Kız Üniversite Öğrencilerinin ‘evlilik’ Kavramı ve Evlilik Ritüellerinin Geçmişi ve Bugünü ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesidir.
YÖNTEM
Katılımcılar
Pilot çalışmayı gerçekleştirdiğimiz katılımcımız kadın bir Sosyoloji 4.sınıf öğrencisi olup, bekardır.
Asıl çalışmanın gerçekleştirildiği ikinci katılımcımız kadın bir Tarih 4.sınıf öğrencisi olup, sözlüdür.
Katılımcıların özellikle henüz evlenmemiş kız öğrenciler olmasına dikkat edilmiştir. Çünkü evlilik ritüelleri, ülkemizde genellikle kadınlar eliyle şekillenip erkeklerin daha habersiz olduğu bir alan olduğunu düşünüyorum. Ritüelleri henüz onları yaşamamış insanların algısıyla görmek amaçlandığı için henüz evlenmemiş katılımcılar seçilmiştir.
İşlem
Katılımcılarla İstanbul Üniversitesi Laleli Kampüsü içerisinde olabildiğince sessiz bir alanda 11 Kasım Cumartesi ve 12 Kasım Pazar günleri görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler, soruların bağlama uygun olarak sırayla katılımcıya sorulup cevaplanmasıyla gerçekleşmiş, ortalama 10 dakika sürmüştür.
Görüşme Soruları
1- Sizce evlilik nedir?
- Evlilikten beklentileriniz nelerdir, insanlar ne için evlenirler?
2- Evliliğe giden yoldaki ritüellerden haberdar olduğunuz kadar bahseder misiniz?
- Bu ritüellerle ilgili neler düşünüyorsunuz, sizce evlilik aşamasında ne kadar önemliler?
3- Haberlerde pek çok sanatçı düğünü görüyoruz. Bu düğünlerle ilgili ne düşünüyorsunuz? (Acun Ilıcalı ve Şeyma Subaşı düğünü örnek verilir)
- Sizce bunun sebebi nedir? (3.soruya düğünlerle ilgili gösteriş yorumunun gelmesini bekliyoruz)
4- Biraz geçmişe gidersek, o zamanın evlilik ritüellerinden biraz bahseder misiniz?
- Geçmişle şimdinin evlilik ritüellerini karşılaştırmanız gerekse neler söylerdiniz?
Veri Analizi
İçerik Analizi: Sözel veya yazılı verilerin belirli bir problem veya amaç bakımından sınıflandırılması, özetlenmesi ve belirli bir anlam çıkarılması için kategorilere ayrılmasıdır (Arık, 1998).
Analiz Birimi: Araştırma şu problem üzerine kurgulanmıştır; Henüz evlenmemiş kız üniversite öğrencilerinin evlilik üzerine, medya tarafından sunulan evlilik ritüelleri ve geçmiş evlilik ritüelleri ile ilgili düşünceleri nelerdir? Bu bağlamda bakılmak istenen iki konu vardır. Bunlar; geçmiş ve şimdinin evlilik kavramı ile evlilik ritüellerinin önemi ve değişimidir.
• Kapalı Kodlama İçin Seçilen Kategoriler:
- 1.soru evlilik kavramı üzerine olduğu için Yakın İlişkilerin nedenleri üzerine oluşturulmuş Denge Kuramı, Pekiştirme Kuramı ve Sosyal Takas kuramı bağlamında cevaplar incelenmiştir. Denge Kuramı ilişkileri iki tarafın birbirine benzemesi, denk olması ile açıklar. Pekiştirme Kuramı ilişkilerin ödüllendirici yönüne dikkat çeker. Sosyal Takas Kuramı kaynakların karşılıklı alışverişi ve bedel-ödül dengesine odaklanır.
- 1.sorunun sonda sorusu yine evlilik kavramı üzerindeki yukarıda bahsedilen üç kuram üzerinden yorumlanmıştır.
- 2.soru belli bir kurama bağlı olarak açıklanamayacağı için kapalı olarak kodlanamamıştır.
- 2.sorunu sonda sorusu da aynı şekilde kapalı olarak kodlanamamıştır.
- 3.soru ünlü düğünlerini kişisel ya da durumsal atıflar üzerinden yorumlanıp yorumlanmayacağı üzerine kodlanmıştır.
- 3.sorunun Acun Ilıcalı ve Şeyma Subaşı düğünü hakkındaki sondası kapalı kodlanamazken, ünlü düğünlerinin neden şatafatlı olduğuna dair soru yine kişisel ve durumsal atıflar ile kapalı kodlanmıştır.
- 4.soru yine Denge Kuramı, Pekiştirme Kuramı ve Sosyal Takas kuramı bağlamında kodlanmıştır.
- 4.sorunun sonda sorusu kapalı kodlamaya uygun olmadığı için kapalı kodlama yapılamamıştır.
• Açık Kodlama Süreci: Kapalı kodlamalar dahilinde yorumlanamayan cevaplar ve sorular açık kodlamaya yoluyla kodlanmıştır. İlgili konuşmalar önce bir alt kategori altında birleştirilmiş. Sonra daha geniş bir anlam sunabilecek Üst Kategoriler altında toplanmıştır.
ANALİZ
Kapalı Kodlama
Denge Kuramı Pekiştirme Kuramı Sosyal Takas Kuramı
Sizce Evlilik Nedir? P:
A: İki kişinin birlikte hayatı paylaşmasıdır.
Evlilikten Beklentiniz, İnsanlar Ne Beklerler? P: Tek başına yaşayabilecekken sevdiğin birisiyle beraber yaşamak. Zaten bir ömrümüz var onu da güzel geçirmek.
A: Hayatı birlikte göğüslemek, her şeye ortak olması.
Evlilik Ritüelleri Nelerdir? Bu soruda bilinen ritüellerin sadece neler olduğundan bahsedildiği için kapalı kodlaması yapılamamıştır. Ailelerin Tanışması, Söz, Çeyiz, Nişan, Kına, Nikah, Düğün gibi ritüellerden bahsedilmiştir.
Ritüeller Ne Kadar Gereklidir? Bu soruda ritüellerin gerekliliğine dair düşünceler bir kurama bağlı olmaksızın araştırıldığı için açık kodlama ile incelenecektir.
Ünlü Düğünleri Üzerine Düşünceler? Kişisel Atıflar Durumsal Atıflar
P: Ben sıradan bir insan olarak… sıra dışı olan bir şeyi abartıyorsam, bir ünlü de… mutlaka abartıyordur. Çünkü yaşantısı onu gerektiriyor.
A:
Acun Ilıcalı Şeyma Subaşı Düğünü? Bu soru belli bir kurama dayalı kapalı kodlamalarla kategorize edilemeyeceği için açık olarak kodlanmıştır.
Neden Şatafatlı? Kişisel Atıflar Durumsal Atıflar
P: Bir düğün yapması gerekiyor, insanlara duyurması gerekiyor ya da artık insanlar böyle yaptıkları için yapıyorlar.
A: Sade bir düğün oldu demesin derler. Bazı ünlüler de bunu (sadelik) tercih eder. Onlar da sonuçta bir karakter.
Geçmişte ki Evlilik Kavramı? Denge Kuramı Pekiştirme Kuramı Sosyal Takas Kuramı
P:
A: Aileler birbirini yakıştırır, bu kızın dengi bu çocuktur bu çocuğun dengi bu kızdır.
Ritüeller Nasıl Farklılaştı? Bu soru belli bir kurama dayalı kapalı kodlamalarla kategorize edilemeyeceği için açık olarak kodlanmıştır.
Açık Kodlama
Kod (Alt Kategori) Kategori Ana Kategori (Üst-düzey kategori-Tema)
Sizce Evlilik Nedir? P: Bireysel olarak iki insanın bir hayat yoluna girmesi. Tek bir hayatı sürdürmek Birleşmek, Tekleşmek
Toplumsal olarak düşündüğümüzde toplumun ilerleyebilmesi için ailenin kurulması gerekiyor. Aile kurumu ile toplumun ilerlemesi Neslin Devamı
A:
Evlilikten Beklentiniz, İnsanlar Ne Beklerler? P: Hayatı tamamen değiştiriyor. Hayatı Her Yönüyle Farklılaştırması Hayatı Değiştirmesi
A: Âşık olduğumuz için evleniyoruz.
Duygusal Çekicilik Aşk
Evliliği saçma bulan taraf var ve bunlar gittikçe çoğalıyor. Güncel Bir Fikir Olarak Evliliğin Saçma Bulunması Değişen Evlilik Beklentileri
Evlilik Ritüelleri Nelerdir? P:
A: Aslında her kültürde farklı. Hatta Türkiye içerisinde… Türkiye içinde bile farklılaşan evlilik ritüelleri Kültüre Göre Farklılaşan Evlilik Ritüelleri
Ritüeller Ne Kadar Gereklidir? P: Çok sıradan şeyler değil… İnsanlar önemsiyor. Bunun bir seremoniye dönüşmesi gerekiyor… Bu toplumda sıradanlığın dışına çıkan bir şey. Sıradan Olmayan Bir Yaşam Olayı Olduğu için Seremoniye Dönüşmeli Önemli Bir Yaşam Olayı Oldukları için Gerekliliği
Seremoniye dönüşmeli ama çok fazla aşırı derecede idealleştirilmiş bir noktada bana zarar verir… Neden gösterişe kaçasın… Aşırıya kaçtığında beni rahatsız eder. Ritüellerin Aşırıya Kaçması Halinde Rahatsız Edici Olur Abartılan Ritüellerin Gereksizliği
A: Hiç gerekli değil. İki kişi birbirine uygunsa evlenebilir. Maddi gelir olarak olsun. İmkânı olan hemen evlensin. Şartlar Uygun Olduğu Sürece Gerekli Değil Gerekli Değil
Ünlü Düğünleri Üzerine Düşünceler? P: Abartılıyor demeyeceğim ama beni rahatsız eden şeyler oluyor… bana biraz mantıksız geliyor. Yani abartılmış görünüyor. Abartılı Olmaması Fakat Bir Şeylerin Abartılı Gelmesi Rahatsız Edici
A: Çok şatafatlı, özendirici ama hani toplum buna uygun değil. O kadar güzel sunuyor ki medya hani o düğünden istiyorsun ama senin durumun buna uygun değil. Özendirici Etkileri Nedeniyle Toplum Açısından İyi Değil Topluma Uygun Olmayacak Kadar Şatafatlı
Acun Ilıcalı Şeyma Subaşı Düğünü? P: Zaten beraber yaşadığın bir adam, yani bir şey değişmiyor… Zaten sürekli beraberler… Bir şey değişmeyecek. Hayatları Değişmediği İçin Evlilik Seremonisi Gereksiz Formaliteden Evlilik
A: Evlenmek için evleniyorlar. Beraber yaşıyoruz toplum bizi kabul etmiyor çünkü… Toplum önünde tamam artık böyle kabul etsinler bizi böyle. Toplum Tarafından Kabul İçin Evleniyorlar Formaliteden Evlilik
Neden Şatafatlı? P:
A:
Geçmişte ki Evlilik Kavramı? P: Amaç farklı olabilir… İnsanlara duyurman gerekiyor. Evlilik dediğin şey duyurulması gereken bir şey… Evlilik Duyurulması Gereken Bir Şey İnsanlara Duyurmak
A: Ailelerin öne çıktığı şekliyle evlilikler gerçekleşiyor. Evlilikte Ailelerin Baskınlığı Görücü Usulü
Ritüeller Nasıl Farklılaştı? P: Amacından çıkmış oluyor. Amaç artık daha çok gösterişe kaçmış olabilir. Ya da insanların kendilerini tatminine kaçmış olabilir… Amacından çıkmış, sistemleşmiş… Günümüzde ki Duyurma Amacının Değişmesi Değişen Evlilik Amacı
A: O zamanlar halka duyurmak amaçlandığını görüyoruz. Evlilik Duyurulması Gereken Bir Şey İnsanlara Duyurmak
Tanımadıkları biri de düğünlerine katılıyor… Amaç halkı doyurmak… bu şekilde evliliklerine bereket geleceğini düşünüyorlar. Günümüzde sadece tanıdıklarımızı çağırıyoruz… Bu sadeleşti, sadece pasta veriyorlar. Sadece Tanıdıklar Çağrılıyor ve Yemek Olarak İçeriğin Azalması Evliliklerin Sadece Yakınlara İndirgenmesi ve Sadeleşen içerik
İki Kodlama Sonucunun Karşılaştırılması
Katılımcılarımız cevapları sorulara göre bazı farklılıklar göstermiştir.
- Evlilik kavramı üzerine; Pilot katılımcım Pekiştirme Kuramları ile açıklamalar yaparken Asıl katılımcım evliliği Sosyal Takas Kuramı bağlamında açıklamıştır. Aynı zamanda Pilot katılımcım evliliği tek bir hayat sürdürmek ve neslin devamı gibi üst kategorilerde yorumlamıştır.
- Ritüeller üzerine; hangilerini bilindiği sorusuna ailelerin tanışması, söz, nişan, çeyiz, kına, nikah, düğün gibi ritüelleri sayan katılımcılarımız ritüellerin gerekliliği konusunda ayrılmışlardır. Pilot katılımcım önemli bir yaşam olayı olduğu için gerekliliğini vurgularken Asıl katılımcım şartların uygun olması halinde gerekli bulmamıştır.
- Ünlü düğünleri üzerine; Pilot katılımcım daha çok Durumsal Atıflar üzerinden yorumlarken Asıl katılımcım Kişisel Atıflar üzerinden yorumlamıştır.
- Şatafatlı olarak tanımlanan ünlü düğünleri üzerine; Pilot katılımcım niyetlerini bilememesini sebep göstererek bir atıf yapmazken Asıl katılımcım ünlülerin bu şatafatlı düğünleri ile ilgili Kişisel Atıflar yapmıştır.
- Geçmişteki evlilik kavramı üzerine; Pilot katılımcım amaç üzerine bir yorum yaparak amacın insanlara duyurmak olduğunu belirtirken Asıl katılımcım Denge Kuramı bağlamında açıklamıştır.
- Evlilik kavramının günümüz ile olan farklılaşması üzerine; Pilot katılımcım evliliğin duyurmak amacından farklılaştığının üzerinde dururken Asıl katılımcım geçmişte Denge Kuramı üzerinden açıkladığı evlilik kavramının günümüzde Sosyal Takas Kuramı üzerinden açıklamıştır.
Katılımcılarım cevaplarını bazılarında ortaklaşmıştır.
- Acun Ilıcalı ve Şeyma Subaşı düğünü üzerine; gerçek evlilik amacını gerçekleştirmekten uzak olduğunu ve formaliteden bir evlilik olduğu şekliyle yorumlamışlardır.
- Geçmişte ki evlilik kavramının değişimi üzerine; insanlara duyurmak amacının günümüzden farklı olduğunu vurgulamışlardır.
- Ünlü düğünleri üzerine; şatafatlı ve onları rahatsız eden bir şekilde olması şeklinde yorumlamışlardır.
Katılımcılarımın cevaplarının çoğunlukla farklılaştığı görülmektedir. Bunun nedeni evlilik sürecinde farklı aşamalarda olmaları olabilir. Aynı zamanda evliliğin kültürden kültüre dahası küçük gruplar arasında bile farklılaşan bir kavram olması dolayısıyla olabilir.
TARTIŞMA
Bu çalışma da evlilik kavramı ve ritüelleri üzerine sorulmuş sorulara verilen cevaplar incelenmiştir. Sorular daha çok Yakın İlişkiler bağlamında oluşmuş kavramlar üzerinden kodlanabilmiştir. Fakat soruların bir kısmı belli bir kurama dayanacak yapıda değildir. Literatür de evlilik ve ritüelleri üzerine kavramların eksikliği nedeniyle daha çok açık kodlamalarla içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Yakın İlişkiler bağlamında ki ilişki kuramlarına göre evlilik, katılımcılarımız tarafından farklı kuramlarla yorumlanmıştır. Bu durum evlilik ilişkisinin farklı anlamlar taşıdığının bir göstergesi olabilir. Aynı zamanda katılımcılarımız zihninde geçmiş ve günümüz evlilik kavramları da farklı kuramlarla ortaya konmuştur. Özellikle Asıl katılımcımın geçmişteki evlilikleri Denge Kuramı ile yani daha çok birbirine benzeyen, sosyoekonomik olarak birbirine yakıştırılan insanların hayatını birleşmesi olarak açıklamıştır. Günümüzdeki evlilik kavramını açıklarken ise Sosyal Takas Kuramıyla açıklamıştır. Yani evliliklerin bir alışveriş gibi karşılıklı çabayla oluşmasıyla açıklamıştır. Asıl katılımcımın vurguladığı bu değişim değişen günümüz tutumlarıyla paralellik gösterdiğini düşünüyorum. Her iki katılımcımın da aşırıya kaçmış evlilik ritüellerini beğenmedikleri görülmüştür.
Yapılan içerik analizi sonucunda katılımcılarımın konuşmalarını belli başlıklar altında toplayabilmek oldukça yardımcı oldu. Fakat literatürde yeterince tanımlanmamış bir kavram üzerine çalıştığım için konuşmaları kapalı kategoriler bağlamında anlayabilmekte zorlandım. Fakat açık kategoriler yardımıyla katılımcılarımın konuşmalarını daha tüme varımsal bir yöntemle görebilmiş oldum. Katılımcılarımın bazı söylemleri benzer ya da aynı üst kategori altında toplanmışken kapalı kategorizasyon yaptığım sorular aynı başlıklar altında toplanmadı. Bu bağlamda açık kategoriler bana daha rahat bir hareket alanı sundu ve katılımcılarımız konuşmalarını daha iyi kavramama yol açtı.
Katılımcılar
Pilot çalışmayı gerçekleştirdiğimiz katılımcımız kadın bir Sosyoloji 4.sınıf öğrencisi olup, bekardır.
Asıl çalışmanın gerçekleştirildiği ikinci katılımcımız kadın bir Tarih 4.sınıf öğrencisi olup, sözlüdür.
Katılımcıların özellikle henüz evlenmemiş kız öğrenciler olmasına dikkat edilmiştir. Çünkü evlilik ritüelleri, ülkemizde genellikle kadınlar eliyle şekillenip erkeklerin daha habersiz olduğu bir alan olduğunu düşünüyorum. Ritüelleri henüz onları yaşamamış insanların algısıyla görmek amaçlandığı için henüz evlenmemiş katılımcılar seçilmiştir.
İşlem
Katılımcılarla İstanbul Üniversitesi Laleli Kampüsü içerisinde olabildiğince sessiz bir alanda 11 Kasım Cumartesi ve 12 Kasım Pazar günleri görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler, soruların bağlama uygun olarak sırayla katılımcıya sorulup cevaplanmasıyla gerçekleşmiş, ortalama 10 dakika sürmüştür.
Görüşme Soruları
1- Sizce evlilik nedir?
- Evlilikten beklentileriniz nelerdir, insanlar ne için evlenirler?
2- Evliliğe giden yoldaki ritüellerden haberdar olduğunuz kadar bahseder misiniz?
- Bu ritüellerle ilgili neler düşünüyorsunuz, sizce evlilik aşamasında ne kadar önemliler?
3- Haberlerde pek çok sanatçı düğünü görüyoruz. Bu düğünlerle ilgili ne düşünüyorsunuz? (Acun Ilıcalı ve Şeyma Subaşı düğünü örnek verilir)
- Sizce bunun sebebi nedir? (3.soruya düğünlerle ilgili gösteriş yorumunun gelmesini bekliyoruz)
4- Biraz geçmişe gidersek, o zamanın evlilik ritüellerinden biraz bahseder misiniz?
- Geçmişle şimdinin evlilik ritüellerini karşılaştırmanız gerekse neler söylerdiniz?
Veri Analizi
İçerik Analizi: Sözel veya yazılı verilerin belirli bir problem veya amaç bakımından sınıflandırılması, özetlenmesi ve belirli bir anlam çıkarılması için kategorilere ayrılmasıdır (Arık, 1998).
Analiz Birimi: Araştırma şu problem üzerine kurgulanmıştır; Henüz evlenmemiş kız üniversite öğrencilerinin evlilik üzerine, medya tarafından sunulan evlilik ritüelleri ve geçmiş evlilik ritüelleri ile ilgili düşünceleri nelerdir? Bu bağlamda bakılmak istenen iki konu vardır. Bunlar; geçmiş ve şimdinin evlilik kavramı ile evlilik ritüellerinin önemi ve değişimidir.
• Kapalı Kodlama İçin Seçilen Kategoriler:
- 1.soru evlilik kavramı üzerine olduğu için Yakın İlişkilerin nedenleri üzerine oluşturulmuş Denge Kuramı, Pekiştirme Kuramı ve Sosyal Takas kuramı bağlamında cevaplar incelenmiştir. Denge Kuramı ilişkileri iki tarafın birbirine benzemesi, denk olması ile açıklar. Pekiştirme Kuramı ilişkilerin ödüllendirici yönüne dikkat çeker. Sosyal Takas Kuramı kaynakların karşılıklı alışverişi ve bedel-ödül dengesine odaklanır.
- 1.sorunun sonda sorusu yine evlilik kavramı üzerindeki yukarıda bahsedilen üç kuram üzerinden yorumlanmıştır.
- 2.soru belli bir kurama bağlı olarak açıklanamayacağı için kapalı olarak kodlanamamıştır.
- 2.sorunu sonda sorusu da aynı şekilde kapalı olarak kodlanamamıştır.
- 3.soru ünlü düğünlerini kişisel ya da durumsal atıflar üzerinden yorumlanıp yorumlanmayacağı üzerine kodlanmıştır.
- 3.sorunun Acun Ilıcalı ve Şeyma Subaşı düğünü hakkındaki sondası kapalı kodlanamazken, ünlü düğünlerinin neden şatafatlı olduğuna dair soru yine kişisel ve durumsal atıflar ile kapalı kodlanmıştır.
- 4.soru yine Denge Kuramı, Pekiştirme Kuramı ve Sosyal Takas kuramı bağlamında kodlanmıştır.
- 4.sorunun sonda sorusu kapalı kodlamaya uygun olmadığı için kapalı kodlama yapılamamıştır.
• Açık Kodlama Süreci: Kapalı kodlamalar dahilinde yorumlanamayan cevaplar ve sorular açık kodlamaya yoluyla kodlanmıştır. İlgili konuşmalar önce bir alt kategori altında birleştirilmiş. Sonra daha geniş bir anlam sunabilecek Üst Kategoriler altında toplanmıştır.
ANALİZ
Kapalı Kodlama
Denge Kuramı Pekiştirme Kuramı Sosyal Takas Kuramı
Sizce Evlilik Nedir? P:
A: İki kişinin birlikte hayatı paylaşmasıdır.
Evlilikten Beklentiniz, İnsanlar Ne Beklerler? P: Tek başına yaşayabilecekken sevdiğin birisiyle beraber yaşamak. Zaten bir ömrümüz var onu da güzel geçirmek.
A: Hayatı birlikte göğüslemek, her şeye ortak olması.
Evlilik Ritüelleri Nelerdir? Bu soruda bilinen ritüellerin sadece neler olduğundan bahsedildiği için kapalı kodlaması yapılamamıştır. Ailelerin Tanışması, Söz, Çeyiz, Nişan, Kına, Nikah, Düğün gibi ritüellerden bahsedilmiştir.
Ritüeller Ne Kadar Gereklidir? Bu soruda ritüellerin gerekliliğine dair düşünceler bir kurama bağlı olmaksızın araştırıldığı için açık kodlama ile incelenecektir.
Ünlü Düğünleri Üzerine Düşünceler? Kişisel Atıflar Durumsal Atıflar
P: Ben sıradan bir insan olarak… sıra dışı olan bir şeyi abartıyorsam, bir ünlü de… mutlaka abartıyordur. Çünkü yaşantısı onu gerektiriyor.
A:
Acun Ilıcalı Şeyma Subaşı Düğünü? Bu soru belli bir kurama dayalı kapalı kodlamalarla kategorize edilemeyeceği için açık olarak kodlanmıştır.
Neden Şatafatlı? Kişisel Atıflar Durumsal Atıflar
P: Bir düğün yapması gerekiyor, insanlara duyurması gerekiyor ya da artık insanlar böyle yaptıkları için yapıyorlar.
A: Sade bir düğün oldu demesin derler. Bazı ünlüler de bunu (sadelik) tercih eder. Onlar da sonuçta bir karakter.
Geçmişte ki Evlilik Kavramı? Denge Kuramı Pekiştirme Kuramı Sosyal Takas Kuramı
P:
A: Aileler birbirini yakıştırır, bu kızın dengi bu çocuktur bu çocuğun dengi bu kızdır.
Ritüeller Nasıl Farklılaştı? Bu soru belli bir kurama dayalı kapalı kodlamalarla kategorize edilemeyeceği için açık olarak kodlanmıştır.
Açık Kodlama
Kod (Alt Kategori) Kategori Ana Kategori (Üst-düzey kategori-Tema)
Sizce Evlilik Nedir? P: Bireysel olarak iki insanın bir hayat yoluna girmesi. Tek bir hayatı sürdürmek Birleşmek, Tekleşmek
Toplumsal olarak düşündüğümüzde toplumun ilerleyebilmesi için ailenin kurulması gerekiyor. Aile kurumu ile toplumun ilerlemesi Neslin Devamı
A:
Evlilikten Beklentiniz, İnsanlar Ne Beklerler? P: Hayatı tamamen değiştiriyor. Hayatı Her Yönüyle Farklılaştırması Hayatı Değiştirmesi
A: Âşık olduğumuz için evleniyoruz.
Duygusal Çekicilik Aşk
Evliliği saçma bulan taraf var ve bunlar gittikçe çoğalıyor. Güncel Bir Fikir Olarak Evliliğin Saçma Bulunması Değişen Evlilik Beklentileri
Evlilik Ritüelleri Nelerdir? P:
A: Aslında her kültürde farklı. Hatta Türkiye içerisinde… Türkiye içinde bile farklılaşan evlilik ritüelleri Kültüre Göre Farklılaşan Evlilik Ritüelleri
Ritüeller Ne Kadar Gereklidir? P: Çok sıradan şeyler değil… İnsanlar önemsiyor. Bunun bir seremoniye dönüşmesi gerekiyor… Bu toplumda sıradanlığın dışına çıkan bir şey. Sıradan Olmayan Bir Yaşam Olayı Olduğu için Seremoniye Dönüşmeli Önemli Bir Yaşam Olayı Oldukları için Gerekliliği
Seremoniye dönüşmeli ama çok fazla aşırı derecede idealleştirilmiş bir noktada bana zarar verir… Neden gösterişe kaçasın… Aşırıya kaçtığında beni rahatsız eder. Ritüellerin Aşırıya Kaçması Halinde Rahatsız Edici Olur Abartılan Ritüellerin Gereksizliği
A: Hiç gerekli değil. İki kişi birbirine uygunsa evlenebilir. Maddi gelir olarak olsun. İmkânı olan hemen evlensin. Şartlar Uygun Olduğu Sürece Gerekli Değil Gerekli Değil
Ünlü Düğünleri Üzerine Düşünceler? P: Abartılıyor demeyeceğim ama beni rahatsız eden şeyler oluyor… bana biraz mantıksız geliyor. Yani abartılmış görünüyor. Abartılı Olmaması Fakat Bir Şeylerin Abartılı Gelmesi Rahatsız Edici
A: Çok şatafatlı, özendirici ama hani toplum buna uygun değil. O kadar güzel sunuyor ki medya hani o düğünden istiyorsun ama senin durumun buna uygun değil. Özendirici Etkileri Nedeniyle Toplum Açısından İyi Değil Topluma Uygun Olmayacak Kadar Şatafatlı
Acun Ilıcalı Şeyma Subaşı Düğünü? P: Zaten beraber yaşadığın bir adam, yani bir şey değişmiyor… Zaten sürekli beraberler… Bir şey değişmeyecek. Hayatları Değişmediği İçin Evlilik Seremonisi Gereksiz Formaliteden Evlilik
A: Evlenmek için evleniyorlar. Beraber yaşıyoruz toplum bizi kabul etmiyor çünkü… Toplum önünde tamam artık böyle kabul etsinler bizi böyle. Toplum Tarafından Kabul İçin Evleniyorlar Formaliteden Evlilik
Neden Şatafatlı? P:
A:
Geçmişte ki Evlilik Kavramı? P: Amaç farklı olabilir… İnsanlara duyurman gerekiyor. Evlilik dediğin şey duyurulması gereken bir şey… Evlilik Duyurulması Gereken Bir Şey İnsanlara Duyurmak
A: Ailelerin öne çıktığı şekliyle evlilikler gerçekleşiyor. Evlilikte Ailelerin Baskınlığı Görücü Usulü
Ritüeller Nasıl Farklılaştı? P: Amacından çıkmış oluyor. Amaç artık daha çok gösterişe kaçmış olabilir. Ya da insanların kendilerini tatminine kaçmış olabilir… Amacından çıkmış, sistemleşmiş… Günümüzde ki Duyurma Amacının Değişmesi Değişen Evlilik Amacı
A: O zamanlar halka duyurmak amaçlandığını görüyoruz. Evlilik Duyurulması Gereken Bir Şey İnsanlara Duyurmak
Tanımadıkları biri de düğünlerine katılıyor… Amaç halkı doyurmak… bu şekilde evliliklerine bereket geleceğini düşünüyorlar. Günümüzde sadece tanıdıklarımızı çağırıyoruz… Bu sadeleşti, sadece pasta veriyorlar. Sadece Tanıdıklar Çağrılıyor ve Yemek Olarak İçeriğin Azalması Evliliklerin Sadece Yakınlara İndirgenmesi ve Sadeleşen içerik
İki Kodlama Sonucunun Karşılaştırılması
Katılımcılarımız cevapları sorulara göre bazı farklılıklar göstermiştir.
- Evlilik kavramı üzerine; Pilot katılımcım Pekiştirme Kuramları ile açıklamalar yaparken Asıl katılımcım evliliği Sosyal Takas Kuramı bağlamında açıklamıştır. Aynı zamanda Pilot katılımcım evliliği tek bir hayat sürdürmek ve neslin devamı gibi üst kategorilerde yorumlamıştır.
- Ritüeller üzerine; hangilerini bilindiği sorusuna ailelerin tanışması, söz, nişan, çeyiz, kına, nikah, düğün gibi ritüelleri sayan katılımcılarımız ritüellerin gerekliliği konusunda ayrılmışlardır. Pilot katılımcım önemli bir yaşam olayı olduğu için gerekliliğini vurgularken Asıl katılımcım şartların uygun olması halinde gerekli bulmamıştır.
- Ünlü düğünleri üzerine; Pilot katılımcım daha çok Durumsal Atıflar üzerinden yorumlarken Asıl katılımcım Kişisel Atıflar üzerinden yorumlamıştır.
- Şatafatlı olarak tanımlanan ünlü düğünleri üzerine; Pilot katılımcım niyetlerini bilememesini sebep göstererek bir atıf yapmazken Asıl katılımcım ünlülerin bu şatafatlı düğünleri ile ilgili Kişisel Atıflar yapmıştır.
- Geçmişteki evlilik kavramı üzerine; Pilot katılımcım amaç üzerine bir yorum yaparak amacın insanlara duyurmak olduğunu belirtirken Asıl katılımcım Denge Kuramı bağlamında açıklamıştır.
- Evlilik kavramının günümüz ile olan farklılaşması üzerine; Pilot katılımcım evliliğin duyurmak amacından farklılaştığının üzerinde dururken Asıl katılımcım geçmişte Denge Kuramı üzerinden açıkladığı evlilik kavramının günümüzde Sosyal Takas Kuramı üzerinden açıklamıştır.
Katılımcılarım cevaplarını bazılarında ortaklaşmıştır.
- Acun Ilıcalı ve Şeyma Subaşı düğünü üzerine; gerçek evlilik amacını gerçekleştirmekten uzak olduğunu ve formaliteden bir evlilik olduğu şekliyle yorumlamışlardır.
- Geçmişte ki evlilik kavramının değişimi üzerine; insanlara duyurmak amacının günümüzden farklı olduğunu vurgulamışlardır.
- Ünlü düğünleri üzerine; şatafatlı ve onları rahatsız eden bir şekilde olması şeklinde yorumlamışlardır.
Katılımcılarımın cevaplarının çoğunlukla farklılaştığı görülmektedir. Bunun nedeni evlilik sürecinde farklı aşamalarda olmaları olabilir. Aynı zamanda evliliğin kültürden kültüre dahası küçük gruplar arasında bile farklılaşan bir kavram olması dolayısıyla olabilir.
TARTIŞMA
Bu çalışma da evlilik kavramı ve ritüelleri üzerine sorulmuş sorulara verilen cevaplar incelenmiştir. Sorular daha çok Yakın İlişkiler bağlamında oluşmuş kavramlar üzerinden kodlanabilmiştir. Fakat soruların bir kısmı belli bir kurama dayanacak yapıda değildir. Literatür de evlilik ve ritüelleri üzerine kavramların eksikliği nedeniyle daha çok açık kodlamalarla içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Yakın İlişkiler bağlamında ki ilişki kuramlarına göre evlilik, katılımcılarımız tarafından farklı kuramlarla yorumlanmıştır. Bu durum evlilik ilişkisinin farklı anlamlar taşıdığının bir göstergesi olabilir. Aynı zamanda katılımcılarımız zihninde geçmiş ve günümüz evlilik kavramları da farklı kuramlarla ortaya konmuştur. Özellikle Asıl katılımcımın geçmişteki evlilikleri Denge Kuramı ile yani daha çok birbirine benzeyen, sosyoekonomik olarak birbirine yakıştırılan insanların hayatını birleşmesi olarak açıklamıştır. Günümüzdeki evlilik kavramını açıklarken ise Sosyal Takas Kuramıyla açıklamıştır. Yani evliliklerin bir alışveriş gibi karşılıklı çabayla oluşmasıyla açıklamıştır. Asıl katılımcımın vurguladığı bu değişim değişen günümüz tutumlarıyla paralellik gösterdiğini düşünüyorum. Her iki katılımcımın da aşırıya kaçmış evlilik ritüellerini beğenmedikleri görülmüştür.
Yapılan içerik analizi sonucunda katılımcılarımın konuşmalarını belli başlıklar altında toplayabilmek oldukça yardımcı oldu. Fakat literatürde yeterince tanımlanmamış bir kavram üzerine çalıştığım için konuşmaları kapalı kategoriler bağlamında anlayabilmekte zorlandım. Fakat açık kategoriler yardımıyla katılımcılarımın konuşmalarını daha tüme varımsal bir yöntemle görebilmiş oldum. Katılımcılarımın bazı söylemleri benzer ya da aynı üst kategori altında toplanmışken kapalı kategorizasyon yaptığım sorular aynı başlıklar altında toplanmadı. Bu bağlamda açık kategoriler bana daha rahat bir hareket alanı sundu ve katılımcılarımız konuşmalarını daha iyi kavramama yol açtı.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kız Üniversite Öğrencilerinin ‘evlilik’ Kavramı ve Evlilik Ritüellerinin Geçmişi ve Bugünü ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesidir." başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Betül Esra BABA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Betül Esra BABA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
