Çocuklarımızı Teknoloji Bağımlılığından Nasıl Koruyabiliriz?
ÇOCUKLARIMIZI TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞINDAN NASIL KORUYABİLİRİZ?
Teknoloji bağımlılığı teknolojiyi kullanırken kişinin iradesini kaybetmesi, kendini denetleyememesi ve artık teknolojisiz bir yaşam sürememeye başlaması durumuna denilmektedir. Internet ve sosyal medya, cep telefonu, tablet, bilgisayar, televizyon teknolojik bağımlılık oluşturan araçlardır. Teknoloji bağımlılığı artık madde bağımlılığı gibi bir bağımlılık olarak kabul ediliyor. İçinde yaşadığımız teknoloji çağında hiç şüphesiz ki tamamen ekranlardan uzak durmak mümkün değildir. O yüzden çocuklarımıza ekranları yasaklamak değil, ekran karşısında geçirilen zamanı iyi planlamak ve kaliteli içerik izlemelerini sağlamak önemlidir.
Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?
*Teknoloji/ekran başında harcanan vaktin giderek artması ve geçirilen vakitle ilgili kontrolün kaybedilmesi. Örneğin bir saat ekrana bakacağım deyip geçirilen süresinin saatler olduğunun fark edilememesi.
*Teknolojiden uzak kalınca huzursuzluk, sinirlilik, öfke gibi yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması
*Ruhsal, sosyal ya da fiziksel bir sorun oluşturmaya başlamasına rağmen teknolojinin kullanılmaya devam edilmesi
*Zamanın büyük çoğunluğunun tablet, telefon, televizyon ile geçirilmesi
* Okul, aile, öz bakım gibi sorumlulukların yerine getirilmesini engellemesi
Çocuğunuzun Teknoloji Bağımlısı Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Eğer çocuğunuz;
*Sürekli olarak bilgisayar oyunu oynamak istiyorsa,
*Oyun oynamadığı zamanlarda da aklı hep oyunlarında kalıyorsa,
*Bilgisayar oyunları yüzünden uykusuz kalıyor, derslerine çalışmıyor ve başarısı düşüyorsa,
*Bilgisayar, tablet vb. başındayken zamanın nasıl geçtiğini fark edemiyorsa,
*Bilgisayar, tablet vb. yüzünden arkadaşlarından uzak kalıyor, aile içi ilişkileri bozuluyorsa,
*Yemeklerini bile bilgisayar, tablet vb. başında yemek istiyorsa teknoloji bağımlısıdır diyebiliriz
Teknoloji Bağımlılığının Zararları Nelerdir?
Teknolojinin yeterince ve uygun şekilde kullanıldığında pek çok faydası olmasına rağmen aşırı kullanıldığında da ciddi zararları olabilir. Fiziksel zararlarının dışında ruh sağlığına da ciddi zararları olduğu araştırmalar tarafından ortaya konulmuştur. Ekran karşısında geçirilen zamanın süresi arttıkça, çocukların;
*Beyni tembelleşir.
*Çok oturdukları için kemikleri güçlü olmaz. Baş, boyun ve sırt ağrıları oluşur.
* Uzun süre hareketsiz kalmalarından dolayı obezite sorunu yaşayabilir.
*Ödev ve işlerini yaparken aklına oyun, tablet gelir. Bu nedenle dikkatini toplaması zorlaşır.
*Sürekli ekrana bakmak göz sağlığını bozar. Gözlerde kızarıklık, yanma, kaşıntı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
*Sosyal gelişimi zayıflar. Arkadaşlarıyla iletişim kurmak yerine evde bilgisayar oyunu oynamayı tercih eder.
Kimler Risk Altında?
*Olumsuz arkadaş çevresi bulunanlar
*Okula karşı isteksiz ve ders başarısı sürekli olarak düşük olan kişiler
*Aile içi çatışmalar yaşayan, sağlıklı iletişimi olmayan aile üyeleriyle beraber olan kişiler
*Spordan uzak duran ve hareketsiz yaşamı olan kişiler
* Aile üyelerinde teknoloji bağımlısı olan kişiler veya ailede bilinçsiz teknoloji kullanımı olan kişiler
*Arkadaş edinme, iletişim kurma ve iletişimi devam ettirme becerileri az olanlar kişiler ekran ile daha çok vakit geçirmekte ve risk altındadırlar.
Sosyal Medya Bağımlılığı Nedir?
*Canınız sıkılınca aklınıza ilk seçenek olarak sosyal medya hesaplarına bakmak geliyorsa
*Sürekli bir şeyler paylaşma ihtiyacı duyuyorsanız
*Günlük hayatınızın ve sorumluluklarınızın aksamasına sebep oluyorsa
*Gerçek arkadaşlıkların yerini sanal arkadaşlıklar ve takipçiler alıyorsa
*Aşırı zaman alıyor ve ulaşılamadığında huzursuzluk oluşturuyorsa,
*Kısacası gerçek hayatınızın önüne geçmeye başladıysa sosyal medya bağımlısı olduğunuzdan söz edilebiliriz.
Oyun Bağımlılığı Nedir?
*Giderek oyun başında daha fazla zaman geçirmeye başladıysa
*Aile ya da arkadaşlarla birlikte vakit geçirmek yerine oyun oynamayı tercih ediyorsa
*Oyunlarda alınan başarı ve ilerlemeleri gerçek hayattaki başarılardan daha çok önemsemeye başladıysa
*Aileden uzaklaşarak, oyun başında geçirilen süreyle ilgili tartışmalar yaşıyorsa
*Oyun başında geçirilen fazla süre sonucu uykusuz kalma ve sabah uyanamamaktan dolayı okula gidememeye, ders notları düşmeye başladıysa çocuğunuzda oyun bağımlılığı vardır diyebiliriz.
Cep telefonu Bağımlılığı Nedir?
*Cep telefonunu sürekli olarak yanınızda taşımak ve sık sık kontrol etmek ihtiyacı duyuyorsanız
*Cep telefonunu kullanmaktan günlük işlerinize vakit ayıramıyorsanız
* Kendinizi kötü hissettiğinizde cep telefonunu kullanmak iyi geliyorsa
*Başkalarıyla sohbette veya yemekte birlikteyken bile cep telefonunuzu sık sık kullanıyorsanız
*Cep telefonunu kullanmadığınız zamanlarda kendinizi kötü hissediyorsanız telefon bağımlılığınız var demektedir.
Çocuklarımızı Nasıl Koruyabiliriz?
*Çocuklarınızla aranızda aile sözleşmesi imzalayın ve bunu uygulama konusunda net olun.Hem kendinizin hem de çocuğunuzun ne seyredeceği veya hangi programları kullanacağını belirleyin
*Uykudan bir saat önce telefon, tablet, bilgisayar vb. tüm ekranları kapatın
* Çocuğun odasında televizyon, bilgisayar bulundurmayın
*Çocuklarınızın sosyal ağlarına dikkat edin. Profillerindeki gizlilik ayarlarını yapmalarını sağlayın. Tam isim, adres, telefon, T.C. kimlik numarası ve özel fotoğraflarını paylaşmamalarını öğütleyin
*Tanımadıkları kişileri arkadaş listelerine eklememelerini söyleyin
*Sosyal ağlarda kimlerle arkadaşlık ettiklerini belli aralıklarla kontrol edin
*İnternete zaman zaman beraber girin ya da o girdiğinde gidip yanına oturarak onunla
İnternete birlikte vakit geçirin. Bilmediğiniz program, site ya da yenilikleri sorun ve öğrenin
*Teknoloji sohbetleri yapın
*Ailece birlikte zaman geçirmeye özen gösterin.
*Keyif alacağı farklı etkinliklere yönlendirerek hobi edinmesini sağlayın
Çocuklar Teknoloji Başında Ne Kadar Vakit Geçirmeli?
Pedagoji Derneği ve Amerikan Pediatri Derneği bir gün içinde tablet, telefon ve televizyon dâhil olmak üzere çocukların ekran başında geçirmeleri gereken azami süreleri şöyle belirlemiştir:
0-18 aylık bebekler: Tüm ekranlardan uzak tutmak gerekir. Görüntülü görüşmeler dışında tüm ekranlar bu yaş çocuklar için zararlıdır. Beynin hızlı geliştiği bu evrede çocukların tek ihtiyacı olan şey ebeveynleri ile etkin iletişim halinde olmasıdır.
18-24 aylık bebekler: Ekranla tanışma olabilir ancak şart değildir ve bu tanışma olacaksa da çok sınırlı tutulması gerekir. Çocukların ekranla ilk tanışması ne kadar geç olursa o kadar iyi olur.
3-6 yaş çocuklar: Günlük toplam süre en fazla 20-30 dakika olmalıdır.
6-9 yaş çocuklar: Günlük toplam süre en fazla 40-50 dakika olmalıdır.
9-12 yaş çocuklar: Günlük toplam süre en fazla 60-70 dakika olmalıdır.
12 yaş ve daha sonrası için: Ekranda geçirilen süre en fazla 2 saat olmalıdır.
NOT: Teknoloji bağımlılığı ile ilgili uzman desteği almak için iletişim bilgilerimden ulaşabilirisiniz. Her yaşta birey ile teknoloji/ekran bağımlılığı çalışılmaktadır.
Yararlanan Kaynaklar:
Şirin, Selçuk (2019). Yetişin Çocuklar. Bebeklikten Ergenliğe Çocuk Yetiştirme Klavuzu. Doğan Kitap. İstanbul.
Teknoloji bağımlılığı teknolojiyi kullanırken kişinin iradesini kaybetmesi, kendini denetleyememesi ve artık teknolojisiz bir yaşam sürememeye başlaması durumuna denilmektedir. Internet ve sosyal medya, cep telefonu, tablet, bilgisayar, televizyon teknolojik bağımlılık oluşturan araçlardır. Teknoloji bağımlılığı artık madde bağımlılığı gibi bir bağımlılık olarak kabul ediliyor. İçinde yaşadığımız teknoloji çağında hiç şüphesiz ki tamamen ekranlardan uzak durmak mümkün değildir. O yüzden çocuklarımıza ekranları yasaklamak değil, ekran karşısında geçirilen zamanı iyi planlamak ve kaliteli içerik izlemelerini sağlamak önemlidir.
Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?
*Teknoloji/ekran başında harcanan vaktin giderek artması ve geçirilen vakitle ilgili kontrolün kaybedilmesi. Örneğin bir saat ekrana bakacağım deyip geçirilen süresinin saatler olduğunun fark edilememesi.
*Teknolojiden uzak kalınca huzursuzluk, sinirlilik, öfke gibi yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması
*Ruhsal, sosyal ya da fiziksel bir sorun oluşturmaya başlamasına rağmen teknolojinin kullanılmaya devam edilmesi
*Zamanın büyük çoğunluğunun tablet, telefon, televizyon ile geçirilmesi
* Okul, aile, öz bakım gibi sorumlulukların yerine getirilmesini engellemesi
Çocuğunuzun Teknoloji Bağımlısı Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Eğer çocuğunuz;
*Sürekli olarak bilgisayar oyunu oynamak istiyorsa,
*Oyun oynamadığı zamanlarda da aklı hep oyunlarında kalıyorsa,
*Bilgisayar oyunları yüzünden uykusuz kalıyor, derslerine çalışmıyor ve başarısı düşüyorsa,
*Bilgisayar, tablet vb. başındayken zamanın nasıl geçtiğini fark edemiyorsa,
*Bilgisayar, tablet vb. yüzünden arkadaşlarından uzak kalıyor, aile içi ilişkileri bozuluyorsa,
*Yemeklerini bile bilgisayar, tablet vb. başında yemek istiyorsa teknoloji bağımlısıdır diyebiliriz
Teknoloji Bağımlılığının Zararları Nelerdir?
Teknolojinin yeterince ve uygun şekilde kullanıldığında pek çok faydası olmasına rağmen aşırı kullanıldığında da ciddi zararları olabilir. Fiziksel zararlarının dışında ruh sağlığına da ciddi zararları olduğu araştırmalar tarafından ortaya konulmuştur. Ekran karşısında geçirilen zamanın süresi arttıkça, çocukların;
*Beyni tembelleşir.
*Çok oturdukları için kemikleri güçlü olmaz. Baş, boyun ve sırt ağrıları oluşur.
* Uzun süre hareketsiz kalmalarından dolayı obezite sorunu yaşayabilir.
*Ödev ve işlerini yaparken aklına oyun, tablet gelir. Bu nedenle dikkatini toplaması zorlaşır.
*Sürekli ekrana bakmak göz sağlığını bozar. Gözlerde kızarıklık, yanma, kaşıntı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
*Sosyal gelişimi zayıflar. Arkadaşlarıyla iletişim kurmak yerine evde bilgisayar oyunu oynamayı tercih eder.
Kimler Risk Altında?
*Olumsuz arkadaş çevresi bulunanlar
*Okula karşı isteksiz ve ders başarısı sürekli olarak düşük olan kişiler
*Aile içi çatışmalar yaşayan, sağlıklı iletişimi olmayan aile üyeleriyle beraber olan kişiler
*Spordan uzak duran ve hareketsiz yaşamı olan kişiler
* Aile üyelerinde teknoloji bağımlısı olan kişiler veya ailede bilinçsiz teknoloji kullanımı olan kişiler
*Arkadaş edinme, iletişim kurma ve iletişimi devam ettirme becerileri az olanlar kişiler ekran ile daha çok vakit geçirmekte ve risk altındadırlar.
Sosyal Medya Bağımlılığı Nedir?
*Canınız sıkılınca aklınıza ilk seçenek olarak sosyal medya hesaplarına bakmak geliyorsa
*Sürekli bir şeyler paylaşma ihtiyacı duyuyorsanız
*Günlük hayatınızın ve sorumluluklarınızın aksamasına sebep oluyorsa
*Gerçek arkadaşlıkların yerini sanal arkadaşlıklar ve takipçiler alıyorsa
*Aşırı zaman alıyor ve ulaşılamadığında huzursuzluk oluşturuyorsa,
*Kısacası gerçek hayatınızın önüne geçmeye başladıysa sosyal medya bağımlısı olduğunuzdan söz edilebiliriz.
Oyun Bağımlılığı Nedir?
*Giderek oyun başında daha fazla zaman geçirmeye başladıysa
*Aile ya da arkadaşlarla birlikte vakit geçirmek yerine oyun oynamayı tercih ediyorsa
*Oyunlarda alınan başarı ve ilerlemeleri gerçek hayattaki başarılardan daha çok önemsemeye başladıysa
*Aileden uzaklaşarak, oyun başında geçirilen süreyle ilgili tartışmalar yaşıyorsa
*Oyun başında geçirilen fazla süre sonucu uykusuz kalma ve sabah uyanamamaktan dolayı okula gidememeye, ders notları düşmeye başladıysa çocuğunuzda oyun bağımlılığı vardır diyebiliriz.
Cep telefonu Bağımlılığı Nedir?
*Cep telefonunu sürekli olarak yanınızda taşımak ve sık sık kontrol etmek ihtiyacı duyuyorsanız
*Cep telefonunu kullanmaktan günlük işlerinize vakit ayıramıyorsanız
* Kendinizi kötü hissettiğinizde cep telefonunu kullanmak iyi geliyorsa
*Başkalarıyla sohbette veya yemekte birlikteyken bile cep telefonunuzu sık sık kullanıyorsanız
*Cep telefonunu kullanmadığınız zamanlarda kendinizi kötü hissediyorsanız telefon bağımlılığınız var demektedir.
Çocuklarımızı Nasıl Koruyabiliriz?
*Çocuklarınızla aranızda aile sözleşmesi imzalayın ve bunu uygulama konusunda net olun.Hem kendinizin hem de çocuğunuzun ne seyredeceği veya hangi programları kullanacağını belirleyin
*Uykudan bir saat önce telefon, tablet, bilgisayar vb. tüm ekranları kapatın
* Çocuğun odasında televizyon, bilgisayar bulundurmayın
*Çocuklarınızın sosyal ağlarına dikkat edin. Profillerindeki gizlilik ayarlarını yapmalarını sağlayın. Tam isim, adres, telefon, T.C. kimlik numarası ve özel fotoğraflarını paylaşmamalarını öğütleyin
*Tanımadıkları kişileri arkadaş listelerine eklememelerini söyleyin
*Sosyal ağlarda kimlerle arkadaşlık ettiklerini belli aralıklarla kontrol edin
*İnternete zaman zaman beraber girin ya da o girdiğinde gidip yanına oturarak onunla
İnternete birlikte vakit geçirin. Bilmediğiniz program, site ya da yenilikleri sorun ve öğrenin
*Teknoloji sohbetleri yapın
*Ailece birlikte zaman geçirmeye özen gösterin.
*Keyif alacağı farklı etkinliklere yönlendirerek hobi edinmesini sağlayın
Çocuklar Teknoloji Başında Ne Kadar Vakit Geçirmeli?
Pedagoji Derneği ve Amerikan Pediatri Derneği bir gün içinde tablet, telefon ve televizyon dâhil olmak üzere çocukların ekran başında geçirmeleri gereken azami süreleri şöyle belirlemiştir:
0-18 aylık bebekler: Tüm ekranlardan uzak tutmak gerekir. Görüntülü görüşmeler dışında tüm ekranlar bu yaş çocuklar için zararlıdır. Beynin hızlı geliştiği bu evrede çocukların tek ihtiyacı olan şey ebeveynleri ile etkin iletişim halinde olmasıdır.
18-24 aylık bebekler: Ekranla tanışma olabilir ancak şart değildir ve bu tanışma olacaksa da çok sınırlı tutulması gerekir. Çocukların ekranla ilk tanışması ne kadar geç olursa o kadar iyi olur.
3-6 yaş çocuklar: Günlük toplam süre en fazla 20-30 dakika olmalıdır.
6-9 yaş çocuklar: Günlük toplam süre en fazla 40-50 dakika olmalıdır.
9-12 yaş çocuklar: Günlük toplam süre en fazla 60-70 dakika olmalıdır.
12 yaş ve daha sonrası için: Ekranda geçirilen süre en fazla 2 saat olmalıdır.
NOT: Teknoloji bağımlılığı ile ilgili uzman desteği almak için iletişim bilgilerimden ulaşabilirisiniz. Her yaşta birey ile teknoloji/ekran bağımlılığı çalışılmaktadır.
Yararlanan Kaynaklar:
Şirin, Selçuk (2019). Yetişin Çocuklar. Bebeklikten Ergenliğe Çocuk Yetiştirme Klavuzu. Doğan Kitap. İstanbul.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarımızı Teknoloji Bağımlılığından Nasıl Koruyabiliriz?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Banu BEKÇİ AYTEKİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Banu BEKÇİ AYTEKİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
çocuklarda teknoloji bağımlılığı, oyun bağımlılığı, ekran bağımlılığı, telefon bağımlılığı, tablet bağımlılığı, bilgisayar bağımlılığı, çocuğumda oyun bağımlılığı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
