2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Obezite ve D Vitamini
MAKALE #18016 © Yazan Dyt.Nursena AKKAYA | Yayın Şubat 2017 | 3,802 Okuyucu
Obezite aşırı yağ dokusu birikimi ( ideal ağırlığın %20 den fazla olması) ve yağ hücre boyutunun genişlemesi (hipertrofik obezite) veya yağ hücre sayısının artması(hiperplazik obezite) ya da her ikisinin kombinasyonu olması ile karakterize , çok nedenli bir hastalıktır. Dünya sağlık örgütü (WHO) tarafından en riskli 10 hastalıktan biri olarak kabul edilmektedir. Son yıllarda birçok endüstri ülkesinde obezite ve fazla kilolu olma sıklığı artmakta ve bu olay birçok popülasyonu etkileyen bir sorun halini almaktadır.
Dünya genelinde obezite sıklığı 1980 den beri iki katına çıkmıştır.WHO 2008 yılında 20 yaş üzeri yetişkin bireylerin %35 inin kilolu olduğunu rapor etmiştir. Obezitenin en sık görüldüğü Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Hastalıkları önleme ve kontrol merkezi (CDC) tarafından yürütülen NHANES (ABD-Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması) çalışmasına göre 2003-2004 yıllarında obezite (BKI>30) prevalansının erkeklerde %33,3 , kadınlarda ise %35,3 olarak tespit edildiği açıklanmıştır. Türkiye de ise obezite sıklığı %32 dir. Erkeklerde kilo fazlalığının, kadınlarda ise obezitenin daha yaygın olduğu dikkati çekmektedir. Kentsel ve kırsal obezite oranları birbirine yakındır . Genel olarak erişkin yaşlardaki Türk toplumunun 2/3’ü kilolu veya obezdir.

D VİTAMİNİ

Hormon benzeri fonksiyonları olan bir grup steroldür. Temelde vücutta sentezlenir. Bu nedenle gerçek bir vitamin değil, bir hormon prekürsörüdür. Beslenmede önemli olan iki şekli vardır; bitkisel kaynaklı ergosterol ve hayvansal kaynaklı kalsiferoldür. Suda çözünmez, lipitte çözünür.

Organik çözücülerde çözünür.Isı, alkali, asit ve oksidasyona dayanıklıdır.

D vitamini emilimi için safra tuzları ve yağ gereklidir.Lipoprotein ve şilomikronlar içinde lenf yolu ile taşınır.Hem diyetle alınan hem de deride sentezlenen D vitamini plazmada DBP ile bağlanır , karaciğere taşınır ve depo edilir.Ağızdan alının D vitamini biyo-sentezlenenden daha az emilir (%79) . İdrar ve deri yolu ile vücuttan atılmaz.

OBEZİTE VE D VİTAMİNİ

Literatür incelendiğinde bazı çalışmalar obeziteyi ; BKI >30 kg/m2 ile birlikte düşük serum 25(OH)D3 seviyeleri ile ilişkilendirerek tanımlamıştır. Bu nedenle obezite de D vitamini düzeyi son zamanlarda tartışılmakta olan bir konudur.Kanıtlar D vitamini metabolizması,depolanması ve aktivitesinin adipoz doku miktarından etkilendiği yönündedir. Gözlemsel çalışmalarda da obez bireylerde D vitamini eksikliği bildirilmiştir. Bu eksiklik tüm çalışmalardan ortak sonuca göre 25(OH)D3 <50 mmol/L , 20/ng mL olarak tanımlanmıştır.

Birçok mekanizma üzerinde durulmaktadır.

Birinci hipotez ; mekanizması net olmamakla birlikte vücut yağ yüzdesinin artışı , D vitamini rezervleri yeterli olsa bile biyoyararlılığını azaltarak serum düzeyini düşürdüğü yönündedir. 2013 yılında Plos Medicine yayımlanan ,obez bireylerde D vitamini düzeyinin incelendiği bir kohort çalışması bu hipotezi destekler niteliktedir. Çalışma sonunda dokuda D vitamini düzeyleri belirli bir seviyede olmasına rağmen , her 1 birim BKİ artışına karşılık, serum D vitamini konsantrasyonunu yaş, cinsiyet, laboratuar koşullarından bağımsız olarak %1.15 oranında düşürmüştür.
İkinci hipotez ise ; obez bireylerin dışarıda fiziksel aktivitelerinin yetersiz olması ve beden memnuniyetsizliğinden kaynaklanan giyim tarzının güneş ışığından yararlanmayı , dolayısıyla D vitamini düzeyini düşürdüğü yönündedir. 2007 yılında Journal of Stervid Biochemistry and molecular biology de yayımlanan bir çalışmada ; obezitede açık hava egzersizlerin D vitamini düzeyine etkisi araştırılmıştır.Genel popülasyonda obez prevalansı %14.1 ve hipovitaminozis D %42.4 dur. Çalışma sonunda; koruyucu etki olarak açık hava egzersizin obez olma olasılığını %47 oranında azalttığı sonucuna varılmıştır.

Üçüncü bir hipotez ise; obez bireylerde steatohepatitden dolayı karaciğer tarafından 25(OH)D vitamini sentezinin yetersiz olması yönündedir.2007 yılında Nutrition metabolism and cardiovascular diseases de yayımlanan bir çalışmada ; non-alkolik karaciğer yağlanması olan hastalarda 25(OH)D konsantrasyonları yaş,cinsiyet,BKİ,kreatinin,kalsiyum,HOMA-IR değerlerinden bağımsız olarak kontrol grubuna göre belirgin ölçüde azalmış ve bu azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. (p<0,001).

Diğer alternatif bir hipoteze göre ;obez bireylerde adipoz dokudan salgılanan leptin, İL-6 sekresyonunun artışı ile reseptörler üzerinden 25(OH)D sentezini inhibe ettiği yönündedir.

Günümüzde adipoz doku adipositokin adı verilen heterojen biyoaktif faktörleri salgılayan aktif bir endokrin organ olarak tanımlanmaktadır. Yağ hücreleri oldukça esnektir, hızlıca sayı ve boyutları artabilir.Obez bireylerde; adipozitler makrofaj infiltrasyonu ile oldukça genişlemekte ve oluşan hipertrofik adipoz doku ile birlikte işleyişleri bozulmaktadır.2010 yılında journal of internal medicine da yayımlanan , tahmini adiposit ve adipositokinlere göre vitamin D düzeylerinin incelendiği bir çalışma bu hipotezi destekler niteliktedir.Çalışmaya ortalama yaşı 62 olan 859 birey dahil edilmiştir.Bazal serum leptin ve İL-6 düzeyleri değerlendirilmiştir.Adipositler ile D vitamin düzeyi arasındaki negatif ilişki İL-6 için düzeltme yaptıktan sonra azalmış, leptin için düzeltme yaptıktan sonra kaybolmuştur.

Dördüncü bir hipotez ise ; deri boşaltım fonksiyonu ile ilişkisi yönünedir.
Kışın ter-önleyici faktörlerin artışı sebum atımını azaltır, sebum atımının inhibisyonu kan trigliserid ve kolesterol düzeylerini arttırır. Terleme fonksiyonunun azalması deri iletkenliğinin azaldığı şizofren, depresyon, sedef hastalığı, hipertansiyon, tip 2 diyabet, metabolik sendrom gibi hastalıklarla yakından ilişkilidir. Dahası birçok bilinen kronik hastalıkları risk faktörlerinde beyaz ırk kökeninde olmak, erken doğum ya da kışın doğum, fiziksel inaktivite gibi deri boşaltım fonksiyonunun azaldığı durumlar yer almaktadır.

Birlikte ele alındıklarında ; deri boşaltım fonksiyonlarının azalması ile serum 25(OH)D düzeylerindeki düşüş temelde aynı etiyolojiye dayanmakta olup, birbiri ile çift yönlü ilişkiye sahiptir. Günümüzdeki çalışmalarda D vitamini düzeyi deri boşaltım fonksiyonlarını değerlendirmede bir indikatör olarak kullanılmaktadır.

OBEZİTEDE D VİTAMİNİ SUPLEMENTASYONU

1930 yılından bu yana ;tiamin,riboflavin,niasin gibi vitaminlerin sentetik formlarının kullanımı United State de önemli ölçüde artmaktadır.Özellikle 1974 den itibaren zorunlu takviyelerin güncellenmesi ile birlikte birçok vitaminin güvenilir alım düzeylerine bakılmaksızın; yiyeceklerin, infant formulaların vitaminlerle zenginleştirilmesi, suplement olarak kullanımı önemli ölçüde artmıştır. Diyetin sentetik vitaminlerle zenginleştirilmesini takiben tüm yaş gruplarında obezite prevalansının arttığı görülmüştür(US).

Aynı kolerasyon vitamin takviyesi yapılan Canada, Sudi arabistan gibi diğer ülkelerde de görülmüştür.Son 20-30 yılda ;Çinde de (B1,B2 ve niasinden zengin) hayvansal kaynaklı yiyeceklerle birlikte yüksek vitamin alımının artışından sonra obezite prevalansının da hızla arttığı görülmüştür.Bunun yanında ; sık sık obezite ve tip 2 diyabette serum vitamin düzeylerinin (B1,D,Folik asit) düşük olduğu rapor edilmektedir.Bu paradoksun mekanizması hala net değildir.

2015 yılında Clinical Nutritionda yayımlanan randomize kontrollü bir çalışmada ; tip 2 diyabetli obez bireylerde nispeten yüksek doz D vitamini verilse bile 25-OH-D3 seviyesinin 75 nmol/L üzerine çıkarmayı başarmanın zor olduğunu rapor etmişlerdir.

2015 yılında European Journal of Endocrinology de yayımlanan 5 yıllık bir müdahale çalışmasında ise ; glikoz töleransı bozulmuş bireylere haftada 20.000 IU (500 mcg) D vitamini verildiğinde adipoz dokudaki D vitamini konsantrasyonları hızla yükselirken ; serum 25-OH-D seviyesinin 61 mmol/L den 99 mmol/L yükseldiği görülmüştür.(yükseklik>150 mmol/L) .

KAYNAKLAR

1-Hastalıklarda beslenme tedavisi
2-Cipriani, C., Pepe, J., Piemonte, S., Colangelo, L., Cilli, M., & Minisola, S. (2014). Vitamin d and its relationship with obesity and muscle. International journal of endocrinology, 2014.
3-Vimaleswaran, K. S., Berry, D. J., Lu, C., Tikkanen, E., Pilz, S., Hiraki, L. T., ... & Wood, A. R. (2013). Causal relationship between obesity and vitamin D status: bi-directional Mendelian randomization analysis of multiple cohorts. PLoS Med, 10(2), e1001383.
4-Florez, H., Martinez, R., Chacra, W., Strickman-Stein, N., & Levis, S. (2007). Outdoor exercise reduces the risk of hypovitaminosis D in the obese. The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 103(3), 679-681.
5-Targher, G., Bertolini, L., Scala, L., Cigolini, M., Zenari, L., Falezza, G., & Arcaro, G. (2007). Associations between serum 25-hydroxyvitamin D 3 concentrations and liver histology in patients with non-alcoholic fatty liver disease. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 17(7), 517-524.
6-Mawer, E. B., Backhouse, J., Holman, C. A., Lumb, G. A., & Stanbury, S. W. (1972). The distribution and storage of vitamin D and its metabolites in human tissues. Clinical science, 43(3), 413-431.
7-Ding, C., Parameswaran, V., Blizzard, L., Burgess, J., & Jones, G. (2010). Not a simple fat‐soluble vitamin: changes in serum 25‐(OH) D levels are predicted by adiposity and adipocytokines in older adults. Journal of internal medicine, 268(5), 501-510.
8-Zhou, S. S., Da Li, N. N. C., & Zhou, Y. (2015). Vitamin paradox in obesity: Deficiency or excess?. World journal of diabetes, 6(10), 1158.
9-Sadiya, A., Ahmed, S. M., Carlsson, M., Tesfa, Y., George, M., Ali, S. H., ... & Abusnana, S. (2015). Vitamin D 3 supplementation and body composition in persons with obesity and type 2 diabetes in the UAE: a randomized controlled double-blinded clinical trial. Clinical Nutrition.
10-Didriksen, A., Burild, A., Jakobsen, J., Fuskevåg, O. M., & Jorde, R. (2015). Vitamin D3 increases in abdominal subcutaneous fat tissue after supplementation with vitamin D3. European Journal of Endocrinology, 172(3), 235-241. Aguirre Castaneda, R., Nader, N., Weaver, A., Singh, R., & Kumar, S. (2012). Response to vitamin D3 supplementation in obese and non-obese Caucasian adolescents. Hormone research in paediatrics, 78(4), 226-231.
11-Akpınar, P., & İçağasıoğlu, A. (2012). D Vitamininin Yaşam Kalitesi İle İlişkisi.Türk Osteoporoz Dergisi, 18, 13-8.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Obezite ve D Vitamini" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Nursena AKKAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Nursena AKKAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Nursena AKKAYA'nın Yazıları
► D Vitamini ve Obezite Dyt.Hatice KARSLIOĞLU
► D Vitamini ve Covid-19 Dyt.N.Sinem TÜRKMEN
► D Vitamini Neden Gerekli? Dyt.Nilay KEÇECİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Obezite ve D Vitamini' başlığıyla benzeşen toplam 61 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Avokado Yağı Şubat 2017
► Helikobakter Pilori ve Beslenme ÇOK OKUNUYOR Şubat 2017
◊ Matcha Çayı Mart 2017
◊ Hindistan Cevizi Yağı Şubat 2017
◊ Gentestdiet Şubat 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:27
Top