Dolayısıyla kız çocuklar babalarına benzer kişileri, erkek çocuklar ise annelerine benzer kişileri kendilerine eş olarak seçebilmektedirler. Evlilik ilişkisi içinde eşler karşı tarafta kendi ebeveynlerinin özelliklerini ararlar ve görmek isterler.

2.Ortak Özellikler (Homogami) Kuramı: Ortak özellikler kuramına göre evlenecek kişilerin benzer yönlerinin çok olmasının, evlilikte başarı şansını arttıracağına inanılmaktadır. Bu kuramda kişiler ekonomik durum, dini inanç, ırk, eğitim, yaş gibi konularda kendilerine benzer ya da yakın kişileri eş olarak seçmektedir. Burada temel olan şey, benzerlikler arttıkça çatışma ve anlaşmazlıkların az olacağı ve mutlu olma olasılıklarının yüksek olacağı inancıdır. Ayrıca bu tür evliliklerde çıkabilecek sorunlar eşlerin birbirlerini daha iyi anlaması ve etkileşimlerinin kolay olması sebebiyle daha çabuk çözülebilmektedir.

3. Zıt Özellikler (Heterogami) Kuramı: Zıt özellikler kuramına göre(Winch, 1958), eş seçiminde bireylerin kendilerinde olmayan niteliklere sahip olan kişileri seçmelerinin evlilik başarısını artıracağına inanılmaktadır. Kişiler kendi kişilik ve tarzlarına zıt kişilerle evlenmeyi seçip huzursuzluk çıkma ihtimalini en aza indirmeyi amaçlamaktadırlar. Örneğin evli çiftlerden erkeğin başat, kadının çekinik özellikte olması gibi. Ayrıca özellikleri zıt olan çiftlerin bir araya gelmesi durumunda konuşulan konu ve yaşantıların da çeşitlilik ve zenginlik kazanacağı, bunun da evlilikte mutluluğu arttıracağı belirtilmektedir.

4.Birbirini Tamamlayan Gereksinimler Kuramı: Birbirini tamamlayan gereksinimler kuramına göre bireysel gereksinimlerin doyumu önemlidir ve birbirine benzeyen ve birbirini tamamlayan özellikler eş seçmede ön plandadır. Kişi eş seçimini yaparken bir nevi kendi eksikliklerini giderme çabasındadır. Bireylerin farklı gereksinimlere sahip olması, bazı gereksinimlerin erkekler bazı gereksinimlerin kadınlar için daha önemli olması dolayısıyla birbirine benzer ya da birbirini tamamlayan gereksinimlere sahip olan çiftlerin evlilik ilişkilerinde daha başarılı olacakları savunulmaktadır.

5-Uyaran-Değer-Rol Kuramı: Bu kuram tanışmadan evliliğe giden süreci vurgulamaktadır. "Uyaran-değer-rol kuramını" geliştiren Murstein (1982) göre, eşler, kendilerine en iyi davranmaya çalışan, bireyleri seçerler. Eşler, birbirlerinin "yarar" ve "sadakatini", aralarındaki ilişkilerin farklı noktalarında test ederler ve denerler. "Uyaran" dönemi kadın ve erkeğin ilk tanıştığı ve birbirini gördüğü ve ilk izlenimlerin alındığı dönemdir." Başlangıç değerlendirmeleri tarafların dış görünümü, sosyal ve zihinsel özelliklerine göre yapılır. Eğer ilk izlenim iyi ise ikinci dönem, "değerlerin karşılaştırılması" dönemine geçilir. Bu dönem kişilerin ilgi, tutum, inanç ve gereksinimlerinin birbirine uygunluğunun belirlendiği ve "sözel" olarak ifade edildiği bir dönemdir. Son dönem veya "rol dönemi" esnasında eşler, evlilikte ve birliktelikte "birbirini tamamlayıcı" veya "birbirine uyan rollerinin" olup olmadığım test edip denerler ve bir sonuca ulaşırlar. Yukarıda bahsi geçen beş kuramdan, araştırma sonuçları eş seçiminde benzerlikleri çok olan kişilerin kuracağı evliliklerin başarılı olma şansının daha yüksek olabileceğini ve ortak Özellikler çoğaldıkça evlilikte uyum şansının da artacağını ifade etmektedirler. Eşlerin çoğu yönden birbirine benzemesi, ortak bir yaşam sürmede, çocuk yetiştirmede, ortak bir sosyal hayat sürmede eşlerin işlerini çok kolaylaştırdığı belirtilmektedir.

SONUÇLAR

Araştırma bulgularına göre erkek ve kadınların romantik eşlerde aradıkları evrimsel kişilik kuramı kestirimleriyle tutarlılık göstermektedir.

Evrimsel kişilik kuramına göre bireylerin eş seçiminde anne-babalık yatırımı yani neslin devamı önemlidir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Psikolojide Eş Seçimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Murat ÇAKIR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Murat ÇAKIR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     4 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Uzm.Psk.Dnş.Murat ÇAKIR
Ordu (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Dnş.Murat ÇAKIR'ın Yazıları
► Psikolojide Terapötik Beklentiler Psk.Dnş.Nijat SARKHANOV
► İyi Hal İndirimi - Psikolojide Vicdan Psk.Dnş.Kerim CANDAN
► Psikolojide Bağlanma Kuramı Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA
► Psikolojide Yas (Ayrılık,kayıp) Psk.Ziya ÜNLÜTÜRK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Psikolojide Eş Seçimi' başlığıyla benzeşen toplam 31 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Aile ve Evlilik Mart 2017
► Evlilik ve Cinsellik Ekim 2016
► Boşanma Ocak 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:13
Top