Çocuğunuzun Yarabandı Değil Şifası Olun
Hayatın her sürecinde sorunlar hep vardır. İşimizde, ailemizde, eş ilişkilerimizde.. Aslında hayat sorunlarla nasıl dans ettiğimizdir. Dans eden insanları ikiye ayırabiliriz. İki grupta dansı yeni öğrenmeye çalıştığını düşünelim. Birinci grup şöyle der; “ben bu dansı bilmiyorum ama öğrenebilirim” İkinci grup ise; “ben dans etmem. Zamanım yok. Yeteneğimde yok. Ancak öyle iyi öğreten bir hoca olmalı ki öyle öğrenebilirim.” İlk grup, dansı bilmese de öğrenmeye açıktır. Bilmese de çabalamayı seçmiştir. Hiç olmadı yapanlara bakıp öyle öğreneceği düşüncesindedir. İkinci grup ise dans etmeye baştan direnç göstermiştir. Dans etmesinin kendi çabasına değil iyi bir hocaya bağlı olacağını düşünmektedir. Dans etmek bir krizse bu kriz onun dışında çözülmelidir. Dans edememek ya da öğrenememek onun sorunu değil dans hocasının sorunudur.
Anne babaları da dans eden bu iki gruba benzetebiliriz. Çocuk yetiştirmek de aslında bir krizler bütünüdür. Çocuk gözünden düşünüldüğünde bir çocuğun emeklemesi, yürümesi, tuvalet-uyku-yeme alışkanlığı, yeni kardeş gelmesi, okula başlaması, travmaları, boşanma, şehir değişikliği başlı başına kriz yaratabilir. Bunların yanında bireysel farklılıkları göz önüne getirildiğinde sese duyarlı olan bir çocuk için yüksek sesli bir ortam da kriz olabilir. Çocuklar daha bizim bilmediğimiz bir çok kriz sürecinden geçerler. Çocuk psikolojisine bu açıdan bakıldığında aslında çocuk yetiştirmek de krizlerle nasıl dans ettiğimizdir.
Kriz yönetimi sürecinde aileleri tıpkı dans edenler gibi iki gruba ayırabiliriz. Dansı bilmeyen ama dans etmeye açık olan, çabalayan, olmadı yapan birini taklit edenleri düşünelim. Bu gruba giren anne babalar kriz oluştuğunda fark ederler, anlamaya çalışırlar, kabul ederler. “Benim çocuğumun şu an bir problemi var” derler. Problemi ya da krizi çocuklarıyla birlikte yaşayıp yanlarında olurlar. Krizi nasıl yöneteceğini bilemeyebilirler ama çözüm yolları ararlar. Çözüm bulamadığında ise çocuğu olan diğer arkadaşlarına danışırlar. Çocuğu okula gidiyorsa öğretmeninden ya da psikoloğundan fikir alırlar. İkinci grup krize baştan direnç gösterir. Tıpkı “ben dans etmem” demesi gibidir. Bu gruba krizler iyi hissettirmeyebilir. Aslında krizi nasıl yöneteceğini bilemediğinden direnç gösterirler. Bu gruba göre bu kriz onun dışında çözülmelidir. Genellikle krizler çıktığında bu okuluyla, öğretmeniyle, anneyse babasıyla, anane dedesiyle, bakıcısıyla ilgilidir. Sorun davranış kabul edilmedikçe de davranışın şiddetti de artış gösterebilir. Başkalarından yardım almak da istemeyebilirler. Çünkü hep güçlü görünmek zorundadırlar.
Çocukların gelişim sürecindeki krizleri bu iki gruba göre değerlendirdiğimizde çözüm yöntemleri de farklılık gösterecektir. Çocuğun kriz sürecindeki bir davranışını açık bir yaraya benzetirsek iki grubun tedavisi aynı olmayacaktır. İkinci grup; çocuğun kanayan yarasına bakmaya ve ilgilenmeye direnç gösterebilir. O sorunla sürekli karşılaşmamak için de hızlı bir çözüm olarak yarabandı yapıştırmayı tercih eder. Ona göre sorun çözülmüştür. Fakat bu, çocuğun gelişim sürecini de sekteye uğratacak bir çözüm olmuştur. İlk grup ise kanayan yarasını iyice inceleyerek, açarak bakar. Anlamaya çalışır. Bu yara nasıl oluştu, ne zamandır kanıyor, hangi tedavi iyi gelebilir ya da hangi merhemi sürmeliyim. Hiç bilmiyorsa hemen doktora danışır, komşusu hemşiredir ondan yardım alır. Yaranın hemen iyileşmesinden çok sürece odaklanır. Her gün ne kadar iyileştiğini takip eder. İlk grup, çocuğunun kanayan yarasına şifa olurken ikinci grup ise yarabandı olur. Çocukları büyüten herkes bu ruhu taşımalıdır. Çocukların yarabandı değil şifası olunmalıdır.
Kriz yönetmeyi baştan reddeden ya da direnç gösteren anne babalar çocuklarının konfeksiyon dükkanıdır. Krizi görebilen, kabul eden, süreçte kalan, çözüm arayanlar ise terzi ustalığıyla çocuk yetiştirirler. Konfeksiyon mağazasında büyüyen çocuklar her krizde aynı tepkiyle ya da çözümle karşılaşırlar. Bu tıpkı tek bir anahtarın tüm kapıları açmasına benzer. Her kapıyı nasıl tek bir anahtar açamazsa her sorun davranışı da tek bir yöntem çözemez. Her kapıya uygun anahtarlar, her krize de uygun yöntemler keşfedilmelidir. Konfeksiyon usulü çocuk yetiştirmek bir kıyafetin seri üretime girmesi gibidir. Fakat çocuklar biriciktir. Seri üretime girmiş bir yöntem ya da öneri her çocuğa uymayabilir. Onun için çocuklar terzi ustalığıyla yetiştirilmedir. Terzinin yaptığı kıyafet nasıl ki o terzinin özgün ürünüdür. Çocuğunuz için bulduğunuz öneri ya da yöntem de adeta onun ruhuna uymalıdır. Çocuk gelişimiyle ilgili genel öneriler konfeksiyon işidir. Ne zaman çocuğunuza özgü revize ettiğiniz de artık terzi işine döner. Bu bakış açısıyla düşünmek bile bizi çözüme yaklaştırabilir.
Sonuç olarak;
- Çocukların yarabandı değil, şifası olun.
- Krizle dans etmeye direnç göstermek yerine sahnede yer alın.
- Direnç gösterdiğiniz her şey çocuğunuzun gelişim fırsatını da elinden alabilir.
- “Mükemmel anne” olmak yerine “en az zararla çocuk yetiştirme” yollarını arayın.
- Kriz sürecinde yardım istemeyi yetersizlik göstergesi olarak algılamayın.
- Çocuğunuzun konfeksiyon dükkanı değil terzisi olun.
Anne babaları da dans eden bu iki gruba benzetebiliriz. Çocuk yetiştirmek de aslında bir krizler bütünüdür. Çocuk gözünden düşünüldüğünde bir çocuğun emeklemesi, yürümesi, tuvalet-uyku-yeme alışkanlığı, yeni kardeş gelmesi, okula başlaması, travmaları, boşanma, şehir değişikliği başlı başına kriz yaratabilir. Bunların yanında bireysel farklılıkları göz önüne getirildiğinde sese duyarlı olan bir çocuk için yüksek sesli bir ortam da kriz olabilir. Çocuklar daha bizim bilmediğimiz bir çok kriz sürecinden geçerler. Çocuk psikolojisine bu açıdan bakıldığında aslında çocuk yetiştirmek de krizlerle nasıl dans ettiğimizdir.
Kriz yönetimi sürecinde aileleri tıpkı dans edenler gibi iki gruba ayırabiliriz. Dansı bilmeyen ama dans etmeye açık olan, çabalayan, olmadı yapan birini taklit edenleri düşünelim. Bu gruba giren anne babalar kriz oluştuğunda fark ederler, anlamaya çalışırlar, kabul ederler. “Benim çocuğumun şu an bir problemi var” derler. Problemi ya da krizi çocuklarıyla birlikte yaşayıp yanlarında olurlar. Krizi nasıl yöneteceğini bilemeyebilirler ama çözüm yolları ararlar. Çözüm bulamadığında ise çocuğu olan diğer arkadaşlarına danışırlar. Çocuğu okula gidiyorsa öğretmeninden ya da psikoloğundan fikir alırlar. İkinci grup krize baştan direnç gösterir. Tıpkı “ben dans etmem” demesi gibidir. Bu gruba krizler iyi hissettirmeyebilir. Aslında krizi nasıl yöneteceğini bilemediğinden direnç gösterirler. Bu gruba göre bu kriz onun dışında çözülmelidir. Genellikle krizler çıktığında bu okuluyla, öğretmeniyle, anneyse babasıyla, anane dedesiyle, bakıcısıyla ilgilidir. Sorun davranış kabul edilmedikçe de davranışın şiddetti de artış gösterebilir. Başkalarından yardım almak da istemeyebilirler. Çünkü hep güçlü görünmek zorundadırlar.
Çocukların gelişim sürecindeki krizleri bu iki gruba göre değerlendirdiğimizde çözüm yöntemleri de farklılık gösterecektir. Çocuğun kriz sürecindeki bir davranışını açık bir yaraya benzetirsek iki grubun tedavisi aynı olmayacaktır. İkinci grup; çocuğun kanayan yarasına bakmaya ve ilgilenmeye direnç gösterebilir. O sorunla sürekli karşılaşmamak için de hızlı bir çözüm olarak yarabandı yapıştırmayı tercih eder. Ona göre sorun çözülmüştür. Fakat bu, çocuğun gelişim sürecini de sekteye uğratacak bir çözüm olmuştur. İlk grup ise kanayan yarasını iyice inceleyerek, açarak bakar. Anlamaya çalışır. Bu yara nasıl oluştu, ne zamandır kanıyor, hangi tedavi iyi gelebilir ya da hangi merhemi sürmeliyim. Hiç bilmiyorsa hemen doktora danışır, komşusu hemşiredir ondan yardım alır. Yaranın hemen iyileşmesinden çok sürece odaklanır. Her gün ne kadar iyileştiğini takip eder. İlk grup, çocuğunun kanayan yarasına şifa olurken ikinci grup ise yarabandı olur. Çocukları büyüten herkes bu ruhu taşımalıdır. Çocukların yarabandı değil şifası olunmalıdır.
Kriz yönetmeyi baştan reddeden ya da direnç gösteren anne babalar çocuklarının konfeksiyon dükkanıdır. Krizi görebilen, kabul eden, süreçte kalan, çözüm arayanlar ise terzi ustalığıyla çocuk yetiştirirler. Konfeksiyon mağazasında büyüyen çocuklar her krizde aynı tepkiyle ya da çözümle karşılaşırlar. Bu tıpkı tek bir anahtarın tüm kapıları açmasına benzer. Her kapıyı nasıl tek bir anahtar açamazsa her sorun davranışı da tek bir yöntem çözemez. Her kapıya uygun anahtarlar, her krize de uygun yöntemler keşfedilmelidir. Konfeksiyon usulü çocuk yetiştirmek bir kıyafetin seri üretime girmesi gibidir. Fakat çocuklar biriciktir. Seri üretime girmiş bir yöntem ya da öneri her çocuğa uymayabilir. Onun için çocuklar terzi ustalığıyla yetiştirilmedir. Terzinin yaptığı kıyafet nasıl ki o terzinin özgün ürünüdür. Çocuğunuz için bulduğunuz öneri ya da yöntem de adeta onun ruhuna uymalıdır. Çocuk gelişimiyle ilgili genel öneriler konfeksiyon işidir. Ne zaman çocuğunuza özgü revize ettiğiniz de artık terzi işine döner. Bu bakış açısıyla düşünmek bile bizi çözüme yaklaştırabilir.
Sonuç olarak;
- Çocukların yarabandı değil, şifası olun.
- Krizle dans etmeye direnç göstermek yerine sahnede yer alın.
- Direnç gösterdiğiniz her şey çocuğunuzun gelişim fırsatını da elinden alabilir.
- “Mükemmel anne” olmak yerine “en az zararla çocuk yetiştirme” yollarını arayın.
- Kriz sürecinde yardım istemeyi yetersizlik göstergesi olarak algılamayın.
- Çocuğunuzun konfeksiyon dükkanı değil terzisi olun.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuğunuzun Yarabandı Değil Şifası Olun" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Ebru ZORLUTUNA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Ebru ZORLUTUNA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
