2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çekingen Kişilik Bozukluğu ve Sosyal Fobi Farkı
MAKALE #19299 © Yazan Uzm.Psk.Alpaslan KESKİN | Yayın Ocak 2018 | 8,792 Okuyucu
Sosyal fobi nedir?
Sosyal fobi DSM V’de, kişinin, başkalarınca değerlendirilebilecek olduğu bir ya da birden çok toplumsal durumda belirgin bir korku ya da kaygı duyması şeklinde tanımlanmaktadır. Sosyal Fobi (SF), utanç verici bir duruma düşmekten, onaylanmayacak bir davranışta bulunmaktan, alay edilmekten, rezil olmaktan, eleştirilmekten, reddedilmekten, beğenilmemekten, olumsuz olarak değerlendirilmekten duyulan korku. Sosyal Fobi anksiyete bozukluklarından biridir ve Toplumsal Kaygı Bozukluğu olarak da isimlendirilir. Yunanca kökenli bir kelime olan fobinin bire bir çevirisi korkudur. Fobi kavramı psikolojide irrasyonel (gerçekçi olmayan, akıl dışı) ve aşırı korkular için kullanılır.
Örnekleri arasında toplumsal etkileşmeler (örn. karşılıklı konuşma, tanımadık insanlarla karşılaşma), gözlenme (örn. yemek yerken ya da içerken) ve başkalarının önünde bir eylemi gerçekleştirme (örn. bir konuşma yapma) vardır. Karşı cinsle konuşmakta zorlanıyor, topluluk önünde rahat hareket edemiyor, yabancı insanların yanında şiddetli sıkıntı ve huzursuzluk hissediyorsanız sosyal fobiniz olabilir. Bunun yanında
-Başkalarının yanında utangacım.
-Sosyal ortamlarda insanların beni yargıladıklarını hissediyorum.
-Başkalarının sinirli olduğumu görmelerinden endişe duyuyorum.
-Başka insanlar etrafımdayken asla kendimi rahat hissetmiyorum.
-Topluluk içinde küçük düşmekten, korkuyorum.
-Böyle durumlarda vücudum terleme, titreme, hızlı kalp atışı, nefes darlığı, kızarma, ağız kuruluğu, karıncalanma hissi gibi belirtiler veriyor.
Yukarıdaki belirtilerden çoğu çocuğumda ya da bende var” diyorsanız, bir uzmana danışmalısınız.
Sosyal fobi durumu çocuklarda, korku ya da kaygı, ağlama, bağırıp çağırarak tepinme, donakalma, sıkıca sarılma, sinme ya da toplumsal durumlarda konuşamama ile kendini gösterebilir.
Dikkat Edilecek Durumlar
Yukarıda sayılan durumlar bütün insanlarda az çok vardır. Sosyal fobi probleminden bahsedebilmek için günlük yaşantınızı ciddi bir şekilde olumsuz yönde etkilemiş olması gerekir. Yine çocuklarda bu tür durumları yetişkinlerin yanlarındayken gözlememiz çok daha olağandır. Ancak yaşıtlarının yanında da aynı durumlar sürekli gözleniyorsa bir sosyal fobi durumundan bahsedebiliriz.
Yine dikkat etmemiz gereken noktalardan biriside depresyondaki bireylerde de sosyal fobinin özelliklerinin ortaya çıkma durumudur. Depresyondaki kişilerde sosyal fobikler gibi dışarı çıkmaz, sosyal ortamlara katılmaktan kendini çekerler. Bu ayırdıma iyi varabilmek için uzmandan yardım almak önemli olmaktadır.

Sorun Büyük Oranda Aile Kökenli;

Ebeveyni tarafından sürekli azarlanan, aşırı korunup kollanan ve insiyatif kullanmasına izin verilmeyen çocuklar, ileriki yaşamlarında utangaç, kendi başlarına karar veremeyen ve sosyal ilişkiler kurmakta zorluk çeken yetişkinler olarak karşımıza çıkıyor. Bazı çocuklar yazılı sınavlarda başarılı oldukları halde tahtaya kalktıklarında bildiklerini unutuyor. Çünkü yapacakları en ufak hata gözlerinde büyüyor, arkadaşlarının önünde küçük düşeceklerine inanıyorlar. Çocuklarda sosyal fobinin gelişimi ve tedavisinde anne-babaların rolü ve çocuklarına yaklaşımları oldukça önemli... Ebeveyni tarafından sürekli azarlanan, aşırı korunup kollanan, insiyatif kullanmasına izin verilmeyen, yetersiz ya da beceriksiz olduğu kendilerine hissettirilen çocuklar, ilerideki yaşamlarında utangaç, çekingen, ürkek, kendi başlarına karar veremeyen, sosyal ilişkiler kurmakta zorluk çeken yetişkinler olarak karşımıza çıkıyor.

Sosyal Fobı İçin Tedavi Yöntemleri
İlaçla Tedavisi:
- Sosyal fobi iyi tanımlanmış bir durumdur ve tedaviye iyi yanıt verir.
- İlaç tedavisi bağımlılığa yol açmaz. (Doktor kontrolünde olduğu müddetçe.)
İlaç tedavisinde genellikle depresyonda da kullanılan antidepressanlar kullanılır. En az 6 aylık tedavi önerilir. Ancak bu devrede ilaç kesildiğinde kendiliğinden lüksler görülebilir. Daha uzun süreli kullanım önerilir. Hastaların en sık yaptığı yanlış: sıkıntılar hafiflediğinde ilaç kullanımını aksatmalarıdır. Bu yüzden hastalık belirtileri tekrar ortaya çıktığı için hastalık müzmin (korniş) bir hal almaktadır ve kişinin tedavi olamayacağı gibi yanlış bir kanıya saplamasına neden olmaktadır.

Psikolojik Tedavi:
Sosyal fobinin temelinde sosyal ortamlarda başarısızlığın kaçınılmaz olduğu gibi inançların yer aldığı düşünüldüğünden bu tür inançların değiştirilmesi çeşitli psikoterapi yöntemleri uygulanır. Hipnozda sosyal fobide psikoterapide yardımcı bir araç olarak kullanılmaktadır. Hipnoz altında kişinin imajinasyonla kaçındığı ve sıkıntı yaşadığı ortamlar deneyimletilerek sosyal ortamlara karşı bilinçaltı algısının değiştirilmesine çalışılır.
SOSYAL FOBİYİ YENMEK DE ELİNİZDE SOSYAL FOBİYE MAHKUM OLMAK DA
ÇEKİNGEN KİŞİLİK BOZUKLUĞU
DSM-V TANI ÖLÇÜTLERİ
 1-Eleştirilme, onaylanmama ya da dışlanma korkuları yüzünden, kişisel ilişki kurmayı gerektiren işle ilgili etkinliklerden kaçınır.
 2-Seveceklerini kesin olarak bilmedikçe insanlarla ilişkiye girmek istemez.
 3-Utandırılacağı ya da alay edileceği korkusu yüzünden yakın ilişkilerde tutuk davranır.
 4-Toplumsal durumlarda eleştirilme ya da dışlanma düşünceleriyle uğraşıp durur.
 5-Yetersizlik duyguları yüzünden yeni kişilerle bir arada bulunduğu ortamlarda çekingen davranır.
 6-Kendisini toplumsal yönden beceriksiz, kişisel açıdan çekiciliği olmayan biri olarak ya da başkalarından aşağı görür.
 7-Utandırıcı olabileceği düşüncesiyle, kişisel bir takım girişimlerde bulunmayı göze alma ya da herhangi yeni bir etkinlikte bulunma konusunda genellikle isteksiz davranır.

Çekingen Kişilik Bozukluğu’nun; Sosyal Fobi ile ortak özellikleri
 Utanabileceği sosyal durumlardan korku duyma,
 Sosyal durumlardan uzak durma,
 Korku ya da sakınmaya bağlı olarak sosyal ya da mesleki işlevsellikte bozukluk şeklinde ortak özellikleri vardır.

Çekingen Kişilik Bozukluğunun, şizoid ve bağımlı kişilik bozuklukları, depresyon, psikotik bozukluklar gibi çeşitli eksen I ve II bozukluklaryla klinik yönden karışmakla birlikte daha çok , sosyal fobi ile arasındaki ilişki ve ayırıcı tanı konusunda güçlükler yaşanmaktadır. Klinik olarak sosyal fobiyi Çekingen Kişilik Bozukluğun 'dan klinikte ayırt etmenin çoğunlukla güç olduğu kabul edilmektedir. SF ve ÇKB‘ nun nitelik olarak ayrı bozukluklar olmaktan çok aynı spektrumdaki psikopatolojinin nicelik olarak farklı türleri olduğu düşünülmektedir. Ancak Çekingen kişilik bozukluğu olan bireyler bu sıkıntısını hayatının her alanında yaşarken sosyal fobi problemi olan bireyler daha çok kalabalık ortamlarda görünür durumda olduklarında yaşarlar.
Çekingen kişilik bozukluğunun Tedavisi
Çekingen kişilik bozukluğunun tedavisinde bütün B ve C kümesi kişilik bozukluklarının tedavisinde olduğu gibi terapi önemli yer tutmaktadır. Kişilik bozukluklarında transferansın etkili olduğu dinamik psikoterapiler daha etkili sonuç elde etmeye imkan tanımaktadır. Bunun yanında Bilişsel Davranışçı Terapi kökenli olsa da Dinamik terapinin formunu kullanan Şema Terapi de tedavide önemli yer tutmaktadır . Sosyal fobi gibi daha çok anksiyeteye dayalı rahatsızlıklarda ise bilişsel davranışçı terapilerin daha işlevsel olduğunu söylemek mümkün. Bunun yanında çekingen kişilik bozukluklarının tedavisinde farmakoloji (ilaç tedavisi) çok yararlı sonuçlar doğurmazken sosyal fobinin tedavisinde daha etkin sonuçlar göstermektedir.
ALPASLAN KESKİN
KLİNİK PSİKOLOG
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çekingen Kişilik Bozukluğu ve Sosyal Fobi Farkı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Alpaslan KESKİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Alpaslan KESKİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Alpaslan KESKİN Fotoğraf
Uzm.Psk.Alpaslan KESKİN
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi13 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Alpaslan KESKİN'in Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Çekingen Kişilik Bozukluğu ve Sosyal Fobi Farkı' başlığıyla benzeşen toplam 24 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


10:22
Top