Yaratıcı Dramanın Tanımı ve Önemi
YARATICI DRAMANIN TANIMI
Drama sözcüğünün tam olarak Türkçe karşılığı bulunmamaktadır.Sözcük olarak Yunanca “dran” dan türetildiği bilinmektedir. Şener (1982)’e göre Megaralılar’ın kullandıkları “dran” sözcüğü, “hareket” anlamına gelmektedir.’drama sözcüğünün hareket bildiren bir sözcükten türemesi mümkündür.’ (Akt. Aslan, 2005: 120)
Spolin (1963), dramayı şöyle tanımlamıştır; drama, yaşantılar yolu ile kendini, duygularını ifade etmede bir araçtır (Akt. Bozdoğan, 2003: 33). San (1996), grup çalışması içerisinde, bireyin bir olayı, bir yaşantıyı, bir eğitim ünitesini, bir soyut kavramı, bir yaşantıyı eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği “oyunsu” süreçlerde anlamlandırması ve canlandırması olarak tanımlamaktadır (San, 1996: 149). Eski Yunanca’da “drama” doğrudan doğruya “yaşamak” anlamında kullanılırdı (Gönen ve Dalkılıç, 2002: 23). Aral (2000: 39), yaratıcı dramayı; “bir sözcüğü, bir kavramı, bir davranışı, bir tümceyi, bir fikri, bir yaşantıyı ya da bir olayı tiyatro tekniklerinden yararlanarak, oyun veya oyunlar geliştirerek canlandırma,” olarak tanımlar.
Yaratıcı drama özellikle Amerika’da Winifred Ward ve McCaslin tarafından, çocukların katıldıkları drama etkinliklerini tanımlamak için kullandıkları bir terimdir. Yaratıcılığı geliştirmek için çocuklarla yapılan drama etkinliklerini kapsar ve eğitici drama denilene eğitim tekniğinin alt türüdür (Akt. Önder, 2000: 28). Yaratıcı drama; bilişsel davranışları, duyuşsal özellikleri ve devinişsel becerileri kazandırmada bir öğretim yöntemi, başta duyuların eğitimi olmak üzere bütüncül bir estetik anlayış oluşturmada sanat eğitimi alanı ve yaşanılan süreci betimleme, açıklama ve kontrol edebilme olanaklarıyla da bir disiplindir (Üstündağ, 1996: 19-23)
Üstündağ, tarafından yapılan bir başka tanım ise şöyledir; “Yaratıcı drama; kuramsal ve uygulamalı (atölye) çalışmalarıyla sürdürülen bir grup etkinliği, bireysel ve grupla geçirile gelen yaşantıların oluşturulduğu bir süreçler bütünü, kurallar içindeki sonsuz özgürlüklerle yeni yaşantılar oluşturma, dramatik öğelerin ise koşulmasıyla gerçekleştirilen eylem ve çatışmalar üzerinde kurgulanan rol oynamalardır” (Üstündag, 2002: 95).
YARATICI DRAMANIN ÖNEMİ
Yaratıcı dramanın bireye öğrenme yaşantısında pek çok yararı vardır. Drama, öğrenme ve sosyalleşmenin yanında bireyin kendine olan güven ve saygısını da geliştirir. İletişim ve problem çözme becerilerini geliştirdiği gibi bir gruba ait olmanın gizilgücü vurgulanır. Ayrıca bağımlılık yerine bağımsız olma, edilgenlik yerine katılımcı olma, yetkinleşme, karar verme, demokratikleşme yaratıcı dramanın diğer kazanımlarıdır. Özellikle yetişkinler ve gençler uygulanan etkinliklerde, yaratılan yaşam durumları aracılığıyla çeşitli durumların incelenmesi, veli-okul ilişkileri, kent yaşamı ve sorunları, ana-baba-çocuk ilişkileri, çevre sorunları v.b konularda iletişim, bilgilendirme, çözüm bulma gibi amaçlara hizmet etmektedir (San 1996: 150).
Drama bir çok alanda kullanılabilen bir yöntemdir. Türkçe, tarih, coğrafya, matematik, psikoloji gibi temel derslerden ekonomi, politika, endüstri, insan ilişkileri gibi alanlarda da drama çalışmalarına rastlanmaktadır. Drama, sanat eğitimi, öğretmen eğitimi, drama öğretmeninin eğitimi, asker eğitimi, polis eğitimi, aşçıların eğitimi ve ayrıca problem çözme yöntemlerinin eğitiminde de kullanılmaktadır (Akt. Çöme, 2011: 7).
Ayrıca yaratıcı dramanın sağladığı faydalar şu başlıklar altında toplanabilir;
1) çocukta yaratıcılığı ve hayal gücünün geliştirmesi,
2) zihinsel kapasiteyi geliştirmesi,
3) kendilik kavramının gelişmesine katkı sağlaması,
4) bağımısz düşünme ve karar verme becerisi kazanması,
5) duygularının farkına varması ve ifade etmesi,
6) iletişim becerilerine olumlu katkı sağlaması,
7) sosyal farkındalığın artması ve problem çözme yeteneğinin geliştirilmesi,
8) demokrasi eğitimine destek sağlaması,
9) grup içi süreçlere olumlu katkı sağlaması (arkadaşlık),
10) öğretmen ile çocuklar arasında olumlu ilişkilere katkı sağlaması,
11) genel öğrenci performansına olumlu etkisi (Önder, 2000: 71)
Eğitim sistemi içinde yaratıcı dramanın amaçları söyle sıralanabilir:
1) Yaratıcılık ve estetik gelişimi sağlama,
2) Eleştirel düşünme yeteneği kazandırma,
3) Sosyal gelişim ve birlikte çalışma yeteneği kazandırma,
4) Moral ve manevi değerlerin gelişmesi ve çocukların ahlaki
5) Değerleri keşfetmelerine olanak sağlama,
6) Kendine güven duyma, teşvik ve karar verme becerilerini kazandırma,
7) Dil ve iletişim becerilerini geliştirme,
8) Farklı olay ve durumlarla ilgili deneyim kazanma,
9) Bireylerin hayal gücünü, hislerini ve düşüncelerini geliştirme (Ömeroğlu, 1990: 44).
Modern eğitim sistemi içinde yaratıcı dramanın hedefleri söyle sıralanmaktadır;
1) Bir grup olarak beraber çalışabilme becerilerini geliştirmesi.
2) Kendini ve başkalarını anlama becerisi geliştirmesi.
3) Kendine güven duyma, teşvik ve karar verme becerilerini kazandırması.
4) Farklı olay ve durumlarla ilgili deneyimler kazanması.
5) Dil ve iletişim becerilerini geliştirmesi.
6) Çocukların hayal gücünü, hislerini ve düşüncelerini geliştirmesi.
7) Yaratıcılık ve estetik gelişimini sağlaması (Akt. Ömeroğlu, 1991: 92-93).
Yaratıcı drama yöntemi sayesinde öğrenci özgüven sahibi olur. Kendini ifade edemeyen öğrenci etkinliklere katılarak zincirlerini kırar. Toplum içinde daha rahat konuşur hale gelir. Bu etkinlikler sayesinde belli bir süre sonra kendini ifade etmenin düşündüğü kadar zor olmadığını görür ve günlük hayatında da düşüncelerini ve isteklerini rahat bir şekilde dile getirmeye baslar. Yaratıcı drama yöntemi, öğrenilenlerin kalıcılığını sağlar. Öğrenci yaratıcı drama etkinlikleri sayesinde eğlenirken öğrenir. Dersin her anında etkin olması, öğrencinin bilgiyi daha uzun süre hatırlamasını sağlar (Yeşilyurt, 2011: 4)
Yaratıcı dramanın eğitimde kullanılması öğrenciye basta özgüven duygusunun gelişimi ve öğrenilen bilgilerin kalıcılığı olmak üzere birçok açıdan fayda sağlamaktadır. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:
1. Kendisini başkasının yerine koyarak(empati) çok yönlü düşünmesini
2. Özgüven duygusunun gelişmesini
3. Bireyin bilişsel, dil, meslek ve sosyal açıdan gelişmesini
4. İşbirliği, danışma ve paylaşma duygusunun gelişmesini
5. Kendini ifade edebilmeyi
6. Öğrenilen şeylerin kalıcılığı
7. Bireyin değişik yaşantıları tanımasını
8. Eğitim ve öğretimde aktif rol almayı
9. Rahatlamayı (oyunun değişik ihtiyaçlarını gidermeyi)
10. Sorumluluk duygusunun gelişmesini
11. Bireyin farklı görüş açılarına sahip olmasını, eleştirmeyi, tartışmayı öğrenmesini sağlar. (Aral, 2000: 43)
HİCRAN KAYNAK
UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN- DRAMA LİDERİ
KAYNAKÇA
1-Aslan, N. (2007). Drama Kavramları. Türkiye 9. Drama Liderleri Buluşması ve Ulusal Drama Semineri. Ankara: Oluşum yayınları.
2-Aral, N. (2000). Eğitimde Drama. İstanbul: Ya – Fa Yayın Pazarlama.
3-Bozdoğan, Z. (2003). Okulda Rehberlik Etkinlikleri ve Yaratıcı Drama. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
4-Çöme, A. (2011). Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Programı, Okul Yöneticilerinin Eğitimde Yaratıcı Drama Faaliyetlerine İlişkin Tutumları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
5-Gönen, M. Dalkılıç U. N. (2002). Çocuk Eğitiminde Drama Yöntem ve Uygulamalar, İstanbul: Epsilon yayıncılık.
6-Ömeroğlu, E. (1991). Okul Öncesi Öğretmeninin Niteliğinin Geliştirilmesinde Yaratıcı Drama Eğitiminin Rolü. Yaratıcı Drama 1985- 1995 Yazılar. 91- 94. Ankara: Naturel Yayınevi.
7-Ömeroğlu, E. (1990). Yaratıcı Drama Eğitiminin İngiltere’de Okul Öncesi Eğitimde Kullanılmasıyla İlgili Bir İnceleme. Yaratıcı Drama 1985- 1995 Yazılar. 110- 121. Ankara: Naturel Yayınevi.
8-San, İ. (1996). Yaratıcılığı Geliştiren Bir Yöntem ve Yaratıcı Bireyi Yetiştiren Bir Disiplin: Eğitsel Yaratıcı Drama. Yeni Türkiye Dergisi. 148-160.
Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı Drama Eğitim Programının Öğeleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 107(22), 30-36.
9-Üstündag, T. (2002). Yaratıcılığa Yolculuk. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
10-Yeşilyurt, E. (2011). 6. Sınıflarda Yapım Eklerinin Öğretimine Yaratıcı Drama Yönteminin Etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
Drama sözcüğünün tam olarak Türkçe karşılığı bulunmamaktadır.Sözcük olarak Yunanca “dran” dan türetildiği bilinmektedir. Şener (1982)’e göre Megaralılar’ın kullandıkları “dran” sözcüğü, “hareket” anlamına gelmektedir.’drama sözcüğünün hareket bildiren bir sözcükten türemesi mümkündür.’ (Akt. Aslan, 2005: 120)
Spolin (1963), dramayı şöyle tanımlamıştır; drama, yaşantılar yolu ile kendini, duygularını ifade etmede bir araçtır (Akt. Bozdoğan, 2003: 33). San (1996), grup çalışması içerisinde, bireyin bir olayı, bir yaşantıyı, bir eğitim ünitesini, bir soyut kavramı, bir yaşantıyı eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği “oyunsu” süreçlerde anlamlandırması ve canlandırması olarak tanımlamaktadır (San, 1996: 149). Eski Yunanca’da “drama” doğrudan doğruya “yaşamak” anlamında kullanılırdı (Gönen ve Dalkılıç, 2002: 23). Aral (2000: 39), yaratıcı dramayı; “bir sözcüğü, bir kavramı, bir davranışı, bir tümceyi, bir fikri, bir yaşantıyı ya da bir olayı tiyatro tekniklerinden yararlanarak, oyun veya oyunlar geliştirerek canlandırma,” olarak tanımlar.
Yaratıcı drama özellikle Amerika’da Winifred Ward ve McCaslin tarafından, çocukların katıldıkları drama etkinliklerini tanımlamak için kullandıkları bir terimdir. Yaratıcılığı geliştirmek için çocuklarla yapılan drama etkinliklerini kapsar ve eğitici drama denilene eğitim tekniğinin alt türüdür (Akt. Önder, 2000: 28). Yaratıcı drama; bilişsel davranışları, duyuşsal özellikleri ve devinişsel becerileri kazandırmada bir öğretim yöntemi, başta duyuların eğitimi olmak üzere bütüncül bir estetik anlayış oluşturmada sanat eğitimi alanı ve yaşanılan süreci betimleme, açıklama ve kontrol edebilme olanaklarıyla da bir disiplindir (Üstündağ, 1996: 19-23)
Üstündağ, tarafından yapılan bir başka tanım ise şöyledir; “Yaratıcı drama; kuramsal ve uygulamalı (atölye) çalışmalarıyla sürdürülen bir grup etkinliği, bireysel ve grupla geçirile gelen yaşantıların oluşturulduğu bir süreçler bütünü, kurallar içindeki sonsuz özgürlüklerle yeni yaşantılar oluşturma, dramatik öğelerin ise koşulmasıyla gerçekleştirilen eylem ve çatışmalar üzerinde kurgulanan rol oynamalardır” (Üstündag, 2002: 95).
YARATICI DRAMANIN ÖNEMİ
Yaratıcı dramanın bireye öğrenme yaşantısında pek çok yararı vardır. Drama, öğrenme ve sosyalleşmenin yanında bireyin kendine olan güven ve saygısını da geliştirir. İletişim ve problem çözme becerilerini geliştirdiği gibi bir gruba ait olmanın gizilgücü vurgulanır. Ayrıca bağımlılık yerine bağımsız olma, edilgenlik yerine katılımcı olma, yetkinleşme, karar verme, demokratikleşme yaratıcı dramanın diğer kazanımlarıdır. Özellikle yetişkinler ve gençler uygulanan etkinliklerde, yaratılan yaşam durumları aracılığıyla çeşitli durumların incelenmesi, veli-okul ilişkileri, kent yaşamı ve sorunları, ana-baba-çocuk ilişkileri, çevre sorunları v.b konularda iletişim, bilgilendirme, çözüm bulma gibi amaçlara hizmet etmektedir (San 1996: 150).
Drama bir çok alanda kullanılabilen bir yöntemdir. Türkçe, tarih, coğrafya, matematik, psikoloji gibi temel derslerden ekonomi, politika, endüstri, insan ilişkileri gibi alanlarda da drama çalışmalarına rastlanmaktadır. Drama, sanat eğitimi, öğretmen eğitimi, drama öğretmeninin eğitimi, asker eğitimi, polis eğitimi, aşçıların eğitimi ve ayrıca problem çözme yöntemlerinin eğitiminde de kullanılmaktadır (Akt. Çöme, 2011: 7).
Ayrıca yaratıcı dramanın sağladığı faydalar şu başlıklar altında toplanabilir;
1) çocukta yaratıcılığı ve hayal gücünün geliştirmesi,
2) zihinsel kapasiteyi geliştirmesi,
3) kendilik kavramının gelişmesine katkı sağlaması,
4) bağımısz düşünme ve karar verme becerisi kazanması,
5) duygularının farkına varması ve ifade etmesi,
6) iletişim becerilerine olumlu katkı sağlaması,
7) sosyal farkındalığın artması ve problem çözme yeteneğinin geliştirilmesi,
8) demokrasi eğitimine destek sağlaması,
9) grup içi süreçlere olumlu katkı sağlaması (arkadaşlık),
10) öğretmen ile çocuklar arasında olumlu ilişkilere katkı sağlaması,
11) genel öğrenci performansına olumlu etkisi (Önder, 2000: 71)
Eğitim sistemi içinde yaratıcı dramanın amaçları söyle sıralanabilir:
1) Yaratıcılık ve estetik gelişimi sağlama,
2) Eleştirel düşünme yeteneği kazandırma,
3) Sosyal gelişim ve birlikte çalışma yeteneği kazandırma,
4) Moral ve manevi değerlerin gelişmesi ve çocukların ahlaki
5) Değerleri keşfetmelerine olanak sağlama,
6) Kendine güven duyma, teşvik ve karar verme becerilerini kazandırma,
7) Dil ve iletişim becerilerini geliştirme,
8) Farklı olay ve durumlarla ilgili deneyim kazanma,
9) Bireylerin hayal gücünü, hislerini ve düşüncelerini geliştirme (Ömeroğlu, 1990: 44).
Modern eğitim sistemi içinde yaratıcı dramanın hedefleri söyle sıralanmaktadır;
1) Bir grup olarak beraber çalışabilme becerilerini geliştirmesi.
2) Kendini ve başkalarını anlama becerisi geliştirmesi.
3) Kendine güven duyma, teşvik ve karar verme becerilerini kazandırması.
4) Farklı olay ve durumlarla ilgili deneyimler kazanması.
5) Dil ve iletişim becerilerini geliştirmesi.
6) Çocukların hayal gücünü, hislerini ve düşüncelerini geliştirmesi.
7) Yaratıcılık ve estetik gelişimini sağlaması (Akt. Ömeroğlu, 1991: 92-93).
Yaratıcı drama yöntemi sayesinde öğrenci özgüven sahibi olur. Kendini ifade edemeyen öğrenci etkinliklere katılarak zincirlerini kırar. Toplum içinde daha rahat konuşur hale gelir. Bu etkinlikler sayesinde belli bir süre sonra kendini ifade etmenin düşündüğü kadar zor olmadığını görür ve günlük hayatında da düşüncelerini ve isteklerini rahat bir şekilde dile getirmeye baslar. Yaratıcı drama yöntemi, öğrenilenlerin kalıcılığını sağlar. Öğrenci yaratıcı drama etkinlikleri sayesinde eğlenirken öğrenir. Dersin her anında etkin olması, öğrencinin bilgiyi daha uzun süre hatırlamasını sağlar (Yeşilyurt, 2011: 4)
Yaratıcı dramanın eğitimde kullanılması öğrenciye basta özgüven duygusunun gelişimi ve öğrenilen bilgilerin kalıcılığı olmak üzere birçok açıdan fayda sağlamaktadır. Bunlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:
1. Kendisini başkasının yerine koyarak(empati) çok yönlü düşünmesini
2. Özgüven duygusunun gelişmesini
3. Bireyin bilişsel, dil, meslek ve sosyal açıdan gelişmesini
4. İşbirliği, danışma ve paylaşma duygusunun gelişmesini
5. Kendini ifade edebilmeyi
6. Öğrenilen şeylerin kalıcılığı
7. Bireyin değişik yaşantıları tanımasını
8. Eğitim ve öğretimde aktif rol almayı
9. Rahatlamayı (oyunun değişik ihtiyaçlarını gidermeyi)
10. Sorumluluk duygusunun gelişmesini
11. Bireyin farklı görüş açılarına sahip olmasını, eleştirmeyi, tartışmayı öğrenmesini sağlar. (Aral, 2000: 43)
HİCRAN KAYNAK
UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN- DRAMA LİDERİ
KAYNAKÇA
1-Aslan, N. (2007). Drama Kavramları. Türkiye 9. Drama Liderleri Buluşması ve Ulusal Drama Semineri. Ankara: Oluşum yayınları.
2-Aral, N. (2000). Eğitimde Drama. İstanbul: Ya – Fa Yayın Pazarlama.
3-Bozdoğan, Z. (2003). Okulda Rehberlik Etkinlikleri ve Yaratıcı Drama. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
4-Çöme, A. (2011). Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans Programı, Okul Yöneticilerinin Eğitimde Yaratıcı Drama Faaliyetlerine İlişkin Tutumları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
5-Gönen, M. Dalkılıç U. N. (2002). Çocuk Eğitiminde Drama Yöntem ve Uygulamalar, İstanbul: Epsilon yayıncılık.
6-Ömeroğlu, E. (1991). Okul Öncesi Öğretmeninin Niteliğinin Geliştirilmesinde Yaratıcı Drama Eğitiminin Rolü. Yaratıcı Drama 1985- 1995 Yazılar. 91- 94. Ankara: Naturel Yayınevi.
7-Ömeroğlu, E. (1990). Yaratıcı Drama Eğitiminin İngiltere’de Okul Öncesi Eğitimde Kullanılmasıyla İlgili Bir İnceleme. Yaratıcı Drama 1985- 1995 Yazılar. 110- 121. Ankara: Naturel Yayınevi.
8-San, İ. (1996). Yaratıcılığı Geliştiren Bir Yöntem ve Yaratıcı Bireyi Yetiştiren Bir Disiplin: Eğitsel Yaratıcı Drama. Yeni Türkiye Dergisi. 148-160.
Üstündağ, T. (1998). Yaratıcı Drama Eğitim Programının Öğeleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 107(22), 30-36.
9-Üstündag, T. (2002). Yaratıcılığa Yolculuk. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
10-Yeşilyurt, E. (2011). 6. Sınıflarda Yapım Eklerinin Öğretimine Yaratıcı Drama Yönteminin Etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Yaratıcı Dramanın Tanımı ve Önemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Barışcan ÖZTÜRK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Barışcan ÖZTÜRK'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
