2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Hipnotik Telkin Yönteminin Sınav Kaygısı ile Baş Etme Yöntemi Olarak Kullanımı: Olgu Sunumu
MAKALE #17790 © Yazan Uzm.Psk.Erdem AKGÜN | Yayın Ocak 2017 | 3,420 Okuyucu
Giriş
Sınav kaygısı gönümüzün rekabet ortamında birçok öğrencinin yaşadığı temel sorunların başında gelmektedir. Öğrenciler gelecekteki akademik kariyerlerinin belirleyecek olan önemli sınavlara çok yoğun bir şekilde hazırlanmakta ve hem emek vermekte hem de aileler ciddi miktarlarda para sarf etmektedir. Durum böyle olunca beklentiler yükselmekte ve birçok farklı açıdan öğrenci üzerinde sınav ağır bir stres faktörü olarak ortaya çıkmaktadır. Küçücük ve henüz daha gelişimini tamamlamamış olan çocuklar, bu yoğun baskı ve stresin etkisi ile sınava hazırlanmaktadırlar. Verdikleri emeklerin meyvesini toplayacakları sınav günü geldiği zaman, yoğun kaygı ve stresin etkisini hissederler. Vücudun verdiği alarm tepkilerinin sonucunda sınavda fiziksel ve zihinsel birçok belirti ile baş etmek zorunda kalmaktadırlar. Sınavda ya başarısız olmakta ya da beklediği sonucu alamamaktadır.

Hız çağı olan dünyamızda, sınavlar da hızlı bir şekilde gelip geçmekte ve sınavlara her zaman hazır olmamız gerekmektedir. Sınav kaygısı ve belirtileri genel olarak sınava az bir süre kala artan yoğun baskı sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu sebepten dolayı çalışmaların ve emeklerin heba olmaması ve potansiyel akademik fırsatların kaçırılmaması için bu kaygı türü ile başa çıkabilmek için hızlı sonuç alınabilecek yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Hipnoz veya imajinasyon tekniği, kaygı durumu yaşayan kişiyi, kaygıyı yaratan veya tetikleyen duruma hazır hale getirmek için uygulanabilecek en hızlı ve güvenli yollardan birisidir. Güvenilir olması güvenli rahat bir odada koltuğa uzanmış bir şekilde tüm risk ve tehlikelerden uzak olmanızdan gelmektedir. Hızlı olması ise doğru hipnotik derinlik ve doğru yöntem kullanıldığı takdirde hızlı sonuç vermesinden gelmektedir.

Makale kısa bir olgu sunumu şeklinde, Yönlendirici Hipnoz ve Hoşgörülü Hipnoz yöntemlerinin birlikte kullanıldığı bir öğrencinin çalışmasını ve sonuçlarını içermektedir.

Yöntem

Başvuruda bulunan vakanın değerlendirmesinde bireysel görüşme yöntemi uygulanmıştır. Yapılan görüşme sonucunda elde edilen bulgular vaka sunumu kısmında detaylı olarak aktarılacaktır. Öğrenciye çalışmaya başlamadan önce sınav kaygısı ölçeği uygulanmış ve çalışma sonunda öğrenci sınavdan çıktıktan sonra yaşadıkları ve tepkileri tekrar bir bireysel görüşme seansı yapılarak değişim değerlendirilmiştir.
Öğrenci ile uygulama yapılırken iki farklı hipnoz yöntemi kullanılmıştır. İlk kullanılan stil yönlendirici hipnozu dur. Yönlendirici Hipnozun tarihi eskilere dayanmaktadır. D. P. Brown, E. Fromm (2015) Bu hipnoz stilinde hipnozcu hastaya otoriter bir şekilde yaklaşır ve telkin yoluyla ne yapması gerektiğini söyler. hasta hipnozcuyu prestijli ve son derece inanılır bir iletişi kaynağı olarak görür ve genellikle çok güçlü aktarım duyguları yaşar. Hipnozcu, özellikle de karizmatik bir kişiliği varsa ya da ebeveyn rolünden faydalanma niyetindeyse, hasta tarafından sihirli güçlere sahip bir ebeveyn gibi görülür. Özellikle de hipnozcunun otoriter davrandığı durumlarda hastayla hipnozcu arasındaki güç dağılımı eşit olmaz, hipnozcu aktif ve zorlayıcı bir alıcı olur.
Kullanılan ikinci yöntem ise Hoşgörülü stil. D. P. Brown, E. Fromm (2015) Hoşgörülü hipnozda hipnozcu otoriter değil, teşvik edici bir rol üstlenmekte, bir yardımcı olarak işlev görmektedir, görevi de özneye hipnotik kabiliyetini ortaya çıkarabileceği bir ortam sunmaktır.

İki yöntem arasında temel farklılığa baktığımızda ilk yöntem olan yönlendirici hipoz uygulama açısından daha pratik görünmektedir. Vakada giriş uygulaması olarak yönlendirici hipnoz kullanılmıştır. Daha sonraki aşamada ise Hoşgörülü hipnoz çalışması ile vaka ile daha derinlemesine bir çalışma yapılmıştır.

Vaka Sunumu
Sosyo-Demografik Özellikler
Vaka 14 yaşında kız ve Gaziantep’ de ikamet etmektedir. Özel bir okulda ücretli olarak okumaktadır. Öğrenci okula okul servisiyle gidip gelmekte ve sınıf içerisinde arkadaşları ve öğretmenler ile uyumlu bir ilişkisi vardır. Giyim, hal ve hareketleri yaşıtlarına ve bulunduğu çevreye uyumludur.
Aile Özellikleri
Vakanın annesi, üniversite mezunudur ve özel sektörde orta düzey yönetici olarak çalışmaktadır. Vaka’ dan annesini tanımlaması istendiğinde “mükemmeliyetçi ve her şeyin en iyisinin olmasını isteyen birisi ” olarak tanımlamıştır. Annesinin her şeyi çok iyi yaptığını ve hata kabul etmediğini, kendisinin de mükemmel olmasını beklediğini söylemiştir. Görüşmelerde anne çok uyumlu ve işbirlikçi davranmıştır. Anne görüşmelerin başında, kendi başarıları, kızından beklentileri ve kendisinin ne kadar iyi olduğu üzerine konuşmaları çok sık yaparken daha sonraki görüşmelerde daha empatik ve uyumlu davranarak seanslarda önemli bir destekleyici rol üstlendi.
Vakanın babası üniversite mezunudur ve özel bir sektörde üst düzey yönetici olarak çalışmaktadır. Görüşmelere sadece bir kez ve küçük kardeşi ile birlikte gelmiştir. Görüşme odasında sessiz ve uyumlanmacı bir görüntü sergilemiştir. Görüşme esnasında baba genellikle uzlaşmacı ve anne ile kızın arasını bulmayı hedefleyen bir rol üstlenmiş, bunun dışında başka bir görüşmeye katılmamıştır. Vaka‘dan babasını tanımlaması istendiğinde babasını sessiz, kendisine çok karışmayan ve ne isterse yapan birisi olarak tanımlamıştır.
Vakanın 3 yaşında bir kız kardeşi vardır. Görüşmelere sadece bir kez baba ile birlikte gelmiştir. Görüşmeler sırasında kardeş kıskançlığı veya benzeri bir durum gözlenmemiştir.
Başvuru Sebebi
Görüşme randevusu anne tarafından bir tanıdığı aracılığı ile alınmıştır. Randevu, kızının derslerine gereken önemi vermediği, kendisi ile çok zıtlaştığı ve sınavlarına gereken özeni göstermediği için alınmıştır. İlk girdiği TEOG sınavında çok heyecanlanıp, ağladığından dolayı sınavda istediği başarıyı elde edemediği belirtilmiştir.
İlk Görüşme
İlk görüşme seansında anne ve kız odaya birlikte alınmış ve anne dinlenmiştir. Görüşme sırasındaki annenin baskılı ve otoriter tutumu dolayısı ile görüşme bireyle tek olarak sürdürülmüştür. Vaka‘ya neden geldiğini bilip bilmediği ve burada olmayı isteyip istemediği sorulduğunda, ders çalışmadığı için annesinin onu getirdiğini, ayni zamanda çok gönüllü olarak gelmediğini ama kendisi için sorun olmadığını söylemiştir. Görüşmenin devamında öğrenci ile ittifak kurmak için, istemediği takdirde bu görüşmeyi yapmak zorunda olmadığı ve çıkabileceği belirtilmiş, devam etmek isterse annesinin getirdiği sorunlardan dolayı değil kendi istediği bir sorun ile başlayabileceği söylenmiştir. Kurulan ilişki sayesinde, vaka kalmayı seçmiş, akademik başarısı ve annesi ile olan sorunlar üzerine konuşmak istediğini söylemiştir. Görüşmenin devamında, annesinin kendisini sürekli kısıtladığından, arkadaşları ile vakit geçirmesine engel olduğundan ve sürekli ders çalışmasını istediğinden bahsetmiştir. Annesine göre; yemek yeme ve tuvalete gitmenin dışında sadece ders çalışmalıydı ve çok çalışmasına rağmen aslında hiç çalışmıyor ve zamanını boşa geçiriyordu.
İlk görüşme genellikle iyi bir iletişim kurmak ve yaşanan sıkıntıların temelini anlamak üzerine yapılmıştır. Görüşmede, öğrencinin yoğun bir başarısızlık kaygısı yaşadığı ve bu kaygıdan dolayı sürekli rahatlamaya ihtiyaç duyduğu, bu ihtiyacın da çalışmakta zorluk yarattığı görülmüştür. Annenin yüksek beklentileri ve çocuğun potansiyelinin üzerinde bir tempo oluşturması da bu sorunu destekleyici olumsuz bir faktör olmuştur.
Uygulanan Çalışmanın Özeti
Seansa başvurmaları ile ikinci TEOG sınavı arasında fazla bir zaman kalmamasından dolayı aile ve öğrenci ile konuşularak kaygı durumuna yönelik hızlı bir müdahale yöntemi olarak hipnozun kullanılması kararlaştırılmıştır. Genellikle hipnoz çalışmalarından önce bir yatkınlık testi yapılarak süje’nin (hipnoza alınan kişi) yatkınlığı ölçülmektedir. Bu çalışmada ise yatkınlık testi ile uygulamanın kendisi birlikte yapılmıştır. Uygulama öncesinde yapılan seanslar ile vaka ve yaşadığı durumun temelleri ile ilgili olarak ayrıntılı bilgi alınmıştır. Bunun sayesinde uygulama hikâyesi kişiye özel olarak tasarlanabilmiştir. Tasarlanan bu çalışmada, Yönlendirici Hipnoz arkasından Hoşgörülü Hipnoz yöntemi kullanılarak etkililiğin en yüksek seviyeye çıkartılması hedeflenmiştir.
Suje’ye Ericsson yöntemi kullanılarak trans derinliği sağlanmış, sonrasında Hoşgörülü hipnoz yöntemi kullanılarak sınav günü yaşatılmıştır. Yaşatılan bu deneyim süje ‘nin evinde sınavdan 1 gece öncesinden başlatılmış, sınav sabahı uyanmasına ve sınav için hazırlık yapması dâhil tüm süreç gerçekçi bir şekilde oluşturulmuştur. Suje ile yapılan görüşmelerde elde edilen bilgiler ışığında, kendisini en çok olumsuz etkileyen olayın sabah okul bahçesinde beklemesi ve arkadaşlarını heyecan ve panik içerisinde görmesi, sınavlar arasında bekledikleri kantin veya kafeteryalarda yaşadıkları olarak görülmüştür. Hipnotik hikâye tasarlanıp, süje’ye okul bahçesinde beklerken arkadaşlarının yaşadığı durum karşısında sakin kalması tecrübe ettirilmiştir. Rahatlama ve gevşeme egzersizleri hipnoz altında yaptırılarak olası kaygı ve heyecan durumunu nasıl kontrol edebileceği yaşatılmıştır. Daha sonraki süreçte süje sınav için sınıfa alınmış ve gerçekçi bir şekilde sınav başlatılmıştır. Sınav sırasında oluşabilecek olası sorunlar yaşatılarak karşı önlemler ve yine sakin kalma becerisi yaşatılarak tecrübe ettirilmiştir. Suje için en önemli olan noktalardan biri olarak gözüken iki sınav arasındaki sürenin en az etkiyle giderilmesi için, sınav arasında ağlayan arkadaşlarının bulunduğu kafeterya yerine kimsenin olmadığı kütüphanede geçirmesi sağlanmış ve bu süreç yaşatılarak tecrübe ettirilmiştir. Bu durum tüm sınavlarda ve aralarda benzer şekilde yaşatılarak sınav imajinasyonu sonlandırılmıştır.
İkinci aşama olarak, Hoşgörülü hipnoz yönteminin sonunda süje tekrar hipnotik derinlik sağlanarak Yönlendirici hipnoza hazır hale getirilmiştir. Yönlendirici hipnoza da süje’ye bu yaşadığı tecrübenin kalıcı olduğu ve sınav günü geldiği zaman ihtiyacı olan her türlü bilginin ve tecrübenin ihtiyaç duyduğu anda ortaya çıkacağı ve bu sınav sürecini burada tecrübe ettiği gibi rahat ve iyi bir şekilde geçireceği üzerine telkinler verilerek süje basamaklı bir şekilde uyandırılmıştır.
Tartışma, Sonuç ve Öneriler
Vaka’nın destek için başvurmasından sürecin sonuna kadar annenin otoriter tutumu ve baskıcı tavrı kaygının çıkmasındaki esas faktör olarak görülmektedir. İlerleyen süreçlerde her ne kadar anne uyumlu davransa ve işbirlikçi olsa bile çocuk üzerindeki etkilerin geçmesi için yeterli olmamış ve çocuğun içerisinde yetersizlik duyguları canlı bir şekilde durmaktadır. Sınav kaygısı ve düzenli çalışamama durumu ele alındığı zaman annenin baskısı sonucu çalışmak için büyük bir atak gösteren çocuk daha sonraki süreçte kısa sürede beklediği geri dönütü alamadığı zaman umutsuzluğa kapılıp çalışmayı bırakmakta ve yetersizlik duygularının oluşturduğu kaygı ve endişeyi bastırabilmek için keyif verici etkinliklere yönelmektedir. Keyif verici etkinliklere yönelen çocuğun davranışlarını gören anne daha çok baskı uygulamakta ve böylece kırılması güç bir kısır döngüye girilmiştir. Sınav kaygısı ve düzenli çalışma alışkanlığı eksikliği sadece işin görünen yüzü olmakla beraber ilerleyen dönemlerde yetersizlik duygusunun getireceği sorunlar çocuğun hayatının farklı birçok alanına nüfuz edebilir.
Yapılan Hipnoz çalışması sonucunda öğrenci sınavda kaygı ve endişe verici bir durum yaşamadan bu önemli dönemi atlatmış olması sevindirici bir durumdur. Mevcut başarının farklı sınavlarda da kendisini gösterip göstermeyeceği ilerleyen zamanlarda takip yapılarak değerlendirilmeli ve bu değişimin kalıcı mı yoksa mevcut duruma özel olduğu ortaya konması faydalı olacaktır.

Kaynakça
Daniel P. BROWN & Erika FROMM (2015). Hipnoterapi ve Hipnoanaliz, Psikoterapi Enstitüsü Yayınları:199 3, 72-77.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Hipnotik Telkin Yönteminin Sınav Kaygısı ile Baş Etme Yöntemi Olarak Kullanımı: Olgu Sunumu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Erdem AKGÜN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Erdem AKGÜN'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Erdem AKGÜN Fotoğraf
Uzm.Psk.Erdem AKGÜN
Gaziantep
Uzman Psikolog - Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Erdem AKGÜN'ün Yazıları
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Hipnotik Telkin Yönteminin Sınav Kaygısı ile Baş Etme Yöntemi Olarak Kullanımı: Olgu Sunumu' başlığıyla benzeşen toplam 23 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


05:18
Top