Kendi dünyanızda kendinizi kaybolmuş gibi mi hissediyorsunuz?

Hayatınıza bir anlam, bir hareketlilik katmanız gerektiğini mi düşünüyorsunuz?

Kişiler arası ilişkilerinizde daha iyi bir seviyede mi olmak istiyorsunuz?

Tüm bu sorulara tek bir cümle ile cevap vermek mümkün ‘’iyilik yapın’’ ancak ‘’iyiliği neden yapalım, nasıl yapalım, bizi nasıl kurtaracak?’’ gibi sorular da aklınıza gelmişse bu konuda yapılmış birkaç araştırmalara göz atalım…

Amerikalı Psikolog ve Araştırmacı Martin Seligman ile Akademisyen Prof. Chris Peterson, 2004 yılında yaptıkları kapsamlı çalışmalar sonucunda evrensel 24 karakter gücü ve 6 erdem ortaya koymuştur. İnsani bir değer olarak bahsedilen iyilik kavramı, insaniyet erdeminin içinde iyilikseverlik adı altında bir karakter gücü ya da başka bir deyişle daha iyi olmamıza giden yolda bir öz-kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır.

Dr. David Hamilton, zorlu yaşam koşullarından edinilen deneyimler sebebiyle evrimsel süreçte atalarımızın diğerleriyle işbirliğini öğrenmek zorunda kaldıklarını, grup içerisinde daha güçlü duygusal ilişkiler kurabilenlerin hayatta kalma şanslarının daha yüksek olduğunu ve bu sayede “iyilik genlerinin” bugüne aktarılabildiğini ifade etmektedir.

Evrim biyologları ve psikologlar da araştırmaları neticesinde iyiliğin beyinde gözlemlenebilir bir yetenek, doğuştan gelen bir özellik olduğunu ortaya koymaktadır. Doğamız gereği her ne kadar bencil iç dürtülerimiz olsa da bir o kadar güçlü empatik ve işbirlikçi bir yönümüzün olduğu artık bilinen bir gerçek.

Yale Üniversitesi Çocuk Bilişsel Kavrama Merkezi’nde yapılan bir çalışmada, 3-6 aylık bebeklerin yardımsever olan ve olmayan insanları ayırt edebildiklerini göstermiştir. Pozitif psikoloji uzmanı Patty O’Grady ise, iyilik üzerine konuşmakla değil çocuk ve ergenlerin iyiliği hissederek, görerek öğrendiklerini belirtmiştir.

Bir insan, dışarıda herkese iyilik yaparken yakınlarını es geçerse, bu tam anlamıyla iyilik ol(a)maz. İyilik, her yerde ve herkese karşı yapılan iyiliktir. İyilik, birine iyi davranıp ötekini dışlamak değildir. İyi insan herkese saygılıdır, herkese insan olduğu için değer verir. Bir önemli husus da şudur ki, iyiliğin gizli olması daha efdaldir. Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan bunu, ‘’İyiliğin PR’ı olmaz’’ diyerek ifade eder. Aristoteles ise iyilik kavramını, “Yardım edenin herhangi bir çıkarı ya da yardım edene herhangi bir geri dönüşü olmadan, ihtiyacı olan kişiye yardım etmek” olarak tanımlamıştır.

İnsanlar -özellikle önceden sevmedikleri veya nötr hissettikleri- kişilere iyilik yaptıklarında, bu kişilerden hoşlanmaya başlarlar. Bu bilişsel önyargıya Benjamin Franklin Etkisi adı verilir. Bu etkiye örnek olarak, yapılan bir deneyde, çiftlerden biri diğerine sürekli iyilik yaparken diğeri ise normal davranıyor. Deneyin sonunda iyiliği yapan kişinin diğerine göre %5 daha fazla yakınlık hissettiği görülüyor. Kısaca, birini sevmek için de ona iyilik yapmayı deneyebilirsiniz!


İşte size birkaç iyilik önerileri: yaşlı yakınlarınızı ziyaret edip onlara ufak bir hediye götürmek, sokak hayvanlarına bir kap yiyecek ve su bırakmak, bir yakınınıza sürpriz yapmak, bir arkadaşınıza davet vermek, çocuklar ile bir proje yapmak/oyun oynamak, cenazesi olan bir eve yemek götürmek gibi… İyilik için mutlaka maddiyat gerektiren somut kavramlar olmasına da gerek yoktur; hasta birini ziyaret etmek, birine samimi davranmak, güzel söz söylemek, gülümsemek de bir iyiliktir, hatta günümüzde sırtını dönmemek, somurtmamak da bir iyilik!

Stanford Üniversitesinde Psikoloji Profesörü Jamil Zaki, iyiliğe tanık olmanın iyilik yapmaya ilham verdiğini ve bunun yayılmasını sağladığını gözlemleyen bir takım çalışmalar gerçekleştirmiştir. İyiliklerimizin yayılması ve böylelikle iyi ruh halimizin artarak devam etmesi dileği ile…

Sağlık ve sevgi ile…