İlişkilerde Kıskançlık
İLİŞKİLERDE KISKANÇLIK
Kıskançlık kelime anlamıyla kendine ait olan bir şeyi başkası ile paylaşamama durumudur. Çoğunlukla haset kelimesi ile karıştırılırlar. Haset kendisinde olmayan bir şeye gıpta ile bakmak ve onu ulaşamayacağı için onu kötülemek ve aşağılamaktır. Kıskançlıkta ise bireyin sahip olduğu bir şey vardır. Onu paylaşmak istemez.
İlişkide kıskançlık makul oranda olduğunda ilişkiye zarar vermez. Bir kadın veya bir erkek partnerini belli oranda kıskanabilir ama kısıtlamaz. Bir erkeğin aşık olduğu bir kadını yabancı bir erkekten onu kısıtlamadan içten içe kıskanıyor olması ve bunu sevdiği kadına dile getirmesi çok insani bir durumdur. Kıskançlık toplumda hep abes bir durum olarak değerlendirilirken bazen kıskançlığın olmadığı bir tablo daha abes bir görünüm teşkil edebilir. Örneğin bir erkeğin karısına karşı duygusal bir his geliştirdiğini fark ettiği bir erkeğin varlığında karısını kıskanmıyor olması da normal olarak değerlendirilmez. Karısı kendisine ilgi duyan bir adamla temas kurduğunda erkek bundan rahatsızlık duymuyorsa bu da ilişkide diğeriyle duygusal bir bağın varlığının olup olmadığı noktasında şüphe uyandıran bir durum olarak değerlendirilebilir. Burada ikisi de makul düzeyde ise normal olarak karşılanabilir. İnsan psikolojisinin oluşum sürecini kültürden soyutlamak mümkün değildir. İçinde yaşanılan toplum da insan psikolojisinin dinamiklerinde çok büyük bir öneme sahiptir. Örneğin bazı toplumlarda eşini kıskanmak veya sevgilisini kıskanmak çok bağnazca algılanırken eşini hiç kıskanmamak da erkeklikten nasibini almamış olarak algılanmaktadır. Kişiler bu dinamiğin oluşumunda da kıskançlık türevi duyguları kendi perspektiflerinde içselleştirirler. Yani bu duygular biraz da kültüre göre şekillenebilir ama sağlıklı olarak değerlendirilme düzeyi ruhsal durumumuzun ne oranda sağlıklı olduğuna bağlıdır.
Peki kıskançlık neden olur?
Kıskançlık öncelikle yapısal olarak özgüvensiz, kaybetme korkusu yaşayan kendi sahip olduklarını başkaları ile paylaşmaya karşı isteksiz bir kişilik yapısından kaynaklanır. Kıskanç kişiler çocukluk çağlarındayken de sevdiklerini başkalarından kıskanırlar. Sevilen kişileri, diğerleri ile paylaşmak istemezler.
Çocuk, ait olmak önemsenmek ve sevebilmek ister. Çocuğun bu ihtiyaçları yeterince karşılanmadığında veya tam tersi yöne çocuk haddinden fazla ilgi odağı haline geldiğinde kıskançlık oluşur. Kıskanç kişi, arkadaşlarını, eşini, sevgilisini kaybetme korkusu yaşadığı için kıskanır. Bir diğer yönden de çocukluğundaki gibi ilgi odağı olma yönündeki beklentilerini kurduğu ilişkilere yansıtır ve bu ilgiyi kaybedeceğine yönelik müthiş bir korku geliştirdiği için kıskançlık oluşur. Tüm bunların neticesinde kıskançlığın en büyük sebebi: Kaybetme korkusu ve özgüvensizlik olarak değerlendirilebilir.
Kıskanç sevgili ve kıskanç eş psikolojisi
Kıskanç bir sevgili ilişkinin başlangıcında kendisini hemen belli etmeyebilir. Çünkü kıskançlık karşı tarafın tavır ve davranışlarının kısıtlanmasına yönelik hamleleri de beraberinde getirdiği için kıskanç bireyler ilişkinin ilk aşamalarında partnerlerine bu yönlerini hiç belli etmezler. Hatta bu bireyler oldukça toleranslı ve anlayışlı bir tutum geliştirebilirler. Çünkü kıskanç bireyler kıskanç tutumları ile karşı tarafı ürkütüp ilişkinin başlamadan bitmesinden korktukları için başlangıçta karşı cinsin gözünde çok ideal bir partner adayı olarak değerlendirilebilirler. İlişkinin ilerleyen aşamalarında partner ile duygusal bağlılık güçlendiğinde ve çiftler birbirlerine âşık olduklarında kıskançlık yavaş yavaş su yüzüne çıkmaya başlar. Erkeklerde kadının giyim kuşamına, kıyafetine karışmalar, sosyal medyadan veya görüştüğü diğer sosyal mecralardan temas kurduğu erkek figürleri ile kadının iletişimini kesmeye yönelik girişimler belirginleşebilir. Kadın sahasında ise benzer şekilde en çok partnerin başka kadınlara bakıp bakmadığı, erkeğin sosyal çevresindeki kadınların varlığından hoşnutsuzluk, erkeğin diğer kadınlarla ilişki kurmasına ve yakın olmasına yönelik olumsuz tepkiler gelişebilir. Bunun hepsinin içinde, her iki cinsiyet grubunda da partnerin kendisinden ayrı olduğu zamanlarda kimlerle vakit geçirdiği, kiminle mesajlaştığı, sosyal medyadan kiminle takipleştiği, kimlerin fotoğraflarını beğendiği veya onun fotoğraflarını kimlerin beğendiğine yönelik müthiş bir keşif ve merak duygusu oluşur. Kıskanç partnerlerde sanki içlerinden bir şey bu kişileri dürtüklermişçesine ilişkiyi çıkmaza sürerler.
İlişkide kıskançlık diğerinin eylemlerini kısıtlayıcı yönde davranışları da beraberinde getirir. Diğerinin davranışlarına müdahale etme, diğerini kendi istediği rotaya çekme, diğeri istediği gibi davranmadığında ona kötü muamelede bulunma ve ilişkide sen ayrı ben ayrı kişileriz duygusunu yok sayarak, tamamen biz ikimiziz tekiz mantığı gütme gibi duygular gelişir. Bir çiftin böyle bir tutum geliştirmesi, diğerini kendisinin bir parçası gibi görme eğilimi kıskançlığı giderek pekiştirir. Bir de bunun üstüne çiftlerden birisinde veya her ikisinde de diğerini kıskandırmaya yönelik bilinçdışı bir istek varsa, o ilişki daha da kaosa sürüklenir. Çok sık duyarız şu cümleleri: “Beni kıskanmanı istiyorum, “Sevgilim çok kıskanç”, “Erkek dediğin kıskanacak”, “Kocam beni erkek sinekten bile kıskanır”,” Sen beni kıskanmıyor musun” gibi cümleleri kuran insanların beden dillerinde bu duygudan keyif aldıklarına yönelik belirtileri çoğunlukla görebiliriz. Bu cümlelerin olduğu bir ilişkide de kıskançlığın boyutunun makul oranda olmasını beklemek zaten pek mümkün değildir. Partnerini kıskandırmaktan keyif alan bir kadın veya erkek onu bu yönde tahrik etmek için bilinçdışı bir çaba geliştirecektir. Bu da ilişkiyi kanser edecektir. Kıskançlığın beraberinde ilişkilerde aldatmalar, şiddet, boşanmalar, depresyon vb durumlar görülmektedir.
İlişkide kıskanç insanlara nasıl yaklaşılmalı?
İlişkide kıskançlık başlangıçta çifte keyifli gözükse de uzun vadede ilişkiyi yıpratan çiftler arasındaki saygıyı zedeleyen bir durumdur. İlişkide kıskançlık çiftlerin başa çıkılamadığı oranlarda ise bu kıskanç partnerin çocukluk dönemi yaşantılarında anne ve baba ile üçlü ilişkisinde bir problem olduğunun belirtisidir ve mutlaka çiftlerin psikoterapi desteği alması gerekir.
Bir diğer yol ilişkide kıskanç olan partnerin duygularını anlamaya çalışmak ve onu rahatlatacak cümleler sarf etmek ilişkiyi o an için rahatlatabilir. Fakat tüm bunların ışığında kıskanç bir partnerin varlığı ilişkide karşı cinsin kendisini kısıtlanmış ve çaresizleştirilmiş hissetme ihtimalinin varlığında kıskanç partnerin duygularını anlama ve ona yönelik rahatlatıcı bir iletişim kurabilmede durumu oluşamayabilir.
İlişkide kıskanç partnerin varlığında bir diğeri: Sevgilisinin veya eşinin bu duyguyu ist4emsizce geliştirdiğini düşünmek, yaşadığı kıskançlık duygusunu içinde tolere edemediği için olumsuz davranış geliştirdiğini bilmek belki kıskanç partnere karşı daha anlayışlı ve daha sakin karşılık verilmesine yardımcı olabilir. Ve bu yönde ilişkiyi daha iyi bir seviyede sürdürebilmek adına bir uzmandan çift terapisi desteği almak düşünülebilir.
Yasemin Tüzemen
Uzman Klinik Psikolog
Kıskançlık kelime anlamıyla kendine ait olan bir şeyi başkası ile paylaşamama durumudur. Çoğunlukla haset kelimesi ile karıştırılırlar. Haset kendisinde olmayan bir şeye gıpta ile bakmak ve onu ulaşamayacağı için onu kötülemek ve aşağılamaktır. Kıskançlıkta ise bireyin sahip olduğu bir şey vardır. Onu paylaşmak istemez.
İlişkide kıskançlık makul oranda olduğunda ilişkiye zarar vermez. Bir kadın veya bir erkek partnerini belli oranda kıskanabilir ama kısıtlamaz. Bir erkeğin aşık olduğu bir kadını yabancı bir erkekten onu kısıtlamadan içten içe kıskanıyor olması ve bunu sevdiği kadına dile getirmesi çok insani bir durumdur. Kıskançlık toplumda hep abes bir durum olarak değerlendirilirken bazen kıskançlığın olmadığı bir tablo daha abes bir görünüm teşkil edebilir. Örneğin bir erkeğin karısına karşı duygusal bir his geliştirdiğini fark ettiği bir erkeğin varlığında karısını kıskanmıyor olması da normal olarak değerlendirilmez. Karısı kendisine ilgi duyan bir adamla temas kurduğunda erkek bundan rahatsızlık duymuyorsa bu da ilişkide diğeriyle duygusal bir bağın varlığının olup olmadığı noktasında şüphe uyandıran bir durum olarak değerlendirilebilir. Burada ikisi de makul düzeyde ise normal olarak karşılanabilir. İnsan psikolojisinin oluşum sürecini kültürden soyutlamak mümkün değildir. İçinde yaşanılan toplum da insan psikolojisinin dinamiklerinde çok büyük bir öneme sahiptir. Örneğin bazı toplumlarda eşini kıskanmak veya sevgilisini kıskanmak çok bağnazca algılanırken eşini hiç kıskanmamak da erkeklikten nasibini almamış olarak algılanmaktadır. Kişiler bu dinamiğin oluşumunda da kıskançlık türevi duyguları kendi perspektiflerinde içselleştirirler. Yani bu duygular biraz da kültüre göre şekillenebilir ama sağlıklı olarak değerlendirilme düzeyi ruhsal durumumuzun ne oranda sağlıklı olduğuna bağlıdır.
Peki kıskançlık neden olur?
Kıskançlık öncelikle yapısal olarak özgüvensiz, kaybetme korkusu yaşayan kendi sahip olduklarını başkaları ile paylaşmaya karşı isteksiz bir kişilik yapısından kaynaklanır. Kıskanç kişiler çocukluk çağlarındayken de sevdiklerini başkalarından kıskanırlar. Sevilen kişileri, diğerleri ile paylaşmak istemezler.
Çocuk, ait olmak önemsenmek ve sevebilmek ister. Çocuğun bu ihtiyaçları yeterince karşılanmadığında veya tam tersi yöne çocuk haddinden fazla ilgi odağı haline geldiğinde kıskançlık oluşur. Kıskanç kişi, arkadaşlarını, eşini, sevgilisini kaybetme korkusu yaşadığı için kıskanır. Bir diğer yönden de çocukluğundaki gibi ilgi odağı olma yönündeki beklentilerini kurduğu ilişkilere yansıtır ve bu ilgiyi kaybedeceğine yönelik müthiş bir korku geliştirdiği için kıskançlık oluşur. Tüm bunların neticesinde kıskançlığın en büyük sebebi: Kaybetme korkusu ve özgüvensizlik olarak değerlendirilebilir.
Kıskanç sevgili ve kıskanç eş psikolojisi
Kıskanç bir sevgili ilişkinin başlangıcında kendisini hemen belli etmeyebilir. Çünkü kıskançlık karşı tarafın tavır ve davranışlarının kısıtlanmasına yönelik hamleleri de beraberinde getirdiği için kıskanç bireyler ilişkinin ilk aşamalarında partnerlerine bu yönlerini hiç belli etmezler. Hatta bu bireyler oldukça toleranslı ve anlayışlı bir tutum geliştirebilirler. Çünkü kıskanç bireyler kıskanç tutumları ile karşı tarafı ürkütüp ilişkinin başlamadan bitmesinden korktukları için başlangıçta karşı cinsin gözünde çok ideal bir partner adayı olarak değerlendirilebilirler. İlişkinin ilerleyen aşamalarında partner ile duygusal bağlılık güçlendiğinde ve çiftler birbirlerine âşık olduklarında kıskançlık yavaş yavaş su yüzüne çıkmaya başlar. Erkeklerde kadının giyim kuşamına, kıyafetine karışmalar, sosyal medyadan veya görüştüğü diğer sosyal mecralardan temas kurduğu erkek figürleri ile kadının iletişimini kesmeye yönelik girişimler belirginleşebilir. Kadın sahasında ise benzer şekilde en çok partnerin başka kadınlara bakıp bakmadığı, erkeğin sosyal çevresindeki kadınların varlığından hoşnutsuzluk, erkeğin diğer kadınlarla ilişki kurmasına ve yakın olmasına yönelik olumsuz tepkiler gelişebilir. Bunun hepsinin içinde, her iki cinsiyet grubunda da partnerin kendisinden ayrı olduğu zamanlarda kimlerle vakit geçirdiği, kiminle mesajlaştığı, sosyal medyadan kiminle takipleştiği, kimlerin fotoğraflarını beğendiği veya onun fotoğraflarını kimlerin beğendiğine yönelik müthiş bir keşif ve merak duygusu oluşur. Kıskanç partnerlerde sanki içlerinden bir şey bu kişileri dürtüklermişçesine ilişkiyi çıkmaza sürerler.
İlişkide kıskançlık diğerinin eylemlerini kısıtlayıcı yönde davranışları da beraberinde getirir. Diğerinin davranışlarına müdahale etme, diğerini kendi istediği rotaya çekme, diğeri istediği gibi davranmadığında ona kötü muamelede bulunma ve ilişkide sen ayrı ben ayrı kişileriz duygusunu yok sayarak, tamamen biz ikimiziz tekiz mantığı gütme gibi duygular gelişir. Bir çiftin böyle bir tutum geliştirmesi, diğerini kendisinin bir parçası gibi görme eğilimi kıskançlığı giderek pekiştirir. Bir de bunun üstüne çiftlerden birisinde veya her ikisinde de diğerini kıskandırmaya yönelik bilinçdışı bir istek varsa, o ilişki daha da kaosa sürüklenir. Çok sık duyarız şu cümleleri: “Beni kıskanmanı istiyorum, “Sevgilim çok kıskanç”, “Erkek dediğin kıskanacak”, “Kocam beni erkek sinekten bile kıskanır”,” Sen beni kıskanmıyor musun” gibi cümleleri kuran insanların beden dillerinde bu duygudan keyif aldıklarına yönelik belirtileri çoğunlukla görebiliriz. Bu cümlelerin olduğu bir ilişkide de kıskançlığın boyutunun makul oranda olmasını beklemek zaten pek mümkün değildir. Partnerini kıskandırmaktan keyif alan bir kadın veya erkek onu bu yönde tahrik etmek için bilinçdışı bir çaba geliştirecektir. Bu da ilişkiyi kanser edecektir. Kıskançlığın beraberinde ilişkilerde aldatmalar, şiddet, boşanmalar, depresyon vb durumlar görülmektedir.
İlişkide kıskanç insanlara nasıl yaklaşılmalı?
İlişkide kıskançlık başlangıçta çifte keyifli gözükse de uzun vadede ilişkiyi yıpratan çiftler arasındaki saygıyı zedeleyen bir durumdur. İlişkide kıskançlık çiftlerin başa çıkılamadığı oranlarda ise bu kıskanç partnerin çocukluk dönemi yaşantılarında anne ve baba ile üçlü ilişkisinde bir problem olduğunun belirtisidir ve mutlaka çiftlerin psikoterapi desteği alması gerekir.
Bir diğer yol ilişkide kıskanç olan partnerin duygularını anlamaya çalışmak ve onu rahatlatacak cümleler sarf etmek ilişkiyi o an için rahatlatabilir. Fakat tüm bunların ışığında kıskanç bir partnerin varlığı ilişkide karşı cinsin kendisini kısıtlanmış ve çaresizleştirilmiş hissetme ihtimalinin varlığında kıskanç partnerin duygularını anlama ve ona yönelik rahatlatıcı bir iletişim kurabilmede durumu oluşamayabilir.
İlişkide kıskanç partnerin varlığında bir diğeri: Sevgilisinin veya eşinin bu duyguyu ist4emsizce geliştirdiğini düşünmek, yaşadığı kıskançlık duygusunu içinde tolere edemediği için olumsuz davranış geliştirdiğini bilmek belki kıskanç partnere karşı daha anlayışlı ve daha sakin karşılık verilmesine yardımcı olabilir. Ve bu yönde ilişkiyi daha iyi bir seviyede sürdürebilmek adına bir uzmandan çift terapisi desteği almak düşünülebilir.
Yasemin Tüzemen
Uzman Klinik Psikolog
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "İlişkilerde Kıskançlık" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Yasemin TÜZEMEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Yasemin TÜZEMEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
kıskanç partner, kıskanç sevgili, kıskanç eş, ödipal, kıskanmak, sevgili kıskançlığı, kıskançlıkla başa çıkmak, kıskançlık nedenleri, ilişkilerde kıskançlık
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
