Yoğun kokusu nedeni ile düşmanız ilan ettiğimiz sarımsağın yararları gündemde olan konulardan biri... Birden fazla yarara sahip olan ve vücudumuzda birçok olumlu etki gösteren sarımsağı daha yakından tanımak ister misiniz?
Bitkisel dünyada adı “Allivum Sativum” olan sarımsak bitkisi, içerisinde 33 çeşit kükürtlü birleşik, 17 çeşit aminoasit (protein yapıtaşı), potasyum, selenyum ve çinko barındırır. Kokusunu içinde bulunan kükürtlü birleşiklerden almakta olan sarımsak, içerdiği selenyum, çinko gibi besin öğeleri sayesinde vücudumuza sayısız yarar sağlar.
Çiğ iken keskin ve kötü bir kokuya ve tada sahip olan sarımsak, bu etkilerini pişirilince kaybeder. Pişirme esnasında parçalanan ve etkinliğini yitiren kükürtlü birleşiklerle beraber keskin koku ve tatta ortadan kaybolmaktadır. Pişirme esnasında sarımsağın kaybettiği özellikleri sadece kendine has kokusu ve tası değildir, aynı zamanda içinde yer alan bazı etkin birleşikler de etkisiz hale geldiğinden dolayı, sağlığa olan olumlu etkileri de oldukça azalır.
Sarımsak, içerisinde yer alan maddeler sebebi ile antikoagulan, antibiyotik, antioksidan, antihipertansif, antikanser etki gösterdiği gibi; hipolipidemik etkiye de sahiptir. sarımsağın zehirlenmeler ve katkı maddelerinin vücuttan atılması üzerinde de etkileri olduğu düşünülmektedir. Bu yararlı etkilerini anlamları ile inceleyelim.
** Antikoagulan Etki: İçerisinde yer alan etkin maddeler sebebi ile sarımsak, pıhtılaşmayı önleyici etki göstermektedir. Bu etkisi nedeniyle, damar tıkanıklığı ve kalp hastalıkları riskini azaltır. Damarlar üzerinde sahip olduğu etki nedeniyle, kalp hastalarına da tüketimi önerilmektedir.
** Antibiyotik etki: Sarımsak, virüslere, mantarlara, tek hücreli parazitlere ve bakterilere karşı koruma sağlar. Oluşturduğu antibiyotik etki sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyon hastalıklarına ve soğuk algınlığına yakalanma riskini azaltır. İçerdiği doğal aktif maddeler, mikropların vücuda tutunma yeteneğini azaltmaktadır.
** Antioksidan etki: İçerdiği selenyum ve çinko mineralleri antioksidan etkiye sahiptir. Antioksidan etkisi ile vücudumuza alınan veya vücut içinde üretilen zararlı etkilere sahip serbest radikalleri etkisiz hale getirir. Serbest radikaller birikimleri sonucu bazı hastalıklara ve yaşlanmaya sebep olur. Bu nedenle, sarımsağın sahip olduğu antioksidan etkinin yaşlanmayı geciktirici etki gösterdiği düşünülmektedir.
** Antihipertansif Etki: Kalp ve damarlar üzerinde sahip olduğu yararlı etki sadece, damar tıkanıklığını önlemez. İçerdiği doğal aktif bileşikler aynı zamanda tansiyonu düşürmekte de etkilidir. Bu nedenle tüketimi yüksek tansiyon hastalarına önerilmektedir.
** Antikanser Etki: Serbest radikaller, vücutta birikerek çeşitli kanser türlerinin ortaya çıkma riskini arttırabilirler. Sarımsak ise sahip olduğu antioksidan etkili aktif bileşenler sayesinde kanser riskini azaltır ve kanser oluşumu üzerinde baskılayıcı etki gösterir. Yapılan çalışmalar, sarımsağın özellikle kimyasal madde ve radyasyona bağlı oluşan kanser türlerinin riskini azalma da etkili olabileceğini göstermektedir. sarımsağın antikanser etkisi, bağışıklık sistemini güçlendirmesi ile ilişkilidir.
** Hipolipidemik Etki: Sarımsak, kan yağları üzerinde de olumlu etkilere sahiptir. Kan yağlarının dengelenmesinde ve kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL-kolesterolün azaltılmasında etkilidir. Karaciğerden sentezlenen yağ miktarını azaltıcı etkisi olduğu düşünülmektedir.
** Zehirlenmeler Üzerine Olan Etkileri: Kadminyum, arsenik ve civa gibi maddelerin etkisi ile oluşan zehirlenmelerde sarımsağın güçlü bir tedavi edici etkisi olduğu saptanmıştır. sarımsağın içinde yer alan kükürtlü birleşikler, bu gibi maddelere bağlanarak vücuttan atılmalarını sağlar.
** Vücuda Alınan Katkı Maddeleri Üzerine Olan Etkileri: Vücuda alınan gıda katkı maddelerine ve tatlandırıcılara bağlanarak, bu maddelerin atımını arttırdığı düşünülmektedir.
NE KADAR VE NASIL YEMELİ? Sarmısağı haftada 2-3 kez 1-2 diş olarak tüketmeniz önerilir. sarımsaktan tam faydayı sağlayabilmek için çiğ olarak tüketmeniz gerekir. Tüketim miktarlarına dikkat etmeniz önem taşır, çünkü sarımsağın aşırı tüketimi yoğun gaz hissine, karın ağrılarına ve bazı bireylerde alerjilere neden olabilir.
Sağlıklı günler dilerim…
15.04.2007 tarihinde Eskişehir Anadolu Gazetesi'nde yayınlanmıştır.