2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Psikolojik Travma ve Etkileri
MAKALE #19517 © Yazan Uzm.Psk.Burçak ÖZDEMİR | Yayın Nisan 2018 | 2,962 Okuyucu
Kaynağı insan eli ya da doğal olaylar olan, psikolojik ya da fiziksel bütünlüğü tehdit eden, kişide dehşet, panik, korku, çaresizlik gibi duygular uyandıran olaylar, travmatik yaşantılar olarak değerlendirilmektedir. Deprem, sel gibi doğal afetler, fiziksel ya da cinsel saldırı, işkence, terör, savaş, iş ve trafik kazaları, bir saldırıya şahit olma gibi olaylar, travmatik olaylar arasındadır. Ancak bir olayın travmatik olarak değerlendirilebilmesi, kişinin bu olayı iç dünyasında nasıl anlamlandırdığına bağlıdır. Aynı olayı yaşayan iki kişiden biri için olay, fiziksel ya da psikolojik bütünlüğüne yönelik bir tehdit olarak algılanmadığı için travmatik olarak değerlendirilmezken; diğer kişi bu tehdidi çok yoğun hissedip travmatize olabilir.

Travmatik olay yaşandıktan sonra kişide bazı psikolojik ve fiziksel belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler üç ana kategoride değerlendirilebilir. İlki, travmaya maruz kalan kişide gözlenen aşırı psikolojik uyarılma tepkileridir. Yaşadığı travmatik olay her an yeniden yaşanabilirmiş gibi hissettiği için, kişi sürekli olarak tetikte ve kendini koruma halindedir. Ufak uyaranlar karşısında irkilme, daha önceden önemsiz sayılabilecek olaylara aşırı tepkiler verme, öfke patlamaları, uykuya dalmada ve uykuyu kesintisiz sürdürmede zorluk, kabus görme ve psikosomatik şikayetler bu psikolojik uyarılma haline işaret eder.

Travmanın olası bir diğer etkisi de, kişinin travmatik yaşantıyı şimdiki zamanda tekrar tekrar yaşıyor gibi deneyimlemesidir. Uyanıkken geçmişe dönüşler, uyurken ise travmatik kabuslar görme şeklinde kendini gösteren bu belirtiler, kişinin gündelik yaşamındaki işlevselliğini ciddi şekilde bozar. Çünkü travmatik yaşantıyı hatırlatan en ufak uyaran bile, kişinin travmatik olaya geri dönmesine ve olayın yarattığı olumsuz tüm duyguları tekrar hissetmesine neden olur. Artık kişi için güvenli bir alan kalmamıştır çünkü travmatik olayı kendisine hatırlatacak olan uyaranla ne zaman ve nerede karşılaşacağını önceden kontrol etmek mümkün değildir.

Travmatik olayın yaşandığı sırada kişi, yoğun bir çaresizlik hisseder. Engel olmaya çalışmak ve içinde bulunulan durumu değiştirmeye çabalamak sonuç vermez ve kişi kendisini bırakma durumuna geçer. Bu kendini bırakma hali, travmanın bir diğer belirtisi olan uyuşmadır. Kişi artık eylemleriyle yaşadığı dehşet verici olaydan kaçamayacağını anlar ve bu kaçışı bilinç durumundaki değişiklikle sağlar. Olay gerçekliğini kaybeder ve kişi olayı kendi yaşıyor gibi değil, dışarıdan izliyor ya da kötü bir kabus görüyor gibi deneyimler. Hipnoz ya da uyuşturucu madde alımı gibi yaşantılanan bu durum, kişinin duyduğu dayanılmaz acıya adaptasyonu olarak değerlendirilebilir. Ancak travmatik olayın sonrasında da devam eden bu uyuşma hali, travmatik olayın etkilerinin uzun süre geçmemesi ve psikolojik desteğe uyum sağlayamama şeklinde olumsuz etkiler yaratır. Kişi kendisine travmayı hatırlatan durumlardan kaçınır ve olayın yarattığı duygulardan uzaklaşmaya çalışır. Ancak bunun bedeli; sosyal çevreden, gelecek planlarından, iş ve okul ortamından uzaklaşarak izole olmak ve gündelik işlevselliğin kaybıdır.

Travma sonrasında kişi, dünyanın güvenli bir yer olduğuna dair varsayımını tamamen kaybeder; çünkü kişinin yaşamı, bedensel bütünlüğü, sevdikleri ve inanç sistemleri tehdit edilmiştir. Travmatik olay sırasında yardım alamamış olmak, kişinin temel güven duygusunun yok olmasına neden olmuştur. Kendisini yalnız, terkedilmiş ve çaresiz hissetmektedir. Bu da gitgide hayattan çekilmesine ve yabancılaşmasına neden olur. Tüm bunlar kişinin hayattan keyif almasını, iş, okul gibi alanlarda işlevsel olabilmesini, sosyal ilişkilerini sürdürebilmesini engeller. Eğer travmatik bir olay yaşandıysa ve bu belirtilerden bazıları bir süredir yaşanıyorsa, bu sorunların zamanla kendiliğinden geçmesini beklemek yerine bir uzmandan psikolojik destek alınmalıdır. Böylece kişi daha kısa sürede bu zorluklarla başa çıkabilecek ve yaşamına devam edebilecektir.

Klinik Psikolog Burçak Özdemir

Kaynakça

Herman, J. L. (2007). Travma ve iyileşme: Şiddetin sonuçları ev içi istismardan siyasi teröre. (T. Tosun, Çev.) İstanbul: Literatür.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Psikolojik Travma ve Etkileri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Burçak ÖZDEMİR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Burçak ÖZDEMİR'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Burçak ÖZDEMİR Fotoğraf
Uzm.Psk.Burçak ÖZDEMİR
İstanbul
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Burçak ÖZDEMİR'in Yazıları
► Psikolojik Travma Nedir? Etkileri ve Psikoterapi Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL
► Yetişkinlerde Psikolojik Travma Psk.Ziya ÜNLÜTÜRK
► Psikolojik Travma Nedir? Psk.Ziya ÜNLÜTÜRK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Psikolojik Travma ve Etkileri' başlığıyla benzeşen toplam 18 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Neden Mutsuz Oluruz? Ekim 2018
◊ Narsisizm ve Aşk Ekim 2018
◊ Psikoterapi Nedir? Ekim 2018
◊ Öfke Ekim 2018
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:26
Top