2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Oyun Terapisi Nedir ve Ne İşe Yarar?
MAKALE #20868 © Yazan Uzm.Psk.İrem AFŞAR | Yayın Ekim 2019 | 2,037 Okuyucu
Oyun Terapisi Nedir?

Oyun terapisi, oyun terapistleri tarafından uygulanan çocuk danışanların psikososyal sorunlarını çözmelerine olanak sağlayan ve danışanların ideal bir şekilde büyüme ve gelişmelerine destek olmak amacıyla oyunun terapötik gücünden yararlanarak kuramsal bir modelin sistemli bir biçimde uygulanmasıdır.
Oyun terapisi belli başlı kuramsal modeller üzerine kuruludur.Örneğin; bilişsel davranışçı oyun terapisi modeli, çocuk merkezli oyun terapisi modeli, theraplay gibi modeller bulunmaktadır.
Oyunun gücü bir değişim ve gelişim mekanizması olarak kullanılmaktadır. Oyun, danışanların olumlu yönde psikososyal güçlüklerin üstesinden gelmelerine olanak sağlayan bir kuvvettir.

Oyun Terapisi Neden Önemlidir?

Oyunun çocuğun yaşamına sayılamayacak derecede faydası vardır. Oyun bir çocuğa eğlenceli gelir, stresini yatıştırmasına olanak sağlar, yaratıcı olmasına katkıda bulunur, sosyal etkileşimini arttırır ve iletişimini arttırır. Çocuklar oyun oynarken duygularını düzenlemeyi, bazı engellere katlanmayı ve gelişimsel görevlerde başarılı olmayı öğrenirler. Oyun çocuğun duygusal rahatlamasına olanak sağlar. Oyunda gerçek hayatta aşılamayacak kadar büyük sorunlarda, büyük yanlışlar da yoktur. Oyun çocuk için gerçek hayatın bir provası gibidir.
Oyunun gücünü sayacak olursak, oyun çocuğun iletişimini ve akranlarıyla etkileşimini arttırır, duygusal düzenlemesine olanak sağlar, ilişkilerini geliştirir, stresle başa çıkmasında yardımcı olur, çocuğun gerçek hayata hazırlanmasında yardımcı olur ve kendini gerçekleştirmesine olanak sağlar.
Çocuklar kendilerini yetişkinler gibi ifade edemezler. Başlarına gelen bir olayı tamı tamına anlatamayabilirler. Bu noktada oyun, çocuğun dili gibidir. Çocuğun kendini ifade etmesine, anlaşılmasına olanak sağlar.

Oyun Terapisi Nasıl Uygulanır?

Oyun terapisinin uygulanmasına yönelik farklı biçimler vardır. Buna yönelik birçok farklı yaklaşım öne sürülmüştür. Örnek verecek olursak, çocuk merkezli oyun terapisinde çocuk, terapistten çok az yönerge alır. Adından da anlaşılabileceği gibi çocuk merkezdedir. Terapist, çocuğun kendini ifade edebilmesi için terapide serbest bırakır. Çocuk merkezli oyun terapisinde terapistin rolü, çocuğu kendini ifade edebilmesi için cesaretlendirmek ve çocuğa kontrol duygusunu aşılamaktır.
Bilişsel davranışçı oyun terapisi gibi bazı yaklaşımları kullanan terapistler çocuğun ihtiyaçlarına bağlı olarak oyun terapisi sürecini genellikle daha fazla yapılandırmaktadırlar.
Filial terapistler ise çocuğa bakım veren kişileri yardımcı terapist(koterapist) olarak eğitirler ve terapötik süreci aile ve çocuk etkileşimleri yoluyla gerçekleştirirler. Oyun terapisi odası dışında da gerçekleşebilecek olumlu gelişmeleri teşvik ederler.
Grup oyun terapisinde ise birtakım ortak sorunlar ele alınır. Örneğin, geçmiş travmalar gibi bir ortak konu ele alınır.

Oyun Terapisi Nasıl Kullanılır?

Oyun Terapisi Yaş Grupları Nelerdir?
Oyun terapisi genellikle 3-12 yaş grubu çocuklara uygulanır. Dış ülkelerde yetişkin ve ergenlerde de uygulanmaktadır fakat ülkemizde genellikle çocuk yaş gruplarında uygulandığı için çocuk danışanlardan bahsedeceğiz.

Oyun Terapisi Mekanları Nelerdir?
Oyun terapisi sanılanın aksine mekan konusunda oldukça serbest ve esnek bir yaklaşımdır. Oyun terapisinin uygulandığı mekan, ayakta tedavi hizmeti veren bir klinik veya ofis, ev, okul, bir olay yeri, çocuk oyun parkı veya hastane yatağı olabilir.

Oyun Terapisi Malzemeleri Nelerdir?

Oyun terapisi mükemmel bir şekilde donatılmış oyun odasıyla ve malzemelerle uygulanabilir veya bir sepet dolusu malzemeyle de uygulanabilir. Oyun terapisi terapistin yaratıcılığına ve esnekliğine bağlıdır malzeme konusunda.
Kolay kırılabilen ve pahalı oyuncaklardan kaçınılmalıdır. Çok fazla karmaşık oyuncaklardan da kaçınılmalıdır çünkü çocuklar oyun terapisi sırasında bunları keşfetmekle çok fazla vakit geçirirler.
Oyun terapisi oyuncakları terapistin kuramsal yönelimine, fikirlerine veya bütçe/mekan konusuna göre değişebilir.
Kullanışlı bazı malzemelerden bahsedebiliriz. Bunlardan bazıları, oyuncak bebekler, biberonlu oyuncak bebekler, oyuncak hayvanlar, oyuncak bebek aileleri, plastik mutfak eşyaları, oyuncak bebek evi, kuklalar, oyuncak plastik askerler, bloklar, küpler gibi inşa malzemeleri, oyun hamuru, oyun hamuru setleri, resim malzemeleri(kuru boya, pastel boya, sulu boya, keçeli kalem, resim kağıdı, bant, yapıştırıcı, plastik keskin olmayan makas), oyuncak araçlar(ambulans, itfaiye, polis arabası, uçak, tank, dozer, toma gibi), minyatür ev aletleri(plastik çekiç, kerpeten, ingiliz anahtarı), oyuncak cep telefonları, ev telefonları, ütü, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi minyatür plastik ev aletleri, plastik makyaj seti, doktor ve ameliyat seti, yumuşak toplar, futbol topu, basket topu, tenis topu ve raketi gibi, oyun kartları, briç, poker gibi(oyuncak), çeşitli kostümler, el kuklaları, çeşitli film kahramanları minyatürleri, ayna, ip, halat, karton tuğlalar, plastik çay ve yemek seti, döşenmiş oyun evi, engelli insanlar, çeşitli kostümler, ahşap inşa malzemeleri, kum havuzu, oyuncak geçit ve tüneller, yollar olabilir.
Bazı oyun terapistleri, malzemeleri işlevlerine göre ayırmayı tercih ederler. Bebek evi ayrı bir yerde, silahlar ayrı bir yerde, kum havuzu ve kuklalar ayrı bir yerde gibi. Bunlar için kullanılan döşemeler de birbirlerinden farklı olabilir. Örneğin su veya kumla dolu havuzlar vinille, diğer oyuncakların olduğu alanlar halıyla döşenebilir.
Oyundaki malzemeler rastgele toplanmamalıdır. Hepsi farklı bir terapötik amaca hizmet etmelidir. Örneğin oyun evi, çocuğun ev yaşamının anlaşılmasına, silahlar, bıçaklar şiddet eğilimlerinin anlaşılmasına olanak sağlayabilir.

Oyun Terapisi Seansına Nasıl Başlanır?

Oyun terapisi çocuklar için kolayca anlaşılabilir olmasına karşılık ebeveynler tarafından daha az anlaşılır ve ebeveynler oyun terapisinden ne beklediklerini genellikle bilmezler. Oyun terapisi sürecinin nasıl işlediğini, yararlarını ebeveynler bilmeyebilirler. Bu nedenle ebeveynlerle oyun terapisi hakkındaki endişelerini tartışmak ve oyun terapisi hakkında konuşmak, oyun terapisi odasını göstermek yararlıdır. Bu görüşme çocuk bulunmadan yapılırsa ebeveynler oyun terapisi hakkında bilgilenmiş olur. Ebeveynlere veya çocuğa bakım veren kişilere, çocuğun çoğu zaman kendilerini ifade etmek veya başlarına geleni anlatmak için kelimelerini kullanmadığını, bunun yerine oyunu ve oyuncakları kullandıkları en başından anlatılabilir. Oyun terapisinin çocuğun endişeleri hakkında bilgi edinme yollarından biri olduğu ve çocuğa bu endişelerinin üstesinden gelebilme yollarından biri olduğundan bahsedilebilir.
Çocuk için ilk seans genellikle oyun terapisi odasıyla tanışmayı ve terapötik süreçle tanışmayı kapsar. Çocuğun gelişimsel düzeyine uygun bir biçimde çocuğa ne yapması gerektiğinden, süreci nasıl geçireceğinden bahsedilebilir. Çocuğa ne kadar bilgi verilebileceği de terapistin kuramsal yönelimine bağlıdır. Çocuk merkezli oyun terapistleri girişte daha çok bilgi verirken(seanslarda ne olacağı, çocuğun getirilme nedeni gibi), Theraplay oyun terapistleri girişte daha az bilgi verirler.
Çocuklar oyun terapisinin ilk seanslarında oyun alanını keşfetmeye başlarlar. Aynı zamanda terapisti de gözlemlerler bu süreçte. Oyun terapistleri çocuğun alanı keşfetmesine izin vermeli ve hangi oyuncakları kullanacakları konusunda çocuğa öneride bulunmamalı veya kısıtlamamalıdır. Terapistler ilk seanslarda güvenli, samimi ve rahat bir ortam oluşmasına önem vermelidir ve buna elinden geldiğince olanak sağlamalıdır.

Oyun Terapisti Seansları Nasıl Sonlandırılır?

Oyun terapisti seansları sonlandırılırken çocuklar son beş dakika diye uyarılabilir. Çocuk böylece terapi seansını sonlandırmaya hazırlanır. Bazı çocuklar daha geç ve yavaş olabileceği için bu çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine de bağlıdır, son on dakika uyarısının ardından son beş dakika diye uyarılabilirler.
Çocuğun oyun terapisi odasını ve oyuncakları toplayıp toplamayacağı veya terapiste yardım edip etmeyeceği terapistin kuramsal yönelimine bağlıdır. Buna terapist karar vermelidir. Örneğin yönlendirici olmayan oyun terapistleri, çocuğun odayı toplayıp toplamayacağı konusunda teşvik etmezler ve bu kararı çocuğa bırakırlar.

Oyun Terapisinde Sınırlara Neden İhtiyaç Duyulur ve Sınırlar Nelerdir?

Oyun terapisinde sınırlar en az düzeyde konulsa da, bazen sınırlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bunların sebepleri arasında ise çocuğun ve oyun terapistinin fiziksel güvenliğini sağlamak ve oyuncaklara ve malzemelere zarar gelmesini önlemek amacıyla sınırlar konulur.
Oyun terapistleri genellikle sınırları oyun terapisinden önce değil, ihtiyaç duyduğunda söyler. Örneğin çocuk uygun olmayan bir davranış gösteriyorsa(terapiste vurmak gibi), ‘’Bana vuramazsın’’ şeklinde ifade edilebilir ya da bana vurmak yerine kinetik kumla oynayabilirsin gibi alternatifler gösterilebilir. Eğer çocuk hala saldırgan ve öfkeli davranışlara devam ediyorsa bu davranışlara devam edersen bu seansı sonlandırmak zorunda kalacağız denilebilir.
Çocuklar bazen oyun odasındaki bir oyuncağı çok benimserler ve onu eve götürmeye çalışabilirler. Bunun üstesinden gelmek için ise terapist ‘’Bu oyuncak buraya ait, bir dahaki gelişinde onu kolayca bulabilmen için seninle odada özel bir yer belirleyebiliriz ve onu bir dahaki gelişinde kolayca bulabilirsin’’ şeklinde yönlendirme yapılabilir.

Ebeveynler Oyun Terapisine Dahil Edilebilirler Mi?

Bazı araştırmalara göre ebeveynleri oyun terapisine dahil etmek oldukça yararlıdır. Theraplay, filial gibi oyun terapisi modellerini kullanan terapistler ebeveynleri veya bakım verenleri çocukların yardımcı terapisti olarak terapiye katılabilmeleri için eğitirler. Bu eğitim, ebeveynleri çocuklarıyla daha iyi iletişim kurabilmek ve daha iyi anlaşabilmek için oyunu nasıl kullanabilecekleri konusunda bilgilendirilmeyi içermektedir. Bu yolla ebeveynler, yeni ebeveynlik becerileri kazanabilirler ve çocuklarının becerilerini daha çok desteklemeyi öğrenebilirler. Ebeveynlerin veya bakım verenlerin oyun terapisi seanslarına katılmaları ebeveyn-çocuk etkileşimini arttırabilir. Ebeveynlerin, ebeveynlik becerilerini geliştirmelerine yol açabilir.

Oyun Terapisi Neden Önemlidir?

Çocuklar kendilerini yetişkinler kadar rahat ifade edemedikleri için oyun çocukların dili, oyuncaklar ise çocuğun kelimeleri olur. Çocuklar oyun aracılığıyla kendilerini ifade ederler ve oyun oynarken kendilerini rahat ve özgür hissederler.
Oyun terapistlerinin terapötik ilişkiyi kolaylaştıran kişisel özellikleri arasında empati, sıcaklık, içtenlik ve çocuğun koşulsuz kabulü yer almaktadır.
Çocuklar oyun terapisi yoluyla rahatlarlar, iletişim becerileri artar. Saldırganlıkları ve öfkeli tutumları zamanla düzelir, kendilerine güvenleri artar ve ebeveyn-çocuk ilişkileri gelişir.
Oyun terapisi çocukların sorunlarının üstesinden gelmelerinde çok etkili bir yöntemdir.

UZMAN KLİNİK PSİKOLOG İREM AFŞAR


Yazan
Uzm.Psk.İrem AFŞAR
 
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Oyun Terapisi Nedir ve Ne İşe Yarar?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.İrem AFŞAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.İrem AFŞAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Uzm.Psk.İrem AFŞAR
Uzman Klinik Psikolog
 
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.İrem AFŞAR'ın Yazıları
► Oyun Terapisi Nedir? Psk.Burcu BAŞOĞLU KUNDAK
► Oyun Terapisi Nedir? Psk.Gamze EŞİN
► Oyun Terapisi Nedir? Psk.Mine AYDEMİR
► Oyun Terapisi Nedir? Psk.Birgül EMİROĞLU BAKAY
► Deneyimsel Oyun Terapisi Nedir? Psk.Esra ORÇUNLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Oyun Terapisi Nedir ve Ne İşe Yarar?' başlığıyla benzeşen toplam 18 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Çocuklarda Saç Yeme Ekim 2019
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


18:12
Top