Panik Atak Nedir? İlaçsız Çözümü Var mı?
Panik Atağın Tanımlanması, Olası Belirtileri Ve Panik bozukluk
Panik atak ve panik bozukluk aynı şeyler mi, eğer benzer şeylerse nasıl birbirinden ayırt edebilirim?
Panik bozukluğu; kişide kendi kendine gelen ve birdenbire ortaya çıkan bilişsel ve bedensel belirtilerin eşlik ettiği, ataklarla seyreden, kişide beklenti anksiyetesine yol açarak kaçınma davranışlarının görüldüğü yineleyici bir durumdur. Panik ataksa bir kaç dakikadan birkaç saate kadar etkisini gösterebilen, geçici ve kişide yoğun sıkıntıya sebep olan, tekrarının her zaman olmadığı, tek seferde yaşanabilecek bir durumdur.
Panik atak yaşayanlar neler yaşamaktadır, panik atak olduğumu nasıl anlarım?
Panik atak esnasında kişinin yoğun kaygı, korku, bunaltı hissiyle beraber çoğunlukla ölüm, kalp krizi, aklını yitirme, kötü bir şey olacağına ilişkin düşüncelere sahip olma, çarpıntı, terleme, karıncalanma, mide bulantısı, titreme, nefes alamama, boğuluyor gibi olma, göğüs ağrısı, deralizasyon,”gerçek dışılık düşüncesi, var olan yaşanan durumlara yabancılaşma” depörsonalizasyon, “kendi varlığına, vicuduna duyulan yabancılaşma” kontrolünü kaybetme benzeri belirtilerle karakterize olan, nahoş bir durumdur. Bu belirtilerden En az dördü panik atak esnasında yaşanmaktadır ve bu belirtiler 10 dakika içinde en yüksek seviye ulaşır. Kültüre özgü belirtiler “kulak çınlaması, boyun ağrısı, baş ağrısı, istemsiz olarak ağlama veya çığlık atma” görülebilmektedir. Ancak bu belirtiler 4 belirtiden sayılmamaktadır. 4’ten az belirtinin yaşandığı ataklara kısıtlı panik atak denilmektedir.
Panik atağının tek bir tipi mi vardır, yoksa farklı şekillerde görülebilmekte midir?
Panik atakları farklı tiplerde ortaya çıkabilmektedir. Durumsal tetikleyiciyle birlikte meydana geldiğinde “ipuçlu panik atağı” denir. Uyaran ve nöbet arasındaki ilişki baskın değilse bu türlü panik ataklara “”duruma dayalı panik atak” denilir. Bu nöbetler kişinin bir tetikleyici olmadan kendini rahat hissettiği durumlarda da ortaya çıkabilir. Bu türlü panik ataklara da “ipuçsuz panik ataklar” denilir.
Panik atakla panik bozukluğun arasındaki ayırt edici farklar nelerdir?
Panik atak bir belirtiyken panik bozukluk bir tanıdır. Panik atak tek sefer de görülebilirken, panik bozuklukta panik ataklar yineleyici bir hal almıştır.
Panik atak yaşayan kişi yaşadığı bu duruma nasıl bir tepki vermektedir?
Panik atak kişinim kaçamayacağını düşündüğü, kişide kaygıya neden olan stres verici bir durumda, aniden ortaya çıkmaktadır. Kişi bu durumda yaşadığı belirtileri abartır, bunun kendi kontrolünün dışında gerçekleştiğini düşünür. İlk atak genelde aniden başlar. Bazı hastalarda ataklar arasında beklenti anksiyetesi “yaşanan bir panik atak sonucu ikincisinin geleceğine ve bu durumun böyle devam edeceğine dair yaşanan kaygı, korku” denen bir anksiyete gelişmektedir. Bunu engellemek için kişi çeşitli davranışlarını değiştirmeye başlar. Örneğin: panik atağa yol açacağımı düşündüğü yiyecek ve içecekleri yiyip içmez, yalnız kalmamaya çalışır, stres yaratabilecek durumlardan, kişi ve ortamlardan kaçınır. Bazen atakları önlemek için alkol kullanılır.
Panik ataklar hangi durumlarda ortaya çıkabilmektedir?
Ataklar panik bozukluk, sosyal fobi, yaygın anksiyete, obsesif kompülsif bozukluk gibi pek çok psikolojik bozuklukta da yaşanacağı gibi stresli bir durum veya madde kullanımına bağlıda ortaya çıkabilmektedir. Bir kez yaşanabileceği gibi belli durumlara maruz kalınca sürekli yineleyici bir hal alabilmektedir.
Panik atağın tedavisi var mıdır, varsa tedavisinde hangi yöntemler kullanılmaktadır, hangi yöntem daha etkilidir?
Panik atak tedavisinde ilaçla psikoterapilerde beraber ya da ayrı ayrı kullanılabilmektedir. Panik bozukluk tedavisinde seçici serotonin geri alım inhibitörleri, trisiklik antideprasanlar, benzodiazepinler ve betablokerler ilaç olarak kullanılmaktadır. Seçici serotonin geri alım inhibilitörlerinin uyumu oldukça iyiyken, trisiklik antideprasanlara uyum daha zor olmaktadır. Benzodiazapinlerin bağımlılık probleminden ötürü kullanımları sınırlandırılmaktadır. Panik bozukluk tedavisinde klinik çalışmalar bilişsel davranışçı terapinin etkililiğini göstermiştir. İlacın bırakılması sonucu belirtiler tekrar kendini gösterebilmektedir. Kısa vadede her iki tedavide de etkili olsa da uzun vadede Bilişsel Davranışçı Terapi etkili olmaktadır. Eğer her iki tedavi beraber konbinlenip düzenli bir şekilde aksatılmadan devam edilirse tedavi daha iyi sonuç vermektedir. Bilişsel davranışçı terapinin panik bozukluğun tedavisinde panik ataklara sebebiyet veren ve bedensel belirtileri tetikleyen yoğun kaygı duygusunu önlemeyi ve ataklara neden olan belirtilerin kontrolünü amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirebilmek için kişinin kaygıyı tetikleyen düşünceleri, bedensel belirtileri algılamayı ve yorumlamayı düzenlemeyi ve var olan bu durumu gerçekçi olarak değerlendirerek sakin olmasını sağlayabilmektir. Bu tedavi yönteminde zararsız olan panik atağı belirtilerine ilişkin yanlış inanç ve düşüncelerini değiştirmek ve danışanın bu belirtilerle baş etmesi .ve panik atağının geleceği ortam ve durumlarla kademeli olarak yüzleşmesi istenmektedir Ayrıca bu süreçte kişinin kaçınma ve beklenti endişesini aşma dahildir.
Panik atakları sadece ben mi yaşıyorum, yoksa bu durum herkeste görülebilecek normal bir durum mu?
Panik atağı pek çok kişi bir kere de olsa yaşayabilmektedir. Diğer psikolojik rahatsızlıkların varlığı ve madde kullanımı gibi bazı durumlarda bu durum gözlenmektedir. Panik atağın yaygınlığı %1,4-3,8 arasında değişmektedir. Panik bozukluğa eşlik eden başka bir tanı varsa bu oran %10’lara, kalp hastalığı olanlarda %60’lara kadar çıkabilmektedir. Genelde 20’li yaşlarda başlar. Kadınlarda erkeklere göre, boşanmışlarda evlilere göre, ayrı yaşayanlarda ve büyük şehirde yaşayanlarda daha sık görülmektedir. Panik bozukluğun yaşam boyu görülme sıklığı erkekler için %2, kadınlar için %5’dir. Panik bozukluk kültürler arasında görülen bir bozukluktur. Afrika’da yapılan bir araştırmada erkeklerin %1’ine kadınların %6’sına tanı konmuştur. Panik bozuklukla ilişkili bazı bozukluklarda bazı kültürlerde görülmektedir. Batı Grönland’lı Eski Moğ’lar arasında denizde yalnız başlarına fok avcılığı yapanlarda görülmektedir. Yoğun korku, yönelim bozukluğu ve boğulmayla ilgili endişeler içerir. En sık rastlanan eş tanı Agorafobi’dir “kapalı alanlardan, kaçmanın güç olacağı yerlerden duyulan korku” Diğer psikolojik bozuklukların (alkol bağımlılığı, yaygın anksiyete. Takıntı zorlantı bozukluğu, “yineleyici olumsuz düşünce ve belli sayıda davranış örüntüsü kaygıyı ve korkuyu azaltmak, kötü şeylerin olmasını böyle davranış ve düşünceler sonucunda engel olunacağını düşünmek, böyleliklede kaygıyı azaltmak” sosyal fobi, “sosyal ortamlardan, insanlardan kaçınma değerlendirilmekten duyulan korku ve kaygı”agorafobi, diğer fobiler) panik bozukluğa eşlik etmesi kişinin sosyal yaşamını daha da kısıtlamaktadır.
Panik bozukluğun kaynağına dair açıklamalar nelerdir? Panik bozukluğun kökenine ilişkin iki farklı bakış açısı vardır. Bunlar; psiko dinamik bakış açısı ve biyolojik bakış açısıdır. Psikodinamik bakış açısına göre; kaygıdan dolayı kişi kendi benliğini savunmak için bazı dürtüsel davranışlar gerçekleştirmektedir. Kişinin gerçekçi, uzlaştırmacı yanıyla mükemmelliyetçi yanı arasındaki çatışmalardan da bu durum kaynaklanmaktadır. Ayrıca erken dönemde bağlanmada sorun yaşayanlarda kaygı bozukluklarına duyarlılık oluşmaktadır. Biyolojik bakış açısına göreyse panik bozukluğun açıklamasında; genetik faktörler, beyinin yapısal özellikleri, hormonel yapısı üzerinde durulur.
Panik bozukluğun kaynağına dair açıklamalar nelerdir?
Panik bozukluğun kökenine ilişkin iki farklı bakış açısı vardır. Bunlar; psiko dinamik bakış açısı ve biyolojik bakış açısıdır. Psikodinamik bakış açısına göre; kaygıdan dolayı kişi kendi benliğini savunmak için bazı dürtüsel davranışlar gerçekleştirmektedir. Kişinin gerçekçi, uzlaştırmacı yanıyla mükemmelliyetçi yanı arasındaki çatışmalardan da bu durum kaynaklanmaktadır. Ayrıca erken dönemde bağlanmada sorun yaşayanlarda kaygı bozukluklarına duyarlılık oluşmaktadır. Biyolojik bakış açısına göreyse panik bozukluğun açıklamasında; genetik faktörler, beyinin yapısal özellikleri, hormonel yapısı üzerinde durulur.
Panik atak yaşıyorum çevrem beni nasıl algılıyor?
Panik atak yaşayan bireyler var olan durumlarını gereksiz yere büyütüp abarttıkları için Çevresindekiler büyük bir kaygıya, korkuya kapılmakta, çevresindekilerce kişinin büyük bir rahatsızlığı veya sorunu olduğu, yardıma ihtiyacı olduğu, doktora götürülmesi gerektiği gibi düşünceler oluşmakta, bazen de nasıl yardımcı olunması konusunda ne yapılacağı bilinmemektedir.
Panik atak ve panik bozukluk aynı şeyler mi, eğer benzer şeylerse nasıl birbirinden ayırt edebilirim?
Panik bozukluğu; kişide kendi kendine gelen ve birdenbire ortaya çıkan bilişsel ve bedensel belirtilerin eşlik ettiği, ataklarla seyreden, kişide beklenti anksiyetesine yol açarak kaçınma davranışlarının görüldüğü yineleyici bir durumdur. Panik ataksa bir kaç dakikadan birkaç saate kadar etkisini gösterebilen, geçici ve kişide yoğun sıkıntıya sebep olan, tekrarının her zaman olmadığı, tek seferde yaşanabilecek bir durumdur.
Panik atak yaşayanlar neler yaşamaktadır, panik atak olduğumu nasıl anlarım?
Panik atak esnasında kişinin yoğun kaygı, korku, bunaltı hissiyle beraber çoğunlukla ölüm, kalp krizi, aklını yitirme, kötü bir şey olacağına ilişkin düşüncelere sahip olma, çarpıntı, terleme, karıncalanma, mide bulantısı, titreme, nefes alamama, boğuluyor gibi olma, göğüs ağrısı, deralizasyon,”gerçek dışılık düşüncesi, var olan yaşanan durumlara yabancılaşma” depörsonalizasyon, “kendi varlığına, vicuduna duyulan yabancılaşma” kontrolünü kaybetme benzeri belirtilerle karakterize olan, nahoş bir durumdur. Bu belirtilerden En az dördü panik atak esnasında yaşanmaktadır ve bu belirtiler 10 dakika içinde en yüksek seviye ulaşır. Kültüre özgü belirtiler “kulak çınlaması, boyun ağrısı, baş ağrısı, istemsiz olarak ağlama veya çığlık atma” görülebilmektedir. Ancak bu belirtiler 4 belirtiden sayılmamaktadır. 4’ten az belirtinin yaşandığı ataklara kısıtlı panik atak denilmektedir.
Panik atağının tek bir tipi mi vardır, yoksa farklı şekillerde görülebilmekte midir?
Panik atakları farklı tiplerde ortaya çıkabilmektedir. Durumsal tetikleyiciyle birlikte meydana geldiğinde “ipuçlu panik atağı” denir. Uyaran ve nöbet arasındaki ilişki baskın değilse bu türlü panik ataklara “”duruma dayalı panik atak” denilir. Bu nöbetler kişinin bir tetikleyici olmadan kendini rahat hissettiği durumlarda da ortaya çıkabilir. Bu türlü panik ataklara da “ipuçsuz panik ataklar” denilir.
Panik atakla panik bozukluğun arasındaki ayırt edici farklar nelerdir?
Panik atak bir belirtiyken panik bozukluk bir tanıdır. Panik atak tek sefer de görülebilirken, panik bozuklukta panik ataklar yineleyici bir hal almıştır.
Panik atak yaşayan kişi yaşadığı bu duruma nasıl bir tepki vermektedir?
Panik atak kişinim kaçamayacağını düşündüğü, kişide kaygıya neden olan stres verici bir durumda, aniden ortaya çıkmaktadır. Kişi bu durumda yaşadığı belirtileri abartır, bunun kendi kontrolünün dışında gerçekleştiğini düşünür. İlk atak genelde aniden başlar. Bazı hastalarda ataklar arasında beklenti anksiyetesi “yaşanan bir panik atak sonucu ikincisinin geleceğine ve bu durumun böyle devam edeceğine dair yaşanan kaygı, korku” denen bir anksiyete gelişmektedir. Bunu engellemek için kişi çeşitli davranışlarını değiştirmeye başlar. Örneğin: panik atağa yol açacağımı düşündüğü yiyecek ve içecekleri yiyip içmez, yalnız kalmamaya çalışır, stres yaratabilecek durumlardan, kişi ve ortamlardan kaçınır. Bazen atakları önlemek için alkol kullanılır.
Panik ataklar hangi durumlarda ortaya çıkabilmektedir?
Ataklar panik bozukluk, sosyal fobi, yaygın anksiyete, obsesif kompülsif bozukluk gibi pek çok psikolojik bozuklukta da yaşanacağı gibi stresli bir durum veya madde kullanımına bağlıda ortaya çıkabilmektedir. Bir kez yaşanabileceği gibi belli durumlara maruz kalınca sürekli yineleyici bir hal alabilmektedir.
Panik atağın tedavisi var mıdır, varsa tedavisinde hangi yöntemler kullanılmaktadır, hangi yöntem daha etkilidir?
Panik atak tedavisinde ilaçla psikoterapilerde beraber ya da ayrı ayrı kullanılabilmektedir. Panik bozukluk tedavisinde seçici serotonin geri alım inhibitörleri, trisiklik antideprasanlar, benzodiazepinler ve betablokerler ilaç olarak kullanılmaktadır. Seçici serotonin geri alım inhibilitörlerinin uyumu oldukça iyiyken, trisiklik antideprasanlara uyum daha zor olmaktadır. Benzodiazapinlerin bağımlılık probleminden ötürü kullanımları sınırlandırılmaktadır. Panik bozukluk tedavisinde klinik çalışmalar bilişsel davranışçı terapinin etkililiğini göstermiştir. İlacın bırakılması sonucu belirtiler tekrar kendini gösterebilmektedir. Kısa vadede her iki tedavide de etkili olsa da uzun vadede Bilişsel Davranışçı Terapi etkili olmaktadır. Eğer her iki tedavi beraber konbinlenip düzenli bir şekilde aksatılmadan devam edilirse tedavi daha iyi sonuç vermektedir. Bilişsel davranışçı terapinin panik bozukluğun tedavisinde panik ataklara sebebiyet veren ve bedensel belirtileri tetikleyen yoğun kaygı duygusunu önlemeyi ve ataklara neden olan belirtilerin kontrolünü amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirebilmek için kişinin kaygıyı tetikleyen düşünceleri, bedensel belirtileri algılamayı ve yorumlamayı düzenlemeyi ve var olan bu durumu gerçekçi olarak değerlendirerek sakin olmasını sağlayabilmektir. Bu tedavi yönteminde zararsız olan panik atağı belirtilerine ilişkin yanlış inanç ve düşüncelerini değiştirmek ve danışanın bu belirtilerle baş etmesi .ve panik atağının geleceği ortam ve durumlarla kademeli olarak yüzleşmesi istenmektedir Ayrıca bu süreçte kişinin kaçınma ve beklenti endişesini aşma dahildir.
Panik atakları sadece ben mi yaşıyorum, yoksa bu durum herkeste görülebilecek normal bir durum mu?
Panik atağı pek çok kişi bir kere de olsa yaşayabilmektedir. Diğer psikolojik rahatsızlıkların varlığı ve madde kullanımı gibi bazı durumlarda bu durum gözlenmektedir. Panik atağın yaygınlığı %1,4-3,8 arasında değişmektedir. Panik bozukluğa eşlik eden başka bir tanı varsa bu oran %10’lara, kalp hastalığı olanlarda %60’lara kadar çıkabilmektedir. Genelde 20’li yaşlarda başlar. Kadınlarda erkeklere göre, boşanmışlarda evlilere göre, ayrı yaşayanlarda ve büyük şehirde yaşayanlarda daha sık görülmektedir. Panik bozukluğun yaşam boyu görülme sıklığı erkekler için %2, kadınlar için %5’dir. Panik bozukluk kültürler arasında görülen bir bozukluktur. Afrika’da yapılan bir araştırmada erkeklerin %1’ine kadınların %6’sına tanı konmuştur. Panik bozuklukla ilişkili bazı bozukluklarda bazı kültürlerde görülmektedir. Batı Grönland’lı Eski Moğ’lar arasında denizde yalnız başlarına fok avcılığı yapanlarda görülmektedir. Yoğun korku, yönelim bozukluğu ve boğulmayla ilgili endişeler içerir. En sık rastlanan eş tanı Agorafobi’dir “kapalı alanlardan, kaçmanın güç olacağı yerlerden duyulan korku” Diğer psikolojik bozuklukların (alkol bağımlılığı, yaygın anksiyete. Takıntı zorlantı bozukluğu, “yineleyici olumsuz düşünce ve belli sayıda davranış örüntüsü kaygıyı ve korkuyu azaltmak, kötü şeylerin olmasını böyle davranış ve düşünceler sonucunda engel olunacağını düşünmek, böyleliklede kaygıyı azaltmak” sosyal fobi, “sosyal ortamlardan, insanlardan kaçınma değerlendirilmekten duyulan korku ve kaygı”agorafobi, diğer fobiler) panik bozukluğa eşlik etmesi kişinin sosyal yaşamını daha da kısıtlamaktadır.
Panik bozukluğun kaynağına dair açıklamalar nelerdir? Panik bozukluğun kökenine ilişkin iki farklı bakış açısı vardır. Bunlar; psiko dinamik bakış açısı ve biyolojik bakış açısıdır. Psikodinamik bakış açısına göre; kaygıdan dolayı kişi kendi benliğini savunmak için bazı dürtüsel davranışlar gerçekleştirmektedir. Kişinin gerçekçi, uzlaştırmacı yanıyla mükemmelliyetçi yanı arasındaki çatışmalardan da bu durum kaynaklanmaktadır. Ayrıca erken dönemde bağlanmada sorun yaşayanlarda kaygı bozukluklarına duyarlılık oluşmaktadır. Biyolojik bakış açısına göreyse panik bozukluğun açıklamasında; genetik faktörler, beyinin yapısal özellikleri, hormonel yapısı üzerinde durulur.
Panik bozukluğun kaynağına dair açıklamalar nelerdir?
Panik bozukluğun kökenine ilişkin iki farklı bakış açısı vardır. Bunlar; psiko dinamik bakış açısı ve biyolojik bakış açısıdır. Psikodinamik bakış açısına göre; kaygıdan dolayı kişi kendi benliğini savunmak için bazı dürtüsel davranışlar gerçekleştirmektedir. Kişinin gerçekçi, uzlaştırmacı yanıyla mükemmelliyetçi yanı arasındaki çatışmalardan da bu durum kaynaklanmaktadır. Ayrıca erken dönemde bağlanmada sorun yaşayanlarda kaygı bozukluklarına duyarlılık oluşmaktadır. Biyolojik bakış açısına göreyse panik bozukluğun açıklamasında; genetik faktörler, beyinin yapısal özellikleri, hormonel yapısı üzerinde durulur.
Panik atak yaşıyorum çevrem beni nasıl algılıyor?
Panik atak yaşayan bireyler var olan durumlarını gereksiz yere büyütüp abarttıkları için Çevresindekiler büyük bir kaygıya, korkuya kapılmakta, çevresindekilerce kişinin büyük bir rahatsızlığı veya sorunu olduğu, yardıma ihtiyacı olduğu, doktora götürülmesi gerektiği gibi düşünceler oluşmakta, bazen de nasıl yardımcı olunması konusunda ne yapılacağı bilinmemektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Panik Atak Nedir? İlaçsız Çözümü Var mı?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Bayram ŞİMŞEK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Bayram ŞİMŞEK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
panik atak, panik atak tedavisi, panik atağın tanımlanması, panik bozukluk, panik atak belirtileri, ipuçlu panik atağı, duruma dayalı panik atak
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
