Kanser ve Beslenme
Tümör, organizmadaki bazı hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıdır.
Besin depoları kontrolsüz harcanır !!!
KANSER OLUŞUMUNA BESLENMENİN ETKİSİ
Diyet posası, kullanılan katkı maddeleri (Nitrit,nitrat), küf ve toksinler (Aflatoksin),Pişirme yöntemleri (Kızartmalar),tütün ve alkol (Likör ve bira),aşırı ve yetersiz beslenme (Şişmanlık), alınan antioksidan düzeyi
POSA
Sindirim sisteminde enzimler tarafından sindirilmeyen besinlerin organizma için yararlı kısmıdır.
Yetersizliği kolon kanseri riskini arttırır. Posa, gaita hacmini ve gaitanın bağırsaktan geçiş süresini azaltır,Kısa zincirli yağ asidi oluşumunu arttırarak ( H2, metan (CH4), CO2, kısa zincirli yağ asitleri üretir ) pH yı düşürür. Mikrobiyolojik çoğalmayı arttırır. Enerji metabolizmasını değiştirir.Organik, inorganik maddeleri tutar.Safra asitlerinin dehidroksilasyonunu azaltır.
TUZ
Fazlası Midede nitrit türevlerini oluşturarak mukozayı zayıflatır, Mide-Özofagus kanser riskini arttırır
SAKKARİN
Kanser riskini arttırdığı yönündeki sonuçlar, pek çok çalışmada görülmüştür.
Diyabetli hastalarda yüksek alım düzeylerinin, idrar yolu kanser riski arttırdığı işaret edilmektedir.
NİTRİT NİTRAT TUZLARI
Etlerin korunmasında kullanılır. ( Salam, sucuk, sosis.)N-Nitros bileşikleri oluşturarak kanser riskini arttırmaktadır.
E ve C vitamininin, karsinojenleri %30-60 oranında azalttığı belirtilmektedir..
AFLATOKSİNLER
Tahıllarda bazı küfler nemli ve sıcak ortamlarda artmaktadır.
Mısır, yer fıstığı, yağlı tohumlarda ürerse özofagus, kc kanseri riskinin arttığı gösterilmiştir..
PİŞİRME YÖNTEMLERİ
5 dk. Kızartma, 48 saat kaynatma,35 dk ızgara işlemlei dana etinde mutajeniteye neden olmaktadır.
RADYASYON
Hücre DNA’sını değiştirip mutajeniteyi ve hastalık riskini arttırmaktadır.
SİGARA
Tütün çiğneme, sigara içme, tütün dumanına maruz kalma ağız, yanak, dişeti, akciğer kanseri oluşumunu %20-30 etkiler.
ALKOL
Mukozal karakteri değiştirip, enzim ve metabolik işlevleri bozar.
Kronik alkoliklerde B kompleks vitaminler ile demir, çinko ve diğer iz elmentler yetersizliği oluşur.
Alkolle, yeterli sebze-meyve tüketilmesi ağız boğaz boşluğu ve bazı sindirim sistemi kanserleri riskini oluşur.
ŞİŞMANLIK
Erkekler için 1,33
Kadınlar için 1,55 ca’dan ölüm riskini arttırdığı gösterilmiştir.
KAROTENLER
(Vit A’nın ön öğeleri)
Oksidasyonlardan ileri gelen doku tahriplerini önleyerek kanser riskini azaltmaktadır.
Bazı serbest radikalleri tutar, aktivitelerini düşürerek, lipit oksidasyonunu azaltır, hücre membranını korurlar.
Mikrozomal membranları peroksit ajanlara karşı korur.
KANSERDE VİTAMİNLER GENEL OLARAK
Karsinojen oluşumları önleyerek,detoksifikasyonu arttırırlar,transform hücre replikasyonunu,malignansiyi, değişimi kontrol ederek,hücreler arası iletişimi sağlayarak koruyucudurlar.
ÇİNKO:
Karsinojenleri bağlar, membran geçirgenliğini etkiler.
SELENYUM:
Topraktaki nitratları bağlar.
İYOT:
Yetersizliğinde, tiroit kanseri
Mg ve Mo:
Yetersizliğind, özofagus kanseri
Fe:
Yetersizliğinde→ Folik asit yet→ Gastrik lezyonlar saptanmıştır.
HASTALIK RİSKİNİ DÜŞÜRMEK İÇİN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR !!!!
1- Günlük enerji alımı -harcamasını dengelemek, ideal ağırlığı korumak.
2- Total yağ alımını azaltmak. Yağlı et ve kızartmaları azaltmak.
3- Taze sebze ve meyve tüketimini arttırmak. Diyete hardallı sebzeleri eklemek (karnabahar, lahana, ıspanak, brokalli, Brüksel lahanası), C, A, E vitaminleri, karoten ve Se alımını arttırmak (turunçgil ve havuç tüketimini arttırmak).
4- Diyette kurubaklagil ve tohumlara yer vermek.
5- Sarımsak, soğan, arpacık soğanı, nane, maydanoz gibi sebzeleri bol tüketmek.
6- Alkol, sigara, katkı maddelerinden sakınmak.
7- Kompleks CHO tüketimini arttırmak, rafine CHO azaltmak.
8- Hazırlarken kızartmalardan, tütsülendirmelerden sakınmak, salamura, turşu
tüketimini azaltmak.
9 -Öğün atlamamak . Beş ana besin grubundan her öğün tüketmek
10- Tuzu günde 5 gr ‘dan fazla tüketmemek
11- Her gün uygun fiziksel aktivite yapmak
12- Turfanda besin tercih etmemek
13- Fiyatı aynı besin değeri yüksek besinleri tercih etmek (gazoz-süt)
14- Aynı gruptan ucuz besini tercih etmek (muz-elma)
15- Hazırlama pişirme kurallarına uymak
1- İŞTAH AZALMASI DURUMUNDA :
** Acıkmamış dahi olsa yemek yemeye zorlamak
** Değişik davranış teknikleri öğretmek
** Az miktarlarda sık sık yedirmek
** Önce katı, arkasından sıvı besinler vermek
** Kalorisi olmayan yiyeceklerden kaçınmak
** Hafif ve yavaş egzersizler yaptırmak
** İyi kalite proteinli, bol kalorili besinler vermek
** Ek enerji kaynağı besinler vermek
**Ticari hazır ürünlerden yararlanmak
2-TAT DUYUSU DEĞİŞMESİ DURUMUNDA
** Çeşitli baharat ve çeşniler kullanmak
** Yiyecekleri soğuk veya oda ısısında servis yapmak
** Meyve suları kullanmak
** Değişik görünüm ve renkte yiyecekler vermek
** Aşırı tatlı gıdalardan kaçınmak
** Yemek kokularından, kötü kokulu besinlerden kaçınmak
EĞİTİM VERMEK!!! Kanserden korunmada ve ilerlemesini önlemede altın kurallardır!!!
UZMAN DİYETİSYEN ZÜHAL AYNACI BAYEL
Besin depoları kontrolsüz harcanır !!!
KANSER OLUŞUMUNA BESLENMENİN ETKİSİ
Diyet posası, kullanılan katkı maddeleri (Nitrit,nitrat), küf ve toksinler (Aflatoksin),Pişirme yöntemleri (Kızartmalar),tütün ve alkol (Likör ve bira),aşırı ve yetersiz beslenme (Şişmanlık), alınan antioksidan düzeyi
POSA
Sindirim sisteminde enzimler tarafından sindirilmeyen besinlerin organizma için yararlı kısmıdır.
Yetersizliği kolon kanseri riskini arttırır. Posa, gaita hacmini ve gaitanın bağırsaktan geçiş süresini azaltır,Kısa zincirli yağ asidi oluşumunu arttırarak ( H2, metan (CH4), CO2, kısa zincirli yağ asitleri üretir ) pH yı düşürür. Mikrobiyolojik çoğalmayı arttırır. Enerji metabolizmasını değiştirir.Organik, inorganik maddeleri tutar.Safra asitlerinin dehidroksilasyonunu azaltır.
TUZ
Fazlası Midede nitrit türevlerini oluşturarak mukozayı zayıflatır, Mide-Özofagus kanser riskini arttırır
SAKKARİN
Kanser riskini arttırdığı yönündeki sonuçlar, pek çok çalışmada görülmüştür.
Diyabetli hastalarda yüksek alım düzeylerinin, idrar yolu kanser riski arttırdığı işaret edilmektedir.
NİTRİT NİTRAT TUZLARI
Etlerin korunmasında kullanılır. ( Salam, sucuk, sosis.)N-Nitros bileşikleri oluşturarak kanser riskini arttırmaktadır.
E ve C vitamininin, karsinojenleri %30-60 oranında azalttığı belirtilmektedir..
AFLATOKSİNLER
Tahıllarda bazı küfler nemli ve sıcak ortamlarda artmaktadır.
Mısır, yer fıstığı, yağlı tohumlarda ürerse özofagus, kc kanseri riskinin arttığı gösterilmiştir..
PİŞİRME YÖNTEMLERİ
5 dk. Kızartma, 48 saat kaynatma,35 dk ızgara işlemlei dana etinde mutajeniteye neden olmaktadır.
RADYASYON
Hücre DNA’sını değiştirip mutajeniteyi ve hastalık riskini arttırmaktadır.
SİGARA
Tütün çiğneme, sigara içme, tütün dumanına maruz kalma ağız, yanak, dişeti, akciğer kanseri oluşumunu %20-30 etkiler.
ALKOL
Mukozal karakteri değiştirip, enzim ve metabolik işlevleri bozar.
Kronik alkoliklerde B kompleks vitaminler ile demir, çinko ve diğer iz elmentler yetersizliği oluşur.
Alkolle, yeterli sebze-meyve tüketilmesi ağız boğaz boşluğu ve bazı sindirim sistemi kanserleri riskini oluşur.
ŞİŞMANLIK
Erkekler için 1,33
Kadınlar için 1,55 ca’dan ölüm riskini arttırdığı gösterilmiştir.
KAROTENLER
(Vit A’nın ön öğeleri)
Oksidasyonlardan ileri gelen doku tahriplerini önleyerek kanser riskini azaltmaktadır.
Bazı serbest radikalleri tutar, aktivitelerini düşürerek, lipit oksidasyonunu azaltır, hücre membranını korurlar.
Mikrozomal membranları peroksit ajanlara karşı korur.
KANSERDE VİTAMİNLER GENEL OLARAK
Karsinojen oluşumları önleyerek,detoksifikasyonu arttırırlar,transform hücre replikasyonunu,malignansiyi, değişimi kontrol ederek,hücreler arası iletişimi sağlayarak koruyucudurlar.
ÇİNKO:
Karsinojenleri bağlar, membran geçirgenliğini etkiler.
SELENYUM:
Topraktaki nitratları bağlar.
İYOT:
Yetersizliğinde, tiroit kanseri
Mg ve Mo:
Yetersizliğind, özofagus kanseri
Fe:
Yetersizliğinde→ Folik asit yet→ Gastrik lezyonlar saptanmıştır.
HASTALIK RİSKİNİ DÜŞÜRMEK İÇİN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR !!!!
1- Günlük enerji alımı -harcamasını dengelemek, ideal ağırlığı korumak.
2- Total yağ alımını azaltmak. Yağlı et ve kızartmaları azaltmak.
3- Taze sebze ve meyve tüketimini arttırmak. Diyete hardallı sebzeleri eklemek (karnabahar, lahana, ıspanak, brokalli, Brüksel lahanası), C, A, E vitaminleri, karoten ve Se alımını arttırmak (turunçgil ve havuç tüketimini arttırmak).
4- Diyette kurubaklagil ve tohumlara yer vermek.
5- Sarımsak, soğan, arpacık soğanı, nane, maydanoz gibi sebzeleri bol tüketmek.
6- Alkol, sigara, katkı maddelerinden sakınmak.
7- Kompleks CHO tüketimini arttırmak, rafine CHO azaltmak.
8- Hazırlarken kızartmalardan, tütsülendirmelerden sakınmak, salamura, turşu
tüketimini azaltmak.
9 -Öğün atlamamak . Beş ana besin grubundan her öğün tüketmek
10- Tuzu günde 5 gr ‘dan fazla tüketmemek
11- Her gün uygun fiziksel aktivite yapmak
12- Turfanda besin tercih etmemek
13- Fiyatı aynı besin değeri yüksek besinleri tercih etmek (gazoz-süt)
14- Aynı gruptan ucuz besini tercih etmek (muz-elma)
15- Hazırlama pişirme kurallarına uymak
1- İŞTAH AZALMASI DURUMUNDA :
** Acıkmamış dahi olsa yemek yemeye zorlamak
** Değişik davranış teknikleri öğretmek
** Az miktarlarda sık sık yedirmek
** Önce katı, arkasından sıvı besinler vermek
** Kalorisi olmayan yiyeceklerden kaçınmak
** Hafif ve yavaş egzersizler yaptırmak
** İyi kalite proteinli, bol kalorili besinler vermek
** Ek enerji kaynağı besinler vermek
**Ticari hazır ürünlerden yararlanmak
2-TAT DUYUSU DEĞİŞMESİ DURUMUNDA
** Çeşitli baharat ve çeşniler kullanmak
** Yiyecekleri soğuk veya oda ısısında servis yapmak
** Meyve suları kullanmak
** Değişik görünüm ve renkte yiyecekler vermek
** Aşırı tatlı gıdalardan kaçınmak
** Yemek kokularından, kötü kokulu besinlerden kaçınmak
EĞİTİM VERMEK!!! Kanserden korunmada ve ilerlemesini önlemede altın kurallardır!!!
UZMAN DİYETİSYEN ZÜHAL AYNACI BAYEL






Yazan Uzman
|
Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.