Diyabette Beslenme Tedavisi
Diyabet, pankreastan salgılanan insülin hormonunun yetersizliği veya yokluğu sonucu kandaki şeker miktarının artmasıdır. O nedenle halk arasında bu hastalığa ŞEKER HASTALIĞI deniyor.
Yediğimiz besinler vücudun yakıtı olan şekerin en küçük formu glikoza parçalanır ve kana geçerler. Bu glikoz pankreastan salgılanan insülin hormonu yardımıyla hücrelere taşınır. Şeker Hastası, daha doğrusu hastayı kaldırıp şekerli ya da diyabetli diyelim. Diyabetik olan kişilerde ise insülin eksik veya etkisizdir. Bu nedenle glikoz, hücre içine girip gerekli yerlerde kullanılamaz ve böylece kanda şeker miktarı yükselir. Ayrıca vücudumuz yaşamsal faaliyetleri için gerekli yakıtı başka yollardan bulma yoluna gider. Bunun sonucunda da organizmada bir takım değişiklikler olur. Sık idrara çıkma, susama, terleme, bitkinlik, bulanık görme, çarpıntı, sinirlilik, açlık hissi, dikkat dağınıklığı, deride kaşıntı gibi. Diyabetli bu şikâyetlerden bazılarıyla doktora başvurur. Diyabet, grip gibi bir enfeksiyon hastalığı değildir. İlacınızı alıp dinlendiğinizde geçmez. Diyabet, parmak ucundan beyine kadar tüm vücut sistemimizi etkileyen metabolik bir hastalıktır. O yüzden diyabet ancak kontrol altına alınabilir. Kısa süreli çözümler tedavide sonuç vermez.
Diyabeti kontrol altına almanın ilk adımı onu öğrenmektir. Şu gerçek ki bildiğiniz, tanıdığınız bir düşmanla savaşmanız, bilmediğiniz bir düşmanla savaşmaktan çok daha kolay olacaktır. Bu da diyabetlinin daha sağlıklı ve uzun ömür sürmesini sağlar. Çünkü diyabet kontrol altına alınamadığında sistemik bir hastalık olduğu için beyinde öncelikle göz etkilenir. Sinir sistemi harabiyeti, damarlarda yüksek dolaşan şeker, kan yağlarının yükselmesine ve bunun sonucunda da damar sertliği, yüksek tansiyon gibi şikayetlere yol açabilir. Damarlara yol açabileceği zararların yanında kanda yüksek dolaşan şeker mantar gibi deri hastalığına ve en sonda da vücuttan yüksek şekeri atmak için durmadan çalışan böbrek harabiyetine neden olur. Şekeri kontrol altına almak için;
· Tıbbi Beslenme Tedavisi
· İlaç Tedavisi
· İnsülin Tedavisi
· Fiziksel aktivitenin doğru yapılması şarttır.
Bunları bir bütün olarak düşünmesi ve yaşantısını buna göre düzenlemesi gerekir. Şeker Hastalığı teşhisini mutlaka bu konuda uzman bir hekim koymalı, tıbbi beslenme tedavisini de diyetisyen düzenlemelidir. Bilmemiz gereken en önemli nokta standart diyebileceğimiz bir tedavi programı olmadığı gibi beslenme programı da standart değil kişiye özel olarak düzenlenmelidir. Diyetisyen sizin yaşınıza, kilonuza, çalışma koşullarınıza, yeme alışkanlıklarınıza, sevdiğiniz ve sevmediğiniz yemeklere göre, yemek saatlerinizi ve yiyeceğiniz miktarları size özel olarak düzenleyecek kişidir. Tabii bu arada doktorunuzun belirlediği ilaç ya da insülin tedavisine göre alacağınız besinleri birlikte seçmenize yardımcı olur.
Şunu unutmamalısınız ki standart bir diyet olmadığı gibi standart besinde yoktur. Çok iyi bilirim ki bir hastamın pirinç ya da muz yiyince şekerinin yükseldiğini, başka bir hastamın da elma ve kuru fasulye yiyince şekerinin yükseldiğini gözlemişizdir. O yüzden başkasına iyi gelen bir besin size iyi gelmek zorunda değildir.
Tıbbi Beslenme Tedavisinin amaçlarına gelince;
· İnsüline olan ihtiyacı azaltarak kan şekeri düzeyini normale yakın düzeyde tutmaya çalışmak.
· Öğün saatlerini düzenleyerek Hipoglisemi (kan şekeri düzeyinin düşüşü) ve hiperglisemi (kan şekeri düzeyinin yükselişi)yi önlemek.
· İdeal vücut ağırlığını sağlamak. Kişiyi olması gereken ağırlıktan fazla ise zayıflatmak, az ise de şişmanlatmak. Yani her diyabetik çok az yer diye bir şey yok. Olması gereken ağırlığa göre beslenmesi düzenlenmelidir.
· Yazımında başında belirttiğim gibi diyabete bağlı tıp dilinde komplikasyon dediğimiz hastalıkları önlemek.
· Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırarak yaşam süresi ve kalitesini arttırmaktır.
Tıbbi Beslenme Tedavisi İlkelerine gelince;
· Şeker, çikolata, pekmez, bal, reçel, şekerlemeler, meşrubat ve hazır meyve sularını basit karbonhidrat olduğu için hemen hemen tüketmemek. Ancak kontrol altındaki bir şeker hastası diyetisyeniyle birlikte düzenleyeceği Beslenme programında ölçülü ayarlamaları yapabilir. Ancak bu gıdalar yerine taze meyve ve meyve sularıyla tatlı ihtiyacını sağlamak.
· Lif oranı yüksek gıdaları tercih etmek. Örneğin kuru baklagiller, taze ve çiğ sebzeler, meyveler, bulgur, tam buğday, tam tahıllı ekmeği tercih etmek. Üstelik bu gıdalar içlerindeki lif sayesinde tokluk hissi veriyor, damarlarda biriken fazla kolesterolü ve doymuş yağı da temizliyor, kabızlığı önlüyor ve kan şekerinin yavaş yükselmesini sağlıyor.
· Günlük protein ihtiyacı değişmez. Ancak fazla alınması da zaten kalp-damar hastalıklarına yatkın olan diyabetiği tetikler.
-Günlük bir porsiyon kadar kırmızı et, tavuk, balık veya yumurta yenmeli, diğer öğünde sebze veya baklagil yemeği tercih edilmeli.
-Etli, tavuklu yemeklere de ayrıca yağ eklenmemelidir.
-Yemeklerde mutlaka zeytinyağı kullanılmalı
-Sakatatlar, salam, sosis, sucuk gibi gıdaları tüketmemeye özen göstermeli ya da çok azaltmalıyız.
-Yemekleri pişirirken yağda kızartma yerine haşlama, fırında pişirme yöntemlerini tercih etmeye özen gösterilmeli.
-Yaşam koşullarına, kullandığı ilaç ve insülin tedavisine göre öğün saatleri yaklaşık 5-6 öğün olacak şekilde düzenlenmelidir.
-Düzenli olarak sık aralıklarla açlık ve tokluk kan şekeri ölçümü yapmalı, düzenli olarak doktor ve diyetisyeni tarafından kontrol altında olmalıdır.
1500 Kalorilik Diyabetik Zayıflatıcı Diyet ÖRNEĞİ
Kahvaltı: (08:00)
Şekersiz çay, kahve, bitki çayı
50 gr peynir
7 zeytin
2 dilim tam buğday ekmeği
Domates..
Kuşluk: (10:00)
1 porsiyon meyve (2 küçük mandalina)
Öğle: (13:00)
1 tabak az yağlı sebze yemeği
3 kaşık yoğurt
8 kaşık makarna veya 2 dilim tam buğday ekmeği
İkindi: (16:00)
1 porsiyon meyve (1 küçük elma)
Akşam: (19:00)
1 orta boy ızgara balık veya 2 orta boy tavuk bonfile veya 100 gr pişmiş köfte
Az yağlı bol salata
1 kâse çorba
1 dilim tam buğday ekmeği
3 kaşık yoğurt
Gece: (22:00)
2 porsiyon meyve (1 orta boy armut ve 15 adet iri üzüm)
Diyabetle İlgili ençok sorulan sorular
1) Diyabetik olan kişi tatlı yiyecek yiyebilir mi?
Yanıt: Diyetisyeni eğer diyetinde düzenleme yaparsa elbetteki yiyebilir.
2) Karbonhidrat sayımı nedir? Nasıl uygulanır?
Yanıt: Karbonhidrat sayımı diyabetik kişinin günlük alacağı karbonhidrat miktarını 15 gramlık karbonhidrat içeren yiyeceklerle öğünlere nasıl dağıtabileceğini planlayan bir programdır. Özellikle insülin kullanan diyabetiklerde beslenme tedavisinde insülin dozlarıyla, tüketeceği karbonhidrat miktarını çok daha rahat ayarlayabilmesini sağlar. Karbonhidrat sayımı eğer doğru yapılırsa diyabetik kişi için özgür bir beslenme programı anlamına gelir. Yani diyabetik canının istediği yiyeceği miktar ayarlaması yaparak tüketebilir. Tek dez avantajı, karbonhidratı arttırıp insülini de arttırarak yanlış kullanılması aşırı kilo almaya neden olabilir. Bu yöntemi bu işi iyi bilen bir diyetisyenden öğrenmelisiniz.
Yediğimiz besinler vücudun yakıtı olan şekerin en küçük formu glikoza parçalanır ve kana geçerler. Bu glikoz pankreastan salgılanan insülin hormonu yardımıyla hücrelere taşınır. Şeker Hastası, daha doğrusu hastayı kaldırıp şekerli ya da diyabetli diyelim. Diyabetik olan kişilerde ise insülin eksik veya etkisizdir. Bu nedenle glikoz, hücre içine girip gerekli yerlerde kullanılamaz ve böylece kanda şeker miktarı yükselir. Ayrıca vücudumuz yaşamsal faaliyetleri için gerekli yakıtı başka yollardan bulma yoluna gider. Bunun sonucunda da organizmada bir takım değişiklikler olur. Sık idrara çıkma, susama, terleme, bitkinlik, bulanık görme, çarpıntı, sinirlilik, açlık hissi, dikkat dağınıklığı, deride kaşıntı gibi. Diyabetli bu şikâyetlerden bazılarıyla doktora başvurur. Diyabet, grip gibi bir enfeksiyon hastalığı değildir. İlacınızı alıp dinlendiğinizde geçmez. Diyabet, parmak ucundan beyine kadar tüm vücut sistemimizi etkileyen metabolik bir hastalıktır. O yüzden diyabet ancak kontrol altına alınabilir. Kısa süreli çözümler tedavide sonuç vermez.
Diyabeti kontrol altına almanın ilk adımı onu öğrenmektir. Şu gerçek ki bildiğiniz, tanıdığınız bir düşmanla savaşmanız, bilmediğiniz bir düşmanla savaşmaktan çok daha kolay olacaktır. Bu da diyabetlinin daha sağlıklı ve uzun ömür sürmesini sağlar. Çünkü diyabet kontrol altına alınamadığında sistemik bir hastalık olduğu için beyinde öncelikle göz etkilenir. Sinir sistemi harabiyeti, damarlarda yüksek dolaşan şeker, kan yağlarının yükselmesine ve bunun sonucunda da damar sertliği, yüksek tansiyon gibi şikayetlere yol açabilir. Damarlara yol açabileceği zararların yanında kanda yüksek dolaşan şeker mantar gibi deri hastalığına ve en sonda da vücuttan yüksek şekeri atmak için durmadan çalışan böbrek harabiyetine neden olur. Şekeri kontrol altına almak için;
· Tıbbi Beslenme Tedavisi
· İlaç Tedavisi
· İnsülin Tedavisi
· Fiziksel aktivitenin doğru yapılması şarttır.
Bunları bir bütün olarak düşünmesi ve yaşantısını buna göre düzenlemesi gerekir. Şeker Hastalığı teşhisini mutlaka bu konuda uzman bir hekim koymalı, tıbbi beslenme tedavisini de diyetisyen düzenlemelidir. Bilmemiz gereken en önemli nokta standart diyebileceğimiz bir tedavi programı olmadığı gibi beslenme programı da standart değil kişiye özel olarak düzenlenmelidir. Diyetisyen sizin yaşınıza, kilonuza, çalışma koşullarınıza, yeme alışkanlıklarınıza, sevdiğiniz ve sevmediğiniz yemeklere göre, yemek saatlerinizi ve yiyeceğiniz miktarları size özel olarak düzenleyecek kişidir. Tabii bu arada doktorunuzun belirlediği ilaç ya da insülin tedavisine göre alacağınız besinleri birlikte seçmenize yardımcı olur.
Şunu unutmamalısınız ki standart bir diyet olmadığı gibi standart besinde yoktur. Çok iyi bilirim ki bir hastamın pirinç ya da muz yiyince şekerinin yükseldiğini, başka bir hastamın da elma ve kuru fasulye yiyince şekerinin yükseldiğini gözlemişizdir. O yüzden başkasına iyi gelen bir besin size iyi gelmek zorunda değildir.
Tıbbi Beslenme Tedavisinin amaçlarına gelince;
· İnsüline olan ihtiyacı azaltarak kan şekeri düzeyini normale yakın düzeyde tutmaya çalışmak.
· Öğün saatlerini düzenleyerek Hipoglisemi (kan şekeri düzeyinin düşüşü) ve hiperglisemi (kan şekeri düzeyinin yükselişi)yi önlemek.
· İdeal vücut ağırlığını sağlamak. Kişiyi olması gereken ağırlıktan fazla ise zayıflatmak, az ise de şişmanlatmak. Yani her diyabetik çok az yer diye bir şey yok. Olması gereken ağırlığa göre beslenmesi düzenlenmelidir.
· Yazımında başında belirttiğim gibi diyabete bağlı tıp dilinde komplikasyon dediğimiz hastalıkları önlemek.
· Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırarak yaşam süresi ve kalitesini arttırmaktır.
Tıbbi Beslenme Tedavisi İlkelerine gelince;
· Şeker, çikolata, pekmez, bal, reçel, şekerlemeler, meşrubat ve hazır meyve sularını basit karbonhidrat olduğu için hemen hemen tüketmemek. Ancak kontrol altındaki bir şeker hastası diyetisyeniyle birlikte düzenleyeceği Beslenme programında ölçülü ayarlamaları yapabilir. Ancak bu gıdalar yerine taze meyve ve meyve sularıyla tatlı ihtiyacını sağlamak.
· Lif oranı yüksek gıdaları tercih etmek. Örneğin kuru baklagiller, taze ve çiğ sebzeler, meyveler, bulgur, tam buğday, tam tahıllı ekmeği tercih etmek. Üstelik bu gıdalar içlerindeki lif sayesinde tokluk hissi veriyor, damarlarda biriken fazla kolesterolü ve doymuş yağı da temizliyor, kabızlığı önlüyor ve kan şekerinin yavaş yükselmesini sağlıyor.
· Günlük protein ihtiyacı değişmez. Ancak fazla alınması da zaten kalp-damar hastalıklarına yatkın olan diyabetiği tetikler.
-Günlük bir porsiyon kadar kırmızı et, tavuk, balık veya yumurta yenmeli, diğer öğünde sebze veya baklagil yemeği tercih edilmeli.
-Etli, tavuklu yemeklere de ayrıca yağ eklenmemelidir.
-Yemeklerde mutlaka zeytinyağı kullanılmalı
-Sakatatlar, salam, sosis, sucuk gibi gıdaları tüketmemeye özen göstermeli ya da çok azaltmalıyız.
-Yemekleri pişirirken yağda kızartma yerine haşlama, fırında pişirme yöntemlerini tercih etmeye özen gösterilmeli.
-Yaşam koşullarına, kullandığı ilaç ve insülin tedavisine göre öğün saatleri yaklaşık 5-6 öğün olacak şekilde düzenlenmelidir.
-Düzenli olarak sık aralıklarla açlık ve tokluk kan şekeri ölçümü yapmalı, düzenli olarak doktor ve diyetisyeni tarafından kontrol altında olmalıdır.
1500 Kalorilik Diyabetik Zayıflatıcı Diyet ÖRNEĞİ
Kahvaltı: (08:00)
Şekersiz çay, kahve, bitki çayı
50 gr peynir
7 zeytin
2 dilim tam buğday ekmeği
Domates..
Kuşluk: (10:00)
1 porsiyon meyve (2 küçük mandalina)
Öğle: (13:00)
1 tabak az yağlı sebze yemeği
3 kaşık yoğurt
8 kaşık makarna veya 2 dilim tam buğday ekmeği
İkindi: (16:00)
1 porsiyon meyve (1 küçük elma)
Akşam: (19:00)
1 orta boy ızgara balık veya 2 orta boy tavuk bonfile veya 100 gr pişmiş köfte
Az yağlı bol salata
1 kâse çorba
1 dilim tam buğday ekmeği
3 kaşık yoğurt
Gece: (22:00)
2 porsiyon meyve (1 orta boy armut ve 15 adet iri üzüm)
Diyabetle İlgili ençok sorulan sorular
1) Diyabetik olan kişi tatlı yiyecek yiyebilir mi?
Yanıt: Diyetisyeni eğer diyetinde düzenleme yaparsa elbetteki yiyebilir.
2) Karbonhidrat sayımı nedir? Nasıl uygulanır?
Yanıt: Karbonhidrat sayımı diyabetik kişinin günlük alacağı karbonhidrat miktarını 15 gramlık karbonhidrat içeren yiyeceklerle öğünlere nasıl dağıtabileceğini planlayan bir programdır. Özellikle insülin kullanan diyabetiklerde beslenme tedavisinde insülin dozlarıyla, tüketeceği karbonhidrat miktarını çok daha rahat ayarlayabilmesini sağlar. Karbonhidrat sayımı eğer doğru yapılırsa diyabetik kişi için özgür bir beslenme programı anlamına gelir. Yani diyabetik canının istediği yiyeceği miktar ayarlaması yaparak tüketebilir. Tek dez avantajı, karbonhidratı arttırıp insülini de arttırarak yanlış kullanılması aşırı kilo almaya neden olabilir. Bu yöntemi bu işi iyi bilen bir diyetisyenden öğrenmelisiniz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Diyabette Beslenme Tedavisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Güneş AKYIL AYNACI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Güneş AKYIL AYNACI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
