Çocuğu ilkokula başlayacak birçok aile için okul seçimi kadar öğretmen seçimi de önemlidir. Okula kayıt döneminde; önce tercih edilen devlet okullarına kayıt yaptırmak için uğraşılır. İkametgah kayıt bölgesi dışındaysa okula yakın bir yerden ev kiralamak yada o okulunu kayıt bölgesi içinde bir tanıdığın evinde misafir göstermek gibi yöntemler tercih edilir. Birinci aşama bitince sıra öğretmen seçimine gelir. Daha önceden birinci sınıfı okutacak öğretmenler hakkında gerekli istihbarat yapılmıştır. Şimdi sıra okuldaki yöneticiyi ikna etmeye gelmiştir. Rica, bağış bürokratik baskı gibi her türlü yol denenerek çocuğun kaydının yapılması sağlanmaya çalışılır. Diyelim ki burada bir engel çıkmadı ve istenilen öğretmenin sınıfına kayıt yaptırıldı. Artık dört yıl boyunca kimden ders alacağı belli olduğuna göre sorun çözülmüş müdür? Bundan sonra ne olacaktır?

Ülkemizde Cumhuriyetten önce zorunluluktan başlamış olan ilkokulda tek öğretmenli eğitim sistemi uygulaması hala devam etmektedir. Bunu doğruluğu ya da gerekliliği üzerinde herhangi bir bilimsel çalışma yapılmamaktadır. Ülkemiz açısından bunun tartışılma zamanının gelip geçtiğini düşünüyorum.
2017 Türkiye’sinde bir öğretmenin dört yıl boyunca aynı sınıfı okutmasının yararları kadar bazı olumsuzlukları da beraberinde getirdiğini söyleyebiliriz. Yararlarını sıralayacak olsak; öğretmenin öğrenciyi ve veliyi daha iyi tanıması anlamına gelmektedir. Bu sayede öğretmenin öğrenciye yaklaşımı daha bilinçli olabilir. Çocuk duygusal olarak bağlandığı bir yetişkinin- burada öğretmen kastedilmektedir- olması onun okulda kendini güvende hissetmesine neden olmaktadır.

Ancak konu ayrıntılı olarak incelendiğinde olumsuz yönlerin daha fazla olduğu görülecektir. Öğrencinin tek öğretmenle eğitimine başlaması ve dört yıl devam etmesi duygusal bağımlılık geliştirmesine neden olabilir. Çünkü, çocuğun bir yetişkin tarafından olumlanmaya, desteklenmeye ihtiyacı vardır.
Öğretmenin iyi olması ya da olmaması tamamen göreceli bir kavramdır. İyi öğretmen kavramı objektif ölçütlere bağlanmamıştır. İyi öğretmen olarak tanımlayanlar ise genellikle velilerdir. Velilerin iyi öğretmen tanımlamasındaki temel ölçütleri korumacı anne tutumlarının sınıf ortamında da sürdürülmesidir. İyi öğretmen olarak değerlendirilmeyenler ise bu konuda velilerin beklentisini karşılamayan öğretmenlerdir. Burada internetten öğrendiği bilgileri öğretmen üzerinde baskı unsuru olarak kullanan veli tipini saymıyorum.
Dört yıl boyunca (önceden beş yıldı)tek öğretmenle eğitime devam eden öğrenci ortaokula başladığında travma yaratacak kadar büyük bir şok yaşamaktadır. Her ders için başka bir öğretmen vardır. Duruma göre yedi, sekiz farklı öğretmen derse girmektedir. Üstelik hiç birisi kendi öğretmenleri gibi davranmamaktadır. İlkokulun beş yıl olduğu sistemde çocukların ortaokula oryantasyon süresi birinci dönem sonuna kadar sürerken dört yıllık sistemde bu süre yıl sonunda bile bitmemektedir. Onun için neye hazırlanıldığı belli olmasa da 5. sınıf hazırlık olarak değerlendirilmektedir.

Peki ilkokuldaki çocuğunuzun öğretmeni iyi bir öğretmen değilse o zaman ne olacaktır. Veli olarak siz anlaşamadınız ise, öğrenciler arasında ayrımcılık yapıyorsa, öğrencinin olumsuz yönlerini sürekli ortaya çıkarıyorsa, fiziksel yada sözel ceza yöntemini kullanıyorsa, ders işleme becerisi zayıfsa, kendini günün koşullarına göre yenilemiyorsa dört yıl boyunca bu olumsuzluklara katlanılacak mıdır? Ömür boyu bu öğretmen olumsuz olarak mı hatırlanacaktır. Altı-on yaş arasında bir çocuğun yaşamında karşılaşacağı travmatik durumlar eğitimin hangi aşamasında tedavi edilecektir.
Bundan daha vahim bir durumsa öğretmenin yetersizliklerinin hiç fark edilmemesidir. Çünkü her öğretmen kendini başarılı bulmaktadır. Başarısızlığın nedenini kendinden ziyade öğrenciye yada ebeveyn yetersizliğine yükleyebilmektedir. Bu gibi durumlarda doğruyu yada yanlışı bulacak bir mekanizma yoktur. İlkokullarda sınıf öğretmeninin değişmesi ancak sabit bir suçunun olması ile mümkündür. Öğrencinin sınıfının değiştirilmesi ise emsal olur gerekçesiyle yapılmamaktadır.
Bazen tayin, emeklilik görevlendirme yada soruşturma gibi zorunlu nedenlerle öğretmen değişikliği yapılabilir. Yeni öğretmen ve önceki öğretmen arasındaki ders işleme ve öğrenciye yaklaşım şekli arasındaki fark bir süre veli gündemini işgal etmektedir. Eskiden şöyle olurdu şimdi niye böyle oldu gibi konular dile getirilir.
Bunun dışında okul müdürünün ya da denetmenlerin yapmış olduğu denetimler daha çok şekilseldir. Şikayet yoksa her şey yolunda kabul edilir. Bir zamanlar imkansızlıktan uygulanan tek öğretmen uygulaması bugünde devam ettirilmektedir. Bunun yerine istasyon sistemine yani ilkokulda branşlaşmaya geçilmelidir.
Öğretmen yalnızca bir sınıf düzeyini okutmalı, sonraki sınıfı başka bir öğretmen okutmalı, yani öğretmenler sınıf düzeyinde branşlaşmalıdır. Bu uygulama ortaöğretimdeki branşlar gibi katı değil ihtiyaca göre değişebilmelidir. Bu sayede bir öğretmenin yapmış olduğu yanlış bir uygulama diğer öğretmende ortaya çıkabilir ve düzeltme şansı ortaya çıkar. Yine bir öğretmenin belirleyemediği ya da düzeltilemediği veli tutumu sonraki sınıf düzeyinde fark edilebilir. Öğretmenler kendi okuttukları sınıf düzeyinin gelişim özelliklerini çok iyi bileceklerinden öğrenciden beklentileri de gerçekçi olacaktır. Tekli öğretmen sisteminde Öğrenci ile öğretmen arasında oluşacak anne-babalığa benzer duygusal bağ daha gerçekçi bir şekle yani öğretmen-öğrenci ilişkisine dönüşecektir. Öğrenci ilkokuldan sonraki tüm eğitiminde bu ilişki türüyle karşılaşacaktır. Her sınıf düzeyinde öğretmenin değişmesi aynı zamanda öğretmeninde öğrencileriyle duygusal bağ geliştirmesini azaltarak öğretmen-öğrenci ilişkisini geliştirmesine sağlayacaktır. Bir öğretmenin birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar tüm dersleri tek başına okutması bugünün koşullarında gerçekçi bir eğitim yaklaşımı değildir. Yabancı dil ve din dersine branş öğretmenlerin girmesi bu gerçeği değiştirmez.
İlkokulda istasyon sistemine geçilmesi okul ve öğretmen secimi konusunda hem velileri hem de okullardaki idarecileri rahatlatacak ve eğitimde başarıyı artıracaktır.

Tabi ki başarı isteniyorsa…