Sorunlarımızı çok önemsiyoruz sanırım, sorun odaklı düşünüyor, sorun odaklı davranışlar geliştiriyoruz. Bu özelliğimiz de nesillerden nesillere akıp gidiyor ve birçok alanda da örneklerini gösteriyor. Örneğin bir arkadaşımızı gördüğümüzde hemen ülkemizin halinden, maddi sıkıntılarımızdan, çocukların masraflarından, sevdiğimizin zaaflarından dem vuruyoruz. Bizi çekemeyenleri çekiştiriyor, “Bunlara da iyilik yaramıyor” diye dertleniyoruz. Dertleşmek için kendimize ve arkadaşımıza özel zamanlar yaratıyoruz; “Gel kahve içelim, biraz dertleşiriz”. diyoruz. Dertleşmek de öyle herkesle olmuyor,”Dost”la oluyor. Bir kişinin dostluk makamına ulaşabilmesi için de dert ortağı olabilmesi, “dertleşme becerisini” geliştirmiş olması gerekiyor.



Sorunlarımız, sıkıntılarımız, dertlerimiz ve bunun odağında oluşturduğumuz ilişki biçimimiz çoğunlukla sorun odaklı gibi gözüküyor. Bu durum şarkılarımızdan, dizilerimize; sohbetlerimizden, buluşma nedenimize kadar iliklerimize kadar işlemiş duruma. Peki, bu sıkıntının çözümü ne? Çözümü işte tam olarak bu, “Çözüm ne?” diyebilmek, yani sorun odaklı düşünce stilimizi çözüm odaklı düşünme biçimi ile değiştirebilmektir.



Çözüm odaklı düşünmek, geçmiş üzerine odaklanmaktan çok, sorunun çözülebilme olasılığının olduğu gelecek üzerine odaklanmaktadır. Geçmiş yerine gelecek, sorun yerine çözüm, yetersiz özelliklerimiz yerine yeterli özelliklerimiz üzerine odaklanılır. Problemle, problemin kökeni ile ya da düşünce kalıplarıyla uğraşmanın bir anlamı yoktur. Çözüme yönelmek ön plandadır.

Çözüm yolları için somut ve gerçekçi bir yol haritası belirlenebilir. İyi bir çözüm; belirgin, ulaşılabilir, olumlu ve anlamlı olmalıdır. Hedefler net bir şekilde tanımlanır. Sorunun varlığına rağmen, ileride bir şeylerin nasıl daha iyi olacağı konusunda fikirler üretip çözümler oluşturulur. Alternatif çözümler arasından en uygun çözüm bulunduktan sonra eyleme geçilir.



Unutma;



Umudunu yitirme, her zaman bir çözüm var,



Çözümlerini kendin ara; en doğru çözümü sen zaten biliyorsun,



Birçok özelliğin için kendini takdir et,



Gücünü hisset. Doğuştan çözümler üretme becerisine sahipsin, bunu fark et. Bu zaten senin içinde var olan bir özellik.



Seçimini yap, kararını ver. Sorunlarını çözmeyi mi, yoksa sorunlarınla boğuşmayı mı seçiyorsun? Bir sorun yaşadıktan sonra milyonlarca şekilde davranabilirsin. Ağlayabilirsin, kahkaha attıktan sonra yüzüne tükürebilirsin, gülüp geçebilirsin, duymazdan gelebilirsin, için için kızıp yüzüne gülebilirsin, nanik yapıp gidebilirsin, yumruk atabilirsin, başından aşağıya bi tencere su dökebilirsin… ve daha binlerce şey yapabilirsin. İşte bu sonsuz seçenek arasında ne yapacağına, nasıl düşüneceğine sen karar veriyorsun. Sorunlarını çözmeyi mi yoksa boğuşmayı mı seçiyorsun? Seçim senin seçimin, karar senin kararın.

Norveçte bir atasözü varmış, “When you feell hopeless, think like ATATÜRK.” Yani;



“Çaresiz kalırsan Atatürk gibi düşün.”



Dip Not: Ülkemizde Atatürk ile ilgili bir atasözü olmaması ayrı bir yazının konusudur. Bu sözde Atatürk’ün çözüm odaklı düşünme biçimi örnek alınmaktadır.





Psikolog

Meltem ŞAHİNER