Bebeklerin Uykuları ve Uyuma Döngüleri
Yeni doğan bebeklerin uyku düzenleri biz yetişkinlere benzemez. Bu nedenle ebeveynler için ilk birkaç ay uykusuzluk anlamında dayanılması zordur. Anne babalar ebeveyn olmaya adapte olmaya çalışırlar. Fakat uzun süredir kaliteli uyuyamama hatta şiddetli uykusuzluk bu uyumu güçleştirmektedir. Sanırım anne babalık için pek kolay bir başlangıç değil.
Bu sorunları biraz da olsa azaltmak veya katlanılır hale getirmek için bebeğin uyuma rutinini bilmek faydalı olacaktır. O zaman süreci kontrol etmek hem daha kolay, hem de onu daha iyi anladığınız için sinirlerinizin yıpranması da daha az olur.
Uykularımız farklı özellikler gösterir. REM ve REM olmayan şeklinde adlandırılan uyku dönemlerinde bebekler farklı tepkiler verirler. REM uykusunda yatarken bebekler gözleri kapalı olmasına rağmen uyanık gibi görünürler. Beyin aktivitesi uyanık olduğu şekille aynıdır. Gözleri göz kapaklarının altında hareket eder. Yüzü farklı şekiller alır. Bazen vücudunu kıpırdatabilir.
REM olmayan uykusunda ise bedeni neredeyse hareketsizdir. Kalp atımı, solunum hızı ve beyin dalgası aktivitesi yavaş ve düzenlidir. REM uykusu yeni doğmuş bir bebeğin uykusunun neredeyse %50’sini oluşturur. Prematüre doğmuş bebeklerde bu oran biraz daha fazladır. Çocuğun yaşı ilerledikçe REM uykusu azalır ve yetişkinlikte % 20’ye kadar düşer.
Yetişkinlerde REM uykusu sırasında beynin ürettiği sinyaller vücutta harekete neden olmaz. Çünkü bu sinyaller baskılanmıştır. Ama bebeklerde altı ile on ikinci aylar arasında bu baskılanma süreci oluşur. Fakat bu gelişim tamamlanana kadar REM uykusu sırasında kıpırdanırlar ve hatta bu hareketlerden dolayı uyanır ve tekrar uyumakta zorluk çekerler. Bu nedenle kollarını içerecek şekilde çok sıkı olmayan kundak yapmak daha uzun ve kaliteli uyumasını ve uykusuzluk nedeniyle ağlamasını azaltacaktır.
Çocuklar uyurken REM ve REM olmayan aşamalar arasında bir döngü oluşur. REM uykusu dört farklı aşamaya gelince birçok bebeğin gece uykusu tek bir gece uykusunda birleşir. Bebeklikten çocukluğa doğru bu uyku döngülerinin süresi 50 dakikadan 90 dakikaya doğru yükselir.
Yeni doğan bebekler uyur uyumaz REM aşamasına geçerler. Üçüncü aydan sonra ise REM olmayan uykuya geçerler ve bundan sonra da böyle devam eder. Küçük çocuklar dördüncü aşama olan derin uykuyu çok derin uyurlar ve uyandırılmaları zordur. Dördüncü aşamadaki çocuğunuzu tuvalete götürseniz yarı uykulu olacaktır ve sabah bunu hatırlamayacaktır. Bir iki saat bu aşamada kalırlar. Sonra kısa bir yarı uyanıklık dönemi oluşur. Bu süreçte çocuk bazı hareketler yapar. Ağız şapırdatmak, anlamsız konuşmak, gözü ovuşturmak gibi. Biraz sonrada tamamen uyanacaktır ama bazı çocuklarda bu uyku terörü dediğimiz bir sürece dönüşür ki onu bu yazımda değinmeyeceğim bu genelde derin uykunun son aşamasında meydana gelir.
Bu kısa uyanmadan sonra REM uykusu başlar. Bu aşama kısa sürelidir. Daha küçük olanlar bu aşamayı atlar. İlk REM uykusu döngüsü 10-15 dakika kadar sürer. Fazla göz hareketi oluşmaz. Bu aşamadan sonra çocuk REM olmayan derin bir uyku aşamasına geçer. Bu derin uyku yaşına göre 30 dakika ile 2 saat arasında sürer. Bu dönemden sonra oluşan uyanışa kadar çocuk gecenin üçte birini tamamlamış olur.
Bu aşamayı REM uykusu takip eder. Bunun süresi 5-20 dakika arasında değişir. Bu aşama birkaç kısa uyanış olabilir. Bu REM aşaması başka bir kısa uyanışla sona erer. Çocuk hareket eder, pozisyon değiştirir ve her şeyin yolunda olup olmadığını kontrol eder.
Bazen ebeveynler bu uyanışları anormal olarak algılayabilirler. Bazen de çocuk bu kısa uyanışlarda yeterli uyuma koşulları sağlanmadığı için uykuya yeniden dalamazlar. Örneğin kucakta veya sallayarak uyutulmuş bir çocuk uyandığında kendini yatakta bulunca, uyutulmadan önceki koşullarını aradığı için ağlayıp tamamen uyanabilir. Aynı koşullar yaratıldıktan sonra ancak uykuya dalabilirler.
İlk REM aşaması sonrasında gecenin orta kısmında başka bir REM aşamasına geçilir. Bu daha uzun süreli bir dönemdir. Fakat REM döneminde ara ara uyanmalar olabilmektedir. Normalde bu uyanmalar kısayken, koşullarını sağlayamadıkça veya başka nedenlerle bebek ve çocuklar uykusuzluk yaşayabilirler.
Sabaha doğru çocuklar yeniden dördüncü aşama olan derin uykuya geçerler. Böylece uyanmadan 2-3 saat kadar önce çocuklar sakindir. Bu aşamadan doğrudan uyanan çocuklar mutsuz olurlar ve genelde ağlarlar. REM aşamasından uyanan çocuklar daha mutlu olurlar. Çocuğun uyanış aşamasını değiştiremezsiniz.
Çocuğunuza bakıp veya yatma sürelilerini gözlemleyip hangi aşamada olduğunu rahatlıkla fark edebilirsiniz. Yeni doğan bir bebeğin bu uyku döngüsünü izlemek merkezi sinir sisteminde oluşmuş olan anomalilikleri fark etmeniz açısından önemlidir. Beyin hasarları veya ciddi doğum travmalarına maruz kalmış bebeklerde REM ve REM olmayan döngüler sıklıkla görülür. Bozuk olan uyku düzeni olan çocuklarda davranış bozukluklarının gözlenmesi de muhtemeldir.
Bu sorunları biraz da olsa azaltmak veya katlanılır hale getirmek için bebeğin uyuma rutinini bilmek faydalı olacaktır. O zaman süreci kontrol etmek hem daha kolay, hem de onu daha iyi anladığınız için sinirlerinizin yıpranması da daha az olur.
Uykularımız farklı özellikler gösterir. REM ve REM olmayan şeklinde adlandırılan uyku dönemlerinde bebekler farklı tepkiler verirler. REM uykusunda yatarken bebekler gözleri kapalı olmasına rağmen uyanık gibi görünürler. Beyin aktivitesi uyanık olduğu şekille aynıdır. Gözleri göz kapaklarının altında hareket eder. Yüzü farklı şekiller alır. Bazen vücudunu kıpırdatabilir.
REM olmayan uykusunda ise bedeni neredeyse hareketsizdir. Kalp atımı, solunum hızı ve beyin dalgası aktivitesi yavaş ve düzenlidir. REM uykusu yeni doğmuş bir bebeğin uykusunun neredeyse %50’sini oluşturur. Prematüre doğmuş bebeklerde bu oran biraz daha fazladır. Çocuğun yaşı ilerledikçe REM uykusu azalır ve yetişkinlikte % 20’ye kadar düşer.
Yetişkinlerde REM uykusu sırasında beynin ürettiği sinyaller vücutta harekete neden olmaz. Çünkü bu sinyaller baskılanmıştır. Ama bebeklerde altı ile on ikinci aylar arasında bu baskılanma süreci oluşur. Fakat bu gelişim tamamlanana kadar REM uykusu sırasında kıpırdanırlar ve hatta bu hareketlerden dolayı uyanır ve tekrar uyumakta zorluk çekerler. Bu nedenle kollarını içerecek şekilde çok sıkı olmayan kundak yapmak daha uzun ve kaliteli uyumasını ve uykusuzluk nedeniyle ağlamasını azaltacaktır.
Çocuklar uyurken REM ve REM olmayan aşamalar arasında bir döngü oluşur. REM uykusu dört farklı aşamaya gelince birçok bebeğin gece uykusu tek bir gece uykusunda birleşir. Bebeklikten çocukluğa doğru bu uyku döngülerinin süresi 50 dakikadan 90 dakikaya doğru yükselir.
Yeni doğan bebekler uyur uyumaz REM aşamasına geçerler. Üçüncü aydan sonra ise REM olmayan uykuya geçerler ve bundan sonra da böyle devam eder. Küçük çocuklar dördüncü aşama olan derin uykuyu çok derin uyurlar ve uyandırılmaları zordur. Dördüncü aşamadaki çocuğunuzu tuvalete götürseniz yarı uykulu olacaktır ve sabah bunu hatırlamayacaktır. Bir iki saat bu aşamada kalırlar. Sonra kısa bir yarı uyanıklık dönemi oluşur. Bu süreçte çocuk bazı hareketler yapar. Ağız şapırdatmak, anlamsız konuşmak, gözü ovuşturmak gibi. Biraz sonrada tamamen uyanacaktır ama bazı çocuklarda bu uyku terörü dediğimiz bir sürece dönüşür ki onu bu yazımda değinmeyeceğim bu genelde derin uykunun son aşamasında meydana gelir.
Bu kısa uyanmadan sonra REM uykusu başlar. Bu aşama kısa sürelidir. Daha küçük olanlar bu aşamayı atlar. İlk REM uykusu döngüsü 10-15 dakika kadar sürer. Fazla göz hareketi oluşmaz. Bu aşamadan sonra çocuk REM olmayan derin bir uyku aşamasına geçer. Bu derin uyku yaşına göre 30 dakika ile 2 saat arasında sürer. Bu dönemden sonra oluşan uyanışa kadar çocuk gecenin üçte birini tamamlamış olur.
Bu aşamayı REM uykusu takip eder. Bunun süresi 5-20 dakika arasında değişir. Bu aşama birkaç kısa uyanış olabilir. Bu REM aşaması başka bir kısa uyanışla sona erer. Çocuk hareket eder, pozisyon değiştirir ve her şeyin yolunda olup olmadığını kontrol eder.
Bazen ebeveynler bu uyanışları anormal olarak algılayabilirler. Bazen de çocuk bu kısa uyanışlarda yeterli uyuma koşulları sağlanmadığı için uykuya yeniden dalamazlar. Örneğin kucakta veya sallayarak uyutulmuş bir çocuk uyandığında kendini yatakta bulunca, uyutulmadan önceki koşullarını aradığı için ağlayıp tamamen uyanabilir. Aynı koşullar yaratıldıktan sonra ancak uykuya dalabilirler.
İlk REM aşaması sonrasında gecenin orta kısmında başka bir REM aşamasına geçilir. Bu daha uzun süreli bir dönemdir. Fakat REM döneminde ara ara uyanmalar olabilmektedir. Normalde bu uyanmalar kısayken, koşullarını sağlayamadıkça veya başka nedenlerle bebek ve çocuklar uykusuzluk yaşayabilirler.
Sabaha doğru çocuklar yeniden dördüncü aşama olan derin uykuya geçerler. Böylece uyanmadan 2-3 saat kadar önce çocuklar sakindir. Bu aşamadan doğrudan uyanan çocuklar mutsuz olurlar ve genelde ağlarlar. REM aşamasından uyanan çocuklar daha mutlu olurlar. Çocuğun uyanış aşamasını değiştiremezsiniz.
Çocuğunuza bakıp veya yatma sürelilerini gözlemleyip hangi aşamada olduğunu rahatlıkla fark edebilirsiniz. Yeni doğan bir bebeğin bu uyku döngüsünü izlemek merkezi sinir sisteminde oluşmuş olan anomalilikleri fark etmeniz açısından önemlidir. Beyin hasarları veya ciddi doğum travmalarına maruz kalmış bebeklerde REM ve REM olmayan döngüler sıklıkla görülür. Bozuk olan uyku düzeni olan çocuklarda davranış bozukluklarının gözlenmesi de muhtemeldir.
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Bebeklerin Uykuları ve Uyuma Döngüleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Dnş.Ayfer SUMMERMATTER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Dnş.Ayfer SUMMERMATTER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin
Yazan Uzman
|
Makale Kütüphanemizden | ||||
|
bebeklerde rem uykusu, bebeklerde derin uyku, bebeklerde uykusuzluk, bebeklerde uyku, bebeklerde uyku problemleri, bebeklerde uyuma
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.