Birçok kişiden bazı besinlere karşı alerjisi olduğunu duyabilirsiniz veya sizde besin alerjiniz olduğundan şüpheleniyor olabilirsiniz. Besin alerjilerinin gerçekte ne olduğunu ve hangi besinlerin alerji oluşturabileceğini ve gerçekten besin alerjiniz varsa başa çıkma yollarını öğrenmenin zamanı gelmedi mi?
BESİN ALERJİSİ NEDİR?
Bazı besinlerde bulunan proteinler, vücutta bağışıklık sisteminin uyarılmasına sebep olur. Uyarılan bağışıklık sistemi, besine karşı bağışıklık yanıtı oluşturur ve besin alerjileri ortaya çıkar.
Besin alerjileri genelde kalıtsaldır. Yani sizde herhangi bir besine karşı alerji varsa, çocuğunuzda oluşma riski olduğunu da unutmamanız gerekir. Çocuklar besin alerjilerine yetişkinlere nazaran daha duyarlı olsalar da, birçok çocuk büyüdüğünde alerjik reaksiyonlar son bulur.
Birçok kişi besin alerjisi olduğunu düşünmektedir. Fakat gerçek besin alerjileri, yetişkinlerde %2, çocuklarda %5 oranında görülür.
Besin alerjilerinin vücutta en sık sebep olduğu değişiklikler; şişme, aksırma veya mide bulantısıdır. Fakat besin alerjilerinde deri döküntüsü, dudak şişmesi, gözlerde kaşıntı, öksürük, solunum sıkıntısı, kusma ve ishalde görülebilir. Gerçek besin alerjilerinin, taklitleri ile karıştırılmaması gerekir. Bazen besine karşı duyulan tiksinti de bunlara benzer durumlarla sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle besin alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmalı ve gerekli testleri yaptırmalısınız.
HANGİ BESİNLER ALERJİK ETKİ GÖSTEREBİLİR?
Süt, yumurta, mısır, baklagiller ve soya alerjik etki gösterebilecek besinler arasında yer almaktadır. Yer fıstığı ve kabuklu deniz hayvanları da bazı bireylerde alerjik reaksiyonlara sebep olur. Çavdar, çikolata ve çilekte alerjik etki gösterebilecek besinler arasında yer almaktadır.
Bebeklerde inek sütüne olan alerji bebeğe inek sütü veya inek sütü bazlı bebek mamalarının verilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Bu durumda bebekte bulantı, kusma, ishal ve iştahsızlık oluşur. İnek sütü proteinine alerjisi olan bebeklerin inek sütü içeren herhangi bir besin tüketmemesi ve soya bazlı mamalarla beslenmesi gerekmektedir. Fakat inek sütü alerjisi olan bebeklerin bir kısmında, soya proteinine karşı duyarlılıkta söz konusu olabilir. Bu durumda, bebeğin tedavi edici özellikte özel bazı mamalarla beslenmesi gerekir.
Yumurta beyazına karşı oluşan alerji, bebek ve çocuklarda sıklıkla gözlenir. Bu nedenle, ek besinlere ilk başlandığında bebeklere sadece yumurta sarısı verilmesi önerilir. Bir yaşına kadar yumurta beyazının verilmemesi daha uygun olacaktır.
Fıstık, yumurta ve kabuklu deniz hayvanlarının oluşturabileceği alerji, diğer besinlere nazaran daha tehlikeli olabilir. Bu besinlere alerjisi olan bireylerde, besinlerin tüketiminden sonra terleme, düzensiz kalp atışları, düşük tansiyon ve şok durumu oluşabilir.
BESİN ALERJİLERİ İLE BAŞA ÇIKMA YOLLARI
Besin alerjisi tanısı aldıysanız, alerjik reaksiyon verdiğiniz besini beslenme örüntünüzden çıkarmanız gerekir. Bu önlemin yanı sıra dikkat etmeniz gereken bazı püf noktalarının olduğunu da unutmayın…
** Bir diyetisyene danışın… Diyetisyeniniz, alerji oluşturduğunuz besinle ilgili bilgi vermekle kalmaz, aynı zamanda o besin beslenme planınızda olmadan da besin çeşitliliği sağlamanızda size yardımcı olur.
** Besin etiketlerine dikkat edin… Alerjik reaksiyon gösterdiğiniz besin sadece tek tüketildiğinde değil, başka bir besinin içinde yer aldığında da vücudunuzda aynı tepkiler oluşmasına neden olur. Bu nedenle, besin etiketlerini dikkatlice okuyup, alerjik olduğunuz besinin, satın alacağınız besinin içinde yer alıp almadığını belirlemelisiniz. Örneğin süte alerjiniz varsa, sütlü çikolatalardan uzak durup, bitter çikolata almanız gerekir.
** Etiket okumaktan vazgeçmeyin… Defalarca satın aldığınız bir ürün de olsa, her seferinde etiketi muhakkak gözden geçirmelisiniz. Çünkü besinin içeriği değiştirilmiş olabilir.
Sağlıklı günler dilerim…
06.05.2007 tarihinde Eskişehir Anadolu Gazetesi'nde yayınlanmıştır.