2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Ana Hatlarıyla Yeme Bozuklukları
MAKALE #14848 © Yazan Uzm.Psk.Soner EROL | Yayın Mayıs 2015 | 3,472 Okuyucu
‘’İnsan ne kadar zengin ve zayıf olursa olsun yetmez’’ demiş Windsor Düşesi.

Literatür geçmişinde ‘’Marazi Şişmanlama Korkusu’’ ‘’Zayıflığı Kovalama’’ ‘’Ağırlık Fobisi’’ gibi isimlerle de anılan yeme bozuklukları ,özellikle genç kadınlar arasında daha sık görülen ,yeme davranışlarının değişik şekilde bozulmasıyla seyreden , oluşumunda ve sürdürülmesinde biyolojik,psikolojik ,sosyal etkenlerin önemli olduğu psikiyatrik bozukluklardır.Ayrıca diğer birçok psikiyatrik sorunla karşılaştırıldığında ölüm oranı çok daha yüksek.En çarpıcı özellikleri sorunlu yeme alışkanlıkları değildir.İki bozukluğun temelinde de kilolu ve şişman olmaya dair yoğun bir korku ve buna eşlik eden aralıksız ve kimi zaman öldürücü bir zayıflık arayışı bulunur.Beden ağırlığıyla ve görünümleriyle aşırı uğraş,ağırlığıkontrol edebilmek için aşırı diyet,egzersiz yapma,laksatif-purgatif-diüretik kullanma gibi çeşitli davranışlar sergilerler.Yemeyle ilgili zihinsel meşguliyetleri vardır ve yakınlarına çeşitli yemekler hazırlarlar.

Anoreksiya Nervoza ve Bulimiya Nervoza’nın en temel özelliği kişilerin kendi vücut biçimlerine ve kilolarına aşırı bir önem atfetmeleridir.Diğer tüm belirtilerin bu algıya ikincil olduğu söylenebilir.Yapılan araştırmalar,bu tanıları almış kişilerin kendileri ile ilgili değerlendirmeleri (kendi yeterlilikleri vb.)neredeyse tamamen bu özellikler üstünden yaptıklarını ortaya koymuştur.Algılanan bu vücut görünümlerini kendi uygun gördükleri biçime indirmek ve/veya o biçimde tutmak için patolojik yemek yeme davranışları gösterirler.Anorektik ve bulimiklerde ortak nokta,şişmanlık ya da şişmanlama korkusudur.Bununla birlikte anoreksiya nervozanın aksine bulimiklerin kilosu tıkınma nöbetlerinden dolayı normal,bazen de normalin biraz üzerindedir.

Kadınlar,erkeklere göre ince olma ve diyet yapmayla belirgin düzeyde daha fazla ilgilidirler ve bunların sonucunda da yeme bozukluğu riskine daha yatkındırlar. Ayrıca müdahil olan, mahremiyete izin vermeyen,aşırı korumacı ailelerde yetişen kişilerin de yeme bozukluğu geliştirme riski yüksektir.

En önemli bireysel risk etkenleri arasında : mükemmeliyetçilik,olumsuz beden algısı-bedeninden hoşnut olmamak,olumsuz duygulanım yer alır.Dansçılar,balerinler,sporcular gibi bazı meslek gruplarında da yeme bozukluğu geliştirme riski yüksektir.Anoreksiya Nervoza en çok 15-19 yaş aralığında gelişir.Bulimiya Nervoza için en yüksek risk grubu 20-24 yaş arası kadınlardır.Elbette ki bu, çocuklarda ve ileri yaş yetişkinlerde yeme bozukluğu gelişmeyecek demek değil.Klinisyenler genellikle yeme bozukluklarının gençlerde görülen bir hastalık olduğunu düşünürler ve yanılırlar.Sorunlu yeme örüntüleri ya da çarpık beden algısı zamanla kötüleşerek bir yeme bozukluğuna dönüşebilir. Sıklıkla eşlik eden diğer psikiyatrik tanılar: majör depresyon,anksiyete bozuklukları ve kişilik bozukluklarıdır.Bu ek tanılar tedavi sürecini de olumsuz yönde etkileyebilir.

Yeme bozukluklarıyla cinsel istismar öyküsü arasında tutarlı bir ilişki bulunmamıştır.Yeme bozukluğu olan kadınların %30’unun çocukluklarında cinsel olarak istismar edildikleri tahmin edilmiştir.Bu oran, genel kadın nüfusunda bulunan oran ile benzerdir ve hatta bazı psikiyatrik gruplardakinden daha düşüktür.Medyanın dolayısıyla da popüler kültür standartlarının içselleştirilmesinin yeme bozukluğu geliştirilmesi açısından çok güçlü bir etkisi var.Aşağıdaki örnekler bu durumu çarpıcı biçimde özetliyor:

1990’ların başlarında Becker,Fiji’de bir araştırma yürütürken Batılılarla karşılaştırıldığında önemli oranda Fijilinin aşırı kilolu olduğunu fark etti. Bu özellikle kadınlar için geçerliydi.Fiji kültüründe şişmanlık güçlü olmakla , iyi çalışmakla ve kibar,cömert olmakla bağdaştırılıyordu.(Özellikle son iki özelliğe Fiji’de çok değer verilir.Buna karşılık, zayıflık oldukça olumsuz bir şekilde karşılanıyordu ve hastalıklı,güçsüz ve bir şekilde iyi davranışlarla karşılaşmamış olmak anlamına geliyordu.En etkileyici yanı ise yeme bozukluğu olarak düşünülebilecek herhangi bir durumun söz konusu olmamasıydı.Öte yandan televizyonun gelmesiyle birlikte Fiji’deki kültürel iklim de değişmişti.Fijili kadınlarda artık bedenlerinden hoşnut olmama,diyet yapma girişimlerine başladılar. Bunun bir başka yansıması da Dünya Güzellik Yarışması’nda 51 yıl boyunca başarı elde edemeyen Nijerya’nın en sonunda 2001 yılında 19 yaşındaki Nijeryalı yarışmacı ile taca uzanmasıdır.Nijeryalı yarışmacının başarısı daha sonra Nijeryalıların ilk defa kendilerini temsil etmek üzere ,aslında yerel standartlara göre çok zayıf olması nedeniyle güzel sayılmayan bir yarışmacıyı seçmiş olmasına bağlanacaktı. Agbani Darego , anavatanı Nijerya standartlarına göre güzel olamayacak kadar zayıf. Buna karşılık Nijerya’yı 2001 Dünya Güzellik Yarışması’nda temsil etmek üzere o seçildi ve yarışmanın sonunda tacı da o taktı.Bu ‘’doğal deney’’ Batılı zayıflık değerlerinin hangi yollardan yabancı kültürel çevrelere de yayılmaya başlayabileceği konusunda anekdotsal veri sunuyor.

(Maner-2011-2012,Gürdal-2009,Güriz-2013,Sayın-2013,Butcher,Mineka,Hooley-2013)

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Ana Hatlarıyla Yeme Bozuklukları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Soner EROL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Soner EROL'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Soner EROL Fotoğraf
Uzm.Psk.Soner EROL
Adana (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi67 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Soner EROL'un Yazıları
► Yeme Tutumu ve Yeme Bozuklukları Psk.Şeyma ALTINEL
► Yeme Bozuklukları Psk.Mehmet ARAS
► Yeme Bozuklukları Psk.M.Enes İMERT
► Yeme Bozuklukları Psk.Dnş.Havva BAYAR
► Yeme Bozuklukları Psk.Tamer Numan DUMAN
► Yeme Bozuklukları Psk.Dnş.Özkan KENARLI
► Yeme Bozuklukları Dr.Psk.Ezgi TUNA
► Yeme Bozuklukları ÇOK OKUNUYOR Psk.Seda GENÇ
► Yeme Bozuklukları ve Sebepleri Psk.Berivan ŞENTÜRK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Ana Hatlarıyla Yeme Bozuklukları' başlığıyla benzeşen toplam 34 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Mastürbasyon Ekim 2014
► Vajinismus Mart 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


06:36
Top