Okb’li Ergenlerin Ailesel Özellikleri ve Ailelerinde Okb, Obsesif İnançlar :
OKB’li ergenlerin ailesel özellikleri ve ailelerinde OKB :
Yapılan çalışmalarda OKB'si olan çocuk ve ergenlerin ailelerinde çeşitli psikopatolojilerin sık bulunduğu gösterilmiştir. OKB' si olan hastaların anne, baba ve yakın akrabalarında obsesif kişilik ve OKB başta olmak üzere belirgin psikopatoloji bulunmuştur. OKB' si olan çocuk ve ergenlerle aynı tanıyı alan anne ve babalarını inceleyen çalışmalarda, hastalardaki obsesif kompulsif belirtilerin anne yada babalarındaki belirtilere benzemediği bulunmuş, obsesif ve kompulsif belirtilerin öğrenme veya örnek almaya bağlı olarak ortaya çıkmadığı belirtilmiştir (Lenane ve ark.,1990).
OKB’nin ailesel temelli bir bozukluk olduğu güçlü bilimsel araştırmalar tarafından desteklenmiştir (Arnold, Zai,&Richter, 2004). Aile çalışmaları kontrol grubuna göre tutarlı biçimde daha yüksek oranda çıkmıştır. OKB’li hastaların birinci dereceden akrabalarında OKB oranı %10.3 iken, normal populasyonda %1.9 olarak bulunmuştur (Pauls ve ark., 1995). Başka bir çalışmada OKB’li çocuk ve ergenin incelenmesiyle annelerinin % 9’unde OKB görülmüştür.(Nestadt ve ark., 2000). Bu açıdan aileden birinin OKB tanısı alması durumunda birinci dereceden akrabalarda OKB görülme oranının artması söz konusudur.
Ülkemizde yapılan başka bir çalışmada OKB tanısı konan çocuk ve ergenlerin annelerinde OKB, kontrol grubundaki annelere göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (Taner ve ark., 2007). Bu da çocukluk ve ergenlik döneminde başlayan OKB’de ailesel yatkınlığın daha çok olduğu görüşüyle uyumlu bir bulgudur. Yine yapılan bu çalışmada OKB grubundaki annelerde genel olarak anksiyete bozuklukları, kontrol grubundan anlamlı ölçüde daha yüksek bulunmuştur. Bu bulgular, annede OKB varlığının OKB etiyopatogenezinde temel risk etkeni olabileceğini düşündürmekle birlikte, daha geniş serilerde ve uygun yöntemle yapılacak çalışmalarla bu olası risk etkeninin etiyopatogenezdeki genetik, çevresel ya da her ikisiyle ilişkili rolünü daha iyi anlamamızı sağlayacaktır (Taner ve ark., 2007).
OKB’ li hastaların ailelerinde obsesif inançlar:
Kognitif model, OKB’li hastaların disfonksiyonel inançlarının ve düşüncelerinin etkisi üzerinde yoğunlaşmıştır. Obsesif inançların temeli ailesel temelli gelişimsel kapsamda oluşur ( Neil AR, Stephanie EC, Margaret AR, Eliza B, 2008). Yapılan bir çalışmada OKB’li çocuk hastaların anne-babalarında abartılmış sorumluluk ve korkunun abartılması, önemsenmesi konularındaki skorları OKB’li olmayan çocukların annelerine göre oldukça yüksek çıkmıştır (Fairbrother N & Abramowitz J, 2007). Aynı zamanda erken yaşta OKB tanısı alan çocukların anne-babalarında abartılmış sorumluluk, korkunun abartılması, mükemelliyetçilik ve emin olmamaya toleranssızlık kontrol gruplarına göre yüksek çıkmıştır.
Birçok araştırma hangi düşüncelerin ailesel olarak geçtiğine odaklanmıştır (Salkovskis, 1985; Salkovskis et al., 1999). Bazı araştırmalar da kişilik faktörleri açısından ailenin etkisini göstermiştir ( Faull, MJ, S MA & Lawrence T, 2004; Tolin DF, Woods CM & Abromowitz JS, 2003).Endişe, sinirlilik, depresyon, dürtüsellik ve strese yatkınlık gibi konularda önemli ölçüde ailenin etkisi görülmüştür (Samuels J, Nestadt G, Bienvenu OJ, Costa PT, Riddle MA, Liang, K, et al., 2000).
Obsesif İnanışlar Ölçeği uygulandığında, OKB’li olan çocuklarda ailesel olarak abartılmış sorumluluk, korkunun abartılması, mükemmelliyetçilik, belirsizliğe toleranssızlık, düşüncelere aşırı önem verme, birinin düşüncelerini kontrol etmeye önem verme alanlarında artma tespit edilmiştir. (Faull, MJ, S MA & Lawrence T, 2004; Tolin DF, Woods CM & Abromowitz JS, 2003).
Yapılan bir çalışmada, obsesif düşüncelerin olduğu bir çevrede yetişiyorsa bu çocukta OKB için yatkınlık geliştirdiği belirtilmiştir. Yine aynı çalışmaya göre bazı anne baba davranışları çocuğun mükemmeliyetçiliğine yol açabileceği belirtilmiş. Mesela çok eleştirel olan ve istekleri ve beklentileri çok olan aileler de , ayrıca standartları çok yüksek olan ve mükemmeliyetçi olan ailelerin çocuklarında (Frost RO, Lahart CM & Rosenblate, 1991; Soenens B, Eliot AJ, Goossens L, Vansteenkiste M, Luyten P &Duriez B, 2005).
Aile bireylerinde yaşanan mükemmeliyetçiliğin çocuğa abartılmış sorumluluk anlayışı yükleyebileceği düşünülmektedir. Bu sorumluluk anlayışının abartılıp karşısındakine zarar verme korkusunu getirerek OKB için çekirdek bazı bilişsel süreçlerin oluşumunda etkili olabileceği önerilmektedir (Neil AR, Stephanie EC, Margaret AR, Eliza B, 2008). Yapılan başka bir çalışmada OKB için ailesel bilişsel yatkınlık anne- babalarda araştırılmıştır. Özellikle abartılmış sorumluluk ve mükemmeliyetçilik OKB’li çocukların ailelerinde daha yüksek çıkmıştır (Neil AR, S EC, Margaret AR, Eliza B, 2008 ).
Yapılan çalışmalarda OKB'si olan çocuk ve ergenlerin ailelerinde çeşitli psikopatolojilerin sık bulunduğu gösterilmiştir. OKB' si olan hastaların anne, baba ve yakın akrabalarında obsesif kişilik ve OKB başta olmak üzere belirgin psikopatoloji bulunmuştur. OKB' si olan çocuk ve ergenlerle aynı tanıyı alan anne ve babalarını inceleyen çalışmalarda, hastalardaki obsesif kompulsif belirtilerin anne yada babalarındaki belirtilere benzemediği bulunmuş, obsesif ve kompulsif belirtilerin öğrenme veya örnek almaya bağlı olarak ortaya çıkmadığı belirtilmiştir (Lenane ve ark.,1990).
OKB’nin ailesel temelli bir bozukluk olduğu güçlü bilimsel araştırmalar tarafından desteklenmiştir (Arnold, Zai,&Richter, 2004). Aile çalışmaları kontrol grubuna göre tutarlı biçimde daha yüksek oranda çıkmıştır. OKB’li hastaların birinci dereceden akrabalarında OKB oranı %10.3 iken, normal populasyonda %1.9 olarak bulunmuştur (Pauls ve ark., 1995). Başka bir çalışmada OKB’li çocuk ve ergenin incelenmesiyle annelerinin % 9’unde OKB görülmüştür.(Nestadt ve ark., 2000). Bu açıdan aileden birinin OKB tanısı alması durumunda birinci dereceden akrabalarda OKB görülme oranının artması söz konusudur.
Ülkemizde yapılan başka bir çalışmada OKB tanısı konan çocuk ve ergenlerin annelerinde OKB, kontrol grubundaki annelere göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (Taner ve ark., 2007). Bu da çocukluk ve ergenlik döneminde başlayan OKB’de ailesel yatkınlığın daha çok olduğu görüşüyle uyumlu bir bulgudur. Yine yapılan bu çalışmada OKB grubundaki annelerde genel olarak anksiyete bozuklukları, kontrol grubundan anlamlı ölçüde daha yüksek bulunmuştur. Bu bulgular, annede OKB varlığının OKB etiyopatogenezinde temel risk etkeni olabileceğini düşündürmekle birlikte, daha geniş serilerde ve uygun yöntemle yapılacak çalışmalarla bu olası risk etkeninin etiyopatogenezdeki genetik, çevresel ya da her ikisiyle ilişkili rolünü daha iyi anlamamızı sağlayacaktır (Taner ve ark., 2007).
OKB’ li hastaların ailelerinde obsesif inançlar:
Kognitif model, OKB’li hastaların disfonksiyonel inançlarının ve düşüncelerinin etkisi üzerinde yoğunlaşmıştır. Obsesif inançların temeli ailesel temelli gelişimsel kapsamda oluşur ( Neil AR, Stephanie EC, Margaret AR, Eliza B, 2008). Yapılan bir çalışmada OKB’li çocuk hastaların anne-babalarında abartılmış sorumluluk ve korkunun abartılması, önemsenmesi konularındaki skorları OKB’li olmayan çocukların annelerine göre oldukça yüksek çıkmıştır (Fairbrother N & Abramowitz J, 2007). Aynı zamanda erken yaşta OKB tanısı alan çocukların anne-babalarında abartılmış sorumluluk, korkunun abartılması, mükemelliyetçilik ve emin olmamaya toleranssızlık kontrol gruplarına göre yüksek çıkmıştır.
Birçok araştırma hangi düşüncelerin ailesel olarak geçtiğine odaklanmıştır (Salkovskis, 1985; Salkovskis et al., 1999). Bazı araştırmalar da kişilik faktörleri açısından ailenin etkisini göstermiştir ( Faull, MJ, S MA & Lawrence T, 2004; Tolin DF, Woods CM & Abromowitz JS, 2003).Endişe, sinirlilik, depresyon, dürtüsellik ve strese yatkınlık gibi konularda önemli ölçüde ailenin etkisi görülmüştür (Samuels J, Nestadt G, Bienvenu OJ, Costa PT, Riddle MA, Liang, K, et al., 2000).
Obsesif İnanışlar Ölçeği uygulandığında, OKB’li olan çocuklarda ailesel olarak abartılmış sorumluluk, korkunun abartılması, mükemmelliyetçilik, belirsizliğe toleranssızlık, düşüncelere aşırı önem verme, birinin düşüncelerini kontrol etmeye önem verme alanlarında artma tespit edilmiştir. (Faull, MJ, S MA & Lawrence T, 2004; Tolin DF, Woods CM & Abromowitz JS, 2003).
Yapılan bir çalışmada, obsesif düşüncelerin olduğu bir çevrede yetişiyorsa bu çocukta OKB için yatkınlık geliştirdiği belirtilmiştir. Yine aynı çalışmaya göre bazı anne baba davranışları çocuğun mükemmeliyetçiliğine yol açabileceği belirtilmiş. Mesela çok eleştirel olan ve istekleri ve beklentileri çok olan aileler de , ayrıca standartları çok yüksek olan ve mükemmeliyetçi olan ailelerin çocuklarında (Frost RO, Lahart CM & Rosenblate, 1991; Soenens B, Eliot AJ, Goossens L, Vansteenkiste M, Luyten P &Duriez B, 2005).
Aile bireylerinde yaşanan mükemmeliyetçiliğin çocuğa abartılmış sorumluluk anlayışı yükleyebileceği düşünülmektedir. Bu sorumluluk anlayışının abartılıp karşısındakine zarar verme korkusunu getirerek OKB için çekirdek bazı bilişsel süreçlerin oluşumunda etkili olabileceği önerilmektedir (Neil AR, Stephanie EC, Margaret AR, Eliza B, 2008). Yapılan başka bir çalışmada OKB için ailesel bilişsel yatkınlık anne- babalarda araştırılmıştır. Özellikle abartılmış sorumluluk ve mükemmeliyetçilik OKB’li çocukların ailelerinde daha yüksek çıkmıştır (Neil AR, S EC, Margaret AR, Eliza B, 2008 ).
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Okb’li Ergenlerin Ailesel Özellikleri ve Ailelerinde Okb, Obsesif İnançlar :" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Fuat BALSAK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Fuat BALSAK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
